Dagblaðið - 13.10.1978, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 13-OKTÓBER 1978.
““"1““"”
Útgefandi: Dagblaöið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjótfsson. Rrtstjórí: Jónas Krístjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson. RitstjómarfuHtrúi: Haukur Helgason. Skrífstofustjórí rítstjómar Jó-
hannes Reykdal. íþróttir Halkir Slmonarson. Aöstoöarfréttastjórar. Atli Steinarsson og Ómar Valdi-
marsson. Menningarmál: Aöabteinn IngóHsson. Handrit Ásgrímur Pálsson.
Blaöamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurösson, Dóra Stefánsdóttir, EHn Afcerts-
dóttir, Gissur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Hallur Hallsson, Helgi Pátursson, Jónas Haraldsson,
Ólafur Goirsson, Ólafur Jónsson. Hönnun: Guðjón H. Pálsson.
Ljósmyndir: Arí Kristinsson, Ámi Páll Jóhannsson, Bjamleifur BjamleHsson, Höröur Vilhjálmsson,
Ragnar Th. Sigurösson, Sveinn Þormóösson.
Skrifstofustjórí: ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn ÞorieHsson. Sökistjórí: Ingvar Sveinsson. DreHing-
arstjórí: Már E.M. Halldórsson.
Ritstjóm Sföumúla 12. Afgreiðsla, áskríftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þvorholti 11.
Aöalsimi blaösins er 27022 (10 linur). Áskríft 2400 kr. á mánuöi innanlands. i lausasölu 120 kr. eintakið.
Setning og umbrot Dagblaðið hf. Siöumúla 12. Mynda- og plötugerð: Hilmir hf. Siðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf. Skeifunni 10.
Stjómin magnar spittingu
Bæði í Alþýðuflokknum og Alþýðu-
bandalaginu gera sumir forustumenn sér
ljóst, að vextir og verðbólga þurfa að
halda jafnvægi sín á milli. Samt er ríkis-
stjórn með aðild þessara flokka einmitt í
þann veginn að auka misræmi vaxta og
verðbólgu.
Gæfuleysi ríkisstjórnarinnar á þessu sviði stafar sum-
part frá guðföður hennar, Lúðvík Jósepssyni, sem hefur
lága vexti á heilanum vegna tengsla sinna við gróðaöfl í
útgerð og fiskvinnslu á Neskaupstað.
Fyrir réttri viku birtist í Þjóðviljanum leiðari gegn
jafnvægi vaxta og verðbólgu. Aldrei þessu vant var
leiðarinn ekki merktur höfundi. Má líta svo á, að þar hafi
Lúðvík verið á ferð, annaðhvort beint eða óbeint eða
með búktali.
Gæfuleysið stafar einnig af því, að skilningur á efna-
hagsmálum hrekkur af Framsóknarflokknum eins og
vatn af gæs. Áratugum saman hefur sá flokkur á óút-
skýranlegan hátt hneigzt að rangri stefnu í hverjum
einasta þætti efnahagsmála.
í þriðja lagi stafar gæfuleysi ríkisstjórnarinnar af
undirlægjuhætti ráðherra Alþýðuflokksins í rikisstjórn-
inni. Það er eins og þeir séu haldnir trylltri sjálfseyðing-
arhvöt fyrir hönd flokksins, því að oftast stangast gerðir
þeirra á við kosningastefnu flokksins.
Þáttur í kosningasigri Alþýðuflokksins í sumar var hin
eindregna áherzla, sem hugmyndafræðingar flokksins
lögðu á svonefnda raunvexti, sem eru vextir í samræmi
við verðbólgu. Þeir röktu réttilega töluverðan hluta ís-
lenzkrar fjármála- og stjórnmálaspillingar til of lágra
vaxta.
Fólk trúði þessu og margir kusu Alþýðuflokkinn. Ráð-
herrar flokksins eru nú í þann mund að svíkja þetta fólk
á sama hátt og þeir hafa svikið kjósendur sína á ýmsum
öðrum sviðum. Virðist svo sem þeir stefni markvisst að
þvi að slátra flokki sínum í næstu kosningum.
Magnús Kjartansson var til skamms tíma helzti hug-
myndafræðingur Alþýðubandalagsins. Á þriðjudag-
inn skrifaði hann í Þjóðviljann grein um nauðsyn sam-
ræmis milli vaxta og verðbólgu. Þar gerði hann stólpa-
grín að Lúðvík Jósepssyni og líkti honum við páfann í
Róm.
Magnús er sömu skoðunar og kosningagreinahöfund-
ar Alþýðuflokksins. Það er raunar sú skoðun, sem Dag-
blaðið hefur haldið fram frá upphafi. Hún er sú, að
stjórnmálamennirnir, sem stjórna lánastofnunum, séu
að stela frá fátækum til að gefa ríkum.
Magnús segir réttilega: „Leiðin til þess að komast yfir
fjármuni á íslandi er að skulda sem mesta fjármuni. Því
er eftirsóknin eftir gróða á íslandi eftirsókn í lánsfé.”
Stjórnmálamennirnir eru yfirleitt að þykjast, þegar
þeir kvarta um verðbólgu. Undir niðri fagna þeir henni
ákaft og vilja hafa hana sem mesta. Hún gefur þeim
nefnilega færi á að gerast skömmtunarstjórar og ákveða,
hverjir eigi að vera ríkir og með hvaða skilyrðum.
Ef menn skilja þetta samhengi, skilja þeir líka hina
samtvinnuðu spillingu íslenzkra fjármála og stjórnmála.
Sú spilling rýrnar ekki, heldur eykst, unz vextir verða
samræmdir verðbólgu og stjórnmálamenn víkja úr
skömmtunarhlutverkinu.
Slík breyting gerist ekki á valdaskeiði núverandi ríkis-
stjórnar. Allt bendir til þess, að hún sé staðráðin í að
magna spillinguna með auknu misræmi vaxta og verð-
bólgu.
t
SJA KANAR KINVERJ-
UM FYRIR FJAR-
SKIPTAGERVIHNETTI
— búizt við að Sovétmenn muni bregðast reiðir við vegna
hernaðarmikilvægis þessara tækja. Mikil aukning samskipta og
viðskipta Bandaríkjamanna og Kínverja
Bandaríkjamenn hafa byrjað
viðræður við kínversk stjórnvöld um
möguleika á að hinir fyrrnefndu sjái
um framleiðslu og uppsetningu á
gervihnetti, sem annað gæti miklu af
fjarskiptum í Kína. Kom þetta fram í
bandaríska dagblaðinu Los Angeles
Times í fyrri viku. Var sagt að
kinverskir sérfræðingar og embættis-
menn væru væntanlegir til Banda-
ríkjanna til viðræðna við þarlenda sér-
fræðinga og kanna tæki sem nota ætti
á jörðu niðri. Bandaríska utanríkis-
ráðuneytið hefur staðfest, að undir-
búningsviðræður við Kínverja séu að
hefjast. Var undirstrikað að þetta yrðu
algjörar forviðræður og engar
ákvarðanir um framkvæmdir eða sölu
hefðu enn verið teknar.
mun auðveldari við tilkomu
fullkomins fjarskiptakerfis.
Þrátt fyrir að sagt er að engin
ákvörðun hafi verið tekin um hvort af
þessum viðskiptum verði, þykja þetta
þó vera Ijós dæmi um hin auknu sam-
skipti hinna tveggja stórvelda, Banda-
ríkjanna og Kina, sem höfðu nær
engin samskipi nema fjandsamleg i
nærri tvo áratugi. Talið er að eftir lát
Maó Tse-tung formanns og hinir
svokölluðu fjórmenningarn með ekkju
Maó I fararbroddi voru yfirbugaðir,
hafi valdhafar í Peking tekið sam-
skiptin við Bandaríkin til endur-
skoðunar. Niðurstaðan er sögð sú, að
ráðlegt væri að auka tengslin á ýmsum
sviðum þrátt fyrir að Bandaríkin
hefðu ekki slitið öU tengsl við Taiwan
tækni og vísindalegri starfsemi. Sagt
var að höfuðtilgangurinn með þessu
væri sá að reisa betri undirstöður
undir frekari framþróun landbúnaðar,
iðnaðar og varnarmála. Síðan þá og
raunar fyrr hafa samskipti Banda-
ríkjanna og Kína aukizt mjög, bæði á
vísinda- og viðskiptasviði.
Fyrsta langtima áætlunin um sam-
vinnu rikjanna síðan 1949 hófst á
rannsóknarstofnun í Chicago. Þar
eru nú kínverskir visindamenn að
kynna sér ýmis atriði varðandi
friðsamlega nýtingu kjarnorkunnar.
Samkvæmt bandarískum heimildum
hafa heimsóknir slikra visinda-
sendinefnda þrefaldazt í ár miðaðvið
árið í fyrra.
Kínverjar hafa einnig lýst miklum
Hingað til hafa bandarísk fyrirtæki
fengið leyfi opinberra aðila til að flytja
út og setja upp gervihnattafjarskipta-
kerfi i Kanada og Indónesíu. Var þar á
ferðinni stórfyrirtækið Hughes
Aircraft Co., og í Indónesíu voru auk
gervihnattarins settar upp þrjátíu mót-
tökustöðvar á jörðu niðri. Ekki hefur
verið upplýst hvaða fyrirtæki séu með
i spilinu gagnvart Kina, en Ijóst er að
hér er um háar fjárhæðir að tefla þvi
indónesar greiddu Hughes Aircraft
180 milljónir dollara fyrir veitt tæki og
þjónustu.
Þrátt fyrir fyrri viðskipti banda-
riskra aðila á erlendri grundu á sviði
gervihnattafjarskipta er óttazt að
Sovétmenn muni taka illa fregnum,
svo ekki sé talað um ákvarðanir um að
selja eigi Kínverjum slík tæki.
Á því er sögð sú skýring, að þrátt
fyrir að fjarskiptatækin sem
Kínverjar hafa hug á að kaupa séut
einkum ætiuð til friðsamlegra nota, til
dæmis útvarpi á sjónvarpsefni, má
einnig nota þau í hernaðarþágu. Má
þar til dæmis nefna að tengsl á milli
herstöðva og herja við hin hátt í
sjöþúsundkílómetra löngu landamæri
Kína og Sovétrikjanna mundu verða
eða Formósustjórn. Lengi vel
viðurkenndi stjórnin í Washington alls
ekki aðra valdhafa I Kínaveldi þrátt
fyrir að kommúnistar hefðu fyrir
.löngu, eða árið 1949, endanlega
hrakið Sjang kai Sjekk á brott og hann
hýrðist i raun undir verndarvæng
Bandaríkjamanna á Formósu, eins og
eyjan var löngum kölluð fyrr á árum.
Fyrr á þessu ári tilkynntu
stjórnvöld i Kína, að þau hygðust
einbeita kröftunum að endurbótum á
áhuga á að senda háskólanema til
Bandarikjanna. Nú munu aðeins vera
fimm Kinverjar frá „Rauða” Kina við
nám I háskólum vestra. Aftur á móti er
ákveðið aö næsta haust komi I það
minnstafimm hundruð nemendur frá
Kina. Munu þeir langflestir stunda
verkfræði og ýmis visindafræði.
Á viðskiptasviðinu hafa samskipti
rikjanna einnig vaxið mikið. Aðallega
hafa Kínverjar keypt hveiti af Banda-
ríkjamönnum. Á siðasta ári komu sex
sendinefndir þeirra erinda frá Kina,
en i ár eiga bandarísk hveitifyrirtæki
von á um það bil tuttugu viðskipta-
hópum þaðan.
I fyrra stóðu bandarísk fyrirtæki
fyrir tólf námskeiðum og kynningar-
fundum í Kína þar sem aðallega var
fjallað um ýmis tæknileg efni og vörur
á því sviði. í ár verða haldin milli
þrjátiu og fjörutíu slík námskeið.
Kinverjar hafa auk þess rætt við og
hafið samningaviðræður við fjölmörg
bandarísk fyrirtæki. Eru þau t.d. á
sviði stálframleiðslu og olíurannsókna.
Gervihnattarfjarskiptin og möguleikar
á samskiptum á því sviði eru aðeins
einn af mörgum þáttum þessara
samskipta.