Alþýðublaðið - 15.02.1971, Blaðsíða 6

MGJfflSÖ
KtO)
Útg.: Alþýðuflokkurinn
Ritstjóri:
Sigrhv. Björgvinsson (áb.)
Ráðherra hælir
skattalögreglu
Um miðja síðustu viku fylgdi í'jármála-
raðherra, Magnús Jónsson, úr hiaði frum
varpi tii iaga um breytingu á iogum um
tékju- og eignarskatt. I íramsoguræðu
sinni rakti hann þær breytingar, sem
helztar hafa verið gerðar í skattamál-
um undaníarin ár.
ímsir munu hafa veitt því sérstaka
athygli að annað af tvennu, sem fjár-
máiaráðherra sagði í ræðu sinni vera
það lang-markverðasta, sem gert hefði
verið í skattamálum á íslandi á síðari ár-
Um, var stofnsetning skattrannsóknar-
deildarinnar. Lagði hann í ræðu sinni
sérstaka áherzlu á hversu mikilvægt
spor hefði verið stigið er stofnun þeirri,
sem almennt er nefnd skattlögregia, var
komið á fót. Hefði starfsemi skattlög-
reglunnar haft mjög mikil áhrif til bóta
á skattframtöl manna. Væru þau nú
mun réttari en fyrr hefði verið og væri
það tvímælalaust starfsemi skattalög-
reglunnar að þakka.
Áður en skattrannsóknardeildin var
stofnuð hafði lengi og oft mjög hart ver-
ið um það deilt, hvort slík stofnun væri
nauðsynleg eða raunar jafnvel æskileg
hér á landi. Alþýðuflokkurinn hafði jafn
an verið þeirrar skoðunar, að slíkri eft-
irlitsstofnun yrði að koma á fót og hefði
.‘lengi verið aðkallandi að svo væri gert.
Margir voru hins vegar alveg á öndverð-
um meiði og beittu sér mjög gegn slíku
eftirliti. Er svo skammt um liðið síðan
jþessar deilur áttu sér stað, að þarflaust
er að rifja upp ummæli andstæðinga
slkatteftirlitsins eða hverjir þeir andstæð
ingar voru. Mun það flestum í fersku
minni.
Skoðun þeirra, sem vildu koma á fót
eðlilegu eftirliti með skattframtölum til
þess að reyna með því móti að tryggja
éðlilegt jafnrétti skattborgaranna sigraði
í þessu deilumáli og skattrannsóknar-
deildin var stofnuð. Og nú, aðeins nokkr
um árum síðar, lýsir fjármálaráðherra^,
Magnús Jónsson, því yfir á Alþingi að
stof nun skattr annsóknar deildarinnar
hafi verið einn sá allra merkasti viðburð
ur, sem átt hafi sér stað í skattamálum
hér á landi á síðari árum og starfsemi
eftirlitsdeildarinnar hafi haft geysimikil
áhrif til þbateassðæsko.voó u vero
Shrif til þess að bæta skattframtöl í land
inu.
ÁSKRIFTARSlMI
ALÞÝÐUBLAÐSINS
E R 1 4 9 0 0
S MÁNUDAGUR 15. FEBRÚAR 1971
□ t>að er sjaldgæít að hægx sé
að segja um einn mann að hann
haifi g«rt 'hundruð þúsunda
manna hamingjusama, en þ.V5
er hægt að segja með fuíllum
rétti um Albert Victor, sem er
forstjóri byggingaitfélags verka-
lý ðsh r eyf i nga rin nar þýzku,
„Neue Keimat“.
Frá stríðslokum hefur þetta
byggingarfélag byggt um 350.000
íbúðir, og þa»r fynir utan opin-
berar byggingar, hótei, eintoýl-
ishús og margt annað. Og áfram
byggir hann -fyrir nærri 4 millj.
norsJxra króna árlega, sem gerir
þetta fólag stærsta byggingar-
fyrirtæki Evrópu.
Hinn 45 ára gamli forstjóri
þes-sa, risafyrirtækis hiefur skrif-
stofu sína á 12. hæð í skrifstofu
byggingu í Llibecker Sti'asse í
Hamborg, og þaðan er hann i
sambo/ndi við yifir 400 arkitekta
Erlander
á móti
reykingum
□ Tage Erlander, fcrrrveí-
andi forsætisráðherra Svíþjóð
ar, hefur myndað samtök með
87- þingmönnum, í þeim til-
gangi að beita sér fyrir tak-
'möikunum reykinga í nýja
þingh’úsinu. Samtökin vitna í
orð þýzka skáldsins Goethe
sení segja: „Reykingar eru
grcifur dónaskapiur, ósvffni við
fólkið umhveTfis mann. Reyk-
ingar menga loftið, og kæfa
næstum hvern sómakæran
mann, sem ekki fær sig til að
reykja í sjálfsvöim.“
Þannig vilJl Erlander tak-
marka reykingar við vinnu-
'herbergi og reyksali, og vitn-
ar til viðbótar í Orð lyfjafræði
prcfesBorsins Hans Hess sem
segir að sá sem ékki reyki, en
sé í miklu reykingalofti, fái
jafnmikið nllkotín í sig og ef
hann reykti eina sígarettu á
klukkustund.
fyrirtæki, skipulagsskrifsrtofur,
vísindamenn og. byggingameist-
ara. Hann byggir ekki einungis
fyrir drjginn i dag, héldur skipu
leggur hann langt fram í tfm-
ann. Hann keppir að Iþvá að g!era
„fyrirmyndar borgarskipulag“
fyrir borgir framtíðarinnar, þar
sem maðurinn gtetur á auðvteld-
an hátt komizt frá íbúðahvterf-
unum til vinnustaða, menntunar
miðstöðva, verzlunarhverfa og
leiksvæða.
Albert Victor er verkalýðs-
sinni og sósialdémókrati, en er
félagsl'egar sinnaður en bæði
Verkalýðs'hreyfingin og flokk-
urinn. Takmark hans. er að
byggja eins ódýrt og mögultegt
er. En hjá honum þýðir „ódýrt“
ekki að maðurinn eigi að sllá af
gæða'kröfunum, heldur þvtert á
móti. Þess vegna eru heimsins
beztu arkitektar aðeins nógu góð
ir fyrir hann. Hsmn verður la'ka
jnnilega ánægður þegar hann
getur tekið dýr svæði undir
garð og leiksvæða.
Hann er í hæsta máta óvefiju
legur byggingamteistari, scm
ekki hugsar um hagnað, hteltiur
aðeins hvtemig hann getur' SLátíð
s€m fltestsir fjölskyldur fá mann
sæmandi íbúðir fyrir sem
minnsta húsaleigu.
Neue Heimat er ekki nógu
fínt fyrir marga Þjóðverja, að-
eins vegna þess að bygginga-
fyrirtækið tilheyrir verkalýðs-
hreyfingunni. Mai’gir halda því
íram að verkalýðshreyfíngin
geti ekki rekið stórt fyrirtækú
jaifnvtel og t. d. Volkswagen-
verksmiðjurnar. En Victor er
alveg sama um það.
„Við höfum aldrei fengið
styrki frá verkalýðshreyfing-
unni ,og aí höfuðstólnum stem
er 40 millj. marka fáum við að-
eins 4% vexti. Hefði verkalýðs
hreyíingin lagt fé í byggingör-
framkvæmdirnar hteíði hún feng
ið miWu hærri vexti“. Þess má
einnig geta að Viclor borgar
byggingaverkamönnum sínum
17% hærri laun er samnjngar
ségja um.
Alit fram til 1960 hélt Neue
Beimat sig aðeins við byggingu
íbúða,. En þá kórmi breyiing-
amar og upp kom „neue Héimaí
Framh. á bls. 8.
Hélt hann ætti að-
eins tvö ár ólifuð
IHJI A nrTí í# I/ A Hér er hún sumarstúika ársin;
SUMARSTULKA 1971 ef trúa má því sem
frétzt hefur frá París, en þaðan koma allar tilkynningar um hvernig kven-
fólk á að líta út. Og tízkustarfsemin er í fullum gangi. Stuttbuxur úti, stutt-
buxur tnni, stuttbiixur á öílum tímum sólarhringsins. Þessi fallega ung-
lingsstúlka sem sést hér á myndinni er norsk, hún var í einu af tízku-
húsum Oslóar og þetta er víst unglingatízkan í ár.
□ EF ÞIÐ hafið eirihvem á-
huga á leikhúsum eða kvik-
myndum, hljótið þið að hafa
rékizt á nafnið Terrence Ratti-
gan. Hann er nefnilega einn af
þekktustu ■ leikritahöfundum
heimsins og einn af þeim rík-
ustu þar að auki. Hann er nú
59 ára gamall en lítur ekki út
fyrir að vera meira en 40 ára.
Ef að menn vissu ekki að hann
væri rithöfundur væri hægt að
halda að hann væri atvinnu
íþi'óttamaður. Það er að vísu
ekkert undarlegt, því að sjálf-
ur hefur hann sagt, að ef bann
hefði ekki gerzt rithöfundur
hefði hann orðið cricettleikari.
Ástæðan fyrir þvi að nafn
hans er nú drtegið fram í dags-
Ijósið er að sett hefur verið
upp leikrit eftir hann í London
núna í haust, og er það það
fyrsta í 7 ár. Leikrit þetta er
um Nlelson flotaforingja og
Emmu Hamilton. Það eru
tvær ástæður fyrir þvi að hann
befur ekki komið fram með
leikrit í mörg ár. Önnur ástæð
an er sú að hann var ekki sér-
staklega ánægður með þær mót
tökur sem síðasta leikrit hans
fékk hjá gagnrýnendum. Hin
ástæðan er kannski mikið þýð-
ingarmeiri. Síðustu 5 árin hefur
hann verið upptekinn við að
skrifa kvikmyndahandrit. Verk
in sem hann vinnur að eru The
Yellow Rolls Royee, The
V.I.P.s og Adjö mr. Chips. Og
þegar boðnir eru 250 þúsund
dollarar fyrir eitt kvikmyndar
handrit verða menn að Vera
gerðir úr eirihverju öðru en
kjöti og blóði til þes3 að geta
sagt nei.
Fyrir nokkrum árum' síðán
seldi Rattigan húseignir sínar í
Brighton og fluttist til Ber-
mudaeyj a, ekki vegna skatt-
anna í Englándi heldur vegna
heilsunnar. Hann þolir ekki hið
raka vetrarloftslag í Englandi.
Fyrir rúmliega 2 árum síðan
fékk hann að vita að hann þjáð
ist af blóðki'abba og töldu lækn
ar að hann ætti aðeins eftir 2
ár ólifað. Þessar sorglegu frétt-
ir gerðu hann að vísu ekki að
betri manni, hefur hann sjálfur
sagt. En hann varð heldur ekki
neitt sérlega niðurbeygður held
ur, þar sem að dauðadómur
vofir yfir hverjum manni frá
þvi að hann kemux í heiminn.
Eina vonin er sú að dauðadómn
um verði hvorki fullnægt of
því miður og Rattigan lá milli
heims og helju í tvær vikur.
En þá gerðist það sem Rattigau
hefur kallað kraftaverk, hann
náði sér, ekki einungis eftir upp
skurðinn heldur og hurfu blóð-
krabbaeinkennin algjörlega. —
Einu skýringuna sem hann hef-
rr getað gefið er að botnlanginn
hafi eitrað allt blóðrásarkerfi
hans.
Eftir að hann fékk að vita
að hann ætti aðeins tvö ár ólif-
seint né of snemma.
Sjúkdómurinn hindraði Ratti
gan ekki í því að halda áfrarn
starfi sínu, sem varð m.a. til
þess að hann fór til Pompeii á
ítaliu, þar sem verið var að
kvikmynda „Adjö mr. Chips“.
Stuttu eftir að hann kom til
Pompeii fékk hann mikla verki
og var lagður á sjúkrahús í
Napolí, þar sem hann var skor-
inn upp við botnlangabólgu. —
Uppskurðurinn, sem hefði átt
að ganga að óskum, mistókst
að, hugsaði hann mteð sér að
hann mætti teljast heimskur
ef hann gerði ekki eit/thvað
úr tilkomumesta atburði
Hfs síns. Hann skráði mikið
niður þennan tíma, því að hann
vonaðist til þess að geta gert
leikrit úr því, um manninn sem
hélt að hann væri dauður.
Terrenee Rattigan fæddist 10.
júní 1911 og hlaut menntun
sína við Eton og síðar Trinity
College í Oxford. Fyrsta léikrit
Framliald á bls. 8.
FISKIÐNAÐARN AMSKEIÐ SJAV-
ARUTVEGSRAÐUNEYTISINS
□ Rr. ritstjóri.
UNDIRRITAÐUR ÓSKAR,
að þér birtið í blaði yðar eftir-
fiarandi athugasemd.
Viðkomandi hinum fróðlegu
upplýsingum hæstviris sjávatr-
útvegsráðherra i sjö dálka
grein í opnu Alþýðublaðsi ns,
þriðjudaginn 9. febrúar s.l., þar
tem ráðherran skýiár frá námr
skeiðum í fiskiðnaði, .virðist
toafa fallið niður nokkuð mikil-
vægt atriði í þéim efnum.
Neðst í sjöunda dálki í opnu
blaðsíns sténdur orðrétt' éftir-
farandi:
„Námskeið í fiskiðnaði hófst
að tilhlutun isjávarútvégsráðu-
, néytisins á árinu 1969, Hafa
þegar verið haldin 6 nárhskeið
í hreinlætistækni og þátttak-
endur eru nú orðnir 127“.
Það er kunnugt, að þessi
námskeið snérust einvörðungu
um hreinlæti við fiskiðnað, sem
er góðra gjalda vert því hrein-
læti við alla matvælafram-
leiðslu er nauðsyn.
Þeir sem ekki þekkja vel til
firæðslumála í fiskiðnaði munu
seimitega áætla við lestur þess-
ar.a upplýsinga hæstv. ráðherra,
að aldfei hafi neitt verið til
þess. gert að fræða starfstfólk
við fiskiðnað íyrr en haustið
1969.
Við lestur þessaira upplýsinga
ráðherrans um námskeið hlýt-
ur ennfremur að. vakna sú
: spuming hvemig gott gengi ís-
lenzkrar fiskframleiðslu t.d. á
Bandaríkjamarkaði hafi þróazt
og margfaldazt á nær tveim
ái-tugum, hafi ekkert verið gert
til þess að fræða og upplýsa
fólk við vinnslu á fi-ystum fiski,
sem þangað hefir verið fluttur
frá íslandi, fyrr en árið 1969.
Á s.l. rúmlega tuttugu árum
hafa verið haldin árlega nám-
skeið fyrir starfsfólk í fiskiðn-
aði og hefir vea-kefni þeirra
ná.mskeiða snúist um kermslu
að því er varðar gæðamat, fram
leiðslu og hreinlæti.
Að kennslu á þessum nám-
skeiðum hafa jafnan unnið eft-
irfarandi aðilar:
1. Yfirmenn Fiskmats ríkis-
ins.
2. Sérfróðir fiskvinnsiumenn
l'rá SiLl'jusamítökum ifif.kifriatm-
leiðenda.
3. Gerlafræðingar frá Rann
Bóknarstofinun fiskiðinaðárins
og héfur dr. Sigurður Péturs-
son starfað að flestum þeirra,
en að nokkrum þeirra Guðlaug
ur Hannesson gerlafræðingur.
Námskeið þessi hafa frá upp
hafi (1948) verið nefnd „Fisk-
iðnaðarnámskeið sjávarútvegs
ráðuneytisins" og Fiskmat rík
isins veitt þeim forstöðu fyrir
hönd ráðuneytisins. Frá byrjun
og þar til nú munu hafa sótt
þesKi námskeið allt áð 800
manns. i •
Auk nefndta námskeiða hafa
Framh. á bts. 8.
Mikil trú var á tunglinu
fyrr á öldum og reyndar allt
fram á daga núlifandi fólks,
ekki sízt í sambandi við ým-
islegt sem að veðri laut, en
einnig margt fleira. Sumt af
þessum átrúnaði hefur varð-
veitzt í gömlum vísum, en
tungUð varð mörgum að
yrkisefni, svo sem að likum
Páll Ólafsson hefur kveðið
manna opinskáast og hræsnis
lausast um brennivín og
drykkjuskap. Hér koma
nokkrar vísur af þvi taginu;
sú fyrsta er kveðin á þrotit-
ándanum 1881:
Tuttugu potta tæmdi ég kút
lætur. Hér er ein og æði
gömul í hettunni, kveðin af
Ólafi Guðmundssyni presti á
Sauðanesi og birtist fyrst i
rimtaU, sem Guðbrandur
bislkup gaf út á Hólum 1597:
Ráuða tunglið vottar vind,
vætan bleiku hlýðir.
Skíni ný með skærri mynd,
skírviðri það þýðir.
Tvær þær næstu eru aftur
á móti prentaðar í Almanaki
Þjóðvinafélagsins 1914, en
ekki er mér kunnugt um
höfund þeirra:
Tólf eru á ári tunglin greið
til ber að þrettán renni.
Sólin gengur sína leið,
svo sem guð bauð lienni.
Þá þorratunglið tínætt er,
tel ég það lítinn háska,
næsta sunnudag nefna ber
níu vikur til páska.
★
Þessar tunglvísur eru líka
úr Almanaki Þjóðvinafélags-
ins, ekki þó sama ár og hin-
ar, heldur 1900. í þeim kem-
ur fram mismunandi trú á
vaxandi og minnkiandi tungl
á jólum:
Hátíð jóla hygg þú að.
Hljóðar svo gamall texti:
Ársins gróða þýðir það,
ef þá er tungl í vexti.
En ef máninn er þá skerðr
önnur fylgir gáta:
Árið nýja oftast verðr
í harðasta máta.
★
Eftirfarandi vísa er eign-
uð Skúla Magnússyni land-
fógeta, en ekki er mér kunn-
ugt um tilefnið:
Ýmsir kúga innbyrðis
einninn þrúga vinum,
falsa, Ijúga, mæla mis,
merginn sjúga úr hinum.
★
Margt hefur verið lofsam-
lega kveðið um höfuðborg-
ina okkar fyrr og síðar. Það
ætti þesg vegna ekki að saka
þótt ein visa af hinu taginu
kæmi fyrir almenningssjón-
ir, en Snorri Bjömsson
pr-estur á Húsafelli oiti svo
um Reykjavík. fyrir ; margt
löngu;
Soltin tík með saurgan krík,
hún Svæluvjk,
nógu er hún orðin nafnarík
og nóbelík.
á tæpum fjórtán dögum.
Svona drakk ég árið út
eftir Norsku lögum.
★
Dagana drep ég svo flesta,
að drekk ég mitt brennivín,
hugsa um vísur og hesta,
svo hugsa’ ég á milli til þín.
★
Skuldirnar mig þungar þjá,
en það er bót í máli,
kúíinn láta allir á
orðalaust frá Páli.
★
Umsjón: Gestur
Guðfinnsson
Við aftökuna er yfirskrift
’eftirfarandi vísu, sem birtist
í Stuðlamólum á sínum
tíma, en höfundurinn er
skáldið Örn Arnarson:
Þegar böðull hálsinn hjó,
heigull aug-u þerrði,
illgjam glotti, heimskur hló,
hræsnin krossmark gerði.
★
ísleifur Gíslason á Sauðár-
króki kvað svo um Stínu:
Ógn er Stína orðin breytt
eftir Víkurkynnið.
Er á henni ekki neitt
íslenzkt nema — skinnið.
★
Þessi kjarnmikla eftirmæla-
vísa er etftir Bólu-Hjálmar og
sver sig í ættina:
Kvaddi drylla kappa fans,
kviðar spilling búin,
burt er frilla fúskarans,
fremd og snilli rúin.
★
Eftirfarandi vísa er sömu-
leiðis eftir Hjálmar:
Hræsnarínn kallar lielga menn
sem liöfðingsglæpi fela,
að drýgja hór og drepa menn,
dýrka goð og stela.
★
Enn er mannlýsing eftir
sama:
Stóran og víðan stamp ég sá
standa fullan af graut
lyga skols-blöndu-Iepra þrá
með löggunum út sér gáut,
hroka vindgröfum hlaupi þá
til hæstu gerðanna skaut,
Framh. á bls. 8.
MÁNUDAGUR 15. FEBRÚAR 1971 7