Helgarpósturinn - 17.10.1996, Blaðsíða 10

10
RMMTUDAGUR17. OKTOBER1996
nm
HELCARPÓSTURINN
Útgefandi: Útvörður ehf.
Útgáfustjóri: Arnar Knútsson
Ritstjórí: Guðrún Kristjánsdóttir
Prentvinnsla: Prentsmiðjan Oddi hf.
Kj ami máisins
Frá og með þessu tölublaði verða tímamót í sögu
Helgarpóstsins, sem nú hefur verið seldur starfs-
mönnum Vikublaðsins. Var samningur þessa efnis und-
irritaður í gær af hálfu prentsmiðjunnar Odda og nýrra
eigenda. Taka fyrrverandi Vikublaðsmenn við stjórnar-
taumum blaðsins frá og með deginum í dag. Það er von-
andi að með þessum samningi ríki friður, að minnsta
kosti með innri starfsemi blaðsins, í nánustu framtíð.
Síðustu vikur í útgáfu Helgarpóstsins hafa verið starfs-
mönnum, einkum þó blaðamönnum HP, þrautin þyngri,
þótt vissulega hafi þær líka á sinn hátt verið ánægjuleg-
ar. Það er enda svosem ekki eftirsóknarvert að reka jafn
óþekkt blað og HP með aðeins vikusýn fyrir augum. Um
slíkar slítandi vinnuaðstæður þarf ekki að fjölyrða.
Þrátt fyrir nokkurn skort á góðri og ítarlegri rannsókn-
arblaðamennsku í HP undir núverandi stjórn — sem
kom meðal annars til af skorti á framtíðarsýn — hefur
blaðinu verið mjög vel tekið af lesendum, sem sést á
stóraukinni sölu blaðsins síðustu vikur. Það merkir
væntanlega að eitthvað hefur lesendum þótt til blaðsins
koma. Tryggur lesandi blaðsins, sem sá loks neista í HP
síðustu þrjár vikurnar, var að vonum svekktur og líkti yf-
irvofandi breytingum á blaðinu við konu sem væri gegn
vilja sínum þvinguð í fóstureyðingu. En hjá breytingun-
um varð ekki komist. Óþægilegir hagsmunaárekstrar
prentsmiðjunnar Odda við aðra viðskiptavini gerðu
henni ókleift að standa í blaðaútgáfu. Það þýðir samt
ekki að „nýja“ barnið fái ekki að dafna í höndum framtíð-
areigenda. Og óskum við gamlir starfsmenn HP þeim
góðs gengis.
Þorgeir Baldursson, forstjóri prentsmiðjunnar Odda,
sagði í blaðaviðtali í vikunni að það væri mikilvægt að
útgáfa HP dytti ekki niður og að blaðið væri ekki mikils
virði ef útgáfan slitnaði. í þessum orðum Þorgeirs felst
einmitt kjarni málsins; hvorki HP né aðrir fjölmiðlar eru
mikils virði án óslitinnar útgáfu. Þótt auglýsingamenn,
framkvæmdastjórar og annað fólk séu auðvitað nauð-
synlegir hlekkir í blaðaútgáfu er það deginum ljósara að
það eru blaðamenn og það sem þeir gefa af sér hverju
sinni sem gera blöð ýmist áhugaverð eða ekki. Lausa-
sölublað eins og HP mun alltaf standa og falla með rit-
stjórn hverju sinni.
Guðrún Krístjánsdóttir
Helgarpósturinn
Borgartúni 27, 105 Reykjavík
Sími: 552-2211 Bréfasími: 552-2311
Bein númer: Ritstjórn: 552-4666, símbréf: 552-2311,
fréttaskotið: 552-1900, tæknideild: 552-4777,
auglýsingadeild: 552-4888,
dreifing: 552-4999.
Áskrift kostar kr. 800 á mánuði efgreitt er með
greiðslukorti, en annars kr. 900.
Pólitík Páls -
pólitík Helgarpóstsins?
Fiölmiðlar
Halldór Halldórsson
skrifar
verið um að ræða menn, sem
ætla mætti að hafi haft skítugt
mél í pokanum og talið sig geta
komið í veg fyrir, að þetta
„hnýsna blað, siðapostuli og
refsivöndur" færi að fjalla um
þá sjálfa. Hér er ekki talað út í
hött. Því miður eru til dæmi
um þetta úr eigendasögu Helg-
arpóstsins.
„Gera verði strangari
siðferðilegar kröfur til
eigenda fjölmiðla en ann-
ars konar fyrirtækja, og
e.t.v. sérstaklega þessa
tiltekna fjölmiðils.“
Helgarpósturinn hefur verið
til sölu í nokkrar vikur.
Eigandi hefur verið prent-
smiðjan Oddi, sem stofnaði út-
gáfufélagið Útvörð ehf. um
blaðið. Það kemur undirrituð-
um ekki á óvart, að hátt í
þriðja tug aðila hefur sýnt
áhuga á blaðinu. Af ýmsum og
ólíkum ástæðum hafa forsvars-
menn Odda ekki talið vænlegt
að selja sumum þessara
manna Helgarpóstinn. Þessar
klukkustundirnar er verið að
ganga frá samningi við nýja
eigendur Helgarpóstsins. Þeir
eru ritstjóri og blaðamenn
Vikublaðsins og áhrifamenn í
Alþýðubandalaginu. Blaðið fór
á verði góðs einbýlishúss!! í
viðskiptum almennt skiptir að-
almáli að fá sem mest fyrir þá
vöru eða fyrirtæki, sem er til
sölu. Þegar fréttablað eins og
Helgarpósturinn er til sölu
koma hins vegar mun fleiri at-
riði til álita.
Eitt þessara atriða er t.d.
hvort hugsanlegum kaupend-
um sé treystandi til að reka
fjölmiðil af ábyrgð og heiðar-
leika. Gera verði strangari sið-
ferðilegar kröfur til eigenda
fjölmiðla en annars konar fyrir-
tækja, og e.t.v. sérstaklega
þessa tiltekna fjölmiðils. Þann-
ig hefur hvílt rík siðferðileg
skylda á Odda, seljanda blaðs-
ins. Oddaverjar gátu t.d. ekki
hugsað sér að selja blaðið til-
teknum aðilum, vegna efa-
semda um góðan vilja, heiðar-
leika og/eða heilindi þeirra!
Á köflum í sögu Helgarpósts-
ins hefur þess orðið vart og
jafnvel orðið að veruleika, að
einstaklingar hafa eignazt hlut
í blaðinu í því skyni einu að
kaupa sér eins konar „líftrygg-
ingu“. Þannig hefur stundum
Blaðamannablað
- einkamálgagn?
Kaup Vikublaðsmanna gefa
manni von um að blaðið verði
rekið með góða blaðamennsku
að leiðarljósi en verði ekki
vettvangur prédikana. Hitt á
eftir að koma í ljós hvort nýj-
um eigendum tekst að búa til
blað í anda hins sígilda Helgar-
pósts, sem aldrei hefur haft á
sér fiokkspólitískan stimpil.
Það væri mikið óráð að víkja
frá meginstefnu blaðsins. Helg-
arpósturinn hefur helgað sér
syllu á markaðnum, sem verð-
ur illa tekin frá honum.
Ýmsum var brugðið, þegar
Morgunblaðið hafði eftir Páli
Vilhjálmssyni, ritstjóra Viku-
blaðsins, formælanda nýrra
eigenda Helgarpóstsins: „Þetta
verður blaðamannablað með
pólitík Páls Vilhjálmssonar."
Hingað til hefur Helgarpóstur-
inn aldrei verið einkamálgagn
nokkurs manns. Það er von-
andi, að þetta sé mismæli, því
hugsjónin um Helgarpóstinn
snýst um tjáningarfrelsið og
grundvallaratriði mannlegs
samfélags, en ekki „pólitík"
eins manns!
Helgarpósturinn er „rót-
tækt“ blað og hefur ávallt verið
það. Róttækni blaðsins hefur
verið í þágu réttlætis, lýðræðis
og vakandi hugsunar. HP er
eini fjölmiðillinn, sem hefur
haft það að yfirlýstu markmiði
að berjast í verki fyrir opnu og
lýðræðislegu þjóðfélagi í þágu
almennings, almannaheilla.
Það hefur rekið það sem kalla
mætti „borgaralega róttæka"
blaðamennsku, án tengsla við
stjórnmálaflokka eða staðnaða
hugmyndafræði.
HP eegnir
nauosynlegu hlutverki
í áranna rás hefur það marg-
sýnt sig, að Helgarpósturinn er
blað blaðamannanna, sem
hafa talið brýna nauðsyn á því,
að einn íslenzkur fjölmiðill
sýndi ekki þann algenga hroka
í blaðamennsku að vinna verk
sín ekki nema að hluta til. Á HP
hefur oftast ríkt sá starfsandi,
að blaðið gegni mikilvægu,
nauðsynlegu og nánast ómiss-
andi hlutverki. Þetta hlutverk
felst í því að veita valdhöfum
virkt aðhald.
í eina tíð hafði Helgarpóstur-
inn gífurlega mikil áhrif á efnis-
val og framsetningu dagblað-
anna og reið á vaðið með
ágenga nútímablaðamennsku,
sem nú er hið viðurkennda
vinnulag allra íslenzkra fjöl-
miðla. Miðað við alla sögu
Helgarpóstsins er e.t.v. svolít-
ið erfitt að skilgreina blaðið.
Áherzlur hafa verið breytilegar
og léttmetið vegið æ þyngra.
Mörg fyrstu árin var blaðið
vissulega með létt, læsilegt og
skemmtilegt efni ásamt fræð-
andi fréttaflutningi, rannsókn-
arblaðamennsku og menning-
arumfjöllun.
HP hefur veitt ríkisvaldinu,
löggjafarvaldinu, dómsvald-
inu, viðskiptavaldinu og stök-
um valdhöfum aðhald í anda
lýðræðislegra hugsjóna. Helg-
arpósturinn hefur þjónað
þessu hlutverki, rutt nýjar
brautir og innleitt ný vinnu-
brögð, rofið hefðir, jafnvel
brotið „reglur" og hafnað þátt-
töku í samtryggingu, í þágu al-
mennings og sjálfstæðrar og
óháðrar blaðamennsku.
Að réttu lagi er hægt að búa
til blað, sem selst, og er ekki
endilega þrungið af alvarlegum
málum, pælingum, menningar-
snobbi o.s.frv. Upphafleg
blanda blaðsins mörg fyrstu
árin gekk upp og blaðinu óx ás-
megin eftir því, sem fjölbreyti-
leiki efnisins varð meiri. Á
stuttri ævi hefur Helgarpóstur-
inn haft meiri og heilladrýgri
áhrif á ísienzka blaðamennsku
en flest önnur blöð hérlendis.
Eftir stendur, að grunnhug-
myndin að blaðinu og þær
áherzlur, sem þróuðust í efnis-
vali og efnistökum, hafa staðið
tímans tönn og jafnvel kominn
tími til að draga einhverja lær-
dóma af fortíðinni.
Ummæli
Neyðarástand sem bæta verður úr strax
Strætisvagnarnir hafa aug-
lýst ákveðna jjjónustu við
borgarana og að vagnarnir
muni taka farþega á ákveðn-
um stöðum á ákveðnum tíma.
Það er því engan veginn stætt
á því fyrir almenningsfarar-
tæki að láta vagna sína aka
framhjá fólki á auglýstum við-
komustöðum í stórum stíl.
Þetta hefur skapað allt að því
neyðarástand fyrir fjöida
manns, sem ekki á önnur úr-
ræði en nota strætisvagna á
leið í og úr vinnu eða skóla.
Telji stjórn Strætisvagnanna
sér ekki fært að fullnægja
þjónustuþörf borgaranna á
þessu sviði á mestu annatím-
um, þegar mest á ríður fyrir
borgarana að þessi þjónusta
sé í fyllsta samræmi við aug-
lýst loforð — og telji stjórn
Strætisvagnanna og borgaryf-
irvöld ekki fært að verja þess-
um þjónustufjármunum til að
leysa úr því neyðarástandi,
sem nú hefur skapazt, verður
að krefjast þess, að einkaaðil-
um sé falið að aka ákveðnar
leiðir á ákveðnum tímum í
leiðarkerfi Strætisvagnanna
og taka fyrir sanngjarnt gjald
af SVR þar til þessu hefur ver-
ið kippt í lag...
Höfundur dálksins
„Á víðavangi“ í Tímanum var ekki
ánægður með nýtt leiðarkerfi SVR
þann 7. október 1970.