Dagblaðið - 27.01.1981, Qupperneq 13

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 27. JANÚAR 1981.
fjölkvæni náttúrunnar ráða stærstu
og öflugustu einstaklingarnir, til að
tryggja sterkar erfðir, en tímabundin
skipti eiga sér tæplega stað.
Margt ámœlisvert
Varðandi mynd þá sem við sáum í
sjónvarpinu á dögunum skal hér
nefnt nokkuð mjög ámælisvert.
Brotin loforð um framsetningu, gefin
á fundi á Hótel Loftleiðum, einhliða
áróður þar sem lygin er- höfð að
leiðarljósi. Þeim var kunnugt um for-
sendur atkvæðagreiðslunnar i Stokk-
hólmi sumariö 1972 og sama haust á
Hvalveiðiráðstefnunni. „Tvískinn-
ungsháttur” okkar sem þeir nefna I
myndinni er því vísvitandi ósannindi.
Þeir gera mikið úr gróðasjónarmiði
og drápsfýsn Hvals hf. og hvalveiði-
manna. Hvers á Hvalur hf. að gjalda
fyrir að hafa ekki legið vælandi á
ríkisjötunni? Hvalveiðimenn hafa
hingað til ekki haft landsmeðaltal
tekna togarasjómanna, og „dráps-
fýsn” þeirra vísa ég til fööurhúsanna
sem ámælisverðum ósannindum. í
myndinni er því haldiö fram að um
tímabundin atvinnutækifæri sé að
ræða hjá starfsmönnum Hvals hf. og
slíkt sé létt á vogarskálum atvinnunn-
ar, enn lygi þar sem þeir vissu betur.
Hjá Hval hf. er fjöldi manna, liklega
30—40, í ársvinnu i tengslum við
veiðarnar. Undarlegt þætti ef loðnu-
veiðum, síldveiðum og slátrun búfjár
væri hætt, þar sem atvinnan væri
ekki samfelld og skipti ekki máli. f
myndinni sjáum við einnig dráp sem
grænfriðungar segja að hafi tekið 16
mínútur. Ég vona að þeir séu sælir að
sínu, þetta langa dauðastríð verður
að skrifa á þá, þar sem skutulsprengj-
an var höfð óvirk þeirra vegna, og
eins og þeir leggja fram sjálfir fóru
þeir af vettvangi eftir 16 mínútur svo
hægt væri að binda enda á þetta. Það
eru þeir sem gerðu þetta dauðastríð
langt, bara til þess að nota á óþverra-
legan hátt i einstrengingslegri
áróðursmynd. Ekki er ferillinn af
mannúðinni einni.
Hvalafurðir eru aöeins 1% af út-
flutningsterkjum okkar, en um leið
eitthvert öruggasta prósentið, sem
mér sýnist hæpið að kasta á glæ
aðeins til að skemmta skrattanum.
Nýr samningur
Þeir samningar voru síðan til með-
ferðar í borgarstjórn nú. Aðalinntak
þeirra er sem hér segir:
1. Formleg og endanleg sameining
fyrirtækjanna skal eiga sér stað
vorið 1983, en fulltrúi Laxár-
virkjunar skal eiga rétt til setu á
stjórnarfundum Landsvirkjunar
til þess tíma með málfrelsi og til-
lögurétti.
2. Eignarhlutdeild hvers aðila um sig
í hinu sameinaða fyrirtæki er sem
hér segir: Rikið 48,40%, Reykja-
vík 45,95% og Akureyri 5,65%.
Ríkið áskilur sér rétt til að auka
hlutdeild sína i 50% með því að
leggja fram fjármuni eða yfirtaka
skuldir að upphæð 6,9 milljarðar
g.kr.
3. Laxárvirkjun hafi samráð við
stjórn Landsvirkjunar um
hugsanlegar nýjar framkvæmdir
fyrir norðan, meiri háttar viðhald
og daglegan rekstur.
4. Akureyrarbær hefur rétt til, þar
til formleg sameining hefur farið
fram, að greiða til Lands-
virkjunar eigið fjárframlag hlut-
fallslega við eigin fjárframlög
ríkis og Reykjavlkur.
5. Allir starfsmenn Laxárvirkjunar,
sem þess óska, skulu halda áfram
störfum sínum og réttindum hjá
hinu sameinaða fyrirtæki.
Hver er munurinn?
Þetta eru meginákvæði hins pýja
samkomulags og nú kunna menn að
spyrja. Hver er munurinn á þessu
samkomulagi og þvi, sem flutt var 1
borgarstjórn á sinum tima?
Munurlnn liggur m.a. i eftirfar-
andl:
9. EldH samnlngurlnn áttl að taka
gp hmwfffl R?
Wfí þfu verflHr (
mifim ffjFí mr jn &miðin
Mh Mnw fíH m fífi) mm pfn
faen 4 aö W prmnffí
aðsraeðtrn). Sfj^Dir fyrir-
tækjapna?iijafrwi3ðj?siip r m-
þ. Þéssj nýi smmw (rypAwr
afjgjps 4 m smmwu þgssm
rvpggja vjrkjwp3rfyrjrtí£(tj3. sp mu
fleíri 3friW vPrH í eidri samrrjjrgrram,
Þau hafa ekki öll verið örugg
prósentin okkar á þessari leið.
Ég vona að spurningu Skúla
Magnússonar i DB 14. jan. sé hér á
undan í einhverju svarað. Skúli nefn-
ir að langreyðarstofninn sé aðeins
1/5 af upprunalegri stærð í heim-
inum. Ég er sammála Skúla og flest-
um að þetta er sorglegt, og gott ef
ástandið er ekki jafnvel verra saman-
ber þekkingarskort vísindamanna, en
hvar er þorsk-, ýsu- og loðnustofn-
inn í þessum samanburði upphafs-
stærða stofnanna og hvað gerum við
1 því? Alfriðum við stofnana? NEI!
Að hvalinn eigi að friða vegna vits og
þroska finnst mér hæpið, og ég er
ekki viss um að allir samþykki, að
sauðkindum, nautgripum, fuglum og
hrossum, svo eitthvað sé nefnt, sé
einvörðungu slátrað vegna heimsku
sinnar, eða hverjir vilja gefa út
„drepinn vegna heimsku” reglur?
Þekkingarskortur
Hugmynd Harðar Ólafssonar um
heiðlóu niðursoðna í dósum er ekki
svaraverð, auk þess sem þáttur hans í
myndinni, þar sem íslenzk lög eru
gerð mjög vafasöm og að dómsvaldið
sé aðeins vasabók Hvals hf., er i
fyllsta máta ámælisverður og vekur
tortryggni hjá manni i garð manns-
ins.
Skúli nefnir i áðurnefndri grein að
fáir séu til svara fyrir hvalveiðimenn.
Það er mikið rétt og þó ekki svo
undarlegt. Þeir eru flestir lítillátir og
þolinmóðir og hafa ekki séð ástæðu
til að svara þeim áróðri sem fram
hefur komið, enda flest af því nánast
skítkast og engan veginn rök á vogar-
skálina. Þó hefur þvi miður tekist, I
skjóli þess að engu er svarað, að gera
veiðarnar tortryggilegar því svo oft
má með rangt fara, að rétt virðist, við
þekkjum það t.d. úr pólitikinni.
Grein Skúla er i sjálfu sér ekki
ámælisverö I raun og veru, hann
hefur rétt eins og svo margir aðrir
verið heilaþveginn af röngum upplýs-
'ingum. Ég er þess fullviss, að margir
eru i sporum Skúla i þekkingarskorti
um veiðarnar, t.d. um veiðisvæöi, af-
urðir, veiöireglur, þ.e. um stærðir og
fjölda hvala í hverri ferð, gildi hverr-
ar tegundaro.s.frv.
Oft hefur maður heyrt að hvalur-
inn umhverfis landið gæti verið
aðdráttarafl fyrir ferðamenn, þ.e. á
sundi í sjónum. Hann getur vel veriö
það. Hér úti I Faxaflóa, skammt
undan, eru hrefnur að velta sér,
hnúfubakar damla sláandi stórum
bægslunum á hafflötinn, að
ógleymdri steypireyðinni, 4—5
saman, og langreyöinni. Þaö þarf
ekki að alfriöa langreyðina til að sjá
þetta, það er misskilningur, en þaö er
ekki öllum gefið að greina hval á
sundi í einhverri fjarlægð, sllkt er
æfing.
Það verður ánægjulegur dagur
þegar hvalveiðar verða ræddar af
skynsemi, öfgalaust og ég vona að
þeir sem setjast niður eftirleiðis og
skrifa um hvalveiðar geri þaö af
meiri þekkingu en hingað til hefur
verið.
Ég vil svo taka fram I lokin aö ég er
á engan hátt tengdur hagsmunum
Hvals hf. umfram það að vera fyrr-
verandi starfsmaður þar. Þetta er
hvorki ritað aö þeirra tilstuðlan né
vitneskju, mér aðeins ofbauö' sú
mynd sem grænfriðungar sendu frá
sér, og grein Skúla Magnússonar
fyllti mælinn. Það hefur allt of oft
verið skrifað rangt mál um hval-
veiðar við fsland. Þökk þeim, er lásu.
Sveinn Geir Slgurjónsson
vélstjóri.
iami inaiU hljóu «8 huu *8 itl,.n
UilvKg Þ« <8 htnn > tjállui ivo
mihi8 I hjlfi RSk 6M6l vftiU viVu
ivuncUUull þynfii * mciunum in
Kiiiijlni þftu hmn tim o» UUi »8iii
c,. ,8 i)AII>ftf&u kiftfu lll a6 ichin i<
cfnnle, afiuftn lil méinuimn*» hant
Kanntki aftild KnUJknt ki6i I Ijftt •»
fkn vilja vci8a lil þm» •« *»'!• mél
tl«6 hvalvciftimanna Skyldu þcati'
„vift" vcu miklu flcm cn ÞOfftui o,
Kntljkn’ Ekki vif6i»l J6n Jonuon.
fouioftumaftui IUft»nn»'ikn«tlofn-
I RIIIIII||^
rft. . hnUþvuii aft
Hverjir verje
hvalveiöar?
hluia O* .ift icljum okku' ekki tiftii
Ivkii4uifacni.il hlulhafa ■ Hva! hf
I þnftja U|< >«i umueftucfni
þauaimt hvon hvaUtlofnainn >ift
itland cru i hktiu cfta ekki Emm#
hcc cf hftffvift i tama knéiunn o,
lyi Mcft tpuinmpinm »|tlfri •' þ»i
þc,ai <k«ft ffttlu aft chkcn t* vtft
hvalvctftai aft aihufa. bara cf þc'
kifta ckki iil ofuifti cfta jafnnvd
uirýmmfai Af hmju ci máiift ekki
ikii i viftaia »amh«nfi’ Af hvciju Cl
•kki »pi«i hvon hvalvciftar Uu yf»-
Idlt idilKianlcf ai’ Af hvcju ci chkj
Af hvaiju cr chki ipuH um þ4 rlUkun
VihRWOR
^NttrtiOVl
y
Borgarstjórn felldi eldri samninginn
eins og yfirtaka byggðallna og látiö
aö þvl iiggja aö Kröfluvirkjun myndi
sameinast hlnu nýja fyrirtæki. Eldri
samningurinn stefndi ótvirætt að
nýrri Islandsvirkjun, sem hinn nýi
gerir ekki.
c. Eignahlutur Reykjavikur sam-
kvætnt hýja samningnum er 45,95 en
Ipp 1 50%.
W
mflwnMPfíinnmffln-
4- fluö óhagræði og 4
Itpsípaðpr. sepn fyjgir réfffífíffí£
éflmffíW ^wrisvjrKjum
vænssjíoris nú, lénrtir eM 4 Ewrts-
Sjcv. eldri saipninp
Béykl4v!Nr
wm?m
virkjun og þ.m.t. Reykvikingum.
Samkvæmt eldri samningi hefði það
orðið. Þetta atriði gagnrýndum við
harðlega I eldri samningunum.
Þessi atriði sem hér hafa verið
talin upp sýna, að vinstri meiri-
hlutinn 1 Reykjavik var tilbúinn til
þess 1 október 1979 að samþykkja
mún óhagstæðari samning en riú
hefur verlð gerður. Árvekhi sjálf-
stæðismanna i þessu máli hefur þvl
orðið til þess að úrslit þessa máls eru
Reykvlkingum eins hagstæð og frek-
• ilíH
stefndl ótvfrætt að
jiýrri Íp llÍBíl ÍÍW
ast er kostur miðað við aðstæður.
Það kann vel að vera að
viðsemjendum okkar á Akureyri hafi
fundist að við værum nokkuð óbil-
gjarnir á stundum i þessum
samningaviðræðum. Við þvi er i
rauninni ekkert að segja, en þó held
ég að aliir megi vel una þessum niður-
stöðum. Reykvíkingar ganga nú til
satnstarfs vlð Akureyringa um raf-
magnsmál af heilum hug óg við i
borgarstjórn og stjórn Lands-
virltjunar hyggjum gott til samvinnu
ý(ð fpfjáðamenn AkUreyrar og
ri%mmft""