Dagblaðið - 14.10.1978, Qupperneq 2

DAGBLAÐID. LAUGARDAGUR 14.0KTÓBER 1978.
rAðabrugg
RÁÐUNEYTISINS
— Nokkur orð í tilefni gerbréfsins
Áhugamaður um brugg hringdi:
„Hér er um lævíslegt ráðabrugg
ráðuneytisins að ræða. Fjármunum
ríkisins er fórnað í þágu þessa ráða-
bruggs. Með því að hækka útsöluverð
áfengis langt yfir kúrfu hagspekinga
fjármálaráðuneytisins á að skapa sölu-
JÓNAS
HARALDSSON
trcgðu. Síðan er hleypt af stað brugg-
öld með því að gefa út þetta gervibréf
um gersveppina. Þannig er sköpuð
„hystería” hjá almenningi sem tekur
að birgja sig upp af bruggefnum og
situr uppi með ofgnótt af bruggi. Það
verður svo til þess að áfengissalan
dregst enn saman. Þannig er Alþingi
beinlínis knúið til að reiða til rothöggs
gegn bruggurum.
Þarna er um að ræða hreint póli-
tískt herbragð. Bréf fjármálaráðu-
neytisins, þar sem það leggur til að frí-
verzlun með gersveppi verði stöðvuð,
er bara hrein látalæti. Hér er um and-
styggilegt, „plott” gegn almenningi að
ræða, skipulagðar aðgerðir fjármála-
ráðuneytisins þar sem timabundinni
sölu áfengis og þar með tekjum
ríkisins er fórnað í þágu þessa pólitíska
herbragðs. Það þarf enginn að gera sér
í hugarlund að ráðuneytið setji frá sér
þvílíkt fljótræðisbréf. Nei. Hér er
verið að setja á svið ákveðna hluti. Ef
ráðuneytið neitar þessu samsæri þá
hlýtur það um leið að játa að bréfið
hafi veiið hrein mistök.
En hér var ekki um fljótræðisbréf
að ræða heldur þaulhugsað ráðabrugg
þar sem verið er að skapa „mótíf’ fyrir
geipilegt högg. Gerbréf ráðuneytisins
var einungis beita eða agn ætlað til að
koma af stað múgsefjun. Þegar brugg-
Væntanlega er það eitthvað annað en ráðabrugg sem vakir fyrir viðskiptavinum
Ámunnar, sem þarna gera viðskipti sin. DB-mynd Hörður
æði þetta lægi svo Ijóst fyrir þá væri hægt væri að pína í gegn reglulegt
komið pottþétt „mótíf’ þannig að bannfrumvarp."
Um pöddujarí og
búrhvalstennur
Á árunum eftir fyrri heimsstyrjöldina, eink-
um áður en Hitler kom í alvöru til sögunnar, var
mikið menningarsamband milli íslendinga og
Þjóðverja. 1 Þýzkalandi voru margir isl. náms-
menn á hverju ári og mikill fjöldi fræðimanna,
sem sinntu af áhuga sameiginlegum menningar
málum þjóðanna. Þá hafði um skeið verið gefið
út i Þýskalandi tímaritið Mitteilungen der Island
freunde og stóðu að því íslendingar og Íslands-
vinir. í eitt eða tvö hefti ritaði séra Jón Sveins-
son — Nonni — greinar um lausavísur. Tilfærði
hann þar sem dæmi m.a. vísur eftir Þorstein Er-
lingsson, sem líklega hafa ekki allar verið kunn-
ar áður. Þaðan er þetta:
Þegar Þorsteinn Erlingsson var 13 vetra sá
hann einn dag um veturinn aö klakadröngull
hraut ofan af þaki og í höfuðið á Einari i Orms-
lóni í Fljótshlíð, en ekki varð það honum þó að
meini. Kenningin pöddujarl er dregin af bæjar-
nafni Einars:
Ei var piltur lukkulaus
að lamaðist ekki skalli,
er klakapipa hraut i haus
á herra pöddujalli.
Þessa visu orti Þorsteinn einnig, áður en hann
kom í skóla og sæi tök á menntunarframa fyrir
sig:
Mln er ekki gatan greið
gegnum þungan aga, —
sé ég fram á svarta leið
sölarlausa daga.
Vísu þá, er nú verður birt, orti Þorsteinn á
miðjum aldrí. Hann sendi hana kunningja
sinum í Höfn, er hann hafði verið hjá um jólin.
Silfur, gull og sæla stór
sendist þér af hæðum
Vísur, spjall
oggamanmál S
Jón GunnarJónsson
fyrir két og fyrir björ —
og fyrir sand af gæðum.
Meira er ekki úr grein séra Jóns Sveinssonar.
★
Hér þarf engar skýringar. Þorsteinn Erlings-
son orti:
Seinkar á fund það ferðalag,
fagra sprundið bíður.
Hugur á undan heilan dag
og hraðara stundum riður.
★
Langamma Þorsteins Erlingssonar í föðurætt
var Anna María systir séra Páls Jónssonar
skálds, sem lengi var í Vestmannaeyjum.
Hennar dóttir var Helga amma Þorsteins. Helga
var hagmælt, en fátt hefur varðveist af kveð-
skap hennar. Svo segir i Sunnanfara i okt. 1914.
Ennfremur: Þó kunna menn enn þess-- visu eftir
hana, sem er, eins og hún ber með ser, ort um
ullarlitun.
Þelkeraldið þarna var
þrifið undir litinn,
örbirgðin er allsstaðar
ævinlega skitin.
í sama hefti Sunnanfara er þetta: I eintak af
Þyrnum, sem Þorsteinn Erlingsson gaf Rögn-
valdi Ólafssyni, húsameistara 1905, ritaði hann:
Hafðu þessa hneykslis mynd
hjá þér efþúgetur,
þegar ekki er sérstök synd,
sem þér fellur betur.
★
Þorsteinn Erlingsson átti fimmtugsafmæli 27.
sept. 1908. Honum bárust þá vísur og Ijóð m.a.
frá Jóni Ólafssyni ritstjóra og skáldi. Þar voru
þessar vísur.
Eg er bjartsýnn eins og þú
á eðli manna og þjöða.
Þökk fyrir þina tröUatrú
á taugastyrk þess göða.
Enn við fuUnuð fimmtiu ár
fjör ei þverr hjá drengi,
glaðan svip og gránað hár
gefi þér auðnan lengi.
Bjarni frá Vogi kvað:
íslenskt mál þér Ijöða Ijöð
lagði á hörpustrengi.
Norðurlenskra þjöða þjöð
þig skal muna lengi.
Þetta var birt í Isafold 7.okt. 1908.
Á iðnsýningunni sumarið 1911 var meðal
annárra merkismuna stóll úr búrhvalstönn, er
Stefán Eiríksson myndskeri hafði smiðað og
skorið út af mikilli list. Meðal þess sem rist var á
stólinn var þessi vísa eftir Þorstein Erlingsson:
Fægt hefur Stefán, fellt og rist,
fremd er það og gaman,
að islensk hönd og ást á list
eiga stóUnn saman.
tsafold 22. júU 1911
Páll Ólafsson var sjúkur og minntist Þor-
steinn þess í bréfi til annars vinar síns, meðal
annars svona:
Þægi drottinn þina sál,
það væri minni skaðinn,
geymdi ég mér hann gamla Pál,
en gæfi’honum þig I staðinn.
Reykjavík 18. apríl 1905.
Hér eru tvær gamlar visur:
Gunnar latur, gjarn á spaug,
gekk til matar feginn,
eldhúsgatið inn um smaug, —
ætU hann rati veginn.
Hold er beinum horfið frá,
hulinn likamskraftur,
skrokknum lifir ekkert á
utan tómur kjaftur.
Hér eru loks fjórar visur úr öðrum áttum,
ófeðraðar stökur:
1.
Hrjáður flækir heimurinn,
hjúkrar i tæpum mæU,
en aUtaf sækir óvitinn
i það gtæpabæU.
2.
Þrenningin á Þverlæk er
þæg um næturtima,
ornar hvert á öðru sér.
— Úti er fyrsta ríma.
3.
Þegar dauður orðinn er,
aUt eins litur og rjómi,
á að lesa yfir mér
orð úr Stóradómi.
4.
Grima náir blökk á brá,
boða dáið svefna.
Hríngagná vill hjá mér fá
hlutsem máei nefna.
J.GJ. — S. 41046.