Dagblaðið - 14.10.1978, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 14.0KTÓBER 1978.
MMBIAÐIÐ
Útgefandi: Dagbtaðið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Krístjánsson.
Fréttastjórí: Jón Birgir Pétursson. RitstjómarfuNtrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri Htstjómar. Jó-
hannos Reykdal. íþróttir: Hallur Simonarson. Aöstoðarfréttastjórar Atli Steinarsson og Ómar VaMh
marsson. Menningarmél: Aðateteinn IngóHsson. Handrít: Ásgrímur Pélsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Asgeir Tómasson, Bragi Sigurösson, Dóra Stefénsdóttir, ENn Alberts-
dóttir, Gissur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Jónas Haraldsson,
Ólafur Geirsson, Ólafur Jónsson. Hönnun: Guöjón H. Pélsson.
Ljósmyndir Ari Kristlnsson, Ámi Péll Jóhannsson, Bjamleifur BjamleHsson, Hörður Vilhjélmsson,
RagnarTh. Sigurðsson, Sveinn Þormóösson.
Skrifstofustjóri: Ólafur EyjóHsson. Gjaldkeri: Þréinn ÞorieHsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. DreHing
arstjórí: Mér E.M. Halldórsson.
Ritstjóm Siðumúla 12. Afgreiðsla, áskriftadeild, auglýsingar og skrHstofur Þverhohi 11.
Aðabimi blaðsins er 27022 (10 linur). Áskrift 2400 kr. é ménuði innanlands. í lausasöki 120 kr. eintakið.
Setning og umbrot Dagblaðið hf. Síðumúla 12. Mynda- og plötugerð: Hiimir hf. Siðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf. SkeHunni 10.
Bara stjömur, ekki trimm
Hróplegt ósamræmi er milli stuðnings
hins opinbera við keppnisíþróttir annars
vegar og almenningsíþróttir hins vegar.
Sigurður E. Guðmundsson fram-
kvæmdastjóri vakti athygli á þessari stað-
reynd í kjallaragrein í Dagblaðinu fyrir
skömmu.
Hann benti annars vegar á glæsilega áhorfendapalla
sundlaugarinnar í Laugardal og hins vegar á afar frum-
stæða aðstöðu í búnings- og baðherbergjum almennings.
Hann benti annars vegar á 150 milljón króna endur-
bætur á keppnisaðstöðu í Laugardal og hins vegar á
skortinn á skautasvelli fyrir almenning.
Þessi dæmi stjörnudýrkunar eru á ábyrgð Reykja-
víkurborgar. Önnur dæmi mætti sjálfsagt finna hjá
öðrum sveitarfélögum. Einnig er ekki laust við, að mörg
íþróttafélög hugsi nær eingöngu um keppnisíþróttir.
Þess eru ótal dæmi, að börn og unglingar fari að æfa
hjá íþróttafélögum, án þess að komast í keppnislið, og
hrekist síðan úr félögunum, vegna þess að þau einbeita
sér að keppnisliðum.
Stuðning opinberra aðila við íþróttafélög ætti raunar
að miða við þann fjölda, sem tekur þátt i æfingum á
vegum þeirra. Með þeim hætti væru félögin hvött til að
ná til sem flestra, þótt þau eigi þar ekki von í keppnis-
árangri.
Með þessu er ekki sagt, að allt sé á sömu bókina lært.
Opnun almenningssundlauga í Reykjavík og mörgum
öðrum sveitarfélögum hefur átt mikinn þátt í að gera
sund að almenningsíþrótt. En jafnvel á þessu sviði er
margt enn ógert.
Fjöldi fólks hefur slæma aðstöðu til að sækja sund-
staði nema um helgar. Einmitt þá daga eru sundlaug-
arnar skemur opnar en aðra daga og álag því oft mikið.
Hvers vegna eru sumar skólasundlaugarnar ekki
opnaðar fyrir almenning um helgar?
Sveitarfélög og íþróttafélög hafa einnig gert skiða-
mennsku að almenningsíþrótt. Skíðasvæðið í Bláfjöllum
er stærsta verkefnið á þvi sviði. Þangað er of sjaldan
fært. Og þar þyrfti að setja örar upp lyftur í brekkum,
sem henta almenningi.
Ein tegund trimms hefur skyndilega orðið að al-
menningsíþrótt á fáum árum. Það eru gönguferðir í nátt-
úrunni. Þar eiga mest lof skilið Útivist og Ferðafélagið,
sem hafa háð harða keppni á þessu sviði. Hvers vegna
skyldu opinberir aðilar ekki styðja þetta trimm, sem á
greinilegan hljómgrunn?
Lítið er gert fyrir skokkara, bæði í Reykjavík og
annars staðar. Þeir hafa þó fengið nokkurt griðland á
Melavelli, síðan hvort tveggja gerðist, að stjörnurnar
fóru á teppið í Laugardal og að hætt var við að leggja
Melavöll niður.
Það mundi ekki kosta nein ósköp í samanburði við
stjörnukostnaðinn að lagfæra hlaupabrautina á Mela-
velli og koma þar upp nokkrum leikfimitækjum. Þar eru
fyrir ágæt böð og búningsklefar, sem mætti nýta mun
betur.
Á Reykjavíkursvæðinu vantar líka skautahöll fyrir al-
menning. Ennfremur volgan sjóbaðstað. Og loks vantar
þar hjólreiðabrautir og trimmbrautir í hverfunum.
Samanlagt mundu þessar óskir ekki kosta nema lítið brot
af því fé, sem nú fer til stuðnings keppnisíþróttum.
Enginn vafi er á, að sveitarfélög og iþróttafélög hafa
að verulegu leyti brugðizt almenningi, þótt dæmi séu um
hið gagnstæða. Og fólk er nú farið að krefjast þess, að
snúið verði við blaðinu.
AFÞREYINGIN
Islendingar munu nú ferðast sér til
ánægju á flesta aðra staði á heims-
kringlunni en Berlín. Því veldur ef-
laust einhver pólitískur uggur manna,
þvi eins og vitað er liggur borgin í
miðju Austur Þýskalandi, klofin af
múrnum fræga og hefur verið bitbein
stórveldanna siðan síðari heimsstyrj-
öld lauk. Úr fjarlægð halda menn að
báðum megin múrsins hljóti að búa
ráðvillt og dapurt fólk. Ekki er þvi
heldur að neita að hið pólitiska ástand
leggur ýmsa steina í götu ferðalanga.
Þýsk flugfélög mega ekki fljúga til
Vestur-Berlínar, aðeins Pan Am, Air
France og BEA, og oft er erfitt að fá
bein flug til borgarinnar frá öðrum
löndum.
Enga sút
Hins vegar liggur járnbraut frá
Vestur-Þýskalandi til Vestur-Berlinar.
svo og þjóðvegur, en þessar leiðir geta
verið seinfarnar vegna vegabréfaskoð-
ana og timabundinna hindrana. Ferðir
inn i Austur-Berlin eru sömuleiðis
auðveldar en taka sinn tima því við
Checkpoint Charlie virðast verðir ekki
leggja i vana sinn að flýta sér.
En þó er hægt að fullyrða að enginn
verður fyrir vonbrigðum með veru
sina i Vestur-Berlín því þar er enga sút
að finna heldur einstakt líf og fjör á
öllum sviðum. Tegel heitir flugvöllur
borgarinnar og liggur i útjöðrum
hennar. Það tekur varla nema 10
minútur að komast á hótel þaðan. En
áður en lent er sést glöggt að Berlín
nær yfir griðarstórt svæði sem virðist
á köflum afar gróðursælt. Næstum 43
prósent af borgarsvæðinu er reyndar
skógi vaxið eða opið og á því eru tugir
lítilla vatna og i skógunum má finna
villisvin, dádýr og aðrar skepnur.
Smitandi lífsorka
Hérar stökkva um á eyðisvæðinu
Gangstéttalist á Kiirfurstendamm
(no-man’s land) milli borgarhlutanna, i
augsýn austur-þýsku hermannanna,
og forstjóri hins vel þekkta Brúcke
listasafns sýndi mér hróðugur villta
refi sem voru að snudda kringum
safnið. Berlin kemur sífellt á óvart.
Arkitektar frá 14 löndum unnu að
endurreisn borgarinnar eftir stríðið og
ef gengið er um Hansa-borgarhlutann
rekst maður á hina furðulegustu hluti
á sviði byggingalistar en þessi fjöl-
breytni myndar einhvers konar lifs-
orku sem ersmitandi.
I hjarta borgarinnar er t.d. Kaiser-
Wilhelm kirkjan sem fór mjög illa i
striðinu. Af henni er i raun ekki eftir
Reif ir og
taugaspenntir
Berlinarbúar kalla strendingana
„varalitinn” og „púðurdósina".
nema einn turn en i stað þess að
endurbyggja hana, eins og gert hefur
verið við fjölda bygginga, hefur ein-
faldlega verið bætt við hana tveim
stórum áttstrendingum sem eru að
mestu leyti úr steindu gleri. Að nætur-
lagi glóa þeir fagurlega við hlið gamla
turnsins og einhvers konar Ijóðrænu
og byggingarlegu réttlæti virðist full-
nægt.
Af hverju horfum
við á sjónvarp?
Snemma i síðustu viku þegar ég
kveikti á sjónvarpsgarminum
heyrðist i því einn hár smellur og
siðan ekki meir. Sjónvarpsefni siðustu
daga hefur því farið fram hjá mér að
nokkrum brotum undanskildum sem
ég hef ekki komist hjá að veita athygli
sem gestur í húsum hér og hvar í
bænum. Samt hefur mér liðið konung-
lega. Ég er meira að segja ekki frá þvi
að ég sé miklu jafnlyndari og betur á
mig kominn likamlega sem andlega.
Og ég hef spurt sjálfan mig hvers
vegna við erum yfirleitt að horfa á
sjónvarp. Fyrir mina parta liggur
svarið í augum uppi þeim sem
glepjast á að lesa þessa pistla. En ég
hef líka hlerað eftir svörum annarra
við þessari spurningu. Þau eru satt að
segja fremur einhliða. Oftast eru þau
tilbrigði við það tema að þessum eða
hinum finnst þægilegt að „slappa af'
eða „drepa tímann” eftir vinnu á
kvöldin. Þess vegna er mörgum mjög í
nöp við alls konar fræðsluefni sem
dálitið er af i sjónvarpinu. Sérstaklega
fara dýraþættir i taugamar á
mönnum, líklega sökum skyldleikans
sem við finnum við þessi systkini
okkar. Einkum er fræðslu
ófögnuðurinn illa séður um helgar
þegar fólk hefur heila tvo daga til að
iðka afslöppunaræfingar við
sjónvarpið. Þá á að sýna eitthvað „létt
ogskemmtilegt".
Afslöppun
En hvers vegna þurfum viðendilega
að slappa svona óskaplega mikið af?
Höfum við ekki nóttina og svefninn til
þess? Ætti það ekki að nægja hverjum
sæmilega heilbrigðum manni að
hvilast i Ijúfum draumum hvorki
meira né minna en þriðja part sólar-
hringsins? Skárri er það þreytan!
Undir venjulegum kringumstæðum
finnst mér það eðlilegast af öllu
eðlilegu að likami og sál starfi af virkri
orku frá morgni til kvölds. Ef eitthvað
sérstakt kemur upp á, svo sem
veikindi, er skiljanlegt að eyður geti
komið í þessa starfsemi hugar og hand-
ar. En það eru heiðarleg frávik hins
náttúrlega. Fólk hvilist og slappar af
með þvi að draga sem mest úr starf-
semi skynfæranna og helzt i þögn og
einveru. Annars er ekki um neina af-
slöppun að ræðaog þvi siður um hvild.
„Afslöppun” sem fólgin er i kyrrstæðu
hugarstarfi við að meðtaka myndir og
hljóð frá sjónvarpstæki er iðjulevsi.
andlegur doði og drungi. Ef efnið er
þannig úr garði gert að manni finnst
ástæða til að fylgjast með þvi veldur sú
athygli áreynslu rétt eins og hvert
annað starf hugans. Sú áreynsla sem
hefur ekkert takmark annað en
áreynsluna áreynslunnar vegna, eða
eins og það er kallað að „slappa af’
eða „drepa timann" er sóun á orku
en ekki hvild.
Sálarlegt
stjórnleysi
Slík óþarfa orkueyðsla slævir
einungis skerpu heilans og
skynfæranna. Mér finnst það bera
vott um sálarlegt stjórnleysi og sof-
andahátt að horfa á eitthvað eða lesa
eitthvað eða gera eitthvað ef það er
ekki gert til þess að læra af því eða af
einhverri brýnni nauðsyn. Það veldur
pirringi og taugaveiklun. En ef fólk
skemmtir sér skemmtir það sér
auðvitað af lífi og sál. Og ef það vill
slappa af dregur það sig i hlé og hvílir
huga og líkama í kyrrð og ró.
Ég er ekki að prédika og ekki að