Frjáls verslun - 01.01.1945, Qupperneq 6

eins og á „friðarþinginu" 1939, þá er ekki þar
með sagt, að unnið sé fyrir gýg. Að minnsta
kosti verð ég að telja vafasamt, að nokkur full-
trúanna sjái eftir þeim tíma og fé, er hann eyddi
til þess að geta sótt fundi þessa.
Þar sem blaðamenn fengu ekki aðgang að
nefndarfundum, gátu menn óhræddir og í ein-
lægni rætt vandamál sín af gagnkvæmum skiln-
ingi og vinarhug. Persónuleg sambönd, sem
myndast á slíktim fundum, vara oft ævilangt.
Mér komu í hug orð Gunnars Nielsen ritstj., er
var í hópi hinna 9 blaðamanna, dönsku, sem
heimsóttu land vort 1939. Hann hafði ferðazt
um landið með félögum sínum og hinum íslenzku
starfsbræðrum, og nú féll það í hans hlut að
halda ræðu í Þrastarlundi. Hann sagði: „fsland
á nú hér eftir ekki aðeins einn sendiherra í
Danmörku, heldur 10.“
Ég er sannfærður um það, að engin þjóð af
þessum 52, sem þarna áttu fulltrúa, hefir verið
svo illa skipuð, að hún hafi ekki eignazt nýjan
sendiherra í einhverju landi. Þetta er oft sá
mesti og bezti árangur, sem næst á slíkum ráð-
stefnum.
Mrs. Vanderbilt í húsnæðishraki.
Nú langar mig til að lesa fyrir ykkur kafla úr
bréfi, sem ég skrifaði kunningja mínum frá
New York. Það eru örfáar augnabliksmyndir
þaðan:
„Ég er nú búinn að vera hér miklu lengur en
ég ætlaði, en sé þó ekki eftir því. Hér er margt
merkilegt að sjá og mörgu nýju að kynnast.
Ameríka er fyrir mér nýr heimur- Hér hefi ég
liitt rnarga hina ágætustu menn. En það, sem
ég dái mest, er hið brosandi fólk. Hvar sem ég
kem og um hvað sem ég spyr, er mér ávalt
svarað með brosi, hlýlegu og vinalegu. „Keep
smiling“ er ekki aðeins orðtak í þessu landi,
heldur. veruleiki. Og það er ómetanlega góður
siður. Það hefur ekki aðeins áhrif á þann, sem
brosað er til, heldur einnig á þann, sem brosir,
því það fer varla hjá því, að brosið sé endur-
goldið. í mínum augum er Ameríka því hið
„Brosandi land“. Hinu ber svo ekki að leyna, að
þrátt fyrir hina brosandi menningu, kunni hér
enn að slæðast einhverjar leifar af hreinum
„negra-kultur“, en sleppum því.
Ameríka er í 100% hernaði. Hver sér það
hér í New York? Ég, sem kom frá Reykjavík,
gleymdi því eftir viku dvöl hér, að heimsstyrj-
öld geisaði. Að vísu er hér lítið um smjör, og
molasykur sést ekki. En þetta er aðeins á yfir-
borðinu. Ég hefi hitt hér tvenn hjón, sem eiga
sinn soninn hvor, liðlega tvítuga, og eru báðir í
stríðinu og koma ef til vill aldrei heim aftur.
En þetta sér ferðamaðurinn ekki og yfirleitt
ekki unga menn. Það, sem mér fellur verst hér,
er þessi taumlausi hraði á öllum og öllu. Hvað
liggur á? Við erum öll á sömu leið — til grafar.
Og maðurinn með ljáinn kemur venjulega nógu
snemma, að flestum finnst. En ef til vill er þessi
sífelldi hraði og' troðningur orðinn einn þáttur
í lífi fólksins. Það getui- vart án hans verið. Þó
er það einstaka maður, sem enn hefur rúmt um
sig og seinagangurinn á stjórnarskrifstofum er
sízt minni hér en annars staðar.
Ég var nýlega í teboði hjá frú Cornelíus Van-
derbilt á hinu fræga heimili hennar, 640 Fifth
Ave., liúsi, sem nú á að fara að rífa. Hún barm-
aði sér yfir því, að verða að flytja í íbúð, sem
væri aðeins 86 herbergi. Ég sagðist skilja það
og sárvoi'kenndi henni. (Hvað ég og gerði, því
þetta er ekki heimili, heldur ,,Museum“.) Ég
gat ekki verið að segja henni frá því, að við
hefðum verið alin upp 8 systkinin í einu her-
bergi í Skothúsinu, heldur ekki víst, að hún hafi
þekkt Skothúsið.
Ég nam staðar í bókasafninu. Ég bað bóka-
vörðinn að sýna mér elztu og mei'kustu bæk-
urnar. Ég spurði hann svo, hvort það gæti verið,
að frúin ætti enga bók eldri en frá 1702. En
þegar ég sá, lwe andlit hans fraus, sagði ég, að
það væri afsakanlegt í svona ungri heimsálfu.
Ég sagðist nú hafa haft gaman af að senda
frúnni bók frá 1538, ef hún væri ekki að flytja
í svo litla íbúð. Jæja, svona getum við látið. Er-
um við ekki öll meiri og minni börn ? Ég bý hér
á Waldorf Astoria, fínasta gistihúsi heimsins
og nýt þess að vera „konungur einn dag“.
Laugardaginn 18. nóv. er lokafundurinn hald-
inn úti í Rye. Þar lögðum við, eins og margar
aðrar þjóðir, fram fjölritað plagg til dreifingar
á meðal fulltrúanna, þar sem við lýsum í stuttu
máli starfsemi V.I., látum í ljós ánægju okkar
yfir að hafa sótt þing þetta og þökkum þá
gestrisni og velvild, er við mættum í hvívetna.
En mánudaginn 20. nóv. var þinginu slitið
með kveðjumáltíð á Waldorf Astoria í New
York, sem þá var orðið bústaður okkar. f önd-
vegi sat þar Thomas J. Watson og ávarpaði
hann fulltrúana kveðjuorðum, þakkaði þeim
komuna og ánægjulegt samstarf og óskaði þeim
góðrar heimferðar, sem h já sumum væri all löng.
Við Haraldur vissum þá ekki, hve langt og
erfitt ferðalag beið okkar, er við urðum að
halda jól á flækingi milli tveggja heimsálfa.
En það er svo önnur saga.
Magnús Kjaran.
6
FRJALS YERZLUN