Dagblaðið - 15.09.1979, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 15. SEPTEMBER 1979.
lltgefandi: DagblaOið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfeson. RKstjóri: Jónas Kristjánsson.
Ritstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjómar: Jóhannes Reykdal. Fróttastjón: Omar
Vaklimarsson.
íþróttir: Hallur Sfmonarson. Menning: Aöalsteinn IngóHsson. Aöstoðarfróttas^óri: Jónas Haraldsson.
Handrít: Ásgrfmur Pólsson.
Blaöamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Atli Steinarsson, Bragi Slgurösson, Dóra Stefónsdótt-
ir, Gissur Sigurösson, Gunnlaugur A. Jónsson, Ólafur Geirsson, Siguröur Sverrisson.
Hönnun: Guöjón H. Pólsson, Hilmar Karisson.
Ljósmyndir: Ámi Póll Jóhannsson, Bjamle'rfur BjamleHsson, Höröur Vilhjólmsson, Ragnar Th. SigurÖs-
son, Sveinn Þormóðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Próinn ÞorieHsson. Sökistjóri: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjóri: Mór E.M. Halldórsson.
Ritstjóm Siöumúla 12. Afgreiðsla, óskriftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þverhohi 11.
Aöalskni blaösins er 27022 (10 Ifnur).
Setning og umbrot: Dagblaöfð hf., Sföumúla 12. Mynda- og plötugerö: Hilmir hf., Sföumúla 12. Prentun:
Árvakur hf., Skeifunni 10.
Víðaþarfaðmoka
Nýlega skýrði Dagblaðið frá því, að
varðskip hefði verið sent eftir drukkn-
um ökumanni, sem hafði sloppið undan
lögreglunni á Patreksfirði og flúið á bát
út á sjó. Fréttin var staðfest af Land-
helgisgæzlunni. Lögreglan á Patreks-
firði þóttist hins vegar ekkert við málið
kannast.
Börnum er kennt að segja satt og ljúga ekki, hvorki í
stóru né smáu. Sumir fullorðnir virðast hafa gleymt
því, ekki aðeins pólitíkusar, heldur einnig embættis-
menn á ýmsum stigum kerfisins. Dæmið um lygina á
Patreksfirði er bara lítið, en nýlegt sýnishom af ótal
slíkum, sem Dagblaðið hefur upplýst.
Nýlega skýrði Dagblaðið frá því, að yfirvald í Kópa-
vogi héldi því blákalt fram, að útilokað væri að loka í
bænum opnu klóaki, sem börn léku sér stundum í. Frá-
rennslislögnin var opin vegna gatnagerðar, sem gekk
afar hægt.
Parkinsons- og Péturslögmálin hafa leikið grátt mörg
embætti hér á landi. Yfirvöldum vex í augum að fram-
kvæma einföldustu og nauðsynlegustu öryggisaðgerðir
í heilbrigðismálum. Dæmið um doðann í Kópavogi er
bara lítið, en nýlegt sýnishorn af ótal slíkum, sem Dag-
blaðið hefur upplýst.
Nýlega skýrði Dagblaðið frá, og birti myndir til
sönnunar, að lögreglan í Reykjavík lægi í leyni við
greiðfærasta og hættuminnsta kafla gatnakerfisins, við
Elliðaárvog, til að klekkja á venjulegum bílstjórum,
einmitt þegar akstursskilyrði eru bezt.
Auðvitað á lögreglan fyrst að hafa eftirlit með of
hröðum akstri við erfið skilyrði, t.d. vegna veðurs,
þröngra gatna og nálægðar gangandi fólks. Að því
eftirliti fullnægðu, getur lögreglan farið að hafa af-
skipti af meinlausari akstri, en tæpast fyrr. Dæmið um
meinsemdina í Reykjavík er bara lítið en nýlegt
sýnishorn af ótal slíkum.
Nýlega skýrði Dagblaðið frá því, að gjaldeyrisyfir-
völd hefðu varpað þægilegri hulu bankaleyndar yfir
skrá sérstakra gæðinga, sem lifa á því að fá úthlutað
gjaldeyrisleyfum fyrir kexi og sælgæti, til að selja þau
síðan raunverulegum fyrirtækjum í innflutningi og
verzlun.
Að sjálfsögðu á það ekki að vera í verkahring emb-
ættismanna að láta töskuheildsala flaðra upp um sig og
herja út gjafír í skjóli bankaleyndar, heldur á verzlun
að vera frjáls á þessu sviði sem öðrum. Dæmið um
verndun gæðinga í rikiskerfinu er bara litið en nýlegt
sýnishorn af ótal slíkum, sem Dagblaðið hefur upplýst.
Nýlega skýrði Dagblaðið frá því, að forstöðumaður
tryggingaeftirlitsins neitaði að framkvæma ný lög frá
alþingi um, að tryggingar innlendra fyrirtækja hjá er-
lendum aðilum skuli vera háðar undanþágum. Dag-
blaðið hafði á reiðum höndum dæmi um, að þessi lög
^/oru brotin.
Lög eru auðvitað misjöfn að viti og gæðum. En
embættismenn eru ekki ráðnir til að úrskurða, hvaða
lög alþingis séu með viti. Þeir eiga ekki að ráða því
sjálfir, hvaða lögum þeir framfylgja. Dæmið um hrok-
ann í embættiskerfinu er bara lítið en nýlegt sýnishorn
af ótal slíkum, sem Dagblaðið hefur upplýst.
Við gætum nefnt fleiri flokka vandamála, sem þarf
að upplýsa og Dagblaðið er alltaf að upplýsa. Hér er
t.d. ekki tími til að rekja nýleg dæmi um valdníðslu,
sem blaðið hefur fjallað um.
Þessi fjölmiðlun til fólksins i landinu er svo mikil-
væg, að þrátt fyrir vinnudeilu í prentiðnaði kom Dag-
blaðið út og varð að koma út, bæði í Reykjavík og víðs
vegar um land.
Víetnam flóttinn
minnir á gyðinga-
ofsóknir nasista
♦
einnig yfir Austurríki og meginhluta
Tékkóslóvakíu, sem nasistar höfðu
þá lagt undir sig. Árið 1933, þegar
nasistar komust til valda í Þýzka-
landi, höfðu gyðingar verið 721.612.
Þaðan í frá og fram að heimsstyrjöld-
inni höfðu því tæplega sex af
hverjum tíu þeirra yfirgefið landið.
Strax á fyrsta ári fóru þrjátíu og átta
þúsund gyðingar. Síðan lækkaði sú
tala niður í rúmlega tuttugu þúsund
hvert ár 1934 til 1937. Hins vegar
jókst tala gyðingaflóttamanna upp í
fjörutíu þúsund árið 1938 og síðan
enn meira eða í sjötíu og átta þúsund
árið eftir. Flótti gyðinga frá Austur-
ríki var mun örari. Rúmu ári eftir að
Hitler hafði lagt það undir ríki sitt
Greinilegt er að flóttamanna-
straumurinn frá Víetnam á undan-
förnum mánuðum líkist mjög
straumi gyðinga frá Þýzkalandi Hitl-
ers á fjórða áratug þessarar aldar. Þá
fóru hundruð þúsunda þeirra þaðan
nauðugir viljugir og þeim straumi
lauk ekki fyrr en við upphaf siðari
heimsstyrjaldarinnar er lokaði leið-
um fyrir þeim gyðingum, sem eftir
voru.
í grein í brezka tímaritinu The
Economist er rætt um þetta og talið
að helzti munurinn sé sá að straumur
flóttamanna frá Víetnam hafi aðeins
verið mun meiri og hraðari en frá
Þýzkalandi á tímum nasistanna.
Þegar hefur tala flóttamanna frá
Víetnam farið upp fyrir fjölda flú-
innagyðinga fram að hausti 1939.
Árið 1939 voru taldir 307.614 gyð-
ingar enn í Þýzkalandi. Er þá átt við
þáverandi Þýzkaland, sem náði
Vi
Jarðhitann ættu
allir að eiga
Hver á hvað?
Le.n'i hafa verið deildar meiningar
um hvað sé eignarréttur hvað varðar
land og auðlindir, ekki hvað sízt er
varðar eignarétt „landeigenda”
niður á við. Um þennan rétt upp á við
þekki ég aðeins eina deilu, sem fljót-
lega var til lykta leidd. „Landeigand-
inn” féllst á að í þá áttina myndi
hann engin sérréttindi hafa áunnið
sér.
Á Alþingi hefur umboðsmönnum
sérréttindanna tekizt að koma í veg
fyrir að þessum málum sé komið á
hreint, alþjóð til stórskaða og marg-
vislegra vandræða. Ekki hafa sömu
menn verið í vafa um hverjum bæri
að greiða tjón sem af hljótast þegar
orka úr iðrum jarðar eða ofvöxtur í
fallvötnum valda tjóni.
Engum fannst koma til greina að
gera bóndann á Kirkjubæ ábyrgan
fyrir gosinu í Vestmannaeyjum, sem
að mestu kom úr ,,hans landi”. Ef
aðeins hefði myndazt þar heitur hver
er líklegt að annað hefði orðið ofan á
hjá talsmönnum „landeigenda”.
Ekki myndu „eigendur” vatna-
svæðis Ölfusár telja sig bótaskylda
þótt „vatn þeirra” flæddi yfir byggð
á Selfossi, svo dæmi séu tekin um
það sem gerzt hefur og gæti endur-
tekið sig.
Mat eigna
Samkvæmt lögum á mat fasteigna
að vera sem næst söluverðmæti. Yfir-
leitt munu „landeigendur” ekki kæra
fasteignamöt til hækkunar meðan
þau gilda aðeins til að ákvarða
skatta. Annað verður svo uppi á ten-
ingnum ef þessar eignir á að virða til
afnota fyrir almenning cins og dæm-
in sanna. Fasteignamat hefur að vísu
reynzt æði handahófskennt, én um
þverbak keyrir þegar i hlut eiga
„eignir” eins og Svartsengi, Deildar-
tunguhver og jarðir við Laxá i Þing-
eyjarsýslu, svo dæmi séu nefnd um
staði þar sem á hefur reynt.
Ef borun eftir oliu innan 60 faðrna
frá stórstraumsfjöruborði fyrir landi
einhverrar eyðijarðarinnar á Strönd-
um bæri árangur myndu „eigendur”
vafalaust finnast vítt og breitt um
landið og gera sínar kröfur. Engin
skilgreining mun vera i lögum um
þeirra rétt frekar en þeirra sem eigna
sér jarðhitann. Samkvæmt þvi sem
gilt hefur ættu þeir oliuna, nema
þegar hún flæddi í sjóinn, þá ættum
• við hin tjónið.
Hitaveitufurstar
Við sem búum í fjarlægð frá
Ströndum myndum telja sjálfsagt að
bensin unnið úr holunni yrði á sama
verði til okkar og Strandamanna.
Allir landsmenn hafa fengið bensín á
sama verði og svo hlýtur það að
verða áfram.
Hver er svo munurinn á heitu vatni
sem við eigum í iðrum jarðar og þvi
að úr þeim tækist að ná olíu. Að vísu
kemur til flutningsvandamál ef fiytja