Dagblaðið - 22.09.1979, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 22. SEPTEMBER 1979.
MMBIAÐin
fijálst'áháð daghlað
Útgofandi: Dagblaflið hf.
Framkvœfndastjórí: Svoinn R. Eyjótfsson. Rrtstjóri: Jónas Krístjánmson.
Ritstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrtfstofustjóri ritstjómar: Jóhannes Reykdal. Fróttastjóri: ómar
Valdimarsson.
fþróttir: Hallur Sfmonarson. Menning: Aflabteinn Ingótfsson. Aflstoflarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrít: Ásgrímur Páisson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, AtJi Steinarsson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdótt-
ir, Gissur Sigurflsson, Gunnlaugur A. Jónsson, ólafur Geirsson, Sigurflur Sverrisson.
Hönnun: Gufljón H. Pálsson, Hilmar Karisson.
Ljósmyndir: Ámi Páll Jóhannsson, Bjamletfur Bjamletfsson, Hörflur Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurfls-
son, Sveinn Pormóflsson.
Skrífstofustjóri: ólafur Eyjótfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Söiustjóri: Ingvar Sveinsson. Drerfing-
arstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Ritstjóm Síöumúla 12. Afgreiflsla, áskríftadeild, auglýsingar og skrífstofur Þverholti 11.
Aflalsfmi blaflsins er 27022 (10 línur).
Setning og umbrot: Dagblaflifl hf., Sfðumúla 12. Mynda- og plötugerfl: Hilmir hf., Sfðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf., Skorfunni 10.
Áskriftarverfl á mánuði kr. 4000. Verð í lausasölu kr. 200 eintakið.
Meirabákn, verríkjör
Jafnt hérlendis sem í nálægum
löndum gerist alþýða manna ókyrrari
eftir því sem ríkisbáknið blæs út.
Aukning ríkisumsvifanna hefur víða
verið með ólíkindum mikil síðustu ár. ,
Skattgreiðendur stynja undir þyngri
byrðum. Af þessu leiðir vaxandi hreyf-
ing í þá átt að skera báknið niður og víkja frá áratuga-
langri stefnu ríkisforsjár yfir högum manna.
Ríkisútgjöld hafa aukizt geysilega, ef litið er á þau
sem hlutfall af framleiðslu þjóðanna. Hagfræðingar
draga ekki í efa, að þessi þróun stofnar framleiðni ríkj-
anna í hættu og hefur verið ein orsök flótta þeirra í
faðm haftastefnu, sem gætt hefur í auknum mæli. Með
minni framleiðni versna lífskjör, svo að kakan minnk-
ar og örðugra verður að standa undir aukningu rikis-
báknsins.
Þessa gætir í löndum eins og Danmörku, Vestur-
Þýzkalandi, Hollandi, Noregi, Svíþjóð, Bretlandi og
Bandarikjunum. í Svíþjóð jukust útgjöld hins opin-
bera sem hlutfall af þjóðarframleiðslunni úr 35 af
hundraði í 62 af hundraði á árunum 1965 til 1977. Um-
svifin jukust á sama tímabili í Hollandi úr 38 af hundr-
aði í 55 af hundraði.
Aukning umsvifa hins opinbera varð á þessu tímabili
úr 31 í 46 af hundraði í Danmörku, úr 37 í 47 af hundr-
aði í Vestur-Þýzkalandi, úr 34 í 51 af hundraði í
Noregi og úr 27 í 33 af hundraði í Bandaríkjunum. —
Þessar upplýsingar eru fengnar í tímaritinu Economic
Impact.
Að sjálfsögðu hefur aukning skattheimtu og skulda-
söfnunar hins opinbera fylgt þessari útþenslu báknsins.
Þetta hefur aukið verðbólguna. Verkamenn hafa hert
launakröfur sínar til að halda í horfinu.
Atvinnuvegirnir standa verr. Aukin skattheimta af
atvinnufyrirtækjum til að standa undir auknum ríkis-
umsvifum hefur keyrt kostnað þeirra upp og rýrt
samkeppnisgetu þeirra gagnvart vörum, sem eru fram-
leiddar í ríkjum, sem í minna mæli stríða við þennan
vanda.
Með versnandi samkeppnisstöðu fyrirtækjanna
hafa stjórnvöld freistazt til að brjóta gegn viður-
kenndum reglum frjálsrar verzlunar og laumað að
ýmsiss konar haftastefnu. Hömlur hafa verið settar á
innflutning og innlend framleiðsla bætzt á ríkisfram-
færi.
íslenzkur almenningur þekkir slik dæmi mætavel úr
eigin landi. Hér sjáum við ríkisbáknið síaukið og skatt-
píningu nálgast það, sem gerist í þeim ríkjum, þar sem
hún er verst. Auk þess er skattheimtan þungbærari
öllum almenningi hérlendis en í grannríkjunum, þar
sem laun eru, að minnsta kosti á öðrum Norður-
löndum, miklu hærri en hér.
Uppkeyrsla ríkisbáknsins hefur mjög aukið áhuga
almennings á að leita leiða til að hverfa sem mest frá
kerfi ríkisforsjár og efla frjálsræði. Þeir sem ekki eru
sjálfir njótendur þessa kerfis í verulegum mæli vilja
eðlilega freista þess að brjóta það af sér.
Jafnframt hinni miklu aukningu ríkisumsvifa og
sumpart vegna þeirra hefur verið samdráttarskeið í
vestrænum ríkjum. Hagvöxtur hefur verið lítill og lífs-
kjör standa nokkuð í stað frá ári til árs.
Samdrátturinn hefur enn aukið á vandkvæðin við að
bera síauknar byrðar vegna umsvifa hins opinbera.
Skattpiningin hefur orðið sárari.
Því hefur sú spurning verið æ meira á vörum manna,
hvort hag einstaklinganna og þjóðanna væri ekki betur
borgið með fráhvarfi frá stefnu ríkisforsjárinnar.
/"" ——-
Suður-Afríka:
Fjöldi svartra
hermanna í her
landsins vex
v
r
koma í stað hvítra sem eru tregir til herþjónustu og hafa
einnig mikið áróðurslegt gildi
Fjöldi svartra hermanna í her
stjórnar hvítra í Suður-Afríku fer nú
vaxandi. í viðtali við einn slikan, sem
birtist nýlega í dagblaðinu The New
York Times, segir frá að hann hafi
barizt með félögum sínum svörtum
og hvitum í Suðvestur-Afríku eða
Namibíu við svarta skæruliða þar.
Herförin tók fjóra mánuði. Nokkrir
skæruliðar voru felldir en enginn féll
af liði Suður-Afríkustjórnar.
Venjulega er tekið á móti her-
mönnum sem koma úr slíkunt her-
ferðum sem hetjum og þeim klappað
lof í lófa fyrir að verja land sitt gegn
„undirróðursmönnum kommún-
ista”, sem sagðir eru standa á bak við
aðgerðir skæruliða.
Þessi svarti hermaður tók j>ó þann
kostinn að fara úr hermannabún-
ingnunt áður en hann kom aftur á
heimaslóðir, sem eru í Transvaal.
„Vinum mínum líkar hermennska
mín ekki,” sagði þessi svarti her-
maður, scm er 23 ára að aldri. „Þeir
spyrja mig hvernig ég geti verið i
hernum á meðan hvíti maðurinn
undiroki hina svörtu i landinu.
Hvernig getur þú tekið að þér vörn
fyrir hvíta manninn á rneðan hann
traðkar á rétti okkar, segja þeir.”
ttt/7
Um Iangt skeið hafa Búarnir, sem
hafa verið fjólmennastir i her Suður-
Afríku, vcrið því mjög andvígir að
setja svarla menn undir vopn. Menn
sem álitnir hafa vcrið hugsanlegir
andstæðingar hvitra. Nokkuð hefur
þó dregið úr þessari andstöðu á síð-
ustu árum vegna þess að ekki hefur
verið svo auðvelt að fá nægilega
marga hvíta til herþjónustu.
Svartir njóta ekki sömu launakjara
og hvitir í hernum. Er þetta þrátt
fyrir þá opinberu stefnu að allir eigi
að hafa sömu laun fyrir sömu vinnu
innan hersins. Hvítur hermaður, sem
lokið hefur skólaskyldu, fær rúmlega
50% hærri laun en sá svarti. Menn af
indverskum stofni eru síðan með laun
sem eru mitt á milli launa svartra og
hvítra. Sagt er þó að þessi launa-
munur fari minnkandi. Engar sér-
stakar reglur gilda um aðgreiningu
hermanna eftir kynþáttum. Þeirri
„SÁUN HANS
IÓNS MÍNS”
Það vckur hálíðlcgar kenndir með
mönnum að sjá nafn Jóns Sigurðs-
sonar í dagblöðum þann 17. júni.
Þann dag i ár selur einn slikur nal'n
sitt ofan við grein á 9. siðu Timans og
nefnir: „Stjórnmál og sýndar-
mcnnska”.
Það birtast öðru hvoru i Ttmanum
þvottakonugreinar i Kirkjubólsstil og
þessi er ein af þvi sauðahúsi.
Höfundur keniur viða við og slær um
sig — verðlagsmál, vinnudeilur,
dóntsmál o.fl.
Ég get verið santmála þessum Jóni
Kjallarinn
Þórður Haildórsson
-
Sigurðssyni um margt er hann skrifar
um verðlagsmál og vinnudeilur, svo
sem allt það er gekk á um þetta lcyti á
sl. ári, þegar sett var á útflutnings-
bann og verkföll og gengið var til
kosninga undir slagorðununt
„samningana í gildi” og fleira af þvi
tagi, sent siðar varð fyrsla vcrk
nýrrar rikisstjórnar að svikja, cftir
unninn kosningasigur út á alll slag-
orðagjálfrið.
Greinarhöfundi glcymist að gcla
þcss að það cr nokkuð sama hvort
stjórn landsins er samansett al' flokk-
um til vinstri cða hægri, það cr vcrka-
lýðsslcttin sem ræður lífi hcnnar,
undir stjórn kommúnista sem hafa
hrifsað til sin öll völd i verkalýðs-
hrcyfingunni og stjórna henni oftast i
algjörum minnihluta sem nærist á
ólýðræðislegu ofbeldi til að halda
undirlökunum.
Næringarandrúmsloft
kommúnisma og
ofbeldis
Það er rétt, sem Jón scgir, að i
fyrra hafi baráttan verið í fullum
gangi fyrir því að veikja undirstöður
atvinnulifsins og stjórnkerfisins i
senn undir yfirskini stéttarbaráttu og
samningafrelsis. Þrátt fyrir áratuga-
reynslu af þessum vinnubrögðum
kommúnista flökrar Framsókn og
Alþýðuflokk ekki við þvi að ganga i
sæng ntcð þessunt skemntdaröflum
og mynda með þeint rikisstjórn.
Árangurinn: úlfúð og samslöðuleysi
þessara l'lokka unt allt sem koma
mætli þjóðinni aðgagni. Verðbólgan
sem þessi ríkisstjórn þóltisl ætla að
útrýma hcfur aldrci náð öðru cins
hraðameti sem nú.
Það er á svona ástandi einu sern
kommúnismi nærist auk beins of-
beldis, þar sem hægt er að konia þ\ i
við, eins og nú blasir við i stöðuveit-
ingum kommúnista, bæði í mcnnta-
og atvinnumálum.
Það skyldi þó aldrei vera þcssi
sýndarmcnnska sem Jón Sigurðsson
ætlaði að skrifa um þann 17. júni
þótt hann villtist nokkuð af leið.
Grcinarhöfundur ræðir nokkuð
urn það hvað ntenn cru tljólir að
gleyma og spinnur drjúgan langhund
um það efni. í þvi trausti eyðir hann
'alllöngu máli i það að ræða urn
dómsmál. Það má lesa milli lina að
hann harmar það að fyrir tilverknað
Dagblaðsins og Visis hcfur stjórn-
kerfið orðið „opnara” en áður. „Nú
deila menn opinskátt urn það sem
áður var fjallað um á lokuðum fund-
um,” segir hann. Hann talar um árið
i hitteðfyrra, þá hafi pólitisk barátta
nánast fallið í skuggann fyrir hinum.
skelfilegu ósköpum sem gengu yfir
þjóðina í sambandi við glæpamálin
og ofstækisárásir Vilmundar Gylfa-
sonar á yfirvöld dómsmála. Enn-
l'remur segir Jón: „Það sem nienn
hafa talið sér sæma á þessu árabili er
sumt svo nýstárlegt og einstakt að