Sunnudagur fylgirit Þjóðviljans - 14.06.1964, Blaðsíða 3

FRÁ STARFI
BÚNADAR-
DEILDAR
— Þú hefur þegar sagt okk-
ur nóg í bili um litina, Stefán,
en hvað um rannsóknir þínar
á kjötgæðum sláturlamba og
afurðasemi ánna?
— Já, annað rannsóknar-
efnið er erfðir á hagnýtum
eiginleikum sauðfjárins, kjöt-
gæðunum og afurðaseminni.
Þær rannsóknir eru miðaðar
við það að komast að því
hvernig fljótlegast og örugg-
ast sé að bæta arðsemi sauð-
fjárins, bæta stofninn með
kynbótum. Það eru niiklu
flóknari erfðir á þessum e'g-
inleikum en litunum.
Rannsókniirnar hafa beinzt
mikið að því að finna hve
mik'ð af þeim mismun sein
maður sér á tve'mur kindum,
stafar af mismunandi erfða-
eðli og hve mikið af mismun-
andi ytri aðstæðum.
Við kynbæturnar er vand-
inn sá að raða gripunum upp
eftir því hvað þeir hafa gott
erfðaeðli. Xil þess að ná veru-
legum framförum í kynbótum
þarf að finna þá gripi, og
nota þá sem hafa bezta erfða-
eðl'ð.
— Hvernig er hægt að kom-
ast að því?
— Það er hægt að dæma
um erfðaeðli gripanna eftir
afkvæmunum — hvort þau
eru góð eða léleg — og þar
að auki gefur ættin allmiklar
upplýsingar. Þessar rannsðkn-
ir eru tímafrekar og þurfa að
fara fram á fjölda fjár til að
fá fram niðurstöður sem hægt
sé að yfirfæra á fjárstofninn
í heild. En rannsóknirnar hafa
þegar sýnt, að hrútar sem
valdir eru til ásetnings og
taldir álika góðir til kynbóta
eftir útliti, geta reynzt mjög
mismunandi til kynbóta. Sá
mismunur kemur ekki fram
fyrr en á afkvæmunum. T.d.
geta tveir hrútar gefið 2ja kg.
mun á fallþunga lamba á
sama ári með samskonar ám.
Tvílembingar undan sumum
hrútum fara allir í annan fl.
en undan öðrum allir í fyrsta
fl. Sumir hrútar gefa dætur
sem eru svo til allar tvílembd-
ar tvævetra, en dætur annarra
eru flestar einlembdar alla
ævina.
— Hafa fengizt niðurstöð-
ur sem gefa hagnýtan árang-
ur?
— Segja má að ekki sé
komið í, fast horf ennþá
hvernig á að nota fyrir kyn-
bótastarfsemina í landinu þær
upplýsingar sem fengizt hafa.
En það er augljóst nú þegar
STEFÁN AÐALSTEINSSON ERFÐAFRÆÐ-
INGUR SEGIR FRÁ RANNSÓKNUM SÍNUM
GULAR
ILLHÆRUR
KJÖTGÆÐI
OG ARÐSEMI-
RÚNINGSTÍMI
Hvað veldur því að tvenn-
ir foreldrar sem að ytra
útliti virðast íjafngóðir
eignast þó ekki hvorir-
tveggja jafngóð af-
kvæmi?
■ Er hægt að hrein-
rækta sauðfé með
hvíta gæðaull?
• Er fé, sem gult er á
haus og fótum hraustara
• en vel hvítt?
■ Verður rúningstíminn
færður fram á vetur eða
jafnvel haust?
■ Öllum þessum spurning-
um var enn ósvarað þegar
Stefán Aðalsteinsson lauk við
að fræða okkur um gráa litinn
í og alla hina, en framanskráð
viðfangsefni o.fl. fæst hann við
að rannsaka.
Þannig Ioðkápur (,,pelsa“) gera Svíar
úr islenzku gærunum og kcnna þær
við „silfursauð". — Hve lengi ætlum
við að flytja alla okkar vöru út sem
hrácfni?
Löinb úr tilraunum með
hvernig litur erfist, á Reyk-
hólum í vor, 1964. — Hvítt,
gult, dökkgult.
að þegar fram líður má hafa
mikinn hagnað af þessari vitn-
eskju.
Eitt af þeim atriðum sem
lögð verður áherzla á í sam-
bandi við þessar rannsóknir
er að komast að því með
hvaða móti bændur geta hag-
nýtt sér niðurstöðurnar á sem
einfaldastan hátt, — hvemig
verður hægt að fella þessa
nýju þekkingu inn í það kerfi
sem nú er til í sauðfjárkyn-
bótum í landinu. Það verður
að byggja á þvi kerfi sem til
er og bæta nýungum við; það
er hin rétta þróun. Þetta verð-
ur að koma smátt og smátt.
— Eru þessar rannsóknir
ekki stundaðar víða um heim?
— Þessar rannsóknir eru
ekki stundaðar víða erlendis,
m. a. vegna þess að þar er
svo óvíða aðstaða til þess að
fylgjast með því undan hvaða
hrút hvert lamb er. Á þessu
sviði stöndum við því mjög
framarlega. Ástraiskur pró-
fessor sem hér var á ferðinni
í vor taldi t. d. að tölurnar
sem ég hef safnað um sam-
anburð á afkvæmum einstakra
hrúta væru mcðal merkustu
gagna af því tagi í heiminum.
SUNNUDAGUR — 231