Alþýðublaðið - 27.10.1970, Qupperneq 5

Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri;
Sighvatur Björgvinsson (áb.).
Prentsmiðja Alþýðublaðsins.
Sími: 14 900 (4 línur)
Háskóli Islands
Síðastliðinn laugardag fór fram í Hjáskó'labíó setn-
ing Háskóla íslands. í ræðu háskólarektors, Magnús-
ar Más Lárussonar, kom m. a. fram, að n'emendur við
háskólann eru nú á 17. hundrað og hafa aldrei fleiri
stundað þar nám. Starfamenn við Skólann eru á þriðja
hundrað og hefur verið veitt heimild til að ráða í alís
36 nýjar kennarastöður við skólann nú á þessu ári.
Eins cg fram kom í ræðu rektors er nú hafið mikið
uppby-ggingarstarf í málefnum þ'essarar æðstu
menntastof'nunar á íslandi. ,Sér þess víða merki þann-
ig að t. d. í frumvarpi því að fjárlögum, sem liggur
nú fyrir Alþingi, nemur hækkun á fjárveitingum til
skólans frá síðasta ári röskum 47 milljónum króna og
er engin ein skólastofnun, s'em fær nú í sinn hlut
nándar nærri eins mikla hækkun á fjárveitingum og
Háskóli íslands.
Samhliða stórauknuim fjárveitingum til nýrra þarfa
hefur eininig verið hafin gagnger endurskoðun á námi
og kennslúháttum við háskólann. Ný lög hafa verið
sett um Háskóla ís'landls og nýjar reglugerðÍK' fyrir
fimm af deildum skólans, — 'læknádéild, viðsikipta-
deild, lagadeild, verkfræðideild og raunvísindadeild.
Stöfnuð hefur verið ný deild, þjóðfélagsfræðideild,
og var stofnun hennar staðfest af menntamálaráð-
herra með bráðabirgðalögum í ágústmánuði s.l.
Það er því algerlega ný stefna í mótun í mále.fn-
um æðri menntunar á íslandi. Stefnt er að nýjum
námsleiðum og er þegar farið að gæta nokburra
þeirra. Til viðbótar því, sem áður var nefnt, má þann-
ig bæta því við, að nú í haust var í fyrsta sirin tek-
inn til náims við hásfcóiann nemandi með burtfarar-
prófi frá Tækniskóla íslands og ljóst er, að innan
Iskamms mun hásfcólinn fara að taka við nemendum
úr Kennaraskóla íslands til náms.
Menntamálaráðrierra, dr. Gylfi Þ. Gíslason, hefur
haft forystu um þær mifclu umbætur, s'em gerðar hafa
vérið í menntunar- og skólamálum á íslan'di hin síð-
ari ár. Fyrir tilstuðlan menntamálaráðuneytisins 1
mun þan-nig senn lokið heildarendurskoðun á svo til
öllu almenna skólakerfinu íslenzka og nú er stefnt
að álíka gagngerym umbótum á náimi við æðstu
menntastofnun þjóðarinnar, — Háskóla íslands.
Álver og mengun
Allmiklar umræður hafa farið fram um hugsanlega
mengunarhættu frá álverinu í Straumsvík. Sumir
þykjast þegar hafa sannanir fyrir að mengunar gæt.i
frá verinu og hafi hún í för með sér eitrunaráhrif á
gróður í nágrenni þess. Aðrir vilja minna um þá hluti
ful'lyrða og telja, að enn liggi ekki nægjanlega ótví-
ræðar niðurstöður fyrir svo unnt sé að fullyrða neitt.
Nú urn þe'ssar mundir er að vænta niðurstöðu frá
sérstakri nefnd, er haft hefur með höndum rann-
sóknir á gróðri í nágrenni verksmið'junnar. Verði
niðúrstöðurnar á þá lund, að varasamra mengunar-
áhrifa gæti, er því sjálfsagt og réttmætt, að ríkis-
stjórnin geri þegar í stað ráðstafanir til þess að loft-
hreinsitækj um verði komið upp við verksmiðjuna.
.□ Fyrir um það bil hálfum
mánuði síðan yar hið þúsund
ára konungsríki Kambodija gert
opinberlega að íýðveldi við há-
txðlega aihöfn sám fram fór við
Þinghúsið í Priomphen og hlaut
lýðv'eldið nafnið Khmeriýðveld-
ið. Khmer-þjóðflokkurinn hefúr
um langan aldur verið sterkasti
þjóðfloiikuivinn í Kambodiju og
er hann um 75—80% af hinum
6 — 7 milljónum íbúa landsins.
Lon Nol foi-sætisráðherra. Sisa-
waoh Sirik Matak prjns og aðrir
■þeir hei-foringjar, sem hafa haft
völdin í P.nomph'en síðan í marz
lögðu sig alla fram við að láta
svo líta út sem athöfnin sem
framkvæmd var væri fyrst og
fremst með vilja fólksins gerð
og sem losaði þjóðina við hina
grimmúðugu harðstjórn, eins og
einn þeirra nefndi það. Orðun-
um var aðallega beint gegn
Norodom Sixianouk prins sem
víerið hefur. undir aliskyns nöfn
um. allsráðandi í landinu í tvo
áratugi. Hinir nýju leiðtogar
hafa-far.ið mörgum hörðum orð
um um úllaga-leiðtogann og fyrr
verandi konung sem nu heíur
stofnað útiagasfjórn með aðseíri
í Peking. Sihanouk hefur ekki
verið konungur síðan 1955 er
hann lét af völdum og setti föð
ur sinn að sem konung. Sjálfur
stofnaði hann síjórnmálaflokk,
vann kosningar og varð forsætjs
ráðb'erra. Er faðir hans lézt 1960
lét S!hanouk prins hásætið
standa ault en lét kjósa sig sem
þjóðarléiðtoga.
í Reutcir-frétit um athöfnina
segir að mikil spsnn'a hafi rikt
í Pnomphen, ástæðan var sú að
daginn áður höfðu Vietcong og
Norðuir-Vietnamar hafið sínar
mestu hernáðaraðgerðir í land-
inu síðan að ófriðurinn hófst
þar. MiTli 7000 og 10000 „her-
menn kommunista“ munu hafa
hafið árásir á þýðingarmiklar
stöðvaj- 75—(35 kílómetra norð-
ian við höfuðborgin-a og hafi
þar verið þjarmað að 15 her-
deildum stjórnarinnar í hörðum
bardögum. Þr-si átök minna
okkur á að áhrifa stríðsins í
Vietnam gætti næ-r ekkiart í
Kambodíju fyrr en eftiir að
Sihenouk v-ar vikið frá völdum.
Áðu-r hafði aðeins smá hluti
iandamæranna í austri fundið
fyrir styrjöldinni eða þar sem.
herrr:nn Vietcong og Norður-
Vielnam- fyrst með þegja-ndi
sa-mþykki Sihanouks síðan gegn
opinberum mótmælum hans-
fóru um með sv-eitir sínar og
birgðir til baí'd-agasvæða nna í
Suður-Vietnám. Þessi lánda-
mærasvæða -höfðu or-ðið fyrir
árásum og sprenigin gum af
hálfu Suðu-r-Vietnam og R'apda
ríkj-amann.a einnig h'afði komið
til átaka stjór-na.rhersinb við'
uppreisnarmenn úr hópi -bænda
sem studdir voru að cinhv»rju
leyti af hinum óboðnu ge&tium.
Frávikning Siha-nouks ledddi
strax til átaka- víðsviegaa’ i
Kambodíju miiii stjórnarherja
og herja frá Vietcong og Norð-
-ur-Viétnam. Þai’ að auki er að
vissu feyti um borgaira'styr-jöld
í landinu að ræða. -Eigast við'
ann'arsve-gaii’ kamþodsjkar fitéis-
issveitir og svei-tiir ýmiosra-
fjallaþjóðfiokka sem ekki eru
-af Khmerílokknum og hi-nsvieg-
-a-r stuðningsmenn vaTdh'afanna
í Pnomphen og sveitir stofn-
-aðar af vi'etnömum sem fengið
Framhald á bls. 11.
AÐ 6EFNU TILEFNI
RF.YKJAVÍKURBRÉF Morg-
unblaðsins um síðustu helgi
fjallaði um þá sameiginlegu
landbúnaðarstefnu Fram-
sóknarflokksins og Sjálfstæð-
isflokksins, hversu þjóðhollt
og sjálfsagt sé að verja skat.t-
peningum neytenda í niður-
greiffslur til aff auffvelda út-
lendingum aff kaupa og borffa
islenzkt kjöt. Er grcinarhöf-
undur hinn keikasti, gefur í
skyn, aö hann hafi veriö í
réttum norffur í Vatnsdal i
haust og þykist kannast viff
bændur jafnvcl i fjörrum
landshlutum. Beitir hann
fiir.kga svipaðri útúrsnún-
ingaaðferð og Austri Þjóff-
vMjians tíffkar lönguni. Tekst
höCttnd' Revk.javíkurbréfs • á-
gastilesa upp i þe-irri ályktun,
uð uxv'tl oa heimskuleg land-
búnaðarstefna hér uppi á ís-
landi. sé mikiff fagnaðarefni í
samanburffi við affbúff bænda
í ríkjum kommúnismans aust-
an járntjalds.
Reykjavíkurbréfiff er svo
lifflega skrifaff þessu sinni, aff
mörgum datt í hug, aff nýr
maffur væri kominn á Morg-
nnblaffiff, og einhver liafffi orff
á, aff þetta myndi vera Gunn-
ar Thoroddsen. Su getgáta
mun þó fjarri Iagi. Greinar-
höfundur andar svo heitt fram
an í Magnús Kjartansson, að
undan svíffur, en þann dóna-
skap léti Gunnar aldrei lienda
sig. Svo er þetta augsýnilega
fyrrverandi fi’amsóknarmaöur,
en Gunnav var aldrei viff
þann flokk kenndur. Loks
brenglar greinarhöfundur til-
vitnun i visupart eftir scra
Jón heitinn á Bægisá, en
Gunnar Thoroddsen fjallar
jafnan um skáldskap og listir I
af vandvirkni og nákvæmni.
Bei'ast böndin því liel/.t aff |
Ingólfi Jóixssyni landbiinaffar- |
ráffherra. |
Höfundur Reykjavíkuvbrcfs |
segir í millifyrirsögn: „Stai’g- y
ast hvaff á annars horn“. Ilév
hcfur hann misminnt. Séra |
Jón á Bægisá kvaff liins vegaa’ g
svo í Rustasneiff:
„Eitt cekur sig á annars horu, |
eiiis' , og' gráðpening hendir i
vorn,“
Ingólfur Jónsspn æt'ti smára
snman aff læra aMt. sem séra
Jón á Bægisá orti uin land-
búnaff og' sveitalíf.; Svo getur
bann færzt í aukana — og. til
dæmis kypnt scx- þýðiogu
séra Jóns á I'aradisarmissi
Miltons. — Palli.
i
ÞRÍBJUDAGUR 27. 6KT0BER 1970 5