Dagblaðið - 24.10.1981, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 24. OKTÓBER 1981.
11
Tftó f heimsstyrjöldinni sfðarí: Stóð fyrir fjöldamorðum f króatiskum helli.
madonnan fjarlægði þjóðina frá
kommúnisma.
Það bar þó ekki tilætlaðan árang-
ur.
— Auðvitað voru engar opinberar
tilkynningar gefnar um þetta, skrifar
blaðið Politika Expres í Belgrad. —
En nokkrum dögum eftir opinberun
þessa mátti sjá 8000 manns á bæn á
hæðinni.
50.000 pílagrímar á
dag
Og nú streyma um 50.000 manns á
dag til hæðarinnar — sjúkt fólk og
fatlað sem býr í kaþólskum hluta
Júgóslaviu.
Fólk fer í þessa pílagrímsferð sína
klætt króatískum þjóðbúningum
undir króatískum fána — en á
honum er enga rauða stjörnu að sjá
eins og kommúnistar hafa fyrirskip-
að. Það syngur gamla, króatíska
söngva og málar á klettana: Heilög
guðsmóðir, gef okkur aftur óháð,
króatískt ríki.
Fyrir tíu árum tókst kommúnista-
flokknum að berja niður frelsishreyf-
ingu í Króatíu. En nú virðast
allir króatískir kaþólikkar sameinast
um nýja uppvakningarhreyfingu,
svipað og gerðist fyrir uppreisnina
í Kosovo sem ógnaði júgóslavneska
sambandsríkinu.
Marko Veselica, fyrrverandi þing-
fulltrúi króatísku höfuðborgarinnar
Zagreb, hefur snúizt til kristinnar
Vtd7
trúar og er vegna skrifa sinna um
málið dæmdur í 11 ára fangelsi. Og
verksmiðjuverkamenn í Karstland
henda flokksskírteinum sínum, snúa
sér til Maríu í staðinn og flykkjast
daglega til altarisgöngu.
Þjóðhetja
Króata
Eins og Pólverjar eiga kaþólskir
Króatar sér líka sinn Wojtyla. En sá
er að vísu látinn fyrir 21 ári. Það var
Alojzije Stepinac, erkibiskup og síðar
kardínáli, en hann var dæmdur og
sendur í útlegð vegna ..samvinnu”
sinnar við þá sem vilja óháða Króa-
Stepinac kardináli: Veröur hann tekinn i heilagra manna tölu?
tíu. Hann dó sem kristinn píslarvott-
ur, en er nú á góðri leið með að verða
þjóðhetja Króata.
Eftirmaður hans, Kuharic, vill að
hann sé tekinn í helgra manna tölu og
nýtur i Páfagarði stuðnings króatiska
kardínálans Seper:
— Hinn saklausi erkibiskup okkar
var hvorki svikari né glæpamaður,
heldur sá hirðir er öll veröldin ætti að
taka sér til fyrirmyndar. Hann var á
óréttmætan hátt ákærður og dæmd-
ur fyrir sannfæringu sína og hann
leið fyrir hana.
Stjórnin samþykkir
ekki króatískan
kardínála
Seper er nú orðinn 75 ára gamall
og vill segja af sér embætti kardínála,
sakir aldurs. Belgradstjórnin lét ekki
standa á sér með að vara Páfagarð
við að útnefna Kuharic í hans.stað:
— Við munum líta á það sem fjand-
skap í okkar garð og aldrei
samþykkja neinn króatískan kardin-
ála. Þar með var áætlaðri páfaför til
Júgóslavíu stefnt i hættu, en í þeirri
för hafði Jóhannes Páll einmitt ætlað
sér að heimsækja gröf Stepinacs og
votta lionum virðingu sína.
Málgagn kommúnistaflokksins
ásakar Kuharic fyrir undirróðurs-
starfsemi, náið samband við króa-
tíska þjóðcrnissinna og jafnvel tengsl
við erlenda „fasista skæruliða”.
Fjöldamorð
íhelli
Flokkurinn reyndi að mynda gjá á
milli presta og trúaðra og sagði kirkj-
una ala á hjátrú i sambandi við opin-
berum Maríu. Zanic, biskupinn af
Mostar, ráðlagði fólki að vísu að fara
varlega i trú sinni á kraftaverk en
bætti því við að þau séu alls ekki úti-
lokuð.
Flokkurinn lét til skarar skríða.
Þeir handtóku tvo presta, gerðu hús-
leit í kirkjunni og klaustrinu í Dija-
kovici og lögðu hald á ölmusufé.
— Það er erfitt að skilja af hverju
fólk þyrpist til bæna einmitt á þess-
um stað, í grennd hellis þar sem 2500
menn, konur og börn, létu lif sitt í
heimsstyrjöldinni síðári, skrifar Belg-
radblaðið Vecernje Novosti. — Eins
og það sé ekki nóg af prestum og
kirkjum annars staðar.
Blaðið gleymir þó að geta þess
hvað olli dauða þessara 2500 manna,
kvenna og barna: Þau voru myrt af
liðsmönnum Títós.
(DER SPIEGEL)
w/
Æí WmM i.

Jónas frá Brekknakoti segir okkur íslendinga yfirleitt lifa lúxusllfi, við ofát og
eiturlyf. Hér er smáskammtur sem ætlaður var I fermingarveizlu en dagaði uppi
frammi á gangi i fjölbýlishúsi.
DB-mynd: Einar.
inu. Reyndar segja stjórnarandstæð-
ingar að þessi lækkun verðbólgunnar
sé bara Reagan og hækkun dollarans
hans að þakka.
Þeir gera og mikið úr góðæri þessa
tíma til lands og sjávar, markaðsmál i
beztu lagi, — og því sannarlega
auðveld stjórn „skútunnar” nú. En
stjórnarsinnar telja sundurlyndis-
kólgu byrgja þeim hinum rétta sýn.
En hvað virðist þér? Sjávarútvegur-
inn er ekki björgulegur, rekstur
frystihúsanna með miklum halla.
Markaðshorfurnar vafasamar og
slæmar (loðnan, frysti fiskurinn,
síldin). Innlendur tilkostnaður alltof
hár (kaupið, hráefnið, eða hvað?).
Verðbólgan að verki alls staðar!
Margt er í óvissu um hráefnið, t.d.
stærð og ending fiskistofnanna,
stærð veiðiflotans og möguleikar á
hagkvæmri nýtingu og skiptingu afl-
ans milli vinnslustöðva. TiIIögur
Kristjáns heitins Friðrikssonar um
þessi vandamál hefðu gjarnan mátt
fá itarlegri umfjöllun ráðamanna á
þessu sviði á sínum tíma. — Nú eru
víðtækir kjarasamningar á næsta leiti
og strax farnar að heyrast raddir úr
ólíklegustu áttum með kröfur um
verulega hækkun grunnlauna, og
jafnvel farið að nefna verkfall í þvi
sambandi! — Enn virðast sumir svo
skyni skroppnir, að álita öllu borgið,
ef þeir bara geri nógu háar launa-
kröfur og heimti leiðréttingu á kaup-
mætti í samræmi við það bezta hér
áður! Ríkisstjórnin eigi svo að bera
ábyrgð á framhaldinu, hverjir, sem
möguleikarnir eru.
Fjötur um fót
„Eitt er nauðsynlegt”, var einu
sinni sagt, var sannleikur þá, er enn
og á svo að vera, líka hér i okkar
landi. En á íslandi er fleira nauðsyn-
legt. Hafið þið heyrt nefnda verð-
bóiguna? Já, meir en það.Og nú eru
æ fleiri sammála um jrað, að hún sé
sá fjötur um fót, sem þjóðin verði að
losa um og losna við. Þar mega engir
stundarhagsmunir eða sundurlyndis-
fjandar spilla fyrir æskilegum
árangri. Láglaunahópunum er þetta
jafnvel öðrum fremur mikil nauðsyn.
— Hallarekstur höfuðatvinnuvega
þjóðarinnar má ekki verða nema
stundarfyrirbrigði. Hættan er marg-
þætt og augljós. Atvinnuleysið er
flestum þrautum þyngri að bera. Al-
mennt myndi okkur betra að draga úr
kröfum í lifnaðarháttum og kaupi en
að kynnast í raun örvæntingu jress at-
vinnulausa.
Nú er það svo, að sumir vinna allt-
of langan vinnudag, sumir aðeins til
að „ná endum saman”. Úr slíku þarf
að bæta, svo og launamisréttinu. Vel-
sæld er hér þó með ólíkindum — hjá
fjöldanum. Sjá t.d. sparifjármynd-
unina á árinu, sætindakaup barna,
utanfarir á öllum tímum árs, video-
viðbrögðin! Og fleiri tóra hér við ofát
og aðra ofneyzlu en hinir, sem verða
að sætta sig við skorinn skammt, og
engir þurfa að svelta.
Framleiðsluhöft í
sveltandi heimi
Á sama tíma, sem milljónir barna
og vaxinna hungra til bana í heimi
okkar, er svo íslenzkum bændum
meinað að framleiða nema mjög tak-
markað af sínum úrvalsfæðutegund-
um, kjö.ti og mjólkurvörum. ör-
smátt, og þó vangoldið, framlag sitt
til bjargar í sveltandi heimi, ættu ís-
lendingar að geta inm betur af hendi í
þeini ágætu vörum. — Það væri
skárra en að greiða með þeim í út-
l'lutningi stórfé, til sölu í grannlönd-
um fyrir spottpris! — En tæknin —
þó bráðum almáttug — virðist enn
ekki sú, að við þetta verði ráðið.
En lítum þá okkur nær: Væri það
ekki heppileg aðferð til að jafna dá-
lítið aðstöðu launþeganna í landinu,
að hver sá, er við framtal sannanlega
ekki nær tilskildum tekjum af vel
unnu starfi, fengi vissan skammt
(ávísun) af kjöti og mjólkurvörum —
á sama verði og fyrir þær fæst í
markaði í grannlöndum, — verja út-
flutningsbótum til leiðréttingar á þvi
sviði í þjóðfélaginu? 1 stað hærri tölu
króna í „umslaginu” kæmi seðiil,
ávísun, að skammti á kjarnafæðu
nauðsynlegri öllu vinnandi fólki, svo
og börnum og öldruðum! Þetta gæti
dregið úr launamisrétti, gráðug verð-
bólgan fengi minna en ella, og kostn-
aður við geymslu og útflutning bú-
vöru yrði minni því að eitthvað
mundi þetta auka heildarsöluna inn-
anlands. Er ekki ástæða til að hugsa
og ræða málið fyrir samningana? En
gleymið ekki: Allir sameinaðir gegn
verðbólgunni.
Brekknakoti, 12. okt. 1981
Jónas Jónsson.
A „Velsæld er hér þó með ólíkindum — hjá
fjöldanum. Sjá til dæmis sparifjármynd-
unina á árinu, sætindakaup bárna, utanfarir á
öllum tímum árs, videoviðbrögðin!”