Alþýðublaðið - 21.12.1972, Blaðsíða 6

. íuub imuu,
Viljuin sérstaklega benda yöur á hið fjölbreytta og girnilega
úrval af landbúnaðarvörum, svo sem úrvals hangikjöt, svina-
steikur, hamborgarahrygg, grisakótilettur, London lamb,
holdanautakjöt, alikálfakjöt, dilkakjöt, rjúpur, kjúklinga, ali-
cndur, gæsir, kalkúna, og allt annað, sem setur hinn rétta svip
á hátiöarboröið.
BÆKUR TIL
BLAÐSINS
• Heimskringla hefur sent frá
sér safn norrænnaljófta, ort á
timabilinu 1939-1969. Hefur
Hannes Sigfússon safnað
ljóðunum saman og snúið þeim
á islenzku.
Hér birtast ljóð eftir fjörutiu
skáld frá Noregi, Danmörku,
Sviþjóð og Finnlandi: Heims-
styrjaldartim i nn, árin eftir
striðið, nútíminn eins og hann
kemur skáldum frændþjóða
vorra fyrir sjónir. Þýðandinn
Hannes Sigfússon, hefur unnið
verk sitt af mikilli alúð og hefur
meö þvi lagt óvenjulegan og
mikilvægan skerf til þess að
greiða fyrir menningarlegum
samskiptum Norðurlanda og
íslands, segir á bókarkápu
ljóðasafnsins.
Þýðandinn naut styrkjar Nor-
rænna menningarsjóðsins við
útgáfu bókarinnar.
• Annað bindi af Þjóðsagnabók-
inni, eða Þjóðsagnabók Sig-
urftar Nordals er komin út hjá
Almenna bókafélaginu. Kom
fyrsta bindi hennar út fyrir sið-
ustu jól, en verkinu lýkur með
þriðja bindinu, sem væntanlegt
er á næsta ári. Verða öll bindin
til samans nokkuð á annað þús-
und bls. og hafa tvimælalaust að
geyma viðtækasta úrval is-
lenzkra þjóðsagna, sem gert
hefur verið fram á þennan dag.
Þetta nýja bindi af Þjóð-
sagnabókinni skiptist i sex
efnisílokka og bera þeir þessi
heiti: ,,Draugar”, „Kynja-
gáfur”, ,,T ö f r a b r ö gð ”,
„Galdramenn”, „Náttúru-
sögur” og „Máttarvöld” i efra
ag neðra. Þá er enn fram haldið
hinni miklu þjóðsagnarritgerð
Sigurðar Nordals, sem hófst
með fyrsta bindinu, og nefnist
3á hluti hennar, sem nú birtist,
„Margt býr i þokunni.”
• br. Friðrik Hallgrimsson,
sem um áratuga skeið gegndi
dóm kirkjuprestsembætti i
Reykjavik við ástsæld og virð-
ingu, var ekki sizt áhugasamur
um æskulýðsmál og átti auðvelt
með að ná eyrum yngstu kyn-
slóðarinnar. Á árinu 1931-35 gaf
Bókaverzlun Sigfúsar
Eymundssonar út fimm bindi af
Sögum handa börnum og ungl-
ingum, sem sr. Friðrik hafði
tekið saman og endursagt.
En nú, þegar 100 ár eru
liðin frá fæðingu sr. Friðriks,
hefur Bókaverzlun Sigfúsar Ey-
mundssonar sent frá sér 24
úrvalssögur hans i fallegri bók,
og rikulega myndskreyttri. Hef-
ur sr. Bernharður Guðmunds-
son annazt valið, en Ragnheiður
Gestsdóttir gert myndirnar.
„Sögur sr. Friðriks Hallgrims-
sonar eru 124 bls. i stóru broti.
Frágangur er allur hinn
vandaðisti, enda ekki færri en
fjögur myndagerðar- og prent-
fyrirtæki lagt þar hönd á verki.
SKÁLD MEÐAL SKÁLDA
Halldór Laxness
AF SKÁLDUM
Bókaútgáfa Menningar-
sjóðs
Reykjavik 1972.
Við hæfi var, að Menningar-
sjóður gæfi út bók eftir Halldór
Laxness á þvi ári, sem hann
varð sjötugur. Hitt var meira
áhorfsmál, hvað velja skyldi úr
ritverkum hans, fyrst ekki gat
verið um frumútgáfu að ræða.
Nóbelskáldið er mikill greina-
höfundur, og væru ritgerðir
þættir og huganir nægilegt afrek
hverjum rithöfund.. Teíja má
eðlilegt, að Hannes Pétursson
veldi i þessa bók þætti og frá-
sagnir af skáldum, þegar hann
kaus aö gefa út ákveðinn efnis-
flokk úr ritgerðum Halldórs.
1 þessu riti er að finna öll
helztu og beztu einkenni H.L.
sem greinahöfundar. En ég tel
þau vafalaust vera, hvað hann
kemur lesandanum oft
skemmtilega og margvíslega á
óvart, ekki aðeins i hugsun og
hugmyndum, heldur engu siður
i túlkun og stil, orðfæri og iþrótt.
Alls þessa gætir i bókinni Af
skáldum-Þar er að finna kátlega
drætti.tillögur úr ýmsum
sjónarhornum, frumlegar
vangaveltur og kankvis skot i
mark, sem höfundur eins og
skenkir lesanda fyrirhafnar-
laust upp úr þurru.
Þetta eru harla ólikar ritgerð-
ir, sumar aðeins snöggsoðnir
þættir, leifturmyndir og brot,
aðrar veigamiklar krufningar.
Lengst og viðamest er ritgerðin
um Hallgrim Pétursson, sem
höf. birti fyrst i Iðunni árið 1932,
alls hátt i 55 bls. i þessari bók.
Ég minnist þess, að þegar ég las
frumgerð þessarar ritsmiðar
tæpra 17 ára gamall, varð ég i
rauninni furðu lostinn, bæði
vegna þess, að skáldið skyldi
ráðast i að kryfja þetta efni svo
rækiíega til mergjar, og ekki
siður vegna hins, hverjum tök-
um hann tók efnið, hvað frjáls
hann var, óháður og fortakslaus
i skoðunum og tjáningu. Þetta
var ósvikinn mergur. Inngang-
ur að Passiusálmum birtist aft-
ur árið 1942 i Vettvangi dagsins,
breytt og endurskoðuð gerð.
Þannig er ritgerðin prentuð hér,
og gæti hún vissulega staðið
sem sérstök bók.
Greinarnar eru alls 20, sumar
örstutar. aðrar drjúgar ritsmið-
ar. Ég nefni hér frásögnina af
Nonna (Jóni Sveinssyni). Hún
finnst mér frábær smið, ævin-
týri eins og maðurinn sjálfur.
Ef nefna ætti, hvað helzt skil-
ur þetta greinasafn frá öðrum
ritgerðabókum Halldórs, er það
hlýjan i tóninum, og hvað hann
er einstaklega mjúkur á mann-
inn. Margar ritgerðir höfundar
eru ekki þvi marki brenndar,
eins og vitaö er. Enginn er bein-
skeyttari i ádeilu, skarpari i
gagnrýni og harðarði i dómum
en Halldór i mörgum greinum
sinum. En þegar hann skrifar
um skáldbræður sina, er hann
hlýr og mildur, jafnvel auð-
mjúkur og fullur lotningar
gagnvart náðargáfum þeirra.
Það hefði verið munur að hafa
þessa bók i höndum milli ferm-
ingar og tvitugs, þegar maður
lenti oft i hörkudeilum við fólk,
sem hélt þvi fram og trúði stað-
fastlega, að Halldór Laxness
væri mesti skaðvaldur á ritvelli
og erkióvinur menningar, guð-
dóms og góðra siða. En burtséð
frá þvi, ætti þessi bók að vera
aufúsugestur fólki, sem vill
kynnast viðhorfi Nóbelskáldsins
til ýmissa rithöfunda, sem hvað
mestan svip hafa sett á islenzk-
ar nútimabókmenntir.
Bókin er ágæta vel úr garði
gerð. Gerður Ragnarsdóttir
teiknaði myndir af þeim 21 höf-
undi, sem um er fjallað, en Guð-
jón Eggertsson teiknaði kápu og
sagði fyrir um uppsetningu.
Oddi prentaði.
Stefán Júliusson.
FLEIRI UTKÖLL
SLOKKVILIÐS
OC FJÖLGUN
SJÚKRA-
FLUTNINGA
Samkvæmt tölum Slökkviliðs-
ins voru útköll þess, þegar 342
dagar voru liðnir af árinu, orðin
337. Er það nokkur aukning frá
þvi i fyrra, en þá voru þau orðin
aðeins 316 á sama tima.
Sjúkraflutningar hafa einnig
aukizt nokkuð, eru komnir i 9501.
1 fyrra voru þeir orðnir 9004 á
sama tima. Þessar tölur eru frá
þvi 8. des.
Af 9501 útkalli til sjúkra-
flutninga, voru 990 vegna slysa. Á
sama tima i fyrra voru þau 871.
Svæði það, sem Slökkvilið
Reykjavikur þjónar, er nokkuð
yfirgripsmikið, þvi Mosfellssveit
og Seltjarnarnes eru þvi tilheyr-
andi. íbúatala þessa svæðis er
um 100 þús. Vegna þessa hefur
þótt nauðsynlegt að fara að huga
að fjölgun vaktstaða, hafa
sjúkraliðs- og brunavakt á fleiri
stöðum en tveimur fyrir allt þetta
svæði. Hefur nú þegar hús verið
teiknað i þessum tilgangi og er
þvi ætlað að vera á horni
Breiðhöfða og Bildshöfða.
Til þess að auðvelda slökkvilið-
inu starfið hafa verið farnar fleiri
skoðunarferðir um borgina i ár,
en nokkurn tima áður. Hafa rúm-
lega 300 staðir verið skoðaðir.
• ..Ilættulcgt augnablik”, — ný
skáldsaga eftir höfundinn
Frank G. Slaughter er komin út
hjá Bókaforlagi Odds Björns-
sonar. Áður hafa komið út á is-
lenzku tvær skáldsögur eftir
sama höfund, „Eiginkonur
læknanna” og „Hættuleg að-
gerð”.
„Siðasta augnablikið” er 290
bls. og hefur Hersteinn Pálsson
islenzkað með leyfi höfundar.
LAUF-
LÉTT GLER
A öld umhverfisvitundar hef-
ur glerið unnið sigur i sam-
keppninni við plast og önnur
gerviefni, — og á mörgum svið-
um iðnaðar er glerið farið að
taka við hlutverkum.sem gervi-
efnin hefðu hlotið.
I Þýzkalandi eru nú fram-
leiddar léttustu glerflöskur i
heimi, svo léttar að þær hafa
flesta kosti gerviefnanna til að
bera, og þær, sem sýndar eru á
þessari mynd vega um og innan
við 100 grömm, en taka þó allt
að hálfum litra.
Að auki: glerið varðveitir
vatn og annan vökva án þess að
bragð raskist að nokkru leyti, en
það hefur ekki tekizt i plast-
flöskum.
HÁLFRAR ALDAR AFMÆLI
EINS STÆRSTA INN-
FLUTNINGSFYRIRTÆKISINS
Hinn 4. nóvember sl. átti fyrir-
tækið Eggert Kristjánsson & Co
fimmtiu ára afmæli. Á þessum
fimmtiu árum hefur fyrirtækið
vaxið og dafnað jafnt og þétt og i
dag má segja að það sé orðið eitt
stærsta innflutningsfyrirtæki
landsins. Til marks um hin geysi-
miklu umsvif, er velta á nýjum
og þurrkuðum ávöxtum sem
fyrirtækið flytur inn á þessu ári
150-160 millj. króna, og það ann-
ast 80-90% af innflutningi á gleri i
húsbyggingar. Einnig var Eggert
milligöngumaður um smiði á
fiskiskipum fyrir islenzka út-
gerðarmenn, ýmist frá Noreei.
Danmörku og Frakklandi.
Er fyrirtækið var stofnað árið
1922 var einn af stofnendum,
Eyjólfur Jóhannsson fram-
kvæmdastjóri M jólkurfélags
Gjafaplattar til uppbyggingar
lýöháskólans í Skálholti
Skálholtsskólafélagið svo-
nefnda hefur sent á markað
platta sem sýna þær fjórar sið-

Jfi
JsÆáSNR******'-,
ustu kirkjur sem i Skálholti hafa
staðið. Er elzta kirkjan frá um
1650 og kölluð hefur verið dóm-
kirkja Brynjólfs biskups Sveins-
sonar. Einar Hákonarson hefur
teiknað plattana en framleiðslu
annaðist Gler og postulin. A
blaðamannafundi sem stjórn
skólafélagsins boðaði til kom
einnig fram að lýðháskólinn i
Skálholti hefur verið starfræktur
frá lokum október. Hefur starfi
skólans verið skipt i þrjú tveggja
mánaða námskeið, og er hinum
fyrsta nýlokið. Nemendur á þessu
fyrsta námskeiði voru 17 talsins,
en reiknað er með að nemendum
fjölgi litið eitt eftir áramót. Skól-
inn er starfræktur sem stendur i
bráðabirgðahúsnæði, þar sem
skólabyggingin hefur ekki enn
verið tekin i notkun. Kennsla
hefur skipzt með þeim hætti, að
nokkrar greinar eru öllum nem-
endum sameiginlegar, en aðrar
valfrjálsar. Skólastjóri Lýðhá-
skólans i Skálholti er Heimir
Steinsson.
Skálholtsskólafélagið var stofn-
að i Skálholti um mitt sumar 1970
og eru félagar nú orðnir hátt á
þriðja hundrað bæði frá Islandi og
N.Ameriku. Einnig hefur veru-
legur stuðningur komið frá
Vestur-Islendingum og hafa þeir
safnað stórri upphæð til upp-
vaxtar skólans.
Útgáfa Skálholtsplattanna, sem
boðnir eru almenningi til kaups ,
á að renna stoðum undir tekjuöfl-
un skólans og félagsins. For-
maður felagsins er Þórarinn
Þórarinsson, fyrrum skólastjóri
Alþýðuskólans að Eiðum.
Reykjavikur, en var aðeins
skamma stund i fyrirtækinu.
Störf hans hjá Mjólkurfélagi
Reykjavikur, sem óx hröðum
skrefum urðu svo mikil, að hann
sá sér ekki fært að sinna öðru.
Gekk hann þvi úr firmanu siðla
árs 1923 og seldi Eggerti
Kristjánssyni hlut sinn.
Á árinu 1939 keypti fyrirtækið
ásamt íleiri aðilum húseignina að
Hafnarstræti 5og voru skrifstofur
þess þar til áramóta 1970.
Eggert Kristjánsson lézt i sept.
1967. Honum hafði lengi verið
ljóst að fyrirtækíð yrði að byggja
húsnæði, er gæli hýst alla starf-
semi þess og hafði honum tekizt
að útvega lóða að Sundagörðum 4
á árinu 1965 , sem uppfyllti þær
kröfur. Nýbyggingu var að hluta
lokið siðla árs 1967 og var vöru-
geymslan tekin i notkun 1. janúar
1968, en • skrifstofur fluttu að
Sundagörðum tveim árum siðar.
Gólfflötur vörugeymslu er 4000
fermetrar og skrifstofuhu'snæðið
700 fermetra, rummál nýbygg-
ingu er samtals um 30.000 rúm-
metrar. Fastir starfsmenn eru 35.
I stjórn fyrirtækisins og fram-
kvæmdastjórn eru Aöalsteinn
Eggertsson, Gunnar Eggertsson,
Gisli Einarson og Magnús Ingi-
mundarson, en stjórnarformaður
er Guðmundur Einarsson verk-
fræðingur.
Eftir ósk ekkju Eggerts
Kristjánssonar frú Guðrúnar
Þórðardóttur hefur fyrirtækið á
þessum timamótum gefið til
byggingar Hallgrimskirkju i
Reykjavik upphæð til minningar
um stofnanda og forystumann
sinn.
SAMEINING ORKU
FYRIRTÆKJA
OG VERDJÚFNUN
A RAFORKU
Hinn 12. október siðastliðinn
efndi Samband islenzkra raf-
veitna til ráðstefnu um skipulag
raforkumála. Ráðstefna þessi var
fjölsótt og stóð i tvo daga. Að
loknum erindum og umræðum
var stjórnendum umræðuhópa
falið að samræma niöurstöður i
sameiginlegl álit ráðstefnunnar.
Hinn 24. nóvember siðastliðinn
boðaði StR til blaðamannafundar
i samráði við Samband islenzkra
sveitarfélaga, og var skýrt frá
þvi, að á fundi stjórnar SIR hafi
verið samþykkt með 6 samhljóða
atkvæðum, hverjar meginniður-
stöður ráðstefnunnar haf'i verið.
Fjalla þær meðal annars um
markmið raforkuiðnaðarins, og i
þvi sambandi sameiningu raf-
orkufyrirtækja i stærri einingar
og verðjöfnun á raforku. Þá er og
fjallað um skipulag raforku-
vinnslu og raforkudreifingu. Þess
er getið, að einn stjórnarmaður
hafi skilaö sér áliti um nokkur
atriði og ekki tekið þátt i at-
kvæðagreiðslu, um það, hverjar
skyldu taldar vera meginniður-
stöður ráðstefnunnar.
t í imhaldi af þessu, hafa full-
trúar Ralmagnsveitna rikisins á
ráðstefnunni, sent blaðinu frétta-
tilkynningu, þar sem þeir telja,
að stjórn StR hafi, vegna sérskoð-
ana sinna, fellt niður viss alriði i
sameiginlegu áliti ráðstefnunnar,
er hún kynnti niðurstöður hennar
opinberlega. Varðar þetta eink-
um eignar- og stjórnaraðild
sveitarfélaga i orkuvinnslulyrir-
tækjum, og ekki hvað sizt telja
þeir, að ekki komi réttilega lram
sameiginlegt álit ráðstefnunnar
varðandi raforkudreifinguna. Um
það atriði segir i fréttatilkynn-
ingu StR, að unniö skuli að þvi, að
allar dreifiveitur verði eign
sveitarfélaga eða sameignafé-
laga þeirra. Hins vegar segja
fulltrúar Rafmagnsveitna rikis-
ins, að sameiginlegt álit ráðstefn-
unnar hafi verið, að vinna skuli að
þessu þar, sem skilyrði leyfa, en
þátttaka rikisins fari hins vegar
el'tir aðslæðum. Annars var ráð-
stefnan hin merkasta og vakti
bæði leiðbeinandi, og um sumt,
stefnumarkandi umra'ður um
raforkumál landsmanna i heild.
inm
Félag tslendinga i Þrándheimi,
Kjartan, hefur nýlega fengið út-
hlutað um 80 fermetra húsnæði i
nýrri viðbyggingu við aöalstú-
dentagarðinn þar. Leysir þetta úr
brýnni þörf i félagsstarfi tslend-
inga, sem fram til þessa hefur
verið á hrakhólum i húsnæöis-
málum. Þó mun og þetta ætlað að
leysa til bráðabirgða timabund-
inn vanda nauðstaddra náms-
manna, en húsnæöisvandræði eru
miki! i Þrándheimi. Hafa tslend-
ingar lagt mikla sjálfboða vinnu i
aö innrétta þessi húsakynni, og
hefur félagið tekizt á herðar tals-
verðar skuldbindingar með þessu
framtaki, og hefur nú leitað til
Alþingis um nokkurt framlag sér
til stuðnings. Mólningarverk-
smiðjan Harpa sýndi íelaginu
mikla rausn, er hún gaf málningu
á þessi húsakynni og naut þar og
íulltingis Flugfélags tslands við
flutninginn.
SIGLFIRÐ-
INGAR
HEIMA OG
HEIMAN
„Fyrir dyrum standa
miklar endurbætur á Siglu-
Ijarðarkirkju. Á siðasl liðnu
sumri átti Kirkjuhúsið 40 ára
vigsluafmæli. Það var vigt 28.
ágúst 1932,” segir i tilkynn-
ingu frá sóknarnelnd Siglu-
fjarðar.
„Eins og ykkur er öllum
kunnugt, var Siglul'jarðar-
kirkja eitt stærsta og vegleg-
asta guðshús hérlendis á sin-
um tima og er reyndar enn i
dag. En á þessuin 40 árum
scm liðin eru lrá vigslu henn-
ar, hefur margt orðið timans
lönn að bráð og annað látið á
sjá, sem nú er brýn þörf að
bæta og laga.
Er þar fyrst að telja glugga
kirkjunnar, sem i ráði er að
endurnýja, og er það metn-
aðarmál safnaðarins að
keyptir verði steindir gluggar
i kirkjuna Irá Þýzkalandi, og
er undirbúningur að þvi þegar
hafinn.
Fleslir þeirra sem burtu
hala flutzt, hafa notið margra
helgra stunda i þessu gamla
guðshúsi sinu og eiga margar
helgar minningar við það
tengdar, engu siður en við sem
enn höfum not kirkjunnar.
Þvi er það einlæg ósk okkar
og von, að allir vinir Siglu-
fjarðar leggist á eitt að styðja
að lramgangi þessa máls með
fjárframlögum, áheitum og
minningargjöfum.
Sóknarprestur og sóknar-
nefnd Siglufjarðarkirkju veita
öllum framlögum til þessa
verks móttöku.
Einnig hafa eftirtaldir Sigl-
firðingar á Reykjavikursvæð-
inu góðfúslega boðizt til að
veita móttöku þvi fé er saínast
kynni.
í Reykjavik: Séra Óskar J.
Þorláksson, séra Ragnar
Fjalar Lárusson, Jón Kjart-
ansson, forstjóri. t Kópavogi:
Jón Skatason, alþingismaður.
I Garðahreppi: Séra Bragi
Friðriksson, Ólafur Einars-
son, sveitarstjóri. 1 Hafnar
firði: Erla Axelsdóttir
Brekkugt. 13. t Keflavik:
Yngvi Bryn'jar Jakobsson
lögregluvarðstjóri. Á Akra
nesi: Guðrún Hjartar, Háholti
5.
0
Fimmtudagur 21. desember 1972
Fimmtudagur 21. desember 1972
0