Frjáls verslun - 01.05.1949, Síða 37

ÚR LEIKHUSINU

Meðan við biðum
a
Höfurulur: JOHAN BORGEN.
Ifebrúar og raarz flutti IeikfélagiS „Fjalaköttur-
inn“ í Reykjavík sjónleik eftir norska rithöfundinn
Johan Borgen, og vakti leikurinn mikla athygli
og umtal, svo að slíks eru fá dæmi. Með tilliti til
þessa og svo til hins, að margir starfskraftanna í
„Fjalakettinum“ eru einmitt úr verzlunarstétt, þykir
„Frjálsri verzlun“ bera vel í veiði og vill í fyrsta
skipti á ferli sín-
um gera ofurlitla
tilraun til að lýsa
því, sem fram fór
á „senunni"
Leikritið ..Með-
an við biðum“,
sem hér um ræð-
ir, er samið laust
fyrir heimsstríðið
síðara en ber þess
þó engin sérstök
merki. Það gæti
allt að einu verið
ritað á þessu ári
eða árið sem eim-
vagninn var fund-
inn upp. AHur at-
burður leiksins
fer fram í biðsal
á járnbrautarstöð
upp til dala. Ég
segi atburður, af Jjví að andrúmsloftið í biðsalnum er
að Iangmestu leyti metlað af þremur nátengdum við-
horfum: ráðleysi, vonleysi og lánleysi. Boðskapur sá,
sem höfundurinn flytur í þessu verki sínu, er fyrst
og fremst í því fólginn, að mannkindin komist aldrei
yfir um þá múrveggi, sem forlögin og sjálfskapaðir
álagadómar reisa í veg hennar. Hún verður nauðug-
viljug að heyja sitt lífsstríð innan þessara múra, án
Jjess að fá umbreytt innsta eðli sínu eða hnikað til
hespunni á þeim keng, sem nefnist köllun. í Rubaiyat
stendur (þýð. M. Ásg):
Einn vísifingur hreyfist, skrifar hægt
en heldur sínu striki. Engri nægt
af trú né speki tekst að fipa hann
né tár þín geta einn stafkrók burtu fægt.
Leikstjóri: INDRIÐI WAAGE.
Persónurnar í sjónleiknum „Meðan við bíðum" eru
einmitt slíkir óstöðvandi fingur, sískrifandi með blóði
sínu — í öskuna.
En höfundurinn finnur til með manneskjum sínum,
og vill að hver þeirra hafi rétt til að lifa lífinu eftir
eigin höfði og leita alls þess, sem hugurinn kýs,
óáreittur af kreddum og hleypidómum. Sjálfur segir
hann á þessa lund
um Joennan leik
sinn: „Það var
ekki ætlun mín að
lofsyngja nei-
kvæði og klofnun
mannssálarinnar,
heldur hitt, að
sýna fram á þetta,
vegna þess að það
er hlutverk vort
að vera eins heilir
og oss er unt, að
horfast í augu við
sannleikann og
hafa samúð með
manninum í öll-
um hans einmana-
leik.“
Fólkið, sem
safnast saman i
biðsalnum á
brautarstöðinni er næsta sundurleitur hópur, bæði að
ytri og innri gerð, er eigi að síður meistaralega sam-
rýmdur í mörgu tilliti. Ókunn kona, valdsmaður,
þreyttur maður, þrír leikarar (tvær konur og einn
karlmaður), farandprédikari og bóndahjón. Auk
þeirra bregður svo íyrir ökumanni og stöðvarstjór-
anum.
Ókunna konan er samvizkan sjálf holdi klædd, hin
illa og góða jafnt, en verkar þó hér fremur særandi
en græðandi. Hún situr í skuggsælasta horni salarins
liðlangan tímann að kalla og segir fátt eitt, en er samt
sem áður alltaf virk persóna, og það þótt þeir tveir,
sem hafa af henni mestan beyg, gleymi þrásinnis nær-
veru hennar — svæfi samvizku sína. — 1 þessu hlut-
verki var frú Inga Þór'Sardóttir, og gerði hún því
Hvíslarinn, þreytti ma'ðurinn og leikarinn.
ERJÁLS VERZLUN
81