Dagblaðið - 04.09.1978, Page 11

11
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 4. SEPTEMBER 1978.
Sonur minn, forsetinn
—í nýútkominni bök íBandaríkjunum, Mæðrum forsetanna, erþvíhaldið
fram að allir forsetar Bandaríkjanna hafi verið mömmudrengir
Rebekah Baines Johnson sá i syni
sínum Lyndon aðdáunarverða eigin-
leika frá sinum eigin föður og reyndi að
ala son sinn upp í anda afans. Og þá
má einnig geta Rose Fitzgerald Kenn-
edy. sem var dóttir eins áhrifamesta
stjórnmálamanns i Boston. Hún inn-
rætti sonum sínum anda afans, sem
síðan kom að góðum notum í stjóm-
málabaráttu hinna frægu Kennedy-
bræðra.
Þrátt fyrir allan þann áróður sem
hafður var i frammi til þess að mikla
Joe Kennedy sem föðursegir Faber,
„þá er það staðreynd að á bemskuárum
barna sinna var hann mun meira að
heiman en heima.
Nefna má forsetamæður eins og
Mitty Bulloch Roosevelt, Lillian
Carter, Hannah Milhous Nixon, Ida
Stover Eisenhower og Söru Delano
Roosevelt. sem voru mest áberandi
einstaklingar í sínum fjölskyldum.
Raunar var Sara Delano Roosevelt
mjög áberandi kona i forsetatið sonar
síns, Franklins D. Roosevelts. Þá lét
Martha Young Truman engan eiga
hjá sér frekar en sonur hennar, Harry.
Skömmu eftir að Harry Truman
varð forseti flaug móðir hans frá
Missouri til Washington í tilefni
mæðradags hátíðahalda. Þegar
flokkur Ijósmyndara þusti að henni
hnussaði i kellu og hún sagði: „Hefði
ég búizt við öllum þessum látum hefði
mér aldrei dottið I hug að koma.”
Lilíian Gordy Carter, móðir núver-
andi Bandarikjaforseta, hefur án efa
haft mikil áhrif á son sinn og hans lífs-
Lillian Carter með son sinn, James
Earl, 6 mánaða gamlan árið 1925.
Jimmy Carter með möður sinni eftir kosningasigurinn árið 1976.
skoðanir. Hún hvatti hann til þess að
ganga i sjóherinn og skoða sig um i
heiminum. Hún gerði sér grein fyrir
þvi að það voru meiri breytingar í
hinum stóra heimi heldur en á
bleikum ökrum í kringum Plains í
Georgiu.
I minningum sinum um móður sína
telur Richard Nixon móður sina hafa
verið dýrling. Faber er ekki á þeirri
skoðun heldur hafi frú Hannah Nixon
verið óvenjulega viljasterk kona, kvek
ari með meiru. Valt gengi manns
hennar i viðskiptum varð þcss vald-
andi að hún innrætti s\ni sinum
brennandi áhuga á frama og völdum.
lnnræting hennar var svipuð og
hinna forsetamæðranna Og synirnir
létu drauma þeirra rætast. Þeir urðu
forsetar.
einmitt þessar 38 konur hafa orðið
mæður forseta. segir Doris Faber.
„Allar þessar konur hafa verið mjög
viljasterkar. jafnvel haft ofurmannleg-
an viljastyrk. Þær höfðu megináhrif á
syni sina i frumbernsku og stundum
þær einu sem höfðu áhrif á synina.
Allar innprentuðu þær hjá sonum
sínum óskir um frama. Sumar vildu
gera þá að predikurum en slíkt er eng-
an veginn fjarskylt stjórnmálum."
Áhrif feðranna
lítil
Og Doris Faber heldur áfram i bók
sinni og segir m.a.: „Margar forseta-
mæðranna voru giftar mönnum sem
voru fremur hlédrægir og létu litið á
sér bera. Undantekning frá þessu er þó
Theodore Roosevelt eldri, faðir Theo-
dore Roosevelt forseta. Fram hjá
stjórnunarhæfileikum hans er ekki
hægtaðlita.
En fæstir feður forseta Bandarikj-
anna hafa haft mikil áhrif á syni sina i
uppvexti þeirra og sumir aldrei. Það er
staðreynd að margir þeirra dóu ungir
og flestir nokkuð langt á undan kon-
um sínum. Forsetamæðurnar hafa
reynt að miðla sonum sinum af
áhrifum þeirra eigin feðra, móðurafa
forsetanna.
Harry S. Truman með móður sinni, Mörthu Truman, 91 árs.
Richard Nixon með móður sinm, Hannah Nixon, ánð 1960.
Sara Delano Roosevelt með son sinn
Frank Delano þriggja mánaða gamlan
árið 1882.
Hafa forsetar Bandaríkjanna allir
verið mömmudrengir. Sú er skoðun
Doris Faber sem nýlega hefur sent frá
sér bók er nefnist The Presidents
Mothers eða Mæður forsetanna. Í bók
þessari er blandað saman kvenfrelsis-
kenningum auk kenninga Freuds og
Fromm. í bók sinni segir Doris Faber
m.a.:
„Nær undantekningarlaust í þeim
tilfellum sem heimildireru til um hafa
þeir menn sem orðið hafa forsetar
Bandaríkjanna verið svokallaðir
mömmudrengir í æsku.”
Kona hefur enn ekki orðið forseti
Bandaríkjanna en frá upphafi verið 38
forsetamæður í Bandarikjunum, allt
frá Mary Ball Washington til Lillian
Gordy Carter. Þaðer ekki tilviljun að
Kjallarinn
Baldur
Óskarsson
rekendur, efnahagssérfræðingar og
leigupennar þeirra kyrjuðu í einum
kór að kaupið þyrfti að lækka enn
frekar. Nú þyrfti að nema visitöluna
úr gildi að mestu eða öllu. Það væri
lika nauðsynlegt að sýna verkalýðnum
framan i atvinnuleysisvofuna til að
lama baráttuþrek hans. Verkalýðs-
samtökin skyldu líka muna að í skúffu
Gunnars Thoroddsen lægi tilbúið
frumvarp um nýja vinnulöggjöf sem
skerti stórlega verkfallsréttinn. En
umfram allt þyrfti að einangra AI-
þýðubandalagið, það stjórnmálaafl
sem eitt gæti komið i veg fyrir þæssar
fyrirætlanir allar. Við þetta hefur
íhaldið verið að bauka í allt sumar. Og
það verður að segjast eins og er að oft
hefur því tekist betur upp.
Vegir rannsóknar-
blaðamennskunnar
Aðferð íhaldsins hefur auðvitað
verið sú að spila á innri mótsetningar i
Alþýðuflokknum. Kommúnistagrýl-
an, Nato og helvítis skúrkurinn hann
Lúðvik Jósepsson, sem auðvitað er
alltaf að leika á Alþýðuflokkinn, hafa
verið þau ástarljóð sem ihaldið hefur
fegurst sungið við svalir kratanna og
reyndar hljómað mjög Ijúft i eyrum
þeirra sumra.
Síðasta örvæntingartilraunin til að
forða þeim frá herleiðingu kommanna
var svo gylliboð Geirs Hallgrimssonar
inn á flokksstjórnarfund Alþýðu-
flokksins í fyrradag um stuðning Sjálf-
stæðisflokksins við minnihlutastjórn
krata. Aragötufeðgamir gátu að sjálf-
sögðu vel hugsað sér að setjast saman i
slíka stjórn. En þetta útspil kom of
seint. í stað einangrunar Alþýðu-
bandalagsins er íhaldið úti í kuldan-
um. Það hefur misst rikisstjórn og
Reykjavíkurborg á einu og sania
sumrinu. Og arkitekt stærsta kosn-
ingasigurs aldarinnar situr án ráð-
herradóms með sárt ennið. Vegir
rannsóknarblaðamennskunnar eru
órannsakanlegir. Neitun kratanna á
forystu Lúðviks hefur leitt Ólaf
Jóhannesson'til hásætis I islenskum
stjórnmálum.
Vinstri stjórn
Hin nýja vinstri stjórn er mynduð
við óvenjulegar og erfiðar aðstæður.
Launahnútur kaupránslaganna er enn
óleystur, gífurlegt atvinnuleysi er á
næstu grösum og fyrirtæki I útflutn-
ingsframleiðslunni eru að stöðvast.
Starfsskrá stjómarinnar tekur auð-
vitað mið af þessu fyrst og fremst.
Hennar höfuðverkefni er að tryggja
atvinnu og setja samningana í gildi.
Það gat ekki dregist deginum lengur
að taka til hendinni og því útilokað á
þeim tima sem til stefnu var að ná
samkomulagi flokkanna um ýmis
deilumál þeirra. Þau hafa þvi verið
lögð til hliðar og beinlínis um það
getið í starfsskránni að nýr stjórnar-
samningur verði gerður á næsta ári.
Trúnaður verkalýðs-
stéttarinnar
Með þessari ríkisstjómarmyndun
hafa verkalýðssamtökin unnið mikil-
vægan sigur. Kaupránslögin verða i
dag numin úr gildi. Alþýðubandalag-
inu hefur tekist að berja það i gegn,
þrátt fyrir grátkór efnahagssérfræð-
inganna. Og það sem meira er, vinnu-
friður er tryggður i rúmt ár. Auðvitað
hefðu sósíalistar kosið að sjá fyrirheit
um ýmis þýðingarmikil stefnumál sín i
þessum stjórnarsáttmála. Þess var því
miður enginn kostur í þessari lotu. En
með því að tryggja vinnufrið, atvinnu
og launakjör verkalýðsstéttarinnar i
því ástandi sem nú ríkir er það án efa
mikilvægur þáttur i því að skapa
traust og trúnað verkalýðsstéttarinnar
á samtök sín, fagleg og pólitísk, þannig
að hún efli þau til stærri verka i næstu
umferð.
Baldur Óskarsson
starfsmaóur Alþýðuhandalagsins