Dagblaðið - 06.06.1979, Síða 11

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 6. JÚNÍ 1979.
11
Kjörstýrimanna:
Þrír íslenzkir ódýrari
en tveir danskir
Grein Gunnars Guðmundssonar
lögfræðings VSÍ svarað.
Mánudaginn 21. maí 1979 birtist í
dagblaðinu Vísi ritsmíð úr herbúð-
um VSÍ. Með stríðsletri var eftirfar-
andi fyrirsögn:
77 íslendingar vinna störf sem 63
Danir og Þjóðverjar sinna.
Ekki verður annað séð af greininni
en þeir telji að fjöldi yfirmanna á
íslenskum kaupskipum sé helsti
þrándur í götu þess að samningar
takist við yfirmenn á kaupskipunum í
þeirri deilu er nú stendur og hefur
staðið á annan mánuð. Rétt er að á
þeim tveim gerðum skipa þeirra er
keypt hafa verið af Mercandia hefur
verið bætt við 1 stýrimanni, og skipt
um stöðuheiti í vél: danskur mótor-
maður, kaup Dkr. ca 6000 = 378.000
isl. hefur hér verið breytt í 3. vél-
stjóra með byrjunarkaup = 223.851
kr. (vart hafa íslenskir útgerðarmenn
tapað á því). Á minni gerðinni,1499
brúttó, hefur verið bætt við stýri-
manni, einn var, verða 2. Á stærri
gerðinni var bætt við stýrimanni,
voru 2, eru nú 3. Eflaust telja margir
er lítt þekkja til mála að þessar breyt-
ingar hafi skipt sköpum fyrir út-
gerðina, en við skulum nú athuga
þetta mál nánar.
Það vill svo til að undirritaður
hefur unnið á báðum þessum'
stærðarflokkum, undir dönskum
fána, og á sínar viðskiptabækur enn,
svo ekki þurfti annað en stinga inn
þeim kaupgreiðslutölum, er gilda i
dag svo birta mætti kaup og kjör. í
leiðinni má geta þess að byrjunarlaun
dansks háseta eru dkr. 5735 =
361.000 kr. isl. íslenskur kollega hans
byrjar með 186,713 kr. á mánuði og
er það helftin (hann er hálfdrætt-
ingur rétt eins og við stýrimenn),
sama er og um alla aðra að sjálf-
sögðu.
Á undanfömum liðlega 20 árum
hef ég siglt um flest heimsins höf, og
leyfi ég mér hiklaust að telja Norður-
Atlantshafið, og hafsvæðið við
ísland erfiðust þeirra hafsvæða, er ég
hef siglt um. Ekki eru margar smá-
hafnirnar okkar til að létta störfin.
Með sína lélegu hafnaraðstöðu og
bryggjustubba, þar sem aðeins hluti
skipsins liggur við bryggju, og segja
má að skipið róli í endum allan
tímann meðan á viðdvöl stendur. >á
siglt er erlendis geta menn oftast
sleppt flestum áhyggjum um velferð
skips þegar búið er að binda og
hvílst, ef ekki fer fram losun/lestun.
Aðstöðunni hér heima hefur áður
verið lýst með tilliti til smáhafnanna.
Ég leyfi mér hiklaust að telja að þau
skip er sigla stöðugt á íslensku smá-
hafnirnar verði að lágmarki að sigla
með 2 stýrimenn. Að sigla á móti
skipstjóra fyrir einn stýrimann, er
ákaflega erfitt. Eigi það að vera bæri-
legt þarf sérstakan skipstjóra að
dugnaði og með mikinn samstarfs-
vilja. Þetta er ekki hægt nema unnið
sé á algerum jafnréttisgrundvelli, og
þykir þá mörgum kafteininum lítið
eftir af kóngsríki sínu. Hér heima
yrði um nýjung að ræða þar sem
þetta er nánast óþekkt nema hjá
hinum svonefndu sjóræningjaút-
gerðum er sigla á þvi sem eftir er
hverju sinni. Erlendis þekkja smá-
skipamenn ekki annað fyrirkomulag
og vinna á jafnréttisgrundvelli á sjó,
við land gengur á ýmsu. Þeir skip-
stjórar sem hundsa jafnréttið vakna
upp við það hver mánaðamót að
stýrimaðurinn er mikið hærri í
launum. (Skipstjórinn hefur sitt
fastakaup, og fasta borgun fyrir allt
annað, þannig að ef hann stendur
ekki til jafns, verður stýrimaðurinn
með óbundna eftirvinnu mismunandi
mikið hærri). Berum nú saman
launin:
Sjá töflu hér að ofan
Danskt skip 1499 brúttó, 2 stýrimenn.
Mánuður desember.
Kaup (byrjunarl) tvískiptar vaktir.
Overst. 1. stýrim. 7733.00
Fjarl. 4% 184.95
Talstöðvart. 240.00
Ev. lægri taxtí 58,66 x 114 st. x 6623.00
Ev.helgid. 73,76x30,5 x 2249.68
Skiptititillegg 12 st. x9,60 115.20
W-end 80 x 11 880.00
Sofavakt41stx9,60 393.60
Orlofsfé9,25% af liðum x 820.75
Kaup. ev. o.fl. dkr. 19.240,58
Frídagar, orlofsd. kostpeningar.
Fritímar 84.
40 timar gefa 7 daga
84gefa 14,7 daga dagur á 257,46
14,7 x 257,46 3786,13
2,5 orld x 257,46 643,90
(14,7 + 2,5)
17,2 x 46,50 = fæðisd. 799,80
Fríd. orl+kostp = dkr. 5.229.83
Kaup og aðrir 1. dkr. 19.240.58
Mánuðurinn alls: dkr. 24.470,41
fsl. kr. 1.517.165
2. stýrimaður var alls:
21.770 = ísl. kr. 1371,510
2. danskir
samtals: 1.517.165 ísl. kr. 1 stýrim.
1.371.510fsl. kr. 2stýrim.
Danskt kaup alls: 2.888.676 ísl. kr.
Kostnaðárniðurstöður eru því eftirfarandi:
Dansktskip 1499/1699 brúttó:
Overstyrmann total dkr. 24.470,41
1. styrmann total: 21.770,00
Launakostn total: 46.240,41
fsl. sama stærð 3 stýrimenn:
íslenskt kaup þriskiptar vaktir
1. stýrim. byrjunarl. kr. 262.175
Risna 3.750
Fjarl. tiUegg 10% 26.217
Ev. hærri 14x2612 36.568
Ev. Iægri24,5 x 1632 39.984
14,7 frídagará 12098 = 2,5 orld. —..— 17,2 fæðisd. á 1487 = 177.840' 30.245' ‘ 25.576
Fríd. orlofsd + fæðisd = Kaupev. o.fl. 233.661 368.695
Heildarkaup 1. stýrim. 2. stýrim byrj. laun Fjarlægðart. 10% Ev. hærri 14 x 2398 Ev. lægri 20 x 1499 602.356 kr. 240.70Í 24.070 33.572 29.980
Kaupev. ofl. 14,7 frid.á 11.107 2,5 orlofsd. —..— 17,2 fæðisd. á 1487 328.325 163.272 27.767 25.576
Fríd. orlofsd. = fæðisd Kaup ev. ofl. kr. 216.615 328.325
Heildarkaup 2. stýrimanns 544.940
3. stýrimaður byrj. laun Fjarl. tUlegg 10% Ev. hærri 14 x 2298 Ev. lægri 20x 1436 231.497 23.149) 32.172! 28.720,
Kaupev. o.fl. 315.538
14,7 frid. á 10.682 2,5 orld. 17,2 fæðisd.á 1487 157.025 26.705 25.576
Fríd. orlofsd = fæðisd. Kaupev. ofl. 209.306 315.538!
Heildarkaup 3. stýrimanns 524.844
fslenskt skip, sama stærð: 1 stýrimaður: 2. stýrimaður 3. stýrimaður 602.356 544.940 524.844
Launak. total 1.672.140
ísl. kr. 2.888.676 kr. 2 danskir stýrim. ísl. kr. 1.672.140kr. 3 ísl. stýrim.
mism. 1.216.536. kr.
Kaup ev. o.fl. samtals:
368.695
Hrjáðum islenzkum
útgerðarmönnum til hagsbóta.
Að sjálfsögðu gefa aðrar stéttir
svipað þeim í hag. í dæmi því, er ég
tek hér er það skip er ég starfaði á 23
daga í hafi og 8 við land. Stýrimenn 2
og stóðu tvær 6 stunda vaktir. Undir-
ritaður hafði aukaiega 1 klst á dag
fyrir allan launareikning skipsins,
dagbækur o.fl. o.fl. Hinir íslensku
ganga að sjálfsögðu 8 st. á sólar-
hring. Ég held að ég hafi verið ríf-
legur á eftirvinnunni, því vart hefðu 3
stýrimenn haft meira en 106,5 tíma í
eftirvinnu á 8 dögum, þvi oftast var
losað/lestað 14—16 tíma á dag, og
hefur því ekki verið hallað á
landann. Á skipum þessarar'
stærðar er greitt sem eftirvinna allt
umfram 8 st. w-end 11 dkr. á klst. er
helgaruppbót, laugardaga/sunnu-
daga/helga daga ofan á eðlilegan frí-
dag (1,4 virkir dagar), svo eru ýmsar
auka sposlur.
Einn stýrimaður á skipi gerir hjá
dansknum, allir liðir ca 20.000 dkr.
Meira, eða minna, eftir dugnaði og
samstarfsvilja skipstjóra, svo og fart
skipsins, eða um 1200 þús. isl.,
skipstj. svipað, venjulega hærri. Þar
er munurinn ca 5—600 þúsund
íslenskum útgerðarmönnum í hag,
þrátt fyrir 2 stýrimenn og skipstjóra.
Ættu þeir því vart að kvarta þar
frekar.
Hið fræga launadæmi Þorsteins
Pálss., á sjónvarpsku minum, 602
þúsund, hefur verið reiknað ■ liara
bók ríkisstofnana. B 15 heitirskalinn
þar er og að finna skipaskoðunar-
menn og slika menn. Út úr dæminu
fengu kunnáttumenn 844 þús. enda
eru þeir að mestu hættir til sjós.
Álverið
Járnblendið
Til sjós hafa verið staðnar sjóvakt-
ir frá því siglingar hófust. í landi er
það nýmæli og þykir mikið til um allt
það óhagræði er því fylgir, enda
launað með 36,2% vaktaálagi. Ég-
leyfi mér að bera saman lítillega hvað
þar er greitt.
Engrar- sérmenntunar krafist, 6—8
mánaða vinna i verksm. i Noregi á
fullu norsku kaupi.
Byrjunarlaun:
Verkstjóri
Vaktaálag
Verkstj.ál.
kr. 237.702
kr. 86.048
40% 95.080
Flokkstjóri
Flokkstj. 15%
Vaktaálag
237.702 kr.
35.655 kr.
86.048 kr.
Alls
359.405 kr.
Alls 418.830kr. Engrar menntunar krafist.
Gældends fra l.marts 1973
Til.æg lil r.ovedoverenskomsten mellem
DANMARKS REDERIFORCNING OG DANSK STYRMANDSFORENING
af 13. maj 1977
Fra og med 1. marts 1979 gælder folgende satser i kroner:
Hyre pr. máned:
G = Grundhyre R = Rederiets andel af pensionspraemien
H = Grundhyre + dyrtidstiliæg O = Officerens andol af pensionspræmien
OVERSTYRMÆND \V-e*d il VfR KftM Co. $ oi
LKL |
I Under850
under 2 ár . efter 2 ár efter 3 ár efter 5 ár efter 8 ár efter 10 ár eHeí /úrfvt ai '2Ar
3849 4066 4211 4410 4481 4552 4696
6594 6913 7126 7419 7523 7627 7839 +5*0 &
475 498 513 534 542 549 564 •"
317 332 342 356 361 366 376
4136 4353 4498 4697 4768 4839 4983
7016 7335 7548 7841 7945 8049 8261 +006
505 528 543 565 572 580 595
337 352 362 376 381 386 397
4624 4841 4986 5185 5256 5327 5471
7733 8052 —8265 8558 8662 8Z6Z_ . JJ97fl Q 0 O
557 580 595 616 624 631 646
371 386 397 411 416 421 431
4785 5002 5147 5346 5417 5488 5632 .
7970 8289 8502 8795 _ 8899 9003- 9215 + & C>D
574 597 612 633 641 648 663
383 398 408 422 427 432 442
5400 5617 5762 5961 6032 6103 6247 .
8874 9193 9406 _ 9699 .0803. - 9907 -10119 +500
639 662 677 698 706 713 729
426 441 451 466 471 476 486
1. STYRMÆND
G 3759 3976 4121 4320 4391 4462 4606 .
A-C 1 Under3500 H R 6462 465 6781 488 -6994. —Z286 .7391. 504 525 532 7495 540 _Z70Z+SL 555
O 310 325 336 350 355 360 370
G 3776 3993 4138 4337 4408 4479 4623 77.3? -f 5
C 2 3500-6500 H 648Z_ _ £806 _ . 7019 7311 7416 7520
R 467 490 505 525 534 541 557
' O 311 327 337 351 356 361 371
G 4513 4730 4875 5074 5145 5216 5360 - £815 **£>
Over 6500 H 7570 7889 8102 8395 8499 8604
D R 545 568 583 604 612 619 635
— O 363 379 389 403 408 413 423
2. STYRMÆND
3759
6462
46Í
310
3976
6781
4121
6994_
‘ 504
336
4320 4391 4462
7286_ 739J 7495_
525 532 ' 540
350 355 360
4606 , mm.
7707 4A O #
555
370
Sigurbjöm
Guðmundsson
Byrjunariaun skipstjóra munu þau
sömu:
Vinnuvika, Álverið/Jámblendi 36 st.
til sjós 40 st. Á 35 dögum er unnið l •
21 dag, 14dagarfri.
Vinnumánuður til sjós gefur ca 11
daga frlrétt ef unnið er alla laugar-
daga/sunnudaga mánaðarins. Kaup-
auki er hjá Járnblendinu i sumarfri
og eins í desember hátt í þrettánda
mánuðinn, bankamanna. Fæði er að;
sjálfsögðu fritt, og kaup greitt fyriri
þann tíma, er fer i að komast að og
frá vinnustað.
Verkamenn:
Vaktaálag
237.702 kr.
86.048 kr.
Alls 323:750 kr.
Engrar menntunar krafist
1. stm./2 vélstj. byrjl. 4 f. 254.357
kr.
2. stm./3 vélstj. byrjunarl. 4. f.
233.573.
3. stm./4 vélstj. byrjunl. 4. f. 223.851
kr.
3—4 vetra nám og siglingatími til sjós
skilyrði gagnvart stýrimannanámi.
Tekjutap og kostnaður við skóla-
göngu ca 14—18 milljónir, miðað við
núverandi kaup og kostnaðr.
Skyldi kvikna
á perunni
Ég bið menn að hugleiða þessi
dæmi vel, verður er verkamaðurinn
launa sinna. Skyldi ekki renna upp
Ijós í herbúðum atvinnurekenda, er
þeir sjá að verkamaflur á vöktum
hefur um 100 þúsund krónum hærri
mánaðariaun en stýrimenn og vél-
stjórar sem eru afl koma úr 3—4
vetra skólagöngu, svo ekki sé minnst
á ólærfla verkstjóra mefl 100% hærri
laun.
Að heiman
ógfór
í Visi i dag las ég að vandræöalaust
væri fyrir alla yfirmenn islenska er
þess óska að skrá sig i Rotterdam á
alþjóðleg kjör (I.T.F. Ufllega 2-föld
islensk kjör, þegar alit er talið og
algert skattfrelsi einhleypra). Sam-
kvæmt stýrimannablaöinu danska
Navigator nyt eru 440 undanþágur á
danska verziunarflotanum. Vöntunin
eftirfarandi: 100 skipstjórar með of
lítil réttindi, 40 yfirstýrimenn, sama,
og 300 undirstýrimenn (2-3 stýri-
menn) vantar. Mest og best er úrvalið
á þessum tima fyrir þá er hugsa sér
tU hreyfings. Nú eru 4-mánaða samn-
ingar algengir orðnir og2ifrii.
Látið hvergi
deigan sfga
Nú þegar þessar Unur eru
skrifaðar, eru áhrif verkfallsins fyrst
aö koma alvarlega í ljós. Aldrei hefur
samstaða manna verið betri en nú,
það sýndi fundurinn i Sigtúni seinast.
Kjör okkar eru mörgum árum á eftir
flestum öðrum starfshópum í þjóð-
félaginu, og takist okkur ekki nú að
ná svipuðu og sambærUegir starfs-
hjópar, þá næst það seint.
Með baráttukveðjum til stríðandi
félaga.
Sigurbjörn Guðmundsson
stýrimaður