Alþýðublaðið - 08.12.1970, Blaðsíða 6

im
„Framhjáhald"
Jóhannesar Helga
KONAN OG
HEIMILIÐ
Álfheiður Bjarnadóttir:
Kátt er á jók
Jóhannes Helgi: Svipir sækja
þing'. Einskonar minningar
Skuggsjá. Alþýffuprentsmiðj-
an. 1970.
ÉG HEF HAFT miklia von um
Jóhannes HeOga sem irithöíund
í þnettán ár íe'ða frá því að ég
las frumsmíð h;ans, A11 r a
veðra von. Stundum hefur
litlu munað, að þetta. yrði vissa.
Jóhannes Helgi er rnunlar svo á-
deilugjarn og ófyi’irieitirm, að
mörgum lesamda gnemst við
hann, en hugkvæmni hans
prkar varla tvímælis eða frá-
.sagriargleðin- og þrótturinn í
máli og stíl Jóh'annes Helga
^skortir aðeins það úthald í Batn-
vizkusamri nákvæmni, er ræður
urslitum um Heildarmynd lista-
yerks, -en siíkt getur stafað af
.erfiðum virmuskilyrðum. 'Hlut-
Skipti íslenzkra samtíðairíiöf-
unda á því skeiði ævinnar, sem
■örlagaríkast telst öllum mönn-
um, eiinkennist 'af öryggislieysi
■pg þrældómi, nema um sé að
ræða talgerar undantekninigar.
V-eit ég naumast annan höfund,
.sem skemmtilegra væri að veðja
á til afneka em Jó'hannies Helga,
þó að hann fari skiijanlega í
taugamar á sumum.
Nú sendir JóhainneS Helgi frá
sér bókina Svipir sækja
þ i n g og kaliar „'einskonar
mi:nningar“. Þar rekur hann í
d'aigbókalrformi tendu;rm/'Jnniingair‘
og hugl!eiðingar og fer oft geyst.
Aðferðin lætur honum ágætleiga.
Jóhiannesi Beiga reninur iðu-
ieg'a í skap og ætlast þá iekki
alltaf fyrir, ien hann segir einn-
ig frá af Ijóðrænni stiiMinigu,
þögar vei liggur á honum.
Svipir s æ k j a þing
er að mestu leyti samiræmd bók,
Jóhannes Helgi
og mig grunar, að hún spái góðu
um skáldskap J óhanríesar Heiga
í framtíðinini. Höfundur kallar
hana „framhjáhald“, vegna þess
a@ hún varð til, meðan Jóhann-
es Hélgi þei'ð eftir áð landinn'
kæmi yfi'r hanin og til yrði ný
skáldsaga. Mér blöskrar ekki
sh'kt lauslæti. Þetta ler ef til
viil nauðsynieg æfing undir
annað og meira.
Jóhannes Helgi víkur oft að
fjánmálum sínum í bók þessari.
Einhverjir kunna >að hneykslast
á því, hvað honum verðúr tíð-
rætt um skuldir og basl, en
mér dettur það ekki í hug.
Vinnuskilyrði ungra og mið-
aldra íslenzkra rithöfunda eru
rriéð þeim hætti, að tilviljun
ræður, hvort noikkum tíma sarrn-
ast, hvað í þeim býr. Starfsláun
listamanna breyta þessu kann-
ski, >ef aukin verða og úth'lut-
im þeirra sæmilega framkvæmd,
en þau hrökkva enin allt of
skammt til lausnar á þessum
vanda. Ég ræði þett'a tekki nánar
a>ð Sinni, en læt þess getið, að
undrum sætir, hvað skáld okik-
air, rithöfundar og iaðrir liSta-
menn leggja á sig um þessar
mundir, þegar lítt tíðkast að
þjóna köllun.
En Svipir sækja
þ i n g er ekki um þetta, þó
að svo virðist í fijótu bra'gði.
Bókin 'hiermir eánkum sálarlíf
Jóhannesar Héiga, reiði hans og
von, aivöru og glettni og stund-
um ríka einlæga gleði. Auga
haais er glöggt og næmt, og
hann vantar svo sem ekkd orð
yfir það, sem honum ligguír á
hjarta. Þessari mynd bregður
hann upp af Vestma/nnaeyja-
höfn:
„5. matrz. Ég hitti 'einkenni-
legan mann á veginum í gær-
kvöld. Þa'ð var ráðri við höfn-
iria. Ég var leinn á rölti. En
fyrsit verð ég að lýsa umhverf-
inu ögn, sérstöðu staðarins.
Höfnin er ellsherjarkjatftur sam-
féliaigsins — hvorki mek'a né
minna — þaðan sem allir munn-
ar fá nóg, en mettast þó aldr-
ei. Hún er siginn eldgígur frá
í fomeskju og rammgilrt berg-
risum á tvo vegu. Þessar hrika-
le'gu hraunstorkur sem íí tvær
höfuðáttir byrgj'a sýn nema til
himins urðu sér úti um grænar
húfur fyrir óralöngu. AEha
veðrabri'gða sjást sfnax m'erki í
litafari bergsihs og jarðalrgróð-
an>s á kolli þess. Að sunnan er
djúp rtenna úr hofninni — fast
við bergstálið, skarð sem briin-
áldan braut í gíginn sem síðan
seig og fylltist sjó þegár hið
meira gos varð í árda'ga — þar
sem nú trónar bleksvart eid-
fjallið — þarna uppfrá — hátt
Framhald á bls. 10.
□ Þegar þetta er skrifað eru
aðeins 20 dagar til jóla og iþeir
verða fljótir að líða eins og des-
emberdagar eru alltatf.
Eftir því sem bezt verður séð,
er fólk yfirlteitt snemrna í tíðinni
með iað vterzla fyrir þessi jól, eða
a. m. k. farið að athiuiga vöruverð
og gjafir gaumgæfilega.
Mjög margar konur sauma sjálf
ar jóQáfatnað á börn sín, og spara
þannig talsvert fé. Ég vil í því
sambandi leyfa mér að toenda á að
í íslenzka 'kvennablaðiniu HÚN,
síðasta fölutolaði eru mörg af-
bragðs 'góð snið á jólafötin, reynd
ar ekki affeins fyrir börnin held
ur einnig fyrir 'konur á öllum
aldrei. Þegar litið er í glugga vefn
aðarvöruverzlana hér í borginni,
þar sem allar möguiegar tegund-
ir efna Skarta í ‘litum regribogans
verður manni ósjálfrátt hugsað
til gamalla frásagna frá þeim
dögum þegiar bókstaflega ekkert
vai til að sauma úr, en saumað
gkyldi samt fyrir jólin og hinar
ötulu formaeður ökkar lögð.u nótt
við dag, til að gera snotra kjóia
og buxur (a. m. k. á þátíðarmæli-
kvárða) úi' göml'um flíkum, og
prjónuðu röndótta sokka eða
verptu sort'élyngslitaða sauð-
&ki!nnssikó á stónan barnatoóp, syo
engin færi í jólaköttinn. Það eru
llíka ekki mörg ár siðian lítil sveita
stúllka fékk matrósakjól eftir
þeirrar tíðar nýjustu tízku, með
felldu pilsi og heimatoekluðum
stímum, efnið í kjólinn ivar sótt
í íhvítt léreftslak én það hefði
nú engan grunað sem ekki vis.ji.
Úr þvi ég er nú farin að ger-
ast svo margorð um gamla daga
og það nær allsleysi sem oft var
þá, gief ég ekki stdlt mig utn að
fara það l'angt 'alftur í tímann að
minnzt sé á það sem kallað var
fátækraþerr-r og ég lief nú að-
eins liesið lúm í bók ein'er sjálf-
sagt engu að síður sannleikiir.
Fátækraþerrir var nefnilega eina
von fátæklingana um að geta far
ið í hreinar flíkur á hátíðínini.
því fatataostur heimilismanna var
ekki rismikill. Stunduin koin fyr-
ir að þtessi títt nefndi þerridag-
ur koim á Þorláksmessu, þá voru
börnin á snauðustu toeimiOJumum
háttuð ofan í rúm og þar voru
þau þar til fötiin þieirra voru orð
in þun- á aðfangadag ef vel tolés.
Einis og um marga affra hluti
hafa líka skapazi ýkjusögur um
f'atahreinsun fyrir jól. Svo m-uin
vera um kerlu. þá éem þvoði
svuntubleðil sinn upp úr hangi-
kjötsoðinu, er liún hafði lokið við
að sjóðia jólamatinn og kynsystu r
hennar >er anéri við svuntu sinni
á aðfangadagskvöld og mælti af
tilfjnningu:
Alltaf er !þó munur að vera kom
in í hreint! —
„Korian og heimilið“ komst í
jólaskap á dögunum þegar kíkt,
var inn fýrir dyrnar 'lijá elztu
börnirinum á Lauf'ásborg. Fóstran
var í óðaönn að spil'a jólalög af
plötum en á milli þess að hún
skipti uim plötu, sungu krakkarn-
ir hástöfum:
— Skreytið hús með greinum
grænuim, tria la la o. s. frv.
Kannski er líka verið að föndrs
eitthvað fallegt til að fara með
beim til mömmu og pabba fýrir
jólin. Hver veit
Senniiega snúa'st hugsanir
fólks imiest um ox-ðjð jólagjöf,
Ur aiböKkum er hægt aS gera
stúlkur þurfa aS eiga góðan
bezti.. . Erlendis tíffkast aff g
Komið og skoðið
úrvalið frá
SO/M/MERS
Somvyl veggklæðning, áferðar-
Tapisom gólfteppi, einlít og mynztruð.
falleg, endingargóð, hentar alls staðar. Tapisom S-1000 og S-300 í íbúðir.
Tapiflex góSfdúkur, sterkur,
þægilegur að ganga á.
Grensásvegi 22-24
símar 30280, 32262
Tapisom Super 600 í skrifstofur, stigahús,
skóla og veitingahús.
Sommer teppin hafa alþjóðlegt
vottorð um endingu.
ÓTRÚLEGA STERK
S MtlDJUMSUR 8. DESEMBSR 1970