Frjáls verslun - 01.08.1970, Blaðsíða 19

FRJÁLS VERZLUN
17
VERÐGÆZLU-
FRUMVARPIÐ.
F. V.: Hvað líður verðgæzlu-
frumvarpinu? Er von til að það
verði flutt á ný Hvernig hefur
F.Í.S. unnið að því að koma sín-
um málum á framfæri við hið
opinbera?
Björgvin: Jú, það virðist
liggja í loftinu að verðgæzlu-
frumvarpið verði lagt fyrir Al-
þingi á ný. Vonandi verður nú
þannig að flutningi þess staðið,
að tryggt sé, að það nái fram
að ganga.
Fyrir skömmu mátti heyra
það í viðtalsþætti í sjónvarpinu,
að frumvarp þetta mætir enn
andstöðu vissra verkalýðsfor-
ystumanna. Tel ég, að þar sé
um hugsunarvillu og misskiln-
ing að ræða af þeirra hálfu, er
þeir tala um að nýskipan þess-
ara mála, samkvæmt frumvarp-
inu, sé neytendum í óhag. Ég
tel þvert á móti að allt of lengi
hafa dregizt að breyta til og að
breytingin muni leiða af sér
hagstæðari kjör fyrir neytend-
ur. í þessu sambandi væri ekki
úr vegi að líta til hinna Norður-
landanna, og athuga, hvernig
staðan er þar í þessum málum.
Því er fljótsvarað. Þar í lönd-
um er verðmyndun frjáls, en
undir ströngu eftirliti, svo sem
sjálfsagt er, að hér verði einnig,
þannig að misnotkun eigi sér
ekki stað. Hverjir hafa ráðið
skipan verðlagsmála á Norður-
löndunum. Því er einnig fljót-
svarað. Þar hafa ráðið skoð-
anabræður og flokksbræður
þeirra manna, sem hvað harðast
berjast hér á móti að breytt
verði til um verðlagskerfi og
upp tekin nýskipan málanna
með svipuðum hætti og verka-
lýðsforystumenn á Norðurlönd-
um hafa kosið, að þeirra eigið
fólk búi við. Um seinni lið
spurningarinnar er því til að
svara að við höfum farið með
mál okkar og erindi beinustu
leið í viðkomandi ráðuneyti,
oftast viðskintaráðuneytið Þat’
höfum við útskýrt og rökstutt
málaleitanir okkar, en vissu-
lega með misjöfnum árangri,
eins og gengur. Liðsinnis höfum
við oftlega að sjálfsögðu leitað
hjá fulltrúum þess stjórnmála-
flokks í ríkisstjórn, sem á
stefnuskrá sinni hefur stuðn-
ing við frjálst einstaklingsfram-
tak. Þar er helst skilnings og
liðsinnis að vænta. En oft vill
brenna við, að mat stjórnmála-
mannanna á þýðingu þeirra
mála, er við höfum lagt fyrir
þá, mótist um of af pólitískum
sjónarmiðum. Af þeim sökum
hefur oft skapazt erfið aðstaða
í sambandi við lausn mála okk-
ar, svo sem raun ber vitni.
LÁNSFJÁRMÖGNUN.
INNHEIMTA.
GREIÐARI VIÐSKIPTI.
F.V.: Gjaldfrestur á vörum,
sem þið seijið smásöluverzlun-
um, er það nauðsynlegur liður
eða í réttum skorðum?
Björgvin: Að sjálfsögðu er
eðlilegt að heildvezlanir láni
góðum viðskiptavinum and-
virði seldrar vöru um tak-
markaðan tíma. Mun 60 daga
gjaldfrestur vera algengastur.
En staðreyndin mun vera sú að
menn lána jafnvel nýjum og
lítt þekktum viðskiptamönnum,
en í slíkt ætti að fara mjög
varlega, þar til viðkomandi hef-
ur sýnt að hann er slíks trausts
verður. Yfirleitt tel ég stjórn-
endur heildverzlana vera ó-
varkára hvað lánsviðskipti
snertir enda sanna nærtæk
dæmi að allt of mikið handa-
hóf einkennir þessi viðskipti,
sem oft á tíðum hefur valdið
stórtjóni.
Þá mætti minnast á þá gífur-
legu vinnu, sem innheimta
reikninga og víxla hefur í för
með sér. Reyndar má segja að
á þessu sviði séum við mörg-
um áratugum á eftir hinni heil-
brigðu þróun slíkra mála með
öðrum þjóðum. Víðast hvar
annars staðar og sennilega alls-
staðar í menningarlöndum er
orðið „rukkari“ óþekkt fyrir-
bæri. En hér, svo við tökum
höfuðstaðinn, eru tugir eða
hundruð rukkara á ferðinni
myrkranna á milli til að kreista
út greiðslur fyrir vörur sem
skuldarinn hefur, oft fyrir
löngu, fengið sendar heim til
sín og hefur þegar selt og
fengið borgaðar. Hér er um
hroðalega timasóun að ræða.
Alls staðar annars staðar er
pósturinn látinn hafa fyrir
þessu. Hann kemur jú tvisv-
ar á dag i hvert hús í borginni.
Hvers vegna ekki að láta hann
koma reikningunum til skila
og síðan að koma með ávísun
fyrir reikningsupphæðinni til
baka. Eða þá að fá bankana
til að annast þessa þjónustu.
Ég veit að Verzlunarbankinn
hefur þegar hafið slíka þjón-
ustu.
GJALDEYRISVERZLUN
ER VERZLUNARBANKA
NAUÐSYN.
F.V.: Telur þú að Verzlunar-
bankinn fái á næstunni heim-
ild til gjaldeyrisverzlunar,
eða getur hann þjónað fyrr,
sem raunverulegur verzlunar-
banki?
Björgvin: Um réttindi til
handa Verzlunarbanka íslands
hf. til að selja og kaupa erlend-
an gjaldeyri hefi ég það eitt að
segja, að ég get vart ímyndað
mér að öllu lengur verði á
móti því staðið að bankinn öðl-
ist þessi sjálfsögðu réttindi.
Það mun ver algerlega óþekkt
fyrirbæri í öðrum löndum að
verzlunarbanki hafi ekki leyfi
til að verzla með gjaldeyri. Að
sjálfsögðu er ljóst að Verzlun-
arbankinn verður, til þess að
fá réttindin, að taka á sig
nokkrar kvaðir, svo sem gjald-
eyrisbankarnir hér hafa orðið
að gera og kann það að vera
nokkrum erfiðleikum bundið,
en þá erfiðleika verður að yf-
irstíga með sameiginlegu átaki
hluthafa Verzlunarbankans, ef
með þarf. Ég álít að það hljóti
aðeins að vera tímaspursmál
þar til þetta mál verður far-
sællega til lykta leitt. Verzlun-
arstéttin öll verður að þrýsta
hér á af öllum mætti.
SKILNINGUR Á HLUTVERKI
OG ÞÝÐINGU VERZLUNAR
ER FURÐU TAKMARK-
AÐUR.
F.V.: Undanfarið hefur ís-
lenzkur iðnaður unnið hvern
stórsigurinn á fætur öðrum á
meðan íslenzk verzlun berst í
bökkum og á litlum skilningi
að fagna. Hvað segja íslenzk-
ir verzlunarmenn um þessa þró-
un?