Dagblaðið - 29.07.1980, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 29. JÚLÍ 1980.

Opinber mynd af Vladimir Herzog i fangaklefanum þar sem hann var sagður hafa
hengt sig hinn 25. október 1975. Þetta er i Brasiliu. Herzog var blaðamaður sem
sjálfviljugur gekk á fund yfirvalda vegna ásakana á hendur honum um brot gegn
lögum. Nokkrum klukkustundum siðar skýrðu yfirvöld frá þvi að komið hefði
veríð að honum látnum i klefa hans. Bók hefur veríð skrífuð um mál Vladimir
Herzog og kom hún út i Sao Paulo árið 1979. Lögfræðingur dr. Harry Sibata
hefur einkum beitt sér fyrir að mál Herzog sé rannsakað nánar.
þegar hann ferðaðist um ýmis lönd
Vestur-Evrópu. Hann neitaði sakar-
giftum með öllu, viðurkenndi, að
hann hefði rætt við fyrrum samherja
sina í Evrópulöndum um stjórnmála-
leg , félagsleg og menningarleg mál
en þeir hefðu ekki sett saman neinar
áætlanir, fjandsamlegar þáverandi
stjórnvöldum. Varðandi sakargiftina
um fjandsamlegan áróður lagði hann
áherzlu á, að stjórnarskrá Júgóslavíu
gerði ráð fyrir tjáningarfrelsi, þar á
meðal opinberum tjáskiptum um
sjónarmið er fælu í sér gagnrýni á
stjórnmála- og efnahagskerfi
landsins.
Vinsamlega skrifið og biðjið um að
Dr. Nikola Novakovic verði þegar
látinn laus úr fangelsi.
Skrifa ber til:
President of the Stae Presidency of
the SFRJ, His Excellency Cvijettn
Mijatovic, Bul., Lenjina 2 Belgrade,
Yugoslavia.
Þess skal að lokum getið,
að einn af föngum janúar-
mánaðar D.A. Santosa frá
Indónesfu var lótinn laus 12.
aprfl sl.
Hvers vegna er
fangi vegna þess að hann kemst ekki
leiðar sinnar. í þessum þætti fanga-
vistarinnar er raunar verið að vinna
mikiö verk. Ný byggingarsamþykkt
leysir til að mynda þennan vanda í
nýju húsnæði, alla vega húsnæði á
vegum hins opinbera. Á framkvæmd
byggingarsamþykktarinnar eru þó
ýmsir hnökrar og til eru þeir sem
koma sér framhjá henni að einhverju
leyti. Það er til að mynda grátlegt að
sjá nýbyggingar sem fatlað fólk getur
komist um hindrunarlaust en í
sumum tilvikum þyrfti kranabíl til að
koma hinum fötluðu að byggingunni.
Umhverfi bygginga eða mannvirkja
hefur ekki verið tekið meö í reikning-
inn sem skyldi og margir eigendur
eldri fyrirtækja telja jafnvel eftir sér
að breyta þröskuldum þannig að fatl-
aðir komist yfir þá.
I
Þrátt fyrir þessa vankanta er nú
unnið verulega að þvi að leysa fatlað
fólk úr fangavistinni, hvað það
varðar að komast leiðar sinnar.
Sársaukafullir
snúningar
En hvað hafa fatlaðir að gera á al-
mannafæri?
Fatlaður maður á auðvitað svipuð
erindi að reka og þeir sem ekki búa
við fötlun. Auk þess þarf hann að
hafa öllu meiri samskipti við opinber-
ar stofnanir. Hann þarf til að mynda
að sækja um þá hungurlús sem lif-
eyrir hans nemur. Það eru margir
snúningar í kringum þennan lifeyri.
Þessir sársaukafullu og oft niður-
lægjandi snúningar eru öllum þeim
sem hlut eiga að máli til mikill-
ar vansæmdar, þó ekki sé meira
sagt.
En það eru ekki þessi erindi sem
fatlað fólk ætti að eiga út fyrir fang-
elsisveggina fyrst og fremst.
Ég sagði áðan að fatlað fólk vildi
berjast. Ég fullyrði að hlutfallslega
fleira fatlað fólk vill heyja sína lifs-
baráttu á eigin vegum en margt
annaö fólk í þjóðfélaginu sem kallast
I ORMAR,
BEIN
OG POLITÍK
Vandamál frystiiðnaðarins eru
mikið til umræðu þessa dagana og
sitt sýnist hverjum. Napurlegast við
þessi skrif er, að þau eru mest gerð af
sjávarútvegsmálaspekúlöntum sent
hafa atvinnu af öllu öðru en að veiða,
vinna eða selja fisk.
Auðvitað sér hver vandamálin frá
sínum bæjardyrum, og vist er að
niargt má betur fara i þessum iðnaði,
en ótækt er að lesa hverja greinina á
fætur annarri þar sem fjallað er um
nýtingu allra hluta út frá einhverju
háleitu þjóðhagslegu sjónarmiði, þar
setn ónefndum mönnum er borin á
brýn alls konar sóun og vannýting
véla, tækja, mannafla, hráefnis og
fjármuna. Þetta kemur þannig út að
sjómennirnir eru á vannýttum
skipum að veiða ofnýttan fisk, sem er
svo illa nýttur í vinnslu, i illa nýtlum
fyrirtækjum með of nýttu vinnuafli
og siðan eru afurðirnar sendar ýmist
á of- eða vannýtta markaði.
Eins og fyrr segir þá má margt
belur fara og eitt er vist að þessar
sálir sem vinna í fiskiðnaði eru allan
daginn alla daga að vinna að endur-
bótum og hagræðingu. En Ijónin á
veginum eru mörg og erfið. í útgerð
höfum við m.a. veiðitakmarkanir,
verðlag olíu, takmarkanir á endur-
nýjun fiskiskipta, pólitikst kukl
o.m.fl. Það sama gerist i fiskvinnsl-
unni, þar er vinnuaflsskortur, mennt-
unarleysi, byggðastefna, ormar, bein
og pólitik á hverju strái.
Margir aðilar hafa orðið talsverð
völd um afdrifaríkar ákvarðanir fyrir
veiðar og vinnslu en hafa þó enga
fjárhagslega eða siðferðilega ábyrgð.
Mér dettur strax í hug Framleiðslu-
eftirlit sjávarafurða, Þjóðhagsstofn-
un, Framkvæmdastofnun ríkisins,
Alþýðusamband íslands, Seðlabank-
inn, Hafrannsóknastofnun, Sjávar-
útvegsráðuneytið, Fiskveiðasjóður,
Byggðasjóður, fjölmiðlar og svona
ntá lengi telja. Ýmsar athuganir eru
gerðar og margar ákvarðanir teknar
sem ekki eru í nokkru samhengi við
V
Kjallarinn
SigurðurTómas
Garðarsson
raunveruleikann og krefjast fjár-
ntagns og fyrirhafnar sem ekki er til
staðar.
Misnotkun
Undanfarin ár hafa verið gerðar
fiskverðsákvarðanir, gengisbreyting-
ar og vaxtabreytingar, er þjóna
engum tilgangi öðrum, en að friða
einhver pólitísk öfl. Settar hafa verið
reglugerðir um meðferð og vinnslu
fisks sem hafa verið óframkvæman-
legar. Lánað er fjármagn undir yfir-
skini byggðastefnu sem er allsendis
ótímabær og aðeins af pólitískum
toga spunnin. Gefnar eru út skýrslur
um fiskstofna og afkastagetu frani-
leiðsluþátta, sem síðan er kollvarpað
nokkrum mánuðum seinna með
nýjum skýrslum frá sömu mönnum.
Fjölmiðlar grípa alls konar kjafta-
sögur og hugmyndir manna og blása
út sem heilagan sannleik en er aðeins
næsti leikur i striði hagsmunahópa
sem hafa það eitt að leiðarljósi að ota
sínum tota.
Til að valda ekki misskilningi þá er
ég ekki með þessu að segja að allt
þetta brambolt sé óþarft eða tóm vit-
leysa en fyrr má nú rota en dauðrota.
Hugmyndir, ákvarðanir og gerðir-
þessara aðila, sem eiga að vera ópóli-
tiskir og aðeins þjónar hver á sinu
sviði, eru hrikalega misnotaðar.
Hinir raunverulegu hagsmunaaðil-
ar eru hundsaðir og rök þeirra færð i
búning arðræningja eða auðvalds-
seggja sem hafi þaðeitt að markmiði
að svíkja og stela af „FÓLKINU”.
Ef leitað er eftir leiðréttingu á hinum
margumtalaða rekstrargrundvelli eða
vandamál skapast, sem breyta af-
komunni i lengri eða skemmri tima,
þá flvkkjast sjávarútvegsmálaspekúl-
antarnir fram meðalls lags dvlgjur og
slagorð um aumingjaskap og van-
rækslu.
Svo langt er hégóminn kominn að
forsætisráðherra er farinn að vinna i
helgidagavinnu við að leiðbeina um
gæðaeftirlit í frystihúsum. Honum
væri nær að tína ormana og beinin úr
verðbólguflakinu. Sjávarútvegsráð-
herra er líka farinn að gefa út dag-
skipanir i blöðum um ,,patent”lausn-
ir í vinnslu, lána- og sölumálum og er
voðalega vonsvikinn yfir að menn sjá
að aðeins er verið að draga þá á asna-
eyrunum.
Það verður að segjast eins og cr. og
ég hef grun um að þeir viti það
þessir góðu herrar, að það verður
ekki tekið út með sældinni að stöðva
vcrðbólguhjólið, sem aldrei þcssu
vanl og þrátt fyrir allt, allir eru sam-
mála um að sé upphafið og endirinn á
öllum þessum vandamálum. Margir
munu missa spón úr aski sinum en
þetta er eins og að taka plástur af
sári, það er sárt hvort sem honum er
rykkt af eða hann tekinn hægt.
Að lokum vil ég ítreka það að
vandamál frystiiðnaðarins verða ekki
leyst á snyrtiborðunum i frystihúsun-
um eða með stærri frystigeymslum
eða með því að skammast út i sölu-
samtökin. Þau verða ekki heldur
leyst i blaðagreinum. Þau verða leyst
með því að snúa sér að þvi að stöðva
verðbólguhjólið.
Sigurður Tómas Garöarsson,
fiskverkandi í Vogum.
£ „Settar hafa verið reglugerðir um með-
ferð og vinnslu fisks sem hafa verið
óframkvæmanlegar.”
fatlaður maður fangi?
líkamlega heilbrigt. En fatlaðir fá
bara ekki aö berjast.
Kjallarinn
Hrafn Sæmundsson
Lífseig þjóðsaga
Fyrir fatlaöan einstakling kostar
það margfalt meira að komast út á
vinnumarkaðinn en fyrir hina. Þarna
koma margar staðreyndir við sögu og
sumar ófagrar.
Margir þeir sem standa fyrir rekstri
hafa ótrú á starfskröftum fatlaðra.
Þarna er á ferðinni ótrúlega lífseig
þjóðsaga.
Atvinnurekstur okkar íslendinga
er einnig einhæfur og í sumum til-
vikum þyrfti að gera smábreytingar á
vinnustöðum til að fatlað fólk, til að
mynda í hjólastólum, ætti greiðan
aðgang að vinnu. Oft er þarna um
óverulegar breytingar að ræða.
Lög um vissan forgang fatlaðra til
starfa hjá hinu opinbera eru brotin
og þannig mætti lengi telja.
Að mylja
fólk niður
Þegar á heildina er litið er flestum
hurðum skellt á fatlað fólk. Þeir sem
eru fatlaðir og vilja berjast, byrja oft
að molna niður smám saman þegar
þeir mæta þannig viðtökum af hendi
þjóðfélagsins. Sumir missa móðinn.
Það er staðreynd að á íslandi er
enginn látinn deyja úr hungri ef til
hans næst. Það virðist hins vegar
vera látið óátalið að vissir þjóðfélags-
þegnar séu muldir niður. Hinir fötl-
uðu, sem með andlegu og líkamlegu
þreki hafa sigrast á byrjunarörðug-
leikum fötlunarinnar, eru gjarnan
lokaðir inni í fangelsi. Þetta er bæði
ómenneskjulegt og heimskulegt.
Atvinnumál fatlaðra verða í sviðs-
Ijósinu á næsturini. Á því máli verður
að taka af meira raunsæi en gert
hefur verið hingað til. Þetta mál er
mikið mannréttindamál. Og ef það
yrði einhverjum til hugarhægðar þá
er eölileg þátttaka fatlaðra í atvinnu-
lífinu einnig góður bísniss.
Hrafn Sæmundsson
prentarí.