Alþýðublaðið - 30.06.1970, Blaðsíða 6

6 Þriðjudágmr 30. júní 1970
Guðjón B.
Baldvinsson:
Launaþróun á
líðandi stund
Siarfsmat
- Réff sSa rangf!
h\"oru“, nema hvað álagning
kaujHDannsijis var enpu háð
n-ema helzt kaupgetu nfiyíenda.
Ef kaupmaðurinn var jafnframí
atvinnureflcandi 'þá igafst tæki-
faeri íil að næia afíur þó nakkru
af umsömdu tímakaupi verka-
fóJksins í sinn vasa afíur.
En sleppum langri sövu. þó að
hún sé menningarte.sur grunnur,
sem núf'mahræringar r'.afa frá,
lífstkoðanir myndast um. brk-
menntir og lis'.ir rísa á. Lrnna-
murur hefur jafnan verið ein-
'hver á voru Jandi, o? ibrótnin
farið eftir ým^um að'. tæðum.
Samningsaðr.æðufn á hver.ium
túma, á'liti aðila á g’ldi vjnrynn
ar, sem verðlögð var, arðgæfu
gildi skulum við segja. og sóund-
um hefur iögmálið um fram-boð
og eftirspurn verið snar þátíur
í kjaradeilunum.
Lau.namunur bygeir:: á d'h"-
mati verðlagðrar vim’i, Áhr'f
stjórnmála hafa verið s'-er.k hér
lendis, menn hæJást um vfir þvi
s.ð hyergi m.uni meirj launajöín
uður en á íslandi, e. t. v. að und
anskildu Israelsrfki, bæta sumir
við. — Hópar iaunþeganna una
aldrei lengi sínum hlut, sízt á
Landi tíðra efnahagsbreytinga,
og þar sem samtímis er leitað
kjarasamninga fyrir margbreyti
lega starfs’höpa, þykir 'Heppiiegt
að finna affferð, sem gefi mögu
leika iil að m.efa mun á svörfum. •
Kerfisbundið starfsm.at er að-
ferð, sem notuð er í ihss'-u skyni.
Síarísmenn rvkiy.ir’s o? fjármála
raðuneyLÍð urðu sam.mála um að
karna m.ögideika til hess að
beita kerfisfcundnu farf-mat.t
•við skipan :;,;arfsmann.a f láuna-
filokka- rák'rín? Un-tið hpfur ver
ið að athugun .þersari ' 3 ár.
Sumir virðast gera s"r háar
húgmyndi.r um gaignsemt besmr-
ac tilrauna.r nú .be.gar, að'ir virð
a?'i fvrirrfn^m
og ótva v'ð nýjun.®. Áre.íð
anlega er ötium fvrir bez+u að
fara með ft'i.Iri gaetni í jnfovið-
• kvæmu vandamáli o.g hé • um
ræðir.
Aðilar þurfa að 'beíta loeni
gætni og tiJJi tssemi,. e:f þeir f ria
því að kerfisbundið sh''riiat
geti orðið gott hjálpartæki við
gerð kjarasamninga, — on um
það er ekki áistæða til að efast,
ef rétt er á .haldið.
Síarfs'ratið krefet meiri un.d-
irbúnine:-. 'mej.ri aim.eh.nra upp-
lýstnga. b£í.d sharfsJ.ýsingá. -am-
eigi.n-iF.erar vmn.u að gerð hf.: t 'a
og úrvinnslu Leiðbeininga r þær,
sem virðns'- ip/finr, á að not
færa'. augli>->a •goj.la á að lag-
færa, og síyðj?'.': við s orf-maí-
ið. einr .~g þing BS'P.B .lfe+í yfjr
í t'Ulö" j rem þr.ð :;arrbd'kii í
roáli þer.ru.
Kerf:s'viodi.ð r.i-arfrm.at er
íæki. rcrp bsr n.ð kanrta t’l bratit
ar. Það er raug; að ,beiva til
fuJ’s ófjiJkrirn.n.u kerfi, e'n það
er réíí ?ð le;ía eF+;-.- kenð. rem
báðir ' að’l."■- "rvi r-ni: 't" við,
vegna þens "ð : + "'-'';:n-‘a' ' e' i-
h'verri my 1 verður ávn’Jt að
noi'a við skipan í.Jaunsfi.olcV'a. —
□ AIlí er breytingum háð, en
byiltingar eru ekki vinsælar með
:al menningarþjóða. Það var ó-
skaplega ró.ííækt — byltingar-
kenvnt — þegar launþegar tóku
að verðOeggja vinnu sína og
beita samtökum til að fá verð-
:ið viðurkennt. Hvílík fífldirfska
af fátækum vinnulýð að vilja
róða kaupi sínu úr bendi „vinnu
veitendans“.
Þetta tókst. með eindaema fórn
um, seiglu og harðfylgi til skipt-
is að ná samningsrétti. Vínnu-
stundin var -ferðlögð með samn-
ingu.m, alveg eins og kaupmað-
urinn verðlagði „sitt pundið af
Hver á að
axla byrðar
kauphækkana?
Við munum öll svara fyrri
spummgunni á þann veg að
framJeíðsla þjóðarinnar eigi að
bera kauphækkanir. Það er rétt
Sviar, laun eiga að hækka í réttu
hiutfalli við aukna framleiðslu,
fnamleiðsla eykst með tvennu
móti þ. e. a. s. að magm og að
verðmæti.
Magni ráðum við ekki nema
að tafcmörkuðu leyt'i, rányrkju
stundum við, en ræktun í smá-
úm stíl. Verðmæti ráðum við
•að svo miiklu leyti sem við fiull
vinnum vöruna í voru eigin
landi, og að svo miklu leyti,
sem við kappkostum að skila
góðu hxáeíni, hvorttveggja
mjög þýðingarmikil atriði við
gerð kj arasamninga.
£4 '
Hagræðing á vinnustöðum,
aukin verktækni, verkmenntun,
leiðbeiningar og til'sögn um
verk’ag, og efeki hvað sízt hei'L
brigður félagsandi á vinnustað.
Þetta léttir vinnuna, eykur a'f-
kösti n, minnkar framleiðslu-
koatnaðinn. Gæðamat á vinn-
unni er mjög þýðingarmikið
undi 'stoðuatriði verðmætis og
þess vegna ætti að haga laun-
um með hliðsjón af því hvern-
ig vönjnni eða verkinu — er
skilað.
En þetta er takmörikunum
háð, við getum ekki á sikömm-
um tíma náð árangri, sem nem
ur hárri prósenthækkun kaups.
Ekki skal um það dæmt hvort
rétt er en aukning þj óðarfr a-m
leiðslu iðnþróaðra ríkja er taJ-
in geta numið um 4—6% þeg-
ar bezt lætur. Hvernig ætlum
við að ná upp 15—20% ?
Verkafólkið spyr ekki ráða-
menn sína um þetta atriði, for
ystumenn stéttarfélagjanna upp
lýsa ekki' féiagsmenn um þetta
atriði.
Vinnuveitendasambandið eeg-
ir ósköp rólega að lóknum
samningum að atvinnuvegun-
um sé bakað hundruðmilijóna
tap. Launþegar haalast um mikl
ar kjarabætur, en svo er kaup
hækkunin nefnd, kaupmenn
hækka vöruverðið næstum dííg
l'ega meðan á verkföllum stend
ur, hvað þá síðar þegar lausn
er komin hjá verzlunarfólfei í
launamálum. Aðaknálgagn rfk
Framh. á bls. 15
Við rákumst á þessa (afbragðsgóðu ljós nynd í sænsku launþegatímariti. Það er
freistandi &ð gera tilrarm til að leggja xi t uf myndinni, en talar (hila ekki sjálf
máli sínu?