Frjáls verslun - 01.08.1950, Blaðsíða 24

TOFRAR
©fíár Sttejjiílheim VáEnceimt Benaét
Ég las býsnin öll ai' bókum á yngri árum en er nú
orðinn leiður á lestrinum. María er iðin við að sanka
að sér bókum frá útlánasafninu, og fyrir kemur að ég
gríp eina og eina úr staflanum og les fáeina kapítula,
en fyrr en varir rekst ég á eitthvað það, sem veldur
mér hugarangri. Ég á ekki við sorann eða neitt þess-
konar — bara heimskuna, sem lýsir sér í því, að sögu-
persónurnar hegða sér öðruvísi en raunverulegum
manneskjum kemur til hugar. Bækurnar, sem María
les, eru aðallega ástasögur, og ég held þær séu allra
hóka verstar.
Það er fjármálahliðin, sem ég á örðugast með að
skilja. Enorinn neytir áfengis að staðaldri, án þess að
kosta miklu til, og það tekur líka til pyngjunnar að
vera í tygjum við ungar stúlkur, — sú hefur að minnsta
kosti verið reynsla mín. En fólkið í þessum bókum
virðist hafa fundið upp sérstaka tegund gjaldeyris, sem
aldrei þarf að grípa til nema í samkvæmum og á ferða-
lögum. Alla aðra reikninga hlýtur það að greiða með
loftinu. eða svo kemur það lesandanum fyrir sjónir.
Að sjálfsögðu er fólk í bókum oft og einatt fátækt,
— nógu oft. En ósjaldan er þetta fólk svo utarlega á
þremi örbirgðarinnar, að engu tali tekur. Og svo þeg-
ar allra verst gegnir, ber iðulega við að snoturlegur
arfur flýgur upp í fangið á fátæku fjölskyldunni, og
við fætur henni opnast ný og greiðfær leið í einu vet-
fangi, eins og tröllaukinn túlipani hreiði út blómkrónu
sína. Nú, jæja, mér tæmdist bara einu sinni arfur um
dagana. og ég veit livað um hann varð. Það munaði
fjandi litlu, að hann gengi af mér öreiga.
Bannard frændi kvaddi heiminn árið 1924. og beg-
ar eignaskiptum í húi hans lauk, komu 1237,62 dollar-
ar í hlut hvors okkar. mín og Lovísu systur minnar.
Eiginmaður Lovísu lagði skerf hennar í fyrirtæki í Los
Angeles. — þau búa vestur á ströndinni, — og ég held
þau hafi komizt vel áfram. En és stakk mínum hlut í
vasann, sa^ði unp starfi mínu í leiki'angagerðinni Ros-
enkprn & Jenkins og fór til Brooklyn til að skrifa
skáldsöau.
Þ°tta hl’ómar h'ákátlega núna. begar litið er um öxl.
En én var ó'mur í lestur og skriftir í hann tíð. os mér
hafði tekizt að semja nokkra auglýsingatexta, sem hlutu
almenningshylli. Þetta var einmitt á þeim tíma, þegar
hæst var galað um „hina nýju amerísku rithöfunda“,
og þetta — að skrifa — var að sjá eins og leikur án
mikillar áreynslu. Ég hafði einmitt farið varhluta af
stríðinu, — ég var seytján ára, er því lauk, — og ég
fór á mis við framhaldsmenntun, vegna dauða föður
míns. Satt að segja hafði ég ekki fengizt við neitt, sem
hugur minn þráði, síðan ég neyddist til að hverfa frá
menntaskólanámi, og þó var leikfangagerðin ekki lak-
ara fyrirtæki en gengur og gerist. Þegar ég svo fékk
tækifæri til að rífa mig lausan frá þessu — þá gerði
ég hað.
Ég hufirði mig auðveldlega geta lifað árlangt á tólf
hundruð dollurum, og mér varð fyrst á að hussa til
Frakklands. En því fvlgdu hau óþægindi að læra
hrognamálið og borga fargialdið fram og aftur. Auk
þess vildi ég hafa greiðan aðgang að stóru bókasafni.
Skáldsaa;a mín átti að fialla um amerísku bvltinguna,
— og hana nú! Ég las „Henrv Esmond“ æ ofan í æ,
og mig langaði að skrifa þvílíka hók.
Ég eeri ráð fvrir að ættarhlóði'ð hafi ráðið miklu
um, að ég hélt til Brooklvn. Forfeður mínir voru land-
námsmenn í Nvia Englandi. að vísu díarfhun-a karlar,
en heir höfðu meenustu óheit á að leegía út í tví-
svnu. nema til mikils væri að vinna. Og svona er ég
gerður bka. É<r vil helzt hafa vaðið fyrir ueðan mig,
þe<rar é" lep'ír út í áhættu.
Ée t'inst við að í RrnoH'oi naíti éa eneii cið"r ein-
anerað mie en hótt ée hefði la<rt leið mína ti 1 Pisa.
hara haft ha?S öllu h.-»>nr;ieorra. É.q: vissi hve mhror orð
hnrfti í jneðaletóra skáldsöfru. — ég var húinn að kasta
töl" á orðafiölda nokkurra sh'kra. — n<r hví kevnti ég
hæfileira mikinn nannír. namla ritvél. hlúanta n<r strok-
leðnr. Þessi kann sleiktn natslnm unn allt mitt fé. sem
handhært var fvrjr. Ée hé| hví að hrófla ekki við arf-
inum fvrr en é.p vami knminn vel á «krið. Þ°crar ég svo
á hinrfnm hanctdeei steicr nnn í n°ðaniarðarlec-tina og
hélt af steð ”fir nm ána í leit að herhercri fann=t mér
ég vera vellanðu<rur, — éa sver og sárt við legg að mér
var innanhriósts eins og enllleitarmanni.
Ve>-a má að fnrfeðnr mmir hafi vísað mér vfir tiI
Brooklyn, en hitt veit ég ekki, hversvegna mig bar að
128
frjAi.s verzlun