Alþýðublaðið - 24.09.1972, Blaðsíða 1

NEKT ER EKKI MÆLIKVARÐI A KLAM - OG
HUGLEIÐINGAR UM DANSKAR „BÚKMENNTIR”
Reykjavik, föstudag.
Ef kona stigi út úr strætis-
vagni i miöri Reykjavik i undir-
fötum einum klæða er nokkuð
gefið mál að fólk myndi
hneykslast i stórum stil, karl-
menn renna samt augum á læri
stúlkunnar og þykja talsvert til
koma.
Sama stúlka iklædd minnstu
gerð bikini-baðfata i sundlaug
Vesturbæjar einhvern sólardag-
inn þætti hins vegar ekkert
nema eðlileg sjón, enginn myndi
hneysklast, enginn reka upp
stór augu. Jafnvel þótt stúlkan
afhjúpi þar snöggtum stærri
hluta likama sins en ef hún væri
á undirfatnaði.
Sama stúlka á stuttum buxum
og i fráflakandi skyrtu kæmist
ekki hjá þvi að vekja talsverða
eftirtekt á skemmtistað, en á
baðstað þætti mönnum, ef eitt-
hvað væri, hún fullmikið klædd
og vekti enga athygli.
Nektarmyndir i útstill-
ingagluggum klúbbanna i Soho i
London þykja jafn sjálfsagður
hlutur og krossinn á kirkjunni,
en þegar svipuð nektarmynd
var meginuppistaða i auglýs-
ingu efnaiðnaðarfyrirtækis i
brezka stórblaðinu The Times,
þá fylltust lesendabréfadálkar
blaðsins.
Islenzkir blaðamenn þekkja
nokkra hliðstæðu. Sum kvik-
myndahúsanna i borginni hafa
sýnt myndir, sem auglýstar
hafa verið ,,i meira lagi djarf-
ar” og þar fram eftir götunum,
og i útstillingaglugggum þess-
ara bióa hefur ungum og öldn-
um verið boðið að horfa upp á
samlifsmyndir i fullum litum og
Cinemascope. Það hefur eng-
inn, svo ég minnist, kært þessar
útstillingar.
En birti eitthvert blaðið nekt-
armynd, sem ekki myndi flokk-
ast undir klám, samkvæmt al-
mennri skilgreiningu þess orðs,
þá bregst ekki að einhverjir
hringi til viðkomandi blaðs og
kvarti, og segi jafnvel að það
geti ekki látið börnin sin horfa
upp á þetta.
Það er ekki ætlunin að ræða
hér um hvers konar uppeldi þau
börn fá, sem bannað er að hugsa
eða horfa niður fyrir belti, en
hitt er athyglisverð staðreynd,
að það er i allflestum tilvikum
umhverfið, sem ræður mati
okkar á þvi hvað þykir æsandi
eða ögrandi.
Stúlkan sem ég nefndi fyrst
þætti ögrandi vegna þess að hún
kemur fáklædd út úr strætis-
vagni. Hún er hins vegar eðli-
legur hluti umhverfisins i sund-
lauginni.
Málverk af nöktum konum úti
i skógi þætti góð og gild list, en
hins vegar væri hún orðin ögr-
andi ef málarinn hefði bætt
nokkrum fullklæddum karl-
mönnum inn i sama rjóður.
Oft er það samansetningin,
sem getur gert muninn á þvi
hvort nektarmynd er klám eða
ekki. Þótt Bretar geti vart talizt
frumkvöðlar i frjálslyndi, þá er
óhætt fyrir íslendinga að taka
örlitið mið af þvi sem Longford
lávarður, hinn aldni baráttu-
maður gegn klámi og siðspill-
ingu, hefur um þetta að segja.
Nú i vikunni kom út ýtarleg
skýrsla, sem 52ja manna nefnd
undir hans forystu hefur unnið
að i eitt ár. Skýrslan þykir af
ýmsum endurspegla argasta
afturhald i þessum málum, þar
sem farið er fram á að ýmsar
bókmenntir, sem ný eru leyfðar,
og margar kvikmyndir, sem nú
eru sýndar, verði bannaðar og
sektir hækkaðar og refsingar
auknar fyrir brot af þessu tagi.
Frjálslyndismenn munu aldrei
fást til að samþykkja helming-
inn af þvi sem Longford er að
fara fram á.
Hins vegar er það athyglis-
vert, að þessi „þröngsýnispost-
uli” i kynferðismálum, eins og
hann hefur verið kallaður og
hópur hans, „púritanar 20. ald-
arinnar”, — þeir eru þeirrar
skoðunar, að nekt sé ekki mæli-
kvarði á siðsemi eða ósiðsemi
myndar. Nakið fólk geti verið
fallegt á mynd, og það séu til
fallegar og listrænar myndir af
samlifi karls og konu.
En það sem litillækkar mann-
eskjuna, sú mynd sem leggur
áherzlu á losta, eða dýrslegar
aðfarir, það sem setur kynlifið á
lægra stig, það sem striðir gegn
almennum siðgæðishugmynd-
um fólks og það sem striðir gegn
lögum, — það er klám.
Og i framleiðslu þess háttar
kláms hafa Danir gengið einna
lengst. Þeim hefur tekizt að
skapa óraunverulegan heim
kynóra og afbrigðilegra kennda,
sem berst hingað til lands i
formi kvikmynda, sem
sýndar eru á vinnustöðum og i
heimahúsum, og haft er fyrir
satt að ákveðinn aðili leigi út, —
og i formi myndablaða, sem
selderu i tiltekinni bókaverzlun
hér i Reykjavik. Alþýðublaðið
hefur raunar sagt frá þvi i frétt
fyrir allnokkru.
Þessum óraunverulega heimi
kynvillu, kvalalosta, samræðis
við dýr og afbrigðilegum gerð-
um eins og þegar gamall maður
nauðgar litilli stúlku, — þessum
heimi kynnast reykviskir ungl-
ingar á fyrrgreindum kvik-
myndasýningum og við mynda-
blaðalestur.
Sumt af þvi fólki, sem
hneykslast við að sjá myndir af
noktu fólki i blöðum, hefur ekki
hugmynd um hvað flutt er inn i
landið af danskri kynórafram-
leiðslu, og imyndar sér i sak-
leysi sinu að mynd af hálfnak-
inni stúlku skilji eftir óbætanleg
sár á sálu unglings sem sér
hana i islenzku blaði.
Það er hætt við þvi að sama
fólk fengi sjokk, ef það sæi sum
þau erlend timarit, sem börn
þeirra hafa undir höndum.
BJARNI
SIGTRYGGSSON:
UM
HELGINA
SUNNUDAGUR 24. SEPTEMBER 1972—53. ARG.—214. TBL.
1