Frjáls verslun - 01.06.1969, Blaðsíða 27

FRJAL5 VERZLUN
27
BANDALÖG
EFNAHAGSBANDALÖGUM
FJÖLGAR
Rakin saga og helztu einkenni þeirra fimm bandalaga, sem
nú starfa: COMECON, EEC, EFTA, LAFTA og CACM.
Viðræður þær, sem nú fara
fram um inngöngu íslands í Frí-
verzlunarbandalagið hafa stór-
aukið áhuga fólks á efnahags-
bandalögum yfirleitt. Flestir hugsa
um þau tvö, sem þegar starfa í
Evrópu, Efnahagsbandalag Evr-
ópu, EEC, og Fríverzlunarbanda-
lag Evrópu, EFTA. Auk þeirra
starfa nú þegar þrjú önnur og
nokkur fleiri eru í undirbúningi.
Mun hér verða rakin í máli og
tölum saga og helztu einkenni
þessara fimm bandalaga. I töfl-
um verða notaðar skammstafanir
af enskum heitum þeirra, til þæg-
inda.
COMECON (Council for Mutuai
Economic Aid) er efnahagsbanda-
lag kommúnistaríkja í Austur-
Evrópu. Það var stofnað árið 1949
til að „styrkja efnahagslega sam-
vinnu sósíalistiskra landa og sam-
ræma efnahagsþróun þeirra“. í
rauninni var tilgangur COMECON
að sameina efnahagslíf landanna
í Austur-Evrópu efnahagskerfi
Rússlands. Stofnendur voru Búlg-
aría, Pólland, Rúmenía, Sovétrík-
in, Tékkóslóvakía og Ungverja-
land. Skömmu síðar gengu Alban-
ía og Austur-Þýzkaland í banda-
lagið. Albanía hefur síðan farið
úr bandalaginu og Mongolía kom-
ið í staðinn.
EEC (European Economic Comm-
unity), Efnahagsbandalag Evrópu,
var stofnað 1. janúar 1958, sam-
kvæmt Rómarsáttmálanum, sem
undirritaður hafði verið í marz,
árið áður, af Belgíu, Frakklandi,
Vestur-Þýzkalandi, Luxemboig,
Ítalíu og Hollandi. Full sameining
tollakerfa landanna náðist í júlí
1968. Upphaflega var hugmyndin
að vinna að pólitískri einingu þess-
ara ríkja, en stefna Frakklands í
utanríkismálum hefur komið í veg
fyrir framgang þess. Grikkland,
Tyrkland og nokkur Afríkuríki
hafa hlotið aukaaðild að banda-
laginu.
EFTA (European Free Trade Ar-
ea), Fríverzlunarbandalag Evr-
ópu, var stofnað 1960, af Austur-
ríki, Danmörku, Noregi, Portúgal,
Svíþjóð, Sviss og Bretlandi. Finn-
land varð aukaaðili ári síðar. Toll-
ar á flestum iðnaðarvörum hafa
verið felldir niður innan banda-
lagsins. Bandalagið nær ekki til
landbúnaðarvara og ekki er ætl-
unin að samræma tolla út á við.
Markmið EFTA eru því takmark-
aðri en EEC.
LAFTA (Latin American Free
Trade Association) er fríverzlun-
arbandalag Suður-Ameríkuríkja,
auk Mexikó. Það var stofnað árið
1961 af Argentínu, Brasilíu, Chile,
Mexikó, Paraguay, Perú og Urug-
uay. Á sama ári gengu Equador
og Columbia í það og 1967 Venez-
uela og Bolivia. Á síðustu þremur
árum hefur gengið hægt með
lækkanir tolla, þar sem hver vill
vernda sinn iðnað.
CACM (Central American Comm-
on Market) er bandalag fimm lít-
illa ríkja í Mið-Ameríku. Það var
stofnað 1960 af E1 Salvador, Guat-
emala, Honduras og Nicaragua.
Costa Rica gekk í bandalagið 1962.
Hefur bandalagið rýmkað veru-
lega um viðskipti milli þessara
þjóða, tekið upp sameiginlega tolla
út á við og hefur ýtt undir iðnþró-
un í löndunum. Markmiðið er ná-
in efnahagssamvinna á öllum svið-
um.
Ný efnahagsbandalög eru í fæðingu í Afríku- og Arabalöndum.