Alþýðublaðið - 21.12.1972, Blaðsíða 11

/n/K/t) LÚ/NfV
TxaFÍ
T/UF! UND/tf 5 L/T- Y/V/V Gflmifl KONAN KjR6 fíd
(
Ní/TflR TÆPfl
'ov/íb /N
1 DY/?Aff)
\ ‘ HTT SHUmR TöL/r/fj
f m/Ð f
KARt /m HV'/LT HEFl/R', f/yá&ju ST/LL- IR UPP

f
FtSiyflÐ ÓFUÚfl —
púm H!
Q - i>r'?a3f
Öi'XlV'i ■
i> >cki i 'ö'ji ■
t"
I SKUGGA MARDARINS
Saga ástar og örlaga eftir Victoriu Holt
41
hæðnislegt ef rétt var, að ég sem
hataði gull skyldi verða til að
finna það.
En biddu við, aðvaraði ég sjálfa
mig . Hafði ég fundið það? Var ég
að fá snert af þvi æði, sem virtist
fylgja gullinu? Ég skalf af geðs-
hræringu. Ef til vill var þetta alls
ekki gull. Hvað vissi ég um það?
Þetta var bara einhverskonar
sandur, sem hafði litast af klett-
unum fyrir ofan.
Ég hugsaði til föður mins
stritandi baki brotnu við að sia
gullsand og allra þrenginganna,
sem hann hafði orðið að þola
þangað til hann og Mörður
rugluðu saman reitum sinum. Ég
gerði mér hann i hugarlund leita
sem óður væri að hinum dýrmæta
málmi. Gat það átt sér stað að ég
sem bara ætlaði að fá mér að
drekka úr fjallalæk, heföi i stað
vatns fundið gull!
Svo varð ég viss i minni sök, þvi
þarna á vatnsbakkanum hjá mér
lá litill málmhnullungur á stærð
við múskathnot. Ég beygði mig
og tók hann upp. Þetta var skira-
gull.
Ég veit ekki hve lengi ég stóð
þarna og starði á gullmolann.
Mér flaug i hug að henda honum
frá mér, að fara heim og segja
engum frá fundi minum. Ég hafði
hugboð um að ef ég tæki hann
méð mér myndi það leiða til
vandræða. Ég gat imyndað mér
að upp yrði fótur og fit i húsinu.
Fyrst ég hafði fundið hann svo
fyrirhafnarlaust, hlaut að vera
iniklu meira þarna i grenndinni.
Það hafði orðið föður minum að
bana, það hafði óheillaáhrif á
Mörð. Ég hugsaði til Lambshjón-
anna, sem lagt höfðu af stað i leit
að þvi og til Jemmy veslingsins.
Ég hugsaði um mennina, sem
voru að deyja úr lungnatæringu .
Allt saman vegna gullsins.
Ég horfði upp eftir hávöxnum
gúmtrjánum eins og ég vildi biðja
þau um að taka ákvörðunina fyrir
mig. Lauf þeirra bærðist i gol-
unni, þóttafullt, hirðulaust um
örlög manna. Þau höfðu staðið
þarna um aldir ef til vill. Þau
höfðu séð komu fanganna,upphaf
gullæðisins og dagana þar á
undan, þegar frumbyggjarnir
voru einu ibúar landsins.
Hjá þeim var ekkert svar að
finna.
Gat ég þagað yl'ir gullfundi?
Hvernig gat ég horfzt i augu við
Mörð i bókastofunni og haldið
þessu leyndu?
Ég stakk molanum i vasann og
reið heim til Litlu Whiteladies.
Ég hélt rakleitt til bóka-
stofunnar. Morður var þar ein-
samall. Hann reis á fætur þegar
hann sá mig. — Nóra, hrópaði
hann — Hvað hefur komið fyrir?
Ég mælti ekki orð af vörum.
Tók aðeins molann upp úr vasan-
um og hélt honum i útrettum lófa
minum.
Hann tók hann varlega upp,
starði á hann. Eg sá hvernig hann
skipti litum. Augu hans voru eins
og bláir blossar. Hann logaði all-
ur af æsingi.
— Guð minn góður, hrópaði
hann upp yfir sig. — Hvar fékkstu
þetta?
— Við vikina þar sem faðir
minn var skotinn. Ég ætlaði að fá
mér vatnssopa i lófann úr lækjar-
bunu, sem rann niður eftir berg-
stalli þar. Það skildi eftir
dreggjar i lófa minum, gult duft.
Ég var ekki viss um hvað það
væri. Svo laut ég niður og fann
þetta.
— Þú fannst það! Liggjandi á
vatnsbakkanum! Hann starði á
gullmolann, sem hann hafði tekið
úr hendi minni. — Hann vegur allt
að þrjú hundruð grömmum. Og
þú fannst duft og þennan.... Þá er
það þarna einhversstaðar. Það er
þarna i haugnum... Hann hló. —
Og Nora fann það. Hún Nora min
fann það! Hann dró mig að sér og
faðmaði mig svo fast aö ég ætlaði
að kafna. En ég hugsaði — Hann
er að faðma gullið en ekki mig.
Hann sleppti mér,en hélt áfr; 1
að hlæja.
— Ég get ekki að þvi gert, sagði
hann. — öll þessi ár, alit þetta
strit og sviti, allar vonirnar, og
Nora fer út, fær sér vatn að
drekka og það berst upp i
hendurnar á henni!
— Þetta er kannski ekkert að
ráði.
— Ekkert að ráði. Þar sem
sandurinn rennur með vatninu
svo þú þarft ekki annað að gera
en gripa hann. Og gullmoli
liggjandi á bakkanum. Og þú
segirað það sé kannski ekkert að
ráði! Þú þekkir ekki gullsvæði.
Svo var eins og rynni allt i einu af
honum móðurinn. — Ekki orð um
þetta við neinn. Ekki nokkurn
mann. Við förum þangað úteftir
núna strax. Fáum Stirling með
okkur. Og enginn má vita hvert
við ætlum. Enginn má fá veður af
þessu fyrr en ég het i'est kaup á
landinu.
Ég smitaðist af æsingi hans.
Gull! Og ég hafði fundið það. Ég
vissi hvernig gullleitarmönn-
unum leið þegar þeir höfðu
heppnina með sér. Ég var sigri
hrósandi, fagnandi, æstari en ég
hafði nokkru sinni áður verið —
vegna þess að ég hafði fundið
gull. Svo varð mér ljóst að þessar
geðshræringar stöfuðu ekki ein-
ungis af gullfundinum — þær
stöfuðu af þvi aö ég hafði lundið
gull fyrir Mörð
Vikurnar runnu framhjá i
olboðskenndri spennu, sem
magnaðist viö það að öllu varð að
halda leyndu. Enginn vissi um
lundinn nema ég sjálf, Stirling og
Mörður. Enginn mátti vita um
hann. Við lifðum i sifelldum ótta
við að einhver kynni að komast að
leyndarmáli okkar.
Mörður og Stirling höfðu
rannsakað svæðið og voru liand-
vissir um að það væri auðugasta
gullnáma, sem lundizt hefði til
þessa i Ástraliu . Uppi á
bergstallinum, sem var mjög
erfiður uppgöngu — og þessvegna
hlaut það að vera sem enginn
hafði uppgötvað gullnámuna fyrr
— var mikill fjársjóður fólginn .
Þarna hafði hann verið, innan
seilingar, öll þessi ár. Það var
þelta sem vakti furðu þeirra. Þeir
litu á mig eins og ég hlyli að vera
gædd einhverri snilligálu.
Sjálf lék ég á alls oddi. Éghaiði
fært þeim þetta lán. Ég hafði gert
þetta allt mögulegt. Það var ég,
sem var þeirra gæfu smiður. Ég
var hróðug af sjálfri mér og neit-
aði að hlusta á þá innri rödd, sem
spurði hvenær gull hefði haft eitl-
hvað gott i för með sér.
Ég lét hrifast með af æsingn-
um. Ég var búin að gleyma öllum
óhappaatvikum fortiðarinnar.
Það var eingöngu nauðsyn þess
að varðveita leyndarmálið sem
gerði mér fært að leyna fögnuði
minum.
Á kvöldin fóru fram viðræður i
bókastofunni, þegar allir héldu að
ég væri að tefla skák við Mörð.
Stirling kom þá inn til okkar.
Mörður ætlaði að kaupa landið og
það var ekki aðeins svæöið kring-
um klettabeltið sem samningar
stóðu um. Það hefði vakið grun.
llann kvaðst hal'a i hyggju að
stækka búgarð sinn, ætla að
fjölga hjá sér lé. Það leið nokkur
timi áöur en gengið hafði verið
frá kaupunum, en hann og Stirl-
ing höfðu báðir klifið bergstallinn
og rannsakað hann ofanverðan. Á
þvi lék enginn et'i, að þar var gull
að finna. Þeir höfðu þegar fundið
gullborin leirlög eins og þeir
höfðu búizt viö af gullsandinum,
sem barst niðureftir með vatninu,
en Mörður var sannfærður um að
aðalauðæíin væri að finna i dýpri
jarðlögum.
— Við linnum gullæöar á mis-
munandi dýpi. Við gröfum eins
djúpt og þörl' gerist.
Stirling var fullur óþreyju eftir
að heljast handa Það vorum við
öll. En fyrsl um sinn, eða þar til
gullsléttan var eign Marðar
urðum við að halda öllu vanJlega
leyndu.
Loks rann upp sá dagur er hann
kallaði okkur Stirling á eintal i
bókastofunni. Hann opnaði
kampavinsflösku hátiðlegur i
bragði og hellti i þrjú glös.
Siðan sagði hann: - Landið er
nú min eign. Auðadin biða okkar.
Við verðum rik cins og aðeins fáir
hala orðið á undan okkur.
Hann rétti mér glas fyrst, siðan
Stirling og tók sjálfur það þriðja.
— Fyrst, sagði hann, — skálum
við fyrir Noru, sem grundvallaði
gæfu okkar.
— Þetta var einskær heppni,
sagði ég. — Ég hefði ekki halt
hugmynd um hvað ég ætti að gera
án ykkar.
- Þú gerðir það rétla. Þú
komst raklcitt til min. Augu hans
ljómuðu af ásl og velþóknun og
mér lannst ég aldrei hafa verið
hamingjusamari á ævinni.
— Nú drekkum við okkar skál.
(55)
Hér fer á eftir hluti af yfir-
heyrslum yfir Thomas Haskins.
Mörgu hefur verið sleppt til að
forðast endurtekningar, og
eínnig verður að sleppa upplýs-
ingum, sem komu frám og
varða sakamál, sem eru til
dómsmeðferðar, þegar þetta er
ritað.
Spurning: Hr. Haskins, ég heiti
Thomas K. Brody, og ég
starfa i lögregluliði New York
borgar. Það er skylda min...
Ilaskins: Thomas! Ég heiti lika
Thomas. Er það ekki
skemmtilegt?
Spurning: Það er skylda min að
gera yður fyllilega ljósan rétt
yðar og réttindi að lögum
Bandarikja Norður-Ameriku,
þar sem þér hafið gerzt brot-
legur við lög New Yorks
fylkis. Nú þurfið...
Ilaskins: Élg veit allt um þetta,
Tommy. Það er alveg satt. Ég
veit allt um lögfræðinga og
svoleiðis, þú mátt hlaupa yfir
það.
Spurning:Þér þurfið alls ekki á
þessu stigi málsins að svara
nokkrum þeim spurningum,
sem starfsmenn saksóknara
kunna að spyrja yður. Þér
getið valið yður lögfræðing að
eigin vild. Ef þér hafið ekki
ráð á að ráða lögfræðing eða
hafið ekki eigin lögfræðing,
leggur rétturinn yður til verj-
anda með fullu samþykki
yðar. Auk þess...
Ilaskins: Allt i lagi. Ég skal
játa. Ég vil fá að tala. Ég veit
meira um réttindi min en þú.
Getum við ekki byrjað að tala
— bara við tveir — tveir
Tommar?
Spurning: Hverja þá yfirlýs-
ingu, sem þér kunnið að gefa
nú án nærvistar lögfræðings,
gefið þér af fúsum vilja. Og
hvað sem þér segið — ég
endurtek — hvað, sem þér
segið, jafnvel þótt yður kunni
að þykja það óverulegt, kann
hugsanlega að verða notað
gegn yður. Gerið þér yður það
Ijóst?
Ilaskins: Auðvitað.
Spurning: Já Tommy, elskan
min allt er ljóst.
Spurning: Auk þess...
Ilaskins: Ö, Guð minn...
Spurning: Auk þess langar mig
að biðja yður að undirrita
þessa prentuðu yfirlýsingu i
viðurvist Alice H. Hilkins.
iögreglukonu, þar sem þér
lýsið þvi yfir að þér sem fangi
gerið yður fyllilega grein
fyrir rélti yðar samkvæmt
þeim lögum, sem við höfum
þegar lesiö fyrir yður.
Haskins: Undirforingi, ég vil
játa, ég játa fúslega, ég
heimta að fá að játa. Þess
vegna skulum...
Spurning: Viljið þér undirrita
þessa yfirlýsingu?
Haskins: Með hinni mestu
ánægju. Réttu mér djöfuls
snepilinn.
(Fjögurra sekúndna þögn)
Spurning: Auk þess er hér
önnur yfirlýsing, sem...
Ilaskins: Æ, æ, æ. Tommy, ég
var að....
Spurning: Þessi seinni yfir-
lýsing skýrir svo frá, að þér
hafið ekki verið beittur
þvingunum við undirritun
fyrri yfirlýsingarinnar, að
þér undirrituðuð hana að
eigin ósk, að yður hefur ekki
verið lofað mildari dómi
vegna afbrots yðar. Að auki
haldið þér fram, staðfestið og
sverjið, að....
Ilaskins: Hvernig i helvitinu fer
maður að þvi að játa nú á
dögum, Tommy?
(Hlé i sjö minútur og þrettán
sekúndur).
Ilaskins: ...þannig að þaö eina,
sem mér er minnisstætt, er
dálitið, sem Duke sagði á sið-
asta fundinum. Hann sagði að
afbrotamennska væri styrjöld
á friðartimum. llann sagði að
gagnlegasti lærdómur, sem
maður gæti dregið af
styrjöldum væri sá, að engu
máli skipti, hve góð áætlunin
væri, þvi það stæði ekki i
mannlegu valdi að gera ráð
lyrir öllu. Hann sagði að ekki
færi allt að óskum og óvænt
alvik gætu gerzt, og maður
yrði að vera reiðubúinn að
takast á við slikt. Hann sagði
þetta eru orð Dukes - hann
sagði, að hann og aörir það
var orð hans, aðrir - hefðu
unnið að þvi að gera
áætlunina eins örugga og unnt
væri, en hann vissi, að margt
gæti gerzt, sem ófyrirsjáan-
legt væri. Lögreglubill gæti
átt leið um. Götulögreglu-
þjónn gæti skotizt inn að
rabba við dyravörðinn. Ein-
hver ibúanna gæti dregið upp
byssu. Ilann sagði, að við
skyldum búast við hinu
óvænta og láta okkur hvergi
bregða. Hann sagði, að
áætlunin væri góð, en margt
gæti gerzt, sem væri ekki gert
ráð fyrir i henni...
Þegar við vorum komnir, fór
ég inn i anddyrið og þrýsti á
hnappinn til að opna bak-
dyrnar. Hann var nákvæm-
lega þar, sem Duke hafði sagt
hann vera. Meðan ég var þar,
leit ég á tiiflu dyravarðanna.
Þar er frá þvi skýrt, hvort von
sé á sendingum og hverjir i-
búanna séu að heiman og til-
kynningar af þvi tagi. Ég sá
strax, að sálfræðingurinn var
að stiirfurn á skrifstofu sinni.
Einnig dvöldust tveir gestir i
ibúð 2A. Þetta tvennt var af
þvi tagi, sem Duke hafði
varað okkur við. Um leið og
hann kom inn um bakdyrnar,
skýrði ég honum frá þessu.
Hann klappaði mér á hand-
legginn. Það er i fyrsta sinn,
sem hann snertir mig...
Hann og negrinn önnuðust
sálfræðinginn og voru
snöggir, og við héldum okkur
við áætlunina. Sko, við viss-
um að enn voru allmargir
ibúanna i húsinu, sem ætluðu
ekki að fara að heiman um
verzlunarmannahelgina.
Hugmyndin var sú að safna
þeim saman i ibúð 4B, þar
sem gamla ekkjan, frú
Hathway, og ráðskona hennar
byggju, i stað þess að binda
aila i ibúðum þeirra eða halda
,um þá vörð, þar sem við höfð-
um ekki mannafla til þess.
Konurnar tvær voru íjör-
o
Fimmtudagur 21. desember 1972