Dagblaðið - 27.02.1981, Blaðsíða 10

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1981
10
frjálst,áháð dagblað
Útgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Kristjónsson.
Aðstoðarritstjóri: Haukur Helgason. Fréttastjóri: Ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjóman Jóhannes Roykdal.
íþróttir: Hallur Símonarson. Menning: Aðalsteinn IngóHsson. Aðstoðarfréttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Ásgrímur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karísson.
Blaðamenn: Anna Bjarnason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sig
urösson, Dóra Stefánscióttir, Elin Albertsdóttir, Gisli Svan Einarsson, Gunnlaugur A. Jónsson, lng.>
Huld Hékonardóttir, Kriatján Mór Unnarsson, Sigurður Sverrisson.
Ljó^myndir: Bjar nleifui fejamleHsson, Einar Ólason, Ragnar Th. Sigurösson, Sigurður Þorri Sigurðsson
og SvaJnn Pormóðsson.
Skrifstofustjórí: Ólafur EyjóHsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Auglýsingastjóri: Mór E.M. Halldórs-
son. DroHingarstjórí: Valgerður H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Siðumúla 12. Afgreiðsla, óskríftadeild, auglýsingar og skrífstofur Þverholti 11.
Aðalsimi blaðsins er 27022 (10 tínur).
Setning og umbrot Dagblaðið hf., Síðumúla 12. Mynda- og plötugerð: Hilmir hf., Síðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf., Skeifunni 10.
ÁskrHtarverð ó ihónuði kr. 70,00. Verð i lausasölu kr. 4,00.
Skrefatalning með laumu
Margt mælir gegn skrefatalningu inn-
an,,bæjar”símtala á höfuðborgarsvæð-
inu. Þeir, sem ætla að knýja það mál
fram, hafa löngum vitað, að andstaðan
yrði mikil og breytingin kæmi niður þar
sem sízt skyldi. Þess vegna hafa þeir
ástundað sérstæða laumu við fram-
kvæmd málsins.
Flestir munu þekkja dæmi þess úr nánasta umhverfi
sínu, hversu mjög aldraðir, sjúkir og fatlaðir eru háðir
síma og hafa af honum bæði gagn og ánægju. Skrefa-
talning yrði mikil kjaraskerðing fyrir þetta fólk.
Við lifum á tímum orkukreppu. Ekki er um að ræða
oflestun á símakerfinu við venjulegar aðstæður. Er þá
ekki rökrétt að hvetja fólk frekar til notkunar síma en
letja?
í þessu sambandi eru athyglisverðar tillögurnar um
frísímtöl við opinberar stofnanir, sem nú liggja fyrir
Alþingi og hafa sézt þar áður. Væri ekki rökréttara að
lækka útgjöld fólks úti á landsbyggðinni, sem stafa af
fjarlægðinni, en að stofna til stórhækkunar símgjalda?
Vert er að athuga, hvernig fulltrúar skrefatalningar-
innar hafa farið að ráði sínu við framkvæmd málsins.
Gisli Jónsson prófessor gerði þetta að umtalsefni í
kjallaragrein í Dagblaðinu í júlí í fyrra, og nú birtist
sams konar röksemdafærsla hjá Friðriki Sophussyni
alþingismanni í Morgunblaðinu í fyrradag.
Ákvörðun í málinu er tekin af samgönguráðherra,
sem þá var Ragnar Arnalds, í ársbyrjun 1979. Út í hött
er að skírskota til fyrr.i samþykkta Alþingis í því sam-
bandi, því að ákvörðun Ragnars gekk í berhögg við
vilja Alþingis.
Mál þetta kom í reynd fyrst til Alþingis ári eftir
ákvörðun Ragnars.
Kerfismennirnir, sem beita sér fyrir skrefatalning-
unni, vitna gjarnan til ályktunar Alþingis frá 28. marz
1974, máli sínu til stuðnings. Það er blekking. Álykt-
unin hljóðaði þannig: „Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að haga endurskoðun gjaldskrár landssím-
ans þannig, að sem fyrst verði náð sem mestum jöfnuði
með landsmönnum í kostnaði við notkun símans og
dreifbýli og höfuðborgarsvæði beri hlutfallslega sömu
byrði hinna sameiginlegu heildarsímaútgjalda. Sérstak-
lega ber að stefna að því að: 1. Símgjöld innan eins
svæðisnúmers eða landshluta verði hin sömu um allt
land. 2. Gjöld fyrir símtöl úr dreifbýli til höfuðborgar-
svæðisins lækki verulega. ”
Vilji Alþingis og túlkun þess á þessari þingsályktun
kom glöggt fram í þinglok 1977, þremur árum síðar,
þegar sett voru lög um starfrækslu póst- og símamála.
Þar segir í 11. grein: „Stefnt verði að því við gjald-
skrárgerð, að sömu gjöld gildi innan hvers svæðisnúm-
ers, og skal ákveðið í reglugerð, hvenær framkvæmd
þessa ákvæðis kemst á. Ráðherra er heimilt að ákveða,
að sama gjald skuli krafið fyrir símtal við helztu stjórn-
sýslustofnanir ríkisins í Reykjavík, hvaðan sem talað er
af landinu.”
Þar með var mótuð stefna um jöfnun símgjalda án
skrefatalningarí Reykjavík.
Síðan tekur Ragnar Arnalds frumkvæðið að fram-
kvæmd skrefatalningar í trássi við vilja Alþingis.
Leikið er laumuspil og þess freistað að láta þingmenn
sætta sig við orðinn hlut.
Bandalag kvenna í Reykjavík og undirskriftasafn-
endur á höfuðborgarsvæðinu hafa vonandi náð að ýta
svo við þingmönnum, að þeir láti ekki við svo búið
standa.
Brésnjef á 26. þingi sovézka Kommúnistaf lokksins:
„Við munum ekki yfir-
gefa bræðraríkið Pól-
land í nauðum þess”
„Hugmyndafræðileg barátta
hefur harðnað mikið á undanförnum
árum. Hvað Vesturlönd áhrærir er
um meira að ræða en hugmynda-
fræðilega baráttu. Þau hafá sett upp
heilt kerfi af aðferðum til að grafa
undan hinum sósíalíska heimi. Ef
þessi skemmdarstarfsemi auðvalds-
landanna kemur fram samtímis og
mistök hafa átt sér stað í innanríkis-
málum einhvers lands, skapast hag-
stæð skilyrði fyrir umsvif andsósíal-
iskra afla i viðkomandi landi.”
Þannig meðal annars komst Leonid
Brésnjef, leiðtogi Kommúnistaflokks
Sovétrikjanna að orði í hinni löngu
ræðu sinni á 26. flokksþingi Komm-
únistaflokksins, sem hófst í þinghöll-
inni í Kreml síðastliðinn mánudag.
„Þetta er það sem gerzt hefur í
Póllandi, þar sem komið hefur upp
ógnun við undirstöður sósíalismans.
Við munum ekki yfirgefa bræðra-
ríkið Pólland í nauðum þess. Við
munum sjá til þess, að ekkert illt
hendi það land,” sagði Brésnjef
ennfremur.
Kínverjar spilla
ástandi í al-
þjóðamálum
Um utanríkisstefnu Kínverja,
sagði Leonid Brésnjef, að hún beind-
ist nú sem fyrr að því að spilla á-
standinu í alþjóðamálum. Um
tilraunir forvigisríkja auðvaldsins
til að auka hernaðarleg og stjórn-
málaleg tengsl við Kína sagði hann
að þau byggðu á mjög einföldum út-
reikningum, það er að segja að nota
fjandskap Kína við Sovétrikin og
önnur sósíalísk ríki hagsmunum
sínum til framdráttar, en það er
áhættuspil, sagði hann.
Leonid Brésnjef sagði að nauðsyn
bæri til að binda enda á hið óyfirlýsta
stríð á hendur Afganistan. Sovétríkin
eru reiðubúin, sagði hann til að fara
með hersveitir sínar þaðan, með
samþykki afgönsku stjórnarinnar, ef
fyrir liggur trygging fyrir því að
árásum á landið verði ekki haldið á-
fram.
Varðandi hverskonar íslömsk
slagorð, sem í auknum mæli eru
notuð í fjölmörgum Austurlöndum,
sagði ræðumaður, að kommúnistar
virtu trúarbrögð Muslima, sem og
önnur trúarbrögð. ,,En islömsk slag-
orð er hægt að nota, bæði sem
kjörorð í frelsisbaráttu og sem tæki
til handa afturhaldsöflunum til að
stuðla að andbyltingu.”
„Ábatasamt stríð
fyrir heimsvaldasinna"
Um stríðið milli írana og íraka
sagði Leonid Brésnjef að það væri
algerlega ástæðulaust, en mjög á-
batasamt fyrir heimsvaldasinna.
„Sovétríkin vilja ákveðið stuðla að
því að endi verði bundinn á þessi
bræðravíg og að pólitisk lausn verði
fundin á deilumálum þeirra.”
Um ástandið fyrir botni
Miðjarðarhafs sagði ræðumaður, að
tími væri til kortiinn að snúa sér að
því að finna í sameiningu varanlegt
samkomulag á raunhæfum grund-
velli. Þetta er aðeins hægt að gera
innan ramma alþjóðlegrar ráðstefnu
um þessi mál. Sovétrikin eru
reiðubúin til að vinna að þvi í sam-
vinnu við alla aðila, sem hlut eiga að
máli — arabaríkin, þar á meðal
Frelsishreyfíngu Palestínuaraba,
israel, Evrópuríkin og Sameinuðu
þjóðirnar.
„Sovétríkin hafa gengið ötullega
fram í að efla friðsamlega sambúð og
gagnkvæmt ábatasöm samskipti við
auðvaldsríkin, og gefið þannig öflugt
andsvar við samsæri heimsvaldasinna
gegn þeim. Þeir sem eru andstæðir
slökunarstefnunni, takmörkun víg-
búnaðar og bættum samskiptum við
Sovétríkin og önnur sósialísk riki,
hafa færst mjög í aukana að undan-
förnu,” sagði Brésnjef.
„Kjarnorkustríð þýðir
endi siðmenningar
„Fólki er sagt að hægt sé að heyja
takmarkað kjarnorkustrið. En fyrir
Evrópu myndi slíkt stríð þó þýða
endi á siðmenningunni frá fyrsta degi
sem slíkt stríð hæfist. Bandaríkjun-
um myndi ekki takast að koma í veg
fyrir það. Þess vegna þýða slíkar

r
Leonid Brésnjef ræðir við félaga sina
úr siðari heimsstyrjöldinni. hertnenn
18. hersins. Hann var vflrmaður
stjórnmáladeildarinnar þar á striðs-
árunum.
áætlanir og „stefnur” alvarlega
hættu, sem búin er öllum þjóðum,
þar á meðal þeirri bandarísku.”
Um Persaflóasvæðið sagði Leonid
Brésnjef, að friður kæmist
þar á, aðeins með sameiginlegu átaki,
þar sem féknir væru til greina lög-
mætir hagsmunir allra aðila. „Sovét-
ríkin hafa nú þegar lagt fram tillögur
að viðræðugrundvelli. Það væri
óskandi, að stjórnvöld Banda-
ríkjanna og annarra ríkja vildu hug-
leiða þetta mál á rólegan og yfirveg-
aðan hátt. Slíkt gæti orðið upphaf að
samkomulagi um þýðingarmikla
þróun um takmörkun herja víðsvegar
á heimshöfunum,” sagði Brésnjef.
Lítið raunsæi
Bandaríkjamanna
„Rannsóknir á samskiptum
Sovétríkjanna og Bandaríkjanna
sýna að fyrrverandi stjórnvöld
Bandarikjanna hófust handa um að
eyðileggja það jákvæða sem áunnist
hafði í þessum samskiptum, og hefur
Heimskommún-
isminn svettir
þríðja heimmn
Það kemur úr hörðustu átt og er á
móti öllum kenningunum i Marx-
Lenínismanum, þegar móðurland
heimskommúnismans sveltir fátæka
fólkið í þriðja heiminum. Já, það er
ekki að furða þótt menn reki upp stór
augu við slíka fullyrðingar-yfirlýs-
ingu eins og þá sem felst í fyrirsögn
þessarar greinar.
Kveikjan að grein þessari er yfirlýs-
ing, sem fram kom í ræðu Indíru
Gandhi er hún flutti 14. febrúar í til-
efni af kynningu á 5 ára áætlun í ind-
verskum efnahagsmálum. í þessari
ræðu kvartar hún yfir þeirri stað-
reynd, að Sovétrikin æði um alla
matvælamarkaði heimsins og kaupi
þar upp öll þau matvæli, sem fáanleg
eru. Þetta kemur heim og saman við
aukin kaup Sovétríkjanna hér. Það
liggur líka í augum uppi, að þegar
svona stór aðili kemur inn á mat-
vælamarkaðina, hefur það mjög
sterk áhrif til hækkandi verðs. Gagn-
vart 3. heiminum, fátæka fólkinu
sem býr í vanþróuðum löndum, sem
mörg hver þurfa að flytja inn mikið af
matvælum, skiptir það sköpum um
afkomu tuga og jafnvel hundraða
milljóna manna að til séu til kaups á
heimsmörkuðunum matvæli og að
verðið séekki óeðlilega hátt.
Hér fyrir nokkrum dögum var rek-
in matvælasaga Sovétríkjanna í tveim
greinum, samkvæmt henni hafa fjár-
festingar í matvælaframleiðslu verið
stórkostlega vanræktar. f stað þess
að nýta sitt eigið land til matvæla-
framleiðslu hafa fjárfestingar, sem til
hennar hefðu átt eðlilega að ganga
farið beint í hergagnaframleiðslu.
Sannast hér ennþá einu sinni kenn-
ingin um „fallbyssur eða brauö”.
Þarna verður að velja á milli, sú efna-
hagseining hefur ekki ennþá verið
fundin upp sem getur látið hvort
tveggja í té. Það er vitað mál, að
hvergi hefur eins keyrt um þverbak í