Alþýðublaðið - 22.02.1974, Blaðsíða 2

Dimitrios
„Maðurinn
andlitslausi”
Aðeins 24 klukkutimum eftir
stjórnarbyltinguna, sem velti
George Papadoupolos sessi
höfðu hermennirnir dregið sig I
hlé frá götunum i Aþenu og
Grikkir néru saman höndum i
hrifningu yfir þvi, að hinn hat-
aði einræðisherra var úr sög-
unni. En aðeins viku siðar höfðu
dimm vonbrigði komið i stað
gleðinnar, i ljós var komið, að
Grikkland átti enn langa leið
fyrirhöndum, áður en unnt væri
að gera sér vonir um lýðræði i
landinu.
Um það leyti var flestum orð-
ið ljóst, að innan hinnar nýju
herforingjakliku, höfðu þeir
hvorugur umtalsverð áhrif,
hinn duglitli liðsforingi, Phai-
don Ghyzikis — sem nú er for-
seti landsins — eða hinn
amerisk-menntaði lögfræðing-
ur, Adamandios Androutso-
poulos, sem nú er forsætisráð-
herra landsins. Valdamesti
maður Grikklands i dag er hinn
52 ára gamli fylkishershöfðingi,
Dimitros Ioannidis, yfirmaður
ESA-herlögreglunnar.
Sérhver vottur efasemda um,
ab Ioannidis „sterki maðurinn”
i herforingjaklikunni sópaðist
brott aðeins fáum klukkustund-
um eftir stjórnarbyltinguna,
þegar hann kvaddi ritstjóra
stærstu dagblaðanna á sinn
fund. Flestir ritstjórarnir vissu
ekki einu sinni hver Ioannidis
var og hinn dimmleiti hershöfð-
ingi lét ógert að segja til nafns
sins. Þegar einn ritstjóranna
reyndi að leggja fram spurn-
ingu var honum visað harðlega
á bug af Ioannidis: „Þér eruð
ekki komnir hingað til þess að
leggja fram spurningar, heldur
hlusta á þaö, sem ég hef að
segja.”.
Þjáningarkennd viðleitni
Ioannidis til þess að leynast er
ekki nýtilkomin. A sama tima
og nýju foringjarnir hafa látið
birta myndir af sér daglega i
griskum blöðum, hefur ekki
birst ein einasta mynd af Ioann-
idis og raunar eru sárafáar
myndir til af honum. Þeir, sem
þekkja hann persónulega, telja
hann vera öfgakenndan þjóð-
ernissinna og kommúnistahat-
ara. Vinir hans segja, að hann
sé heiðarleikinn holdi klæddur
og óeigingjarn eftir þvi, en aðrir
telja hann ofstækismann, nokk-
urs konar griska útgáfu af Gad-
affi, forseta Líbíu. Erlendur
sendiráðsmaður i Aþenu segir,
að hann sé „einn af drengjunum
i bakgarði náttúrunnar”.
A siðustu fjórum árum hefur
það verið herlögregla Ioannidis,
sem hefur yfirheyrt hina póli-
tisku fanga rikisstjórnarinnar
og hún hefur i rikum mæli verið
ásökuð um misþyrmingar og
fantaskap. í eitt skiptið sagði
Ioannidis við einn hinna póli-
tisku fanga: „Við lifum enn
vegna þess, að við höfum losað
okkur við alla mannlega sam-
úð”.
Ioannidis er kröftuglega
byggður mabur, hann er sköll-
óttur og rauðbirkinn, sem þó er
ekki svo áberandi sakir þess, að
hann á þab til að roðna þegar
talað er við hann. Þótt hann hafi
nú um nokkurra ára skeið verið
einn af voldugustu mönnum
Grikklands, er litið vitað um
hann, að þvi einu undanteknu,
að hann er piparsveinn, og hefur
búið á heimili með móður sinni,
allt þar til hún lést fyrir
skömmu siðan. Þegar hann var
ungur maður, var hann liðsfor-
ingi i fótgönguliðinu og barðist
við italska herinn i
Albaniu-styrjöldinni á páskum
1940. Um hann gildir hið sama
og marga félaga hans i hernum,
að hernaðarlegur ferill hans er
þoku hulinn á timabilinu frá mai
1941 fram i október 1944, meðan
þýski herinn var i Grikklandi.
Arið 1943 var hann i hópi ungra
liðsforingja, sem tókst að kom-
ast útúr hinni hernumdu Aþenu.
Gekk hann siðan i EDES-skæru-
liðasveitirnar, er héldu til i há-
fjöllum landsins. EDES varð
smám saman jafn hatursfullt i
garð kommúnista og það hafði
verið andvigt nasistum, og
beindi þá baráttu sinni að mestu
gegn hinum langtum voldugri
EDES-skæruliðasveitum
kommúnista. Hins vegar var
Ioannidis ekki lengi i félagsskap
EDES. Hið sama gilti um hann
og marga aðra liðsforingja, að
það var ekki seinni heimstyrj-
öldin, heldur griska borgara-
styjöldin, sem hafði óafmáanleg
áhrif á hann, og er henni lauk,
var hann hatursfullur and-
kommúnisti og gegnsýrður and-
konungssinni.
Að striðinu loknu var hann um
skeið i herþjónustu á eynni
Makromisos, er notuð var sem
einangrunarbúðir fyrir þá her-
menn, sem visað hafði verið úr
hernum, grunaðir um kommún-
iskar tilhneigingar. Þúsundir
ungra Grikkja, þar á meðal tón-
skáldið Theodorakis. voru Dvnt-
aðir á kerfisbundinn hátt til þess
að þeir undirrituðu yfirlýsingu
Kvenfélaaasamband íslands:
VARID VKKIIR A BLÍI
i MATARSTEILUM UC
6LERJUDUM AHOLDUM
1 fréttatilkynningu frá Kven-
félagasambandi Islands er fólk
varað við þvi, að ákveðin eitur-
efni — blý og kadmium — hafa
fundist i hættulega miklu magni
I ýmsum tegundum borðbúnað-
ar og mataráhalda. I fréttatil-
kynningunni segir m.a. svo:
Þar sem mikið hei'ur verið um
þetta mál skrifað i erlendum
blöbum og timaritum, hafa hús-
mæður og aðrir hringt til Leið-
beiningastöðvar húsmæðra og
látið i ljós áhyggjur af þeim efn-
um.
Eins og kunnugt er, er blý
eiturefni, sem mannslikaminn
getur ekki losað sig við, og það
hefur komið i ljós að kadmium
er ekki siður hættulegt efni.
Blý getur verið bæði i litunum
og i glerungnum á keramikvör-
um. Þess vegna getur keramik
gefið frá sér blý, en þó eingöngu
ef glerungurinn er ekki sam-
settur á réttan hátt og ekki
brenndur við nægilega hátt hita-
stig.
Einungis litirnir geta gefið frá
sér kadmium og á það sérstak-
lega við um rauða, gula og
appelsinugula liti. Litir, sem
málaðir eru yfir glerungnum,
eru hættulegastir i þeim efnum.
Allur matur og alls konar
drykkir geta leyst upp blý og
kadmium úr glerungi eða lit,
sérstgklega þó súr matvæli eins
og edikslögur, súrir ávextir, á-
vaxtasafi, vin, Coca-cola o.fl.
Menn skulu þvi ekki nota-
keramikilát i sambandi við mat,
nema tryggt sé, að þau gefi ekki
frá sér blý, og ekki glerjuð ilát,
sem að innanverðu eru rauð, gul
eða appelsinugul.
t „Rád og resultater” nr. 8-
1973 sem Statens Husholdnings-
rád i Danmörku gefur út eru
birtar myndir af glerjuðum
munum og matardiskum, sem
gefa frá sér meira blý eða
kadmium en leyfilegt er. En
samkvæmt reglugerð sem gekk
igildi iDanmörku l.janúar 1974
er bannað þar i landi að selja
slikan varning i verslunum.
Þar sem nokkur grunur leikur
á þvi, að slikur varningur kunni
einnig að vera til hér á landi i
verslunum, eru hér með birtar
myndirnar dönsku úr „Rád og
resultater”.
Ljósrit af dönsku reglugerð-
inni sendi Kvenfélagasamband
íslands til viðskiptaráðherra,
Lúðviks Jósepssonar 7. október
1973, ásamt bréfi með eftirfar-
and skýringum:
„Kvenfélagasamband íslands
leyfir sér að benda á, að i ná-
grannalöndum okkar hafa verið
settar reglugerðir um blýinni-
hald i leirmunum, glerjuðum
munum* og glermunum, sem
notaðir eru við matargerð eða
framreiðslu matar. Segir i
reglugerð frá Danmörku m.a.,
að slikir munir megi ekki gefa
frá sér meira en 3 mg af blýi i
hvern litra af sjóðandi ediks-
upplausn, sem hellt er i munina
þrisvar sinnum og látin standa i
þeim hálftima i senn.
Hér á landi er all veruleg
framleiðsla á leirmunum og
virðist sjálfsagt að þeir lúti
sömu reglum og framleiðsla
annarra landa, enda sannað er-
lendis, að hætta stafar af of-
miklu blýmagni i vörum, sem
koma i snertingu við matvæli.
Einnig er hætta á, að fluttir
verði til landsins munir með
hættulegu blýmagni, ef engin á-
kvæði gilda hér um slikan varn-
ing.
Þessi diskur frá Tékkóslóvaklu, sem rannsakaður var á rann-
sóknarstofu i Arósum, gaf frá sér 50 sinnum meira blý en leyfilegt
er. Diskurinn er með rauðri rönd, munstrið er eins og stjarna með
rauðum skrautblómum á milli odda stjörnunnar. Litirnir eru rauð-
ir, grænir og svartir. A bakhliðinni stendur Dietmar Urbach 73.
um, að þeir væru andvigir
kommúnistum. Arið 1951 var
Ioannidis i hópi yngri liðsfor-
ingja, er gerðu tilraun til stjórn-
byltingar gegn konunginum. Sú
byltingartilraun misheppnaðist
og hófust þá miklar hreinsanir i
hernum, sem Ioannidis tókst þó
að komast hjá og árið 1955 tók
hann þátt i námskeiði fyrir her-
ráðsforingja við Herháskólann i
Saloniki. Árið 1965 kom hann
fram á Kýpur, sem einn æðsti
maður i grisku hersveitunum
þar, og einmitt þar stofnaði
hann til vináttu við Ghyzikis,
hinn nýja forseta Grikklands,
sem þá var yfirmaður þjálfun-
arhersveitar Kýpureyjar. Þeg-
ar Konstantin konungi var
steypt af stóli árið 1967, var
Ioannidis hershöfðingi einn
þeirra, er skipulögðu valdarán-
ið. Hann átti þá kost á vellaun-
uðu ráðherraembætti, en vildi
ekki sleppa stöðu sinni i hern-
um. I þess stað byggði hann upp
i kyrrþey herlögreglu, sem tvö
þúsund menn voru upphaflega i,
sem hann gerði að leyniher, er
20 þúsund menn voru i og voru i
rauninni óháðir yfirstjórn hers-
ins. Hann gerði lögregluher
þennan að kúgunartæki og i
aðalstöðvum hans i Aþenu voru
pólitiskir fangar pyntaðir
hundruðum saman. Þeir, sem
urðu fyrir barðinu á honum,
segja, að hann hafi gengið
manna lengst i misþyrmingum,
sálsjúkur maður, sem hafi haft
nautn af að misþyrma fólki.
Þegar Papadopoulos ýtti
hernum til hliðar og breikkaði
bilið milli sin og ofurstanna,
sem höfðu leitt hann til valda,
var Ioannidis einn þeirra fáu,
sem þorðu að gagnrýna hann
opinberlega. Siðar hófst hann
handa um að skipuleggja það
valdarán, sem steypti hinum
hataða einræðisherra af stóli
og leiddi sálsjúkan grimmdar-
segg til mestu valda.
HINN NÝIEINRÆDISHERRA GRIKKLANDS
VEISLUM ATUR
K ALT-BORÐ
Sendum heim
^ 83150
Hafnaríjarðar Apótek
Opiö öll kvöld til kl. 7 11 Lf‘l 1
Laugardaga til kl. 2 Helgidaga kl. 2 til 4. Skipholt 29 — Sími 241110
BLÓMAHÚSIÐ
simi 83070
Skipholti 37
Opió til kl. 21.30.
Einnig laugardaga
og sunnudaga.
ÞAÐ BORGAR SIG
AO VERZLA i KRON
Dúnn
í (SMEflBflE
/ími 84900
©
Föstudagur 22. febrúar 1974