Dagblaðið - 27.01.1981, Page 8

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 27. JANÚAR 1981.

Erlent
Erlent
Erlent
Erlent
»
————————————
Tvær sjálfsmorðstilraunir hafa misheppnazt: -
„ Get ekki sætt mig við
að iifa ósjálfbjarga”
— segir24ára
gamall Englend-
ingur sem þráir
það heitastað
fáað binda enda
álífsitt
„Er þetta ekki mitt líf?” heitir
leikrit eftir brezka leikritaskáldið
Brian Clark. Leikrit þetta var sýnt
við miklar vinsældir í Iðnó fyrir
tveimur árum með Hjalta Rögnvalds-
syni í aðalhlutverKÍ. í leikritinu segir
frá ungum lömuðum listamanni sem
vill fremja sjálfsmorð en getur það
ekki sökum lömunar sinnar og um-
hverfi hans annaðhvort skilur ekki
þessa ósk hans eða þorir ekki að
hjálpa, því það er ólöglegt.
Bæklingur um
sjálfsmorð
I Stóra-Bretlandi eiga menn til
dæntis 14 ára fangelsi yfir höfði sér
fyrir að gefa út bæklinga um það
hvernig fremja eigi sjálfsmorð.
Brezkur félagsskapur, EXIT, hefur
gefið út bækling um efni þetta. For-
ystumenn félagsins hafa verið dregnir
fyrir rétt og hefur málið vakið mikla
athygli í Bretlandi og víðar. Einn af
þeim sem mótmælt hafa því að leið-
togar EXIT voru dregnir fyrir rétt er
tingur maður og fylgist hann nteð
framvindu ntála af miklum áhuga þar
sem hann hefur sjálfur áhuga á að
frentja sjálfsmorð. En alveg eins og
aðalpersónan í leikritinu getur Itann
það ekki án hjálpar. Hann er
lamaður frá hálsi og niður í tær.
Vill ekki lifa lengur
Hinn 24 ára gamli James Haig
hefur gert það upp við sjálfan sig að
vilja ekki lifa lengur. Tvær sjálfs-
morðstilraunir Itafa mistekizt hjá
honum. Sú fyrri var vel skipulögð en
hjálparmaðurinn brást þegar hann
uppgötvaði að það gæti kostað Itann
14 ára fangelsi að gera vini sínum
þennan greiða. Og í örvæntingu
þennan sama kalda janúardag reyndi
Jantes sjálfur að aka rafmagnshjóla-
slólnum sínunt út í Thamesá. En
hann valt of snemma og James datt
úr stólnum áður en hann náði ánni.
Þeir sem komu honunt til hjálpar
sögðu angistarfullir að hann væri
heppinn að ekki fór verr. Hann er
sjálfur á öðru máli.
Verða líknardráp
leyfð?
Hann vonar að starf EXIT beri ár-
angur, það er að brezka þingið
endurskoði lögin um sjálfsmorð frá
1961, svo hægt verði að veita þeint
aðstoð sem heitt og innilega óska að
kveðja þetta líf en geta það ekki án
hjálpar.
Rauði þráðurinn i leikntmu er réttur einstaklingsins til ákvörðunar um líl' sitt eða
dauða andspænis skyldum lækna og siðaskoðun varðandi verndun mannlegs lifs í
lengstu lög.
það verði mitt hlutskipti. Eg veit að
ég næ ekki heilsu aftur og er ekki
hræddur við að deyja. Ég er ósjálf-
bjarga og það verður að gera allt fyrir
mig. Af því fyllist maður þeirri kennd
að maður sé alveg gagnslaus og það
vil ég forðast. Ég vil ekki vera byrði á
konu minrii ogdóttur. ”
Sættir sig ekki við að
vera ósjálfbjarga
James Haig hefur lagt áherzlu á að
öll fjármál hans séu i góðu lagi.
Skaðabætur að upphæð 1,2 millj.
nýkr., sem hann fékk eftir slysið,
hafa verið vel ávaxtaðar, meðal ann-
ars I húseign sem kona hans býr nú í.
Það eina sem angrar hann í raun og
veru er það að kona hans var kölluð
til yfirheyrslu hjá lögreglunni eftir
hina misheppnuðu sjálfsmorðstilraun
hans. Það finnst honum mjög óvið-
eigandi og ekki sízt af þeim sökum
telur hann að þau eigi að lifa sitt í
hvoru lagi.
,,Ég er ekki sammála þeim sem
telja að hægt sé að sætta sig við líf
sitt eftir að vera orðinn algjörlega
ósjálfbjarga. Einhverjir geta það ef
til vill og er það gott og vel, en ekki
ég. Það hlýtur því að vera réttur minn
að mega taka þá ákvörðun að binda
enda á líf mitt. Það má ég ekki og
það er heimskulegt.
(Politiken).
Ur leikritinu „Er þetta ekki mitt lít?” með lljalta KögfÍYaldssvni i aöalhlutverki.
James Haig var mikið vöðvafjall
og einn af beztu framherjum Mara-
thon ,,rúbbí’’-liðsins í Oxford, þegar
hann einn fagran dag í desembermán-
uði árið 1977 lenti í slysi er hann var á
heimleið frá æfingu á mótorhjóli
sínu. Hann bæði háls- og hrygg-
brotnaði og lamaðist alveg utan þess
að hann hefur smámátt í hægri hönd.
Það gerir honum kleift að ýta á
stjórnhnappinn á hjólastólnum.
Vildi ekki vera fjöl-
skyldunni til trafala
Sex mánuðum síðar, þegar hann
var orðinn viss um að fá ekki mátt
aftur, fæddist dóttir hans sem nú er
þriggja ára. James ákvað þá að hann
ætlaði sér ekki að vera konu sinni og
dóttur til trafala i lífinu. Hann krafð-
ist þess að fá inni á sjúkraheimili og
er nú á Mandreville sjúkrahúsinu í
Soke. Eftir að hann fór á sjúkrahúsið
hefur hann aðeins einu sinni komið
heim. Þá var hann að sannfæra konu
sína um það að hún ætti ekki að
heimsækja hann á sjúkrahúsið og
þau skyldu ekkert samband hafa.
,,Hún á að lifa sínu lífi og ekki að
þjást vegna óláns míns. Henni má
ekki finnast hún skuldbundin mér á
neinn hátt. Hún má ekki kveljast af
samvizkubiti yfir örlögum mínum
eða sjálfsmorði þegar það heppn-
ast,” segir James Haig. „Það var
greinilegt að konan mín þráði að lifa
eðlilegu lifi.Mér finnst það gott hjá
henni að viðurkenna það. Þetta segi
ég ekki af því að ég elska hana ekki
heldur af því að ég elska hana. Ekki
er það rangt?”
Trúir á líf
eftir dauðann
Sjálfsmorðsákvörðunina segir
hann tekna eftir vandlega yfirvegun:
,,Ég er ekki þunglyndur, ég trúi á líf
eftir dauðann, þó ég sé ekki viss um
að það verði betra en þetta. Ég sé
ekkert rangt við það að maður bindi
enda á sitt eigið líf. Ég vil ekki lifa
næstu 30—40 árin svona á mig
kominn. Ég hef Séð alltof ntörg dæmi
af slíku lífi í kringum mig hér á
sjúkrahúsinu. Ég samþykki ekki að
\i