Frjáls verslun - 01.05.1949, Blaðsíða 20

hverju nafni sem nefnist. Slíkt verður ávallt affara-
sælast fyrir þjóðarheildina. Eins og málum er nú
háttað, ber tafarlaust að afnema alla skömmtun á
matvælum, og alla aðra skömmtun er hægt að leggja
niður mjög fljótlega, ef rétt og viturlega er haldið
á málunum.
Þær þjóðir, sem komið hafa á hjá sér skömmtun
í einhverri mynd, eru sem óðast að hverfa frá henni,
og meira að segja Englendingar ganga á undan öðrum
í þeim efnum. öll skriffinnska í sambandi við skömmt-
unina er of seinvirk og dýr fyrir okkar litla þjóðfélag,
auk þess sem hún hefur á mörgum sviðum algjörlega
misheppnast.
Fjárhagsráði ber að ljúka við innflutningsáætlun
ársins og birta hana alþjóð strax í janúar ár hvert,
svo að fyrirtæki og einstaklingar geti gert sínar ráð-
stafanir eftir henni, þar sem núverandi seinlæti hnepp-
ir næstum öll viðskipti í viðjar, fyrstu 3—4 mánuði
ársins eða lengur.
•
VIÐSKIPTAMÁLIN hafa eins og kunnugt er verið
mjög ofarlega á baugi á Alþingi því, sem nú er ný-
lega lokið.
Jafnframt hafa hatrammar árásir verið gerðar á
verzlunarstéttina, aðallega af hendi nokkurra Fram-
sóknarmanna, og blað þeirra „Tíminn“ látinn halda
uppi skefjalausum áróðri, þvættingi og lygum í mál-
um þessum. Allt er þetta gert til að villa almenningi
sýn á hinni raunverulegu réttlætishlið málanna. Dag
eftir dag hamrar blaðið á því, að verzlunarfrumvarp
Framsóknarmanna um skömmtunarseðlakapphlaupið
sé eina úrlausnin í verzlunarmálunum. Og svo mikið
er í húfi fyrir flokkinn í máli þessu, að sjálfur form.
flokksins, Hermann Jónasson, geysist fram á ritvöll-
inn og skrifar um verzlunarmálin af sinni alkunnu
þekkingu! Hann er þó svo seinheppinn, að einn af
fulltrúum Alþýðuflokksins í fjárhagsráði, Óskar Jóns-
son, fann sig knúðan til að reka ósannindin í grein
Hermanns heim til föðurhúsanna, bæði í Alþýðublað-
inu og Tímanum, vegna þess hve „mjög er hallað
réttu máli“, svo að orð Óskars sjálfs séu notuð. Fram-
sóknarflokkurinn veigrar sér ekki við að halla réttu
máli, þegar forréttindi kaupfélagnna eru annars vegar.
Sí og æ er „Tíminn“ að tönnlast á því, að verzl-
unarstéttin hér í bæ sé braskaralýður, sem vilji alla
uppbyggingu og framfaramátt kaupstaða og kauptúna
úti um landsbyggðina feiga. Þessir menn séu í Sjálf-
stæðisflokknum, sem sé flokkur gróðastéttanna, for-
réttindafólkið, sem miðar hagsmuni sína við það að
ódrýgja tekjur almennings sem mest! Auðvitað á að
fá fólkið úti á landsbyggðinni, sem sér kannski ekk-
ert annað blað en „Tímann“, til þess að trúa þessu
og þess vegna sé um að gera að hampa því nógu oft
framan í lesendur.
Margsinnis hefur „Tíminn“ verið spurður að því
í dálkum þessum, hvort hann gæti nefnt dæmi þess,
að kaupmenn seldu vörur sínar dýrara verði en kaup-
félögin. Ennþá hefur „Tíminn“ ekki getað svarað
þessu, sem vonlegt er. Blaðið telur, að meðlimir kauj)-
félaganna fái afslátt af viðskiptum eftir árið, og þessi
afsláttur sé lækkun á vöruverðinu til almennings. Við
skulum nú athuga þetta nánar og taka handbærl
dæmi, eitt af mörgum. Aðalfundi „Kron“ hér í bæ
er nýlokið. Vörusala félagsins nam 15,5 millj. kr.
og tekjuafgangur varð kr. 351.066,93. Maður skyldi
nú halda, að meðlimir félagsins fengju eitthvað af
tekjuafganginum útborgaðan í arð.
Nei, lesandi góður, því er nú ekki að heilsa. Að
vísu kalla þeir það arð eða afslátt, það er að segja,
2% af ágóðaskyldum viðskiptum félagsmanna skal
leggjast í stofnsjóð. Þetta er það eina, sem félags-
menn heyra hvað verður um þennan afslátt þeirra,
en peningana gefst þeim ekki að líta. Á máli „Tím-
ans“ heitir þetta lækkun á vöruverðinu.
Með frumvarpi Framsóknarmanna er eingöngu
stefnt að því að skapa kaupfélögunum forréttindi,
vegna ríkjandi öngþveilis í skömmtunarmálunum.
Vöruskortur er og hefur verið um land allt, vegna
þess að vörur hafa ekki verið til í landinu í samræmi
við útgefna skömmtunarseðla. Nú ætla kaupfélögin
að notfæra þennan skort sér til framdráttar, enda
er það eina leiðin, sem þau sjá til að hamla móti
samkeppninni við kaupmenn.
Þegar engin skömmtun var á vefnaðarvöru, skó-
fatnaði og búsáhöldum, gátu kaupfélögin ekki einu
sinni selt það magn, er þau fengu af þessum vörum,
sem þá var 10—14% af heildarinnflutningi í þeim
vöruflokkum. Þá höfðu kaupfélögin sama rétt og
kaupmenn í samkeppninni, en þau biðu Iægra hlut.
Kaupfélögin sátu eftir með töluvert magn af þessum
vörutegundum og gátu ekki selt, meðan kaupmenn
seldu alla sína vöru. Fólkið trúði kaupmönnum bet-
ur en kaupfélögunum til að gera kaup á þessum vör-
um fyrir sig. En þegar alla skortir áðurnefndar vöru-
tegundir, þá svífast forkólfar Framsóknarmanna
einskis í baráttuaðferðum fvrir sérréttindahagsmunum
S.Í.S.
Flestir hafa fengið smjörþefinn af fyrirkomulagi
því, sem Framsóknarmenn berjast fyrir að upp verði
tekið, og er þá átt við seðlakapphlaupið um epla-
stofnaukann hér um árið, sem þekkt er að endemum.
Og að láta fjárfestingarleyfin gilda sem innflutnings-
heimild er svo seinvirk og hæpin ráðstöfun, að undr-
un sætir að nokkrum manni skuli detta slík regin-
heimska í hug nú á tímum. Auðvitað felldi Alþingi
frumvarpið.
•
ÞINGSÁLYKTIJNARTILLÖGUR SJÁLFSTÆÐIS-
MANNA á Alþingi, Björns Ólafssonar, um minnk-
aða íhlutun í atvinnurekstri landsmanna, og þeirra
64
FRJÁLSVERZLUN