Dagblaðið - 21.03.1979, Side 2

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR21. MARZ 1979.
2'
Víkingaskipin Örn og Hrafn
ekki víkingaskip
Svein Arvid Rnsmussen skrifar:
Ég vil vekja athygli á því að
víkingaskipin örn og Hrafn sem
Norðmenn gáfu Reykvíkingum og
Húsvíkingum eru ekki víkingaskip
eða eftirlíkingar af víkingaskipum,
eins og blaðamenn hafa haldið fram.
Hins vegar eru þessi skip svokölluð
„femböringar” sem hafa verið í
notkun í Norður-Noregi allt fram á
þessa öld, þ.e. 1910 til 1920. Þegar
vélar hófu innrás sína tóku margir
fiskimenn upp vélar í stað segla,
þannig að „femböringar” hafa eigin-
AÐALFUNDUR
HVATAR
— dugmiklum formanni vikið f rá
Síðbúið bréf frá sjálfstæðiskonu:
Ég var ein af þeirn mörgu, sem sótti
síðasta aðalfund hjá Sjálfstæðis-
kvennafélaginu Hvöt. Sennilega hafa
mætt þar hátt á þriðja hundrað fé-
lagskonur. Og tilefnið? — Jú, það
átti að fella formanninn, eina dug-
mestu konuna, sem gegnt hefur því
starfi árum saman, og var kasin með
meirihluta fyrir tveim árum.
Auðvitað er það mjög eðlilegt að
tekizt sé á um menn og konur við
stjórnarkjör á aðalfundum félaga,
menn hafa mismunandi skoðanir sem
betur fer. En það sem einkenndi
þennan aðalfund Hvatar að þessu
sinni var það, að dugmikill og ein-
beittur formaður, frú Jónina Þor-
finnsdóttir kennari, og ötul og mikil-
virk í starfi sínu fyrir lamaða og fatl-
aða, átti að falla fyrir öðrum aðila
(sem ég þekki ekki deili á), sem
kannski er vænzt meiri sósíaliseringar
af en frá fyrrverandi formanni. Hver
veit?
Og með liðsafnaði, meira segja
utan Reykjavíkur, tókst að koma því
svo fyrir, að liðsmenn frú Jónínu
urðu undir í kosningu. Mér dettur
ekki í hug, að fráfarandi formaður
taki þessu með neinni eftirsjá úr því
svo mikið kapp virðist vera lagt á að
virkja öll félög sjálfstæðismanna í
þágu félagshyggju, eða sósíalisering-
ar. Og ekki dytti mér í hug að biðja
um birtingu á lesendabréfi um þelta,
nema af því að mér ofbýður það
mikla kapp, sem lagt er á að víkja
frá úr trúnaðarstöðum Sjálfstæðis-
flokksins flestum þeim sem eru trúir
stefnu flokksins.
Það má mikið vera, ef fleirum en
mér hefur ekki fundizt að einhver nýr
og annarlegur andi hafi svifið yfir
þessum síðasta aðalfundi í áður-
nefndu félagi sjálfstæðiskvenna I
Reykjavík. Þetta er ef til vill tímanna
tákn, og fer máski bezt á því, að
sósíaliseringin taki við alfarið, úr því
við höfum nú fengið „vinstri”, bæði
í borgarstjórn og rikisstjórn.
En hrædd er ég um, að fleirum en
mér hrjósi hugur við að sýna sig eða
starfa i sjálfstæðisfélögum, sem
stefna beinlínis að því að innleiða
vinstri stefnu i flokkinn með öllum
tiltækum ráðum.
Ekkert röfl
f ínar f rúr og
fínir karlar
GuðmundurGuðmundsson skrifar:
Alþingismenn,
oft voru baðaflir
margir í senn.
Skófu undan nöglunum skítinn,
„sgu”, ckki lítinn.
Svo kvað Halldór sál. Gunnlaugs-
son, héraðslæknir í Vestmannaeyjum
forðum, og sennilega mætti segja
eitthvað svipað um þessar mundir.
Eða hvað sagði ekki þernan á Hótel
Borg, en þar hafa þingmenn oft veriö
með fundi og aðsetur á herbergjum
til vinnu: Alþingismenn. Oj bara.
Pissa í vaskinn?
Það var nú annars ekki þetta, sem
ætlunin var að gera að umræðuefni
nú, og í nokkrum síðari greinum,
heldur óráðsía þingmanna og bruðl.
Dæmi:
1) Fyrir stuttu segir málari nokkur,
„funScfníjálpaö hon-
mikiö.
6„!p»,Æ?‘ iri
nj» mJ-W
Eömu finan
ogfinirterlarognúna|
:g noltkurs konar htrö-
ari iyrir Alþingt, þvi ðgj
að vinna aö nokkrumt
pdum af alþingismonn-
Þetta er ágæt vmna.
n er vel borguö og ekk-
röfl.”
hugmynda
tíun
altasar sagði ab hug-
ndin meb graílkverk-
liinu hefðiverib su, ab &
rafikinni slu fyrm
dir srnar og út frá þvl
sem ekki er talinn af ódýrari gerð-
inni, í blaðaviðtali um atvinnu-
horfur hjá sér m.a.: „Síðan
komu fínar frú og fínir karlar, og
núna er ég nokkurs konar hirð-
málari fyrir Alþingi, því ég er að
vinna að nokkrum myndum af al-
þingismönnum. Þetta er ágæt
vinna. Hún er vel borguð og ekk-
ertröfl.”(???)
Spurning: Hvaðan kemur Gils
þingforseta & Co. heimild til þess að
mála þingmenn (og þá vafalaust „í
lit”, sennilega rauðum, bleikum
o.s.frv. eftir flokkum), fyrir ærið fé,
sótt í vasa skattgreiðenda.
2) Hvers vegna eru skattgreiðendur
látnir borga hinar frægu þing-
veizlur? Á venjulegum árshátið-
um borgar hver fyrir sig.
3) Hvaðan kemur Alþingi heimild
til þess að hafa menn á launum
(einhverja Kirkjubóls-Halldóra
o.fl.) við að semja og gefa út ævi-
sögur þingmanna á gljápappir,
allt á kostnað skattgreiðenda?
Múrarar, vélstjórar, prestar og
aðrir i þjóðfélaginu verða að sjá
sjálfir um sínar ævisögur, en láta
ekki almenning borga brúsann.
4) Sýnishorn af ráðsmennsku þing-
manna: Á sl. ári datt þeim í hug
að greiða öllum föllnum þing-
mönnum hálfs árs laun, án laga-
heimildar: Það mega þingmenn
Alþýðuflokksins eiga, að þeir
komu í veg fyrir þetta, og það
varð til þess að þarna var dregið
verulega í land.
Vonazt er eftir greiðum svörum.
ES.: Þegar minnzt er á litmyndir
(málverk) af alþingismönnum er ann-
ars rétt að hafa í huga, að flestir
þeirra eru heldur litlausar persónur.
Undantekningar finnast þó, t.d. Vil-
mundurog Albert.
lega verið í notkun þar til í kringum
1940 sem fiskiskip.
Þessi bátstegund er hin stærsta af
gerðum „Nordlandsbáta”. Sjálfur er
ég fæddur og uppalinn í Lófót í
Norður-Noregi og hef ég þess vegna
oft haft tækifæri til að skoða þessa
Nordlandsbáta, sérstaklega „aattr-
ingar” (áttæringa) sem ennþá er
hægt að finna i bátanaustum
heima fyrir. Suma þeirra hefur verið
gert við og eru núna í notkun. Þessir
bátar líkjast vikingaskipum, en í
þeim eru notaðir járnnaglar Oam-
saum) en ekki trénaglar eins og í
víkingaskipum. Heitið „femböring”
stafar e.t.v. frá gamalnorska orðinu
„Jimbyrðing” og var það notað í
Noregi á víkingaöld. Þá voru einnig
í notkun orðin „tri-” og „fembyrð-
ingar”. Byrðingar voru skip með
meira burðarþol en langskipin.
Þá má áreiðanlega segja að
„femböringarnir” beri vott um
óslitna bátabyggingarhefð frá
víkingaöld allt fram á 20. öld. Ennþá
eru til menn i Norður-Noregi sem
byggja áttæringana sem eru minni
gerðin af Nordlandsbátum eftir pönt-
un og eru biðlistarnir langir.
Skipin Hrafn og Öm voru ekki
hugsuð sem eftirlíkingar af víkinga-
skipum, en eru í raun og veru nútíma-
skip, eða skulum við segja 50—70 ár
frá því að vera það. Hins vegar hafa
norskir vísindamenn líka gert eftirlík-
ingar af vikingaskipum sem forn-
leifafræðingar hafa fundið, en það
er annað mál.
Margir íslendingar hefðu e.t.v.
frekar þegið ekta víkingaskip en
„femböring,” en meiningin með því
að gefa þeim „femböringa” sem
þjóðargjöf var e.t.v. til að benda á að
bæði Islendingar og Norðmenn hafa í
sinni menningu hluti sem vert er að
vernda og finnst mér þess vegna rétt
að benda blaðamönnum, Viggo
Maack og áhöfn og öðrum á hvers
konar skip það var sem sigldi upp
Hudsonfljót á 200 ára afmæli Banda-
Örninn leggur að bryggju i Reykjavikurhöfn.
ríkjanna. Vona ég að unglingarnir
sem núna hafa tekið Örn í notkun
Þjóðviljamynd.
hafi gleði af og kunni vel að meta
skipið.
GAMLIMAÐURINN
0G SNJÓRINNH
— snjóskaf lar á gangbrautum til
mikils trafala fyrir vegfarendur
9753—7321 skrifar:
Ég er fæddur og uppalinn í hinni
gömlu Reykjavík. En fyrir aldar-
fjórðungi varð ég að byggja fyrir
austan Grensás, sem um langan aldur
afmarkaði Reykjavík frá dreifbýlinu.
Grensás þýðir landamæraás, en
Danir réðu nafngiftinni eins og öðru
á þeim timum. Ég kunni vel við mig í
nýja umhverfinu, enda fluttist mið-
bær Reykjavíkur smátt og smátt til
austurs.
Þegar fyrsti snjórinn heimsótti
okkur skapaðist vandamál fyrir þá
sem ekki áttu bíla; göturnar voru
ruddar fyrir bilana og snjónum ýtt
upp á gangstéttirnar. Þá urðum við
þessir blikkbeljulausu að kafa snjó-
skaflana sem réðu ríkjum á velflest-
um gangstéttum eða hætta á það að
notast við akbrautir bílanna. Það gat
hinsvegar verið hættulegt, sérstak-
lega jjegar mikil hálka var á hinum
ruddu brautum, því engu mátti muna
að við yrðum ekki undir einhverri
bifreiðinni. Ekki þurfti nema að
manni skrikaði um eitt fótmál eða
viðkomandi bifreið viki til hægri eða
vinstri vegna annarra ökutækja.
Þrautalendingin var því sú að
brölta yfir skaflana á gangstéttinni og
þegar komið var að áningarstað
strætó varð maður að skríða á
fjórum fótum yfir skaflinn sem
strætó stoppaði við og sæta svo lagi
til að komast upp í strætisvagninn, en
honum var i flestum tilfellum lagt
fast að snjóskafli gangstéttarinnar.
Þá var um tvennt að ræða: Að skríða
að vagninum eða taka þá áhættu að
stökkva að dyrum vagnsins. Hvort
tveggja var áhættusamt og í báðum
tilvikum gat maður átt það á hættu
að verða undir vagninum.
Svona er nú búið að gönguhrólfum
borgarinnar. Að vísu er snjó rutt af
gangstéttum við áningarstað S.V.R.,
en það er þó oft svo að á mörgum
áningarstöðum er gangstétt ekki
rudd.
Við þessar aðstæður skapast slysa-
hætta og það eru áreiðanlega mörg
umferðarslys sem af þessu kæruleysi
skapast. Það kostar sennilega um 20
þús. kr. að ryðja gangstéttir allra án-
ingarstaða strætó. Þessi útgjöld vill
þetta nauðsynjafyrirtæki spara borg-
arsjóði, en hinu gleyma forráðamenn
S.V.R. að það kostar ríki og bæ 45
þúsund krónur á dag að hýsa þá sem
slasast og að auki tryggingabætur og
vinnutap.
í gamla daga hefði svona háttalag
verið kallað að spara eyrinn en henda
krónunni.
v: ■
m
Það er augljóst að f svona færð er crfitt að fóta sig jafnt fyrir aldna sem unga.