Alþýðublaðið - 03.04.1973, Blaðsíða 7

71 f * 11'tÁíi.UtCl * • »VtJ j **■;
r*r.:T;s.U5:K^<v."«r»
x>

?yptar voru frægir
írkoliuiönab sinn.
Í!ÍÍÍ^»ísíÍ;.vS5?í;
na
<að þá Hong Kong
ginhlið eiturlyfja
sem framleidd
smyglað burt úr
:Coy rifjaði hins
pp ummæli að-
firforingja lög-
r i Hong Kong, er
iúli 1971, að lög
,r hefði ekki náð i
erskt heróin eftir
þegar kommún-
i völdin á megin-
A að gera Geir að formanni
Sjálfstæðisflokksins á sama
hátt og Birgir ísleifur var
gerður að borgarstjóra?
Nú styttist óðum i Landsfund
Sjálfstæðisflokksins og draga
tekur til stórra tiðinda. Undan-
farna mánuði hefur mikill við-
búnaður átt sér stað af hálfu
stuðningsmanna Gunnars Thor-
oddsen annars vegar og þeirra
Geirs Hallgrimssonar og Jó-
hanns Hafsteins hins vegar. Jó-
hann Hafstein hafði i hyggju að
hætta flokksformennsku og
hafði afráðið að styðja varafor-
mann sinn, Geir Hallgrimsson,
sem arftaka, en Gunnar Thor-
oddsen vill ná formannssætinu
og hafa stuðningsmenn hans
sem óðast undirbúið framboð
hans á Landsfundinum. Um
margra mánaða skeið hafa far-
ið fram átök i flokksfélögum
Sjálfstæðismanna viða um land
—- hörðust hafa átökin verið i
Reykjavik, en þar hefur Gunnar
Thoroddsen gert atlögu að höf-
uðvigi þeirra Geirs og Jóhanns i
Sjálfstæðisflokknum, þvi talið
er, að Gunnar eigi töluvert
meira fylgi að fagna úti á lands-
byggðinni þannig að ef hinum
takist að rjúfa fylkingar Jó-
hanns og Geirs i Reykjavik sé
hann hólpinn i kosningum á
Landsfundinum.
Athuganir, sem þeir Jóhann
og Geir hafa nýlega gert á
sigurlikum hins siðarnefnda,
munu hafa bent til þess, að Geir
Hallgrimsson væri sennilega
fallinn fyrir Gunnari, ef tii
kosninga milli þeirra myndi
koma á Landsfundinum. Mun
Gunnar hafa unnið upp þann
mun, sem á þeim varð i Lands-
fundarkosningum síðast um
varaformannsembættið, en þá
vann Geir með litlum atkvæða
mun eins og fólk rekur minni til.
Munu Jóhann, Geir og nánustu
ráðunautar þeirra þvi hafa
sannfærstum.aðframboð Geirs
Að tjaldabaki
til formennsku myndi ekki bera
árangur — Gunnar væri þegar
búinn að vinna þann slag áður
en til Landsfundar væri komið.
Voru þá i skyndi ný ráð
brugguð til þess að varna Gunn-
ari formennskunnar. Eina ráðið
var talið, að Jóhann Hafstein
gæfi kost á sér til endurkjörs —
þvi Gunnar ætti örðugra um vik
með að fela formann flokksins,
sem leitaði eftir endurkjöri,
heldur en nýtt formannsefni.
Afréö Jóhann þvi að „hætta við
að hætta” og lét þau boð berast
til Gunnars i þeirri von, að hann
myndi fallast á þessa lausn sem
málamiðlun. Gunnar Thor-
oddsen mun hins vegar með öllu
hafa hafnað henni fyrir sitt leyti
og svaraö þvi til að hann myndi
fara i kosningu um formanns-
embættið, hver sem i hlut ætti —
hvort heldur það væri Jóhann
eða Geir. Mun hann hafa bætt
þvi við, að litill vandi væri auk
þess að sjá i gegnum þetta
miðlunarboð Jóhanns Haf-
steins. Auðséð væri, að þarna
ætti að hafa sama háttinn á og
þegar Sjálfstæðisflokkurinn
skipti um borgarstjóra i
Reykjavík. Aætlunin væri sú að
fá Landsfundarfulltrúa til þess
að endurkjósa Jóhann i þeirri
góðu trú, að hann ætlaði að
gegna formennskunni út kjör-
timabilið, en á þvi miðju myndi
hann svo draga sig i hlé og vikja
úr foémennskunni fyrir varafor-
manninum, sem þar með væri
búið að gera að starfandi for-
manni flokksins. Væri sáttar
boðið þvi ekkert annað en
heldur barnaleg áætlun um að
„plata” Geir Hallgrimsson inn
á Landsfundarfulltrúa sem for-
manni.
I kjölfar þessarar yfirlýsingar
Gunnars Thoroddsen hpfa
átökin i Sjálfstæðisflokknum
svo harðnað um allan helming
og eru þar miklar viðsjár með
mönnum. Upp á siðkastið hafa
fylkingarnar heldur en ekki
riðlast, þannig að ýmsir, sem
áður voru liðsforingjar i öðrum
herbúðunum hafa nú skyndilega
skotið upp kollinum i hinum.
Ekki getur undirritaður fullyrt
um, hvorum liðhlaupin hafi
orðið meira i hag — en einhvern
veginn hafa áhorfendur þó á til-
finningunni, að Gunnar Thor-
oddsen hafi a.m.k. ekki tapað á
þeim viðskiptum. Er i þvi
sambandi einkar athyglisvert
hversu litill móður virðist vera i
mörgum þeim, sem áður studdu
flokksforystuna hvað dyggi-
legast. Sem dæmi um þetta má
nefna, að sumir þeirra eru
farnir að hugleiða alvarlega þá
hugmynd, að reyna að fá máls-
aðila til þess að fallast á Jónas
Haralz, bankastjóra sem
„sáttaformann” — og vitna i
þvi sambandi mjög sterklega
til mikils álits Bjarna heitins
Benediktssonar á Jónasi
Haralz og fullyrða, að engan
mann myndi Bjarni frekar hafa
kosiðsem arftaka sinn. Er þetta
skýringin á þvi, hve mikla
áherzlu ýmis félög Sjálfstæðis-
fólks á höfuðborgarsvæðinu
leggja nú á að fá Jónas Haralz
til þess að mæta á fundum hjá
sér eins og mátt hefur sjá i aug-
lýsingum um flokksstarf Sjálf-
stæðisflokksins i Morgunblaðinu
undanfarna daga. Almennt eru
þó talin heldur litil likindi á þvi,
að þessi málamiðlun takist en
að hugmyndin skuli vera svo
ofarlega á baugi hjá ýmsum
framámönnum i Jóhanns-Geirs
liðinu er túlkað sem uggur
þeirra um, að leikurinn fyrir þá
sé fyrirfram tapaður.
Þessi átök um formannssætið
i Sjálfstæðisflokknum hafa svo
leitt tii þess, að losnað hefur um
flokksböndin viða og dregið
hefur úr flokksaga. Ýmis stærri
og smærri hliðarátök eru i gangi
i flokknum, meira eða minna
tengd formannsátökunum.
Einkum eru það metnaðar-
gjarnir, ungir menn úr viö-
skiptalifinu — harðir i horn að
taka, — sem seilast nú til áhrifa
innan flokksins, undirdeilda
hans og dótturfyrirtækja.
bannig munu talsverð átök nú
eiga se'r stað um yfirráðin yfir
ýmsum stofnunum flokksins og
þá ekki hvað sizt málgögnum
hans. Ekki munu Gunnarsmenn
þó hafa neina vinningsmögu-
leika gagnvart Morgunblaðinu,
en talið er, að olnbogaskotin,
sem ráðamönnum blaðsins og
þá einkum og sér i lagi rit-
stjórum þess eru gefin i
ákveönum vikublöðum borgar-
innar séu undan rót Gunnars-
liðsins runnar. Um önnur blöð,
sem Sjálfstæðisflokknum fylgja
að málum, eru átökin hins
vegar til muna haröari og eru
þar viðsjár miklar undir rólegu
yfirborði.
„Come-back” Gunnars Thor-
oddsen i stjórnmálin hefur þvi
ekki gengið með öllu umbrota-
laust fyrir sig — og er raunar
Framhald á bls. 4
SANNAST A AFEN6I 66 TÖBAK
und áfengis-
ir eru ekkert
þegar tillit
il árlegrar
1 i landinu. A
eru hundrað
flöskur af
vinum og
ar i Þýzka-
kir náð að
i lungunum.
rnir i Frei-
gt sérstaka
siunni sé að
yrir af vel
rfræðingum.
ki nauðsyn-
yrir þessari
sérfræðing-
i i eitt skipti
i vegna þess
ifaskap var
bláæð sjúkl-
igpipu.
landi, 48 milljón flöskur af
rommi, 45 milljón flöskur
af gini, 8 milljón flöskur af
vodka, fimm milljón
flöskur af whisky og
fimmtiu milljón flöskur af
öðrum sterkum drykkjum.
betta jafngildir tæplega
10 flöskum á hvern
fullorðinn mann i Vestur-
býzkalandi á ári. Þegar
slik sala er skráð þá er
ekki að undra, þótt 14.902
dauðsföll hafi verið skráð
af völdum lifrareitrunar
vegna áfengisneyzlu á
árinu 1970.
Fólk mun endurskoða
afstöðu sina til fikni i
áfengi og tóbak þegar það
lætur tilfinningaleg við-
horf lönd og leið. en snýr
sér að bláköldum stað-
reyndunum.
Eitt af málefnunum,
sem rætt var á ráðstefnu
sjúkrahússlækna i
Bavariu 19. nóvember
1972, var vörn gegn
kölkunarsjúkdómum i
æðakerfi. Ástæðan er aug-
ljós þar eð hjarta- og æða-
sjúkdómar orsaka fleiri
dauðsföll, en nokkrar
aðrar meinsemdir:
Dauðsföll i Vestur-
Þýzkalandi árið 1970
734.843 þar af:
Krabbamein
Sjúkdómar i heilaslagæð
Hjarta- og kransæðasjúk-
dómar
Sykursýki
Umferðarslys
Lifrareitrun
Hár blóðþrýstingur
Tölur þessar eru teknar
úr tölfræðiárbókinni fyrir
1972 og þær öðlast enn
meiri þunga, þegar dauðs-
föllum af völdum hjarta-
og æðasjúkdóma á aldurs-
skeiðinu 45 til 75 ára er
skipt á kynin.
Aldursskeið Karlmenn
45-65 18.310
65-70 23.152
Dauðsfallatiðinin meðal
karlmanna er töluvert
meiri þar sem þeir eru i
meiri hættu fyrir orsaka-
völdum hjarta- og æða-
sjúkdóma, en kvenfólkið.
Dauðsföll af völdum
hjartasjúkdóma — sem
einu sinni gengu undir
nafninu forstjóraveikin —
142.423
106.740
105.551
19.443
19.143
14.901
12.499
aukast hröðum skrefum
um allan hinn sið-
menntaða heim.Dauðsföll
af völdum kransæðasjúk-
dóma hjá karlmönnum á
aldrinum 45-54 ára jukust
um 34% á árunum 1955 til
1967.
Kvenfólk
5.716
13.596.
Astandið er svipað i öll-
um E vrópulöndum .
Bandarikin, en þar nam
aukningin aðeins 3%, og
Japan, en þar var um að
ræða 14% fækkun á slikum
dauðsföllum, eru undan-
tekningar frá aðal-
reglunni. Þess vegna má
fastlega reikna með, að
árangursrikar varnar- og
lækningaaðferðir gegn
þessum sjúkdómum muni
auka lifsvonina um mörg
ár.
Mörgu fólki mun þykja
það miður að heyra, að
æðakölkun og æðaþrengsli
eru orsakir kransæðasjúk-
dóma og kvilla i blóðrás
heilans ásamt þvi, sem
þau valda lækkun blóð-
þrýstings.
Læknar hafa sett saman
lista um helstu orsaka-
valda æðakölkunar og
æðaþrengsfa.Þar eru siga-
rettureykingar i 2. sæti,
hreyfingarleysi i 3. sæti,
sykursýki i 5. sæti, streita i
7. sæti og erfiðaeindir i 8.
sæti.
Hættulegasti orsaka-
valdurinn er
hyperlipidaemia en það er
læknisfræðilegt heiti á
auknu kolseterolinnihaldi
blóðsins, en
kolseterolmagn i blóði
ræðstaf mataræðinu. Sem
sé: við borðum enn allt of
mikla mettaða fitu (dýra-
fitu). Sú er helzta orsök
æðakölkunar og æða-
þrengsla.
Sérstaklega ber þó að
benda á, að læknar skrá
sigarettureykingar sem
annan algengasta orsaka-
vald æðakölkunar og æða-
þrengsla. Ofneyzla áfengis
er einnig mikilvægt atriði
um öll hin tilfærðu atvikin
i skrá læknanna um
orsakir æðasjúkdómanna.
Þess vegna er ekki hægt
að vara of mikið við
ofneyzlu áfengis og
tóbaks, einkum og sér i
lagi þar sem hér er um að
ræða efni, sem gera lifið
léttbærara fyrir margt
fólk, auka þvi ánægju og
valda jafnframt ávana,
sem jaðrar við fikn.
1 næstum þvi öllum til-
vikum af taugaáföllum er
það ekki hin likamlega
streita, sem áfallinu
Framhald á bls. 4
Kolsýr-
lingur—
orsök
margra
óskiljan-
legra
umferðar-
slysa
Sá hluti bifreiðarinnar,
scm er sérstaklega við-
kvæmur fyrir ryði, er
pústgreinin. Ryðið — og
önnur áföll, sem púst-
greinin verður fyrir —
leiöa til þess, að margar
bifreiðar keyra um með
heilsufarshættulegan,
jafnvel lifshættulegan leka
á pústgreininni. Rann-
sóknir, sem gerðar hafa
verið, sýna, að einhvers
staðar á iniili fjórðungs og
helinings allra bifreiða
hafa greinanlegt kolsýru-
magn i farþegarými, og
það þarf ekki mikiö til svo
þessi lykt- og litarlausa
lofttegund sé skaðvænleg.
Menn grunar, aö hér sé
komin skýringin á mörg-
um þeim óskiljanlegu um-
feröarslysum, sem orðið
liafa — svo sem eins og ó-
útskýranlcgum útafakstri
og öðrum mistökum.
baö cr i þágu bileigend-
anna sjálfra að halda bif-
reiðinni þannig við, að
unnt sé að forðast kostn-
aðarsamar viögerðir og að
ryð tæri ekki undirvagn og
yfirbyggingu óeðlilega og
ónauðsynlega mikiö. Það
er ódýrara að fyrirbyggja
tjónið en að géra við það.
Þar að auki öruggara og á
allan liátt betra. Þess
vegna er rétt að láta at-
huga bifreiöina reglulega
til þess að koma i veg
fyrir, aö smábilanir geti
hlaðið utan á sig og leitt til
kostnaðarsamra stórviö-
gerða.
Ýmsir hafa svo mikla
þekkingu á bifreiðum, aö
þeir geta annazt slikt
eftirlit sjálfir. Flestir
verða þó að Icita til
verkstæðanna. Gott bif-
reiðaverkstæði, sem tekur
slika athugun að sér, mun
sjá svo um, að bifreiöar-
eigandinn græði á þvi —
bæöi fjárhagslega og á
annan hátt. Hægt er aö
semja viö ýmis verkstæði
um reglubundiö eftirlit og
fyrirbyggjandi viðgerðir,
og ciga sum verkstæöi til
nákvæma töflu um slika
hluti.
Vorið er rétti timinn til
þess að hleypa af stokkun-
um góðu viðgerðarkerfi
hjá þeim bifreiðareigend-
um, sem ekki hafa þá þeg-
ar orðið sér úti um slikt.
Hvort heldur sem bifreiðin
hefur verið i notkun yfir
veturinn og þvi þurft að
mæta öllum þeim erfiö-
leikum og áföllum, sem
vetrarkeyrslu fylgja,
ellegar hún hefur verið I
geymslu siðan i haust þá
er það einróma álit visra
manna, að nú sé rétti tim-
inn til þess að yfirfara bif-
reiðina vel og undirbúa
hana fyrir umferðina i
sumar.
Þriðjudagur 3. apríl 1973.