Frjáls verslun - 01.02.1955, Síða 3

í borgum annarra landa. Eftir að Reykjavík,
upp úr síðustu aldamótum, varð aðsetur og mið-
stöð verzlunar, viðskipta og siglinga, þó aðeins
á byrjunarstigi þá, með á sjötta þúsund íbúa, —
en var jafnframt orðin aðsetur stjórnarvalda og
helztu menntastofnana, — markaðist enn skýr-
ar forustuhlutverk höfuð'borgarinnar á sviði
frjálsrar verzlunar á nýrri öld framfara, aukins
sjálfstæðis og frelsis.
Reykjavík var þá siglingamiðstöð landsins.
Helztu og raunar allt það sem kalla mátti verzl-
unargötur öðru fremur, var í næsta nágrenni
hafnarinnar og upp frá bryggjunum.
Verzlunarstaðirnir vom frá fornu fari í Aðal-
stræti, og jafnframt nokkuð í Austurstræti og
Hafnarstræti, en teygðu síðan smátt og smátt
arma sína upp Þingholtin, Laugaveg og hins-
vegar Hverfisgötuna, sem liggur nálægt því
sem þjóðbrautin lá til bæjarins á sínum tíma.
Þróunin hefur þannig orðið' sú, að helzti verzl-
unarkjarni Reykjavíkur í hinum eldri borgar-
hluta hefur öðru fremur orðið Aðalstræti, Aust-
urstræti, Bankastræti og Laugavegur, en þessar
verzlunargötur eru að flestu leyti sama fyrir-
brigðið og getið er um að framan, og háðar sömu
Iögmálum.
Auðvitað hafa verzlanir tekið sér staði í flest-
um hliðargötum út frá aðalgötum, og orðið fleiri
og fleiri með árunum. En það raskar þó ekki
þeirri staðreynd, að hversu mikið sem bærínn
byggist til úthverfa, þá virðist hinn uppruna-
legi gamli verzlunarkjami miðbæjarins og næsta
nágrennis hafa mest að'dráttaraflið hér eins og
annarsstaðar.
í þessum bæjarhluta er jafnframt mest um
opinbera þjónustu, skemmtistaði o. s. frv.
----o----
En hver er svo afstaða skipulagsmannanna til
þessarra mála? Ég held að óhætt sé að fullyrð’a,
að litið sé þannig á vandamál hinnar vaxandi
byggðar, að dreifa þurfi sem mest verzlunar-
byggðinni úr liinum eldri bæjarhluta þannig, að
hún sé aðgengileg fyrir hin einstöku bæjarhverfi,
og þá einkum úthverfin.
Margur vandi er því samfara, en mestan
vanda skapa kaupmennimir sjálfir oft á tíðum.
I stað þess að sameina á einn stað fleiri verzlanir
með margvíslegum nauðsynjum, þar sem skipu-
lagið vísar á, — er eins og menn vilji heldur
róa einir á báti, og koma sér fyrir sjálfstætt og
mjög dreifðir. Hafa hvað eftir annað orðið' á-
rekstrar við skipulagið hvað þetta snertir í hin-
um nýju hverfum, þar sem á skipulagsuppdrætti
AtíAL-VERZLUNARGATAN í MIÐ-
BÆ AMSTERDAM.
Gata þessi er nokkru mjórri en Aust-
urstrœti í Reykjaitik, en er þó einhver
jjöljamasta verzlunargatan. Bijreiða-
akstur er þar með öllu bannaður.
FRJÁLS VERZLUN
3