Frjáls verslun - 01.05.1985, Blaðsíða 38

Hagnaðurinn 1984
132,2 milljónir
— Hver var hagnaöur fyrir-
tækisins á siöasta ári og hvert
varö tapið árin á undan? „Hagn-
aður ársins 1984 var 132,2 mill-
jónir króna, en veltan var um
1200 milljónir króna og varö þvi
hagnaðurinn liölega 10% af veltu
fyrirtækisins sem er mjög gott.
Uppreiknað tap fyrirtækisins til
ársloka 1984 nemur hins vegar
um 1.300 milljónum króna og er
þá talinn til frádráttar hagnaöur
siðasta árs. Öll lán verksmiöj-
unnar eru föst lán sem greiðast
niöur meö venjulegum hætti. Viö
höfum greitt niöur talsvert af lán-
um og í lok þessa áratugar veröur
meginhluti lánanna greiddur, þótt
þeim Ijúki ekki aö fullu fyrr en áriö
1995,“ sagöi Jón.
Töpuðu 10 milljónum
dollara á sex vikum
„Áriö 1982 töpuöum við miklu
fé vegna gengisþreytinga. Gan-
vart bönkunum vorum viö meö
reikninga fyrirtækisins i norskum
krónum en mikið af lánum i
Bandaríkjadollurum. Á 6 vikna
timabili áriö 1982 töpuðum viö 10
milljónum Bandarikjadala, en þaö
stafaði af gengisfalli norsku
krónunnar ásamt miklu risi doll-
arans. Á þessu timaþili töpuöum
viö sem næst öllu eigin fé fyrir-
tækisins mælt á norska reikn-
ingnum, svo aö fyrirtækið var aö
veröa eiginfjárlaust á þann mæli-
kvaröa.
í kjölfar þessara atvika kom
upp sú hugmynd hjá Elkem aö
leita aö nýjum aöila sem gæti
styrkt fyrirtækið fjárhagslega
ásamt því aö styrkja markaðs-
stööu þess. Var litið til Japan í
þessu skyni, en þar eru þrjár
stórar samsteypur sem komu til
greina i þessu tilliti. Hluti af einni
þessara samsteypa er Sumitomo
Corporation og taldist þaö fyrir-
tæki koma helst til greina. Náö-
ust samningar viö fyrirtækiö sem
keypti 15% hlut i verksmiöjunni
af Elkem. Eftir fjárhagslega end-
urskipulagningu, sem þarna fór
fram var hlutafé fyrirtækisins 660
milljónir króna. Ný kostar svona
verksmiöja um 700 milljónir
norskra króna sem eru um 3,3
milljarðar islenskra króna. Eignir
verksmiöjunnar voru bókfæröar á
um 2,3 milljarða í árslok 1984,
þar af verksmiöjan sjálf á 1,8
milljarða, en heildarskuldir fyrir-
tækisins eru um 1.500 milljónir
króna,“ sagöi Jón.
Lítill vöxtur í greininni
— Hvaö er framundan hjá Is-
lenska járnblendifélaginu? „Viö
erum á markaöi sem er farinn að
tregöast og litill vöxtur er í. Á
timabilinu frá þvi eftir striö og
fram yfir 1970 jókst stálfram-
leiösla og þar meö markaður fyrir
kísiljárn jafnt og þétt um þvi sem
næst 4% á ári. Hvort sem þaö var
oliukreppan sem olli eöa eitthvaö
annað, en þá gerðist þaö í kjölfar
hannar og allra þeirra þrenginga
sem hún leiddi af sér, aö hagur
stálframleiöslunnar fór versn-
andi. Nú er gert ráö fyrir aukningu
á þessi sviöi sem nemur 1,5-2%.
Ég held aö þaö sé Ijóst aö þessi
iðnaður sem viö erum i hér veröi
aldrei vaxtariðnaður og ég tel aö
margir sem eru nú i þessu veröi
aö gefast upp, enda þótt stál
veröi alltaf framleitt i miklu magni
og veröi ekki fremleitt nema meö
kisiljárni. Ég get nefnt aö i Japan
er búiö aö loka því sem svarar
fimm svona verksmiðjum, á til-
tölulega skömmum tima, en
framleiöslugeta þessarar verk-
smiöju er nær 60 þúsund tonn á
ári. Þaö er ekki nema ein verk-
smiöja i heiminum sem er stærri
en þessi, en nokkrar eru til sem
eru ámóta stórar.
Eins og ég nefndi, þá er ekki
mikill vaxtarbroddur i þessum
iönaöi, en hins vegar getur þessi
verksmiðja innan tiðar oröið mik-
ilvægur bakhjarl aö nýiðnaði.
Leita að hugmyndum
um fjárfestingar
Þaö er Ijóst aö næstu 3-4 árin
veröum viö ekki til stórræðanna,
enda margt bendir til þess aö
sala veröi fremur treg á þessum
markaöi fyrst um sinn. Þegar
þessu timabili sleppir veröur
verulega gengiö á skuldir fyrir-
tækisins og eiginfjárstaða þess
veröur traustari. Þannig ætti aö
vera unnt aö sjá verulegan hagn-
aö fyrirtækisins í næstu upp-
sveiflu á markaöinum og ætlum
viö aö búa okkur undir aö svo
verði. Nú erum viö aö safna að
okkur hugmyndum um skynsam-
legar fjárfestingar sem viö getum
veitt fé til þegar viö höfum til þess
burði. Eitt litiö dæmi um þaö eru
laxeldistilraunirnar sem viö erum
aö gera hér á svæöinu. Einnig
erum viö aö skoöa hvaö viö get-
um gert til aö nýta kisilryk og
kvartssalla sem til fellur viö
þessa framleiðslu. Þá könnum
viö hvernig viö getum nýtt þann
varma sem framleiðslan skilar en
nýtir ekki. Þessi atriði og mörg
fleiri erum viö aö ihuga.
38