Alþýðublaðið - 14.03.1973, Qupperneq 12

KOPAVOGS APOTEK
Opið öll kvöld til kl. 7
Laugardaga til kl. 2
Sunnudaga milli kl. 1 og 3
Leysa gúmmíþrær kannski
löndunarvanda loðnubáta?
Af niörgum vandamálum sem skotiö hafa upp kollinum á
yfirstandandi loönuvertlö, hefur vöntun á loönurými veriö þaö
vandamál, sem hæst hefur boriö. A iaugardaginn birtum viö á for-
siöu viötal viö mann sem kunni ráö tii lausnar þessu vandamáli,
nefnilega aö byggja loönuþrær úr gervigúmmf. Væri þetta ódýr og
hentug lausn.
Frétt blaösins vakti töluveröa athygli meöal þeirra sem starfa
viö sjávarútveginn, og af þeim sökum höföum viö samband viö
manninn bak viö þessar hugmyndir, Asgeir Asgeirsson, og inntum
hann nánar um loönuþrærnar og fleira.
Byrjaði 1947
„Ég byrjaði að hugsa um
þessi mál þegar Hval-
fjarðarsildinni var sem mest
mokað upp, en það var áriö 1947.
Þá var hún sett I hauga fyrir
neöan Sjómannaskólann og það-
an lak úr henni niður alla hliö og
niður i sjó. Nýtingin á hráefninu
var að vonum lxtil. Þetta ár
kannaöi ég litillega hvort hægt
væri aö fá handhægt efni til að
geyma sildina i, efni sem jafn-
framt mætti nota i sérstaka
fiskflutningapoka til flutnings
á hráefni af miðunum til verk-
smiðjanna. Athugun min leiddi i
ljós að grundvöllur var ekki
fyrir hendi, þvi hentugt efni var
ófáanlegt, enda efnaiðnaðurinn
þá skammt á veg kominn”.
Sá fyrsti fór i bruna
,,A árunum 1958-1961 leitaði
ég að hentugu efni til fram-
leiðslu á fiskflutningspoka, efni
sem einnig gæti hentað vel sem
landþró. Hvergi var að finna
hentugt efni, það er að segja
efni sem var loftþétt, sýruþolið
og tapaði ekki sveigjanieika við
snöggar hitabreytingar. Efnis-
leit minni lauk með þvi að fyrir-
tæki i London bauðst til þess að
framleiða tilraunapoka úr efni
sem það taldi þola allt að 10
gráðu kulda án þess að glata
eiginleikum sinum. Af ýmsum
ástæðum var poki þessi aldrei
reyndur, og endaði hann tilveru
sina I húsbruna sem varð i Aðal-
stræti fyrir nokkrum árum”.
Efnið fannst 1966
„Það var svo snemma árs
1966 að ég komst I samband viö
enskt fyrirtæki, sem framleiðir
meöal annars neyzluvatns-
geyma til notkunar i hitabeltis-
löndum. Til þessarar fram-
leiðslu er notaö butylgúmmi,
sem er lagskipt gervigúmmi og
gervivefnaður. Efni þetta hafði
staöið sig vel i hitaheltinu, það
gaf ekki vatninu bragð, það
þoldi vel hitabreytingar og
hreinsiefni”.
Sildin hvarf
„Ég sótti um styrki til að gera
fiskflutningspoka úr efni
þessu, og fékk ég þá hjá Fiski-
málasjóði og Atvinnumálanefnd
Norðurlands. Styrkumsóknirn-
ar studdu margir merkir menn,
svo sem Eggert G. Þorsteinsson
sem þá var ráðherra, Sverrir
Júliusson, Þorsteinn Gislason,
Björn Jónsson, Aðalsteinn Jóns-
son og fleiri og fleiri. Frá þvi
siðast i ágúst og fram i septem-
ber 1966 dvaldi ég á eyjunni Isle
of Wight meðan unnið var við
gerð fiskpokans. Pokinn kom til
landsins i lok október, og fylgd-
ist enskur sérfræðingur með til-
raununum, herra Webb.
Dráttartilraun með pokann
var siðan framkvæmd i fyrstu
viku nóvember, og tókst i alia
staði vel. Lánaði Aðalsteinn
Jónsson útgerðarmaður á Eski-
firði bát sinn m/s Guðrúnu Þor-
kelsdóttur til tilraunarinnar.
Gunnar Magnússon skipstjóri á
Arnfirðingi hafði fallizt á að
taka pokann með sér I siðustu
veiöiferð sina og fylla hann af
sild, en veður hömluðu þvi, og
þegar loksins gaf á sjó, var sild-
in horfin”.
Asgeir Asgeirsson
Loðnan
Af eðlilegum ástæðum lá þessi
hugmynd Asgeirs i salti sildar-
leysisárin, og henni skaut ekki
aftur upp á yfirborðið fyrr en að
loðnan fór að veiðast i miklum
mæli við landið.
1 vetur hefurAsgeir unniö ötul
lega að þvi að koma hugmynd-
inni á framfæri, bæði hvað varð-
ar smiði fiskpoka og einnig hvað
varðar gerð landþróar fyrir
loðnu úr gervigúmmiinu. Er það
mál efst á baugi núna, vegna til-
finnanlegrar vöntunar á þróar-
rými.
Asgeir treystir sér til að reisa
á stuttum tima landþró úr
gervigúmmii, sem tekur 12.000
lestir loðnu. Efnið i þessa þró
kostar ekki nema 4,5-5,5
milljónir króna, og það dugir i
minnst 10 ár. Með slikan geymi
gæti stór verksmiðja átt hráefni
til bræðslu i allt að 20 daga eftir
að vertíð lýkur, og verðmæti
vörunnar yrði um 70 milljónir
króna.
Þessa tegund þróar er ekki
hægt að reisa á þessari loðnu-
vertið, þvi afgreiðslufrestur á
efninu er 8-10 vikur. Hins vegar
segist Asgeir geta reist þró úr
öðru og ódýrara efni á þessari
vertið, en það efni dugir vart i
meira en eitt ár.
Aðrar leiðir
Sem fyrr segir hafa margir
sýnt þessum athugunum As-
geirs athygli, enda mikil verð-
mæti i húfi. Mjög margir verk-
smiðjueigendur hafa sett sig i
samband við hann, og að þvi er
Asgeir tjáði okkur i gær, eru
flestir þeirra ákveðnir i að reisa
slikar þrær, hvort sem það
verður á þessari loðnuvertið
eða ekki. Þá hefur fisk-
flutningapokinn vakiö mikla
athygli, en með honum má á
auðveldan og ódýran hátt flytja
hráefni af miðunum og til verk-
smiðja i landi, og þarf þá ekki
flotinn að vera bundinn við
bryggjur á meðan loðnan fyllir
firði og flóa við landið.
„Ég hef ýmsar fleiri lausnir á
takteinum”, sagði Asgeir i lok
viðtalsins i gær, og hann bað
okkur að koma þvi á framfæri
að menn gætu haft samband við
sig i pósthólf 5213 i Reykjavik —
SS.
Fiskflutningapokinn léttir löndunarbið
UTLENDA GULROTIN ER MUN
ÚDVRARIEN SÖ ÍSLENZKA
Þegar komið er fram i janúar
hefst vanalega innflutningur á
gulrótum frá Danmörku og Pól-
landi, og hefur það þau áhrif, að
gulrótabændur hér eiga á hættu
að „frjósa” inni með birgðir, sem
hugmyndin var að geyma i þvi
skyni að fá fyrir þær hærra verð,
þegar skortur fer að gera vart við
sig.
Innflutningur á gulrótum hefst
ekki fyrr en Grænmetisverzlun
landbúnaðarins og Sölufélag
garðyrkjumanna hafa selt allar
sinar birgðir. Að sögn forstjóra
Grænmetisverzlunarinnar hefur
viljað brenna við, að einstakir
bændur hafi tekið að selja gul-
rætur i þann mund er innflutning-
ur átti að hefjast og með þvi tafið
hann, en slikt á ekki að koma
fyrir nú.
Þetta hefur þau áhrif, aö þeir
bændur, sem viljað hafa dreifa
gulrótasölunni sitja uppi með
nokkrar birgðir eftir að þær út-
lendu koma á markaðinn, og er
ástæðan sú, að þær eru ódýrari en
þær innlendu. Einnig hefur það
sin áhrif, að gulrætur geymast
illa, og vill fólk að sjálfsögðu
frekar nýjar innfluttar gulrætur
en gamlar islenzkar. Þær útlendu
eru auk þess ódýrari, en þær
kostuðu i janúar 37-41 króna
kilóið, en verðið á hinum islenzku
var lægst i þeim mánuði 50 krónur
kilóið.
Að þvi er forstjóri Grænmetis-
verzlunarinnar sagöi Alþýðu-
blaðinu hafa gulrófur ekki fengizt
innfluttar nema tvisvar, og komu
þær þá frá Noregi. Þær eru þvi
alveg ófáanlegar nú.
Birgðir af islenzkum kartöflum
ættu aö endast út þennan mánuð á
dreifingarsvæðinu hér sunnan-
lands, en fyrir norðan ættu
kartöflurnar að endast út mai.
FRETT-
NÆMT
Togararnir liggja enn
bundnir vegna verkfalls yfir-
manna, og örlar ekki á sam-
komulagi i deilu þeirra við út-
gerðarmenn.
Sáttafundur var ekki hald-
inn i gær, en siðasti fundur,
sem var haldinn á mánudag,
reyndist árangurslaus. Annar
fundur hafði ekki verið boðað-
ur I gærkvöldi.
• • •
Dæluskipið V.estmannaey,
sem hefur verið I slipp i Eyj-
um siðan gosið hófst, var sett
á flot i gær, og er ætlunin að
það byrji að aðstoða Sandey
við að dæla sjó á hraunjaðar-
inn við syöri hafnargarðinn
um hádegi i dag, með dæluút-
búnaði, sem komið hefur verið
fyrir um borð.
„Vitanlega er Hákurinn
betri, en á meðan hann fæst
ekki verður að notast við hvað
sem er”, sagði Sveinn Eiriks-
son i viðtali við Alþ.bl. Og að
þvi er hann sagði var enginn
hægðarleikur að setja Vest-
mannaeyna á flot, þar eð fyrst
þurfti að moka i burtu metra-
þykku gjalllagi af dráttar-
brautinni i slippnum.
• • •
Yfirvöld I Bandarikjunum
hafa tekið þá ákvörðun að
taka ekki striðsáskorun
Sioux-indiánanna, sem þeir
gáfu út, um leið og þeir lýstu
yfir sjálfstæði Wounded Knee,
heldur muni þeir svelta þá til
uppgjafar. Leiðtogar indián-
anna hafa aftur lýst þvi yfir,
að þeir muni ekki gefast upp
og séu alls óhræddir við að
ganga á vit forfeðra sinna og
hinna eilifu veiðilenda.
Yfirvöld hafa látið setja upp
vegatálmanir við þorpið, lög-
reglumenn gæta þess, að eng-
inn komist þaðan.
1 bænum Sioux Falls sitja
dómarar á rökstólum um það,
hvað taka skuli til bragös, og
er hald manna, að þeir gefi út
tilskipanir um handtöku all-
margra leiðtoga samtaka
indiánanna (AIM).
Loðnuveiðin I fyrradag fór
yfir 10,000 lestir, og um átta-
leytið i gærkvöldi voru allar
likur á þvi að aflinn færi einnig
yfir 10,000 lestir á siðasta
sólarhring. Er heildarloðnu-
aflinn þá farinn að nálgast
330,000 lestir.
Um áttaleytið höfðu 30 skip
tilkynnt afla, samtals 8000
lestir. Flest skipin fengu afla
við Ingólfshöfða. Skip voru
með færra móti á miðunum,
enda eru þau flest i höfnum og
biða eftir löndun.
Aflahæsta skipiö i gær var
Óskar Magnússon AK með 480
lestir.
iiimiimiimNazistar yfirtaka MA
Hópur nemenda i Mennta-
skólanum á Akureyri, sem
kennir sig við nazista, hefur nú
yfirtekið nemendafélag skólans
og ræður nú m.a. yfir skólablaði
nemenda, sem áður var i hönd-
um kommúnista.
Mikil pólitisk átök hafa ein-
kennt félagslif nemenda
Menntaskólans á Akureyri að
undanförnu og náðu þau
hámarki fyrir skemmstu, er
nemendur gengu til kosninga
um formann skólafélagsins, rit-
stjóra skólablaðsins og ýmis
önnur embætti. I þessum
kosningum buðu fram tveir
hópar: annars vegar
kommúnistar og hins vegar
nazistar meö stuðningi „sjálf-
stæðra vinstri manna”, sem
munu að þvi næst verður komizt
vera klofningshópur frá
kommum og framsóknarmönn-
um.
Siðasttaldi hópurinn, þ.e,
nazistar með stuöningi frá
„sjálfstæðum vinstri mönnum”,
fór með sigur af hólmi i
kosningunum.
Aður en kosningarnar voru
háðar var nazistum gefinn
kostur á að gera grein fyrir
sjónarmiðum sinum i skóla-
blaðinu og enduðu flestar
greinanna á sömu slagorðun-
um: „Heill Hitler!”.—