Alþýðublaðið - 20.11.1975, Blaðsíða 3

Stefnuliós
Bjarni Magnússon skrifar
Þrýstihópar
Orðið þrýstihópur virðist
eftir öllum sólarmerkjum að
dæma hafa opnað augu manna
fyrir orsökum þess, sem mið-
ur fer i okkar stjórnarfari.
Það er skelfilegt til þess að
vita, hve mörg augu jafnvel
þau, sem bezt eiga að sjá,
þjást annað hvort af hvarma-
bólgu eða sjónskekkju, sér-
staklega þar sem rétt fyrir
neðan þessi sömu augu ham-
ast málfærin við að skýra frá
þvi, að ástand þjóðmála i dag
geti orðið lýðræðinu ofraun.
Litil er rökfimi slikra „Jónasa”, þótt
slik áróðsurshæfni verði helzt likt við
(ækni nasista á uppgangstimum þeirra,
en hún byggðist á þvi að finna ákveðinn
hóp og kenna honum um ófarir i þjóðfé-
laginu. Kg a>tla þó ekki að slikt vaki fyrir
okkur ...iónösum”, sérstaklega þar sem
þeim hal'a verið falin vandasöm og
ábyrgðarmikil störf og má þvi ætla að
þei r séu ekki gjörsneyddir öllu viti. öllu
nau- er að ætla að þeir hafi of mikið vit,
sem flælýst hefur fyrir þeim og þeir hnotið
um. 73. gr. Stjórnarskrárinnar segir að
rétt eigi menn á að stofna félög i sérhverj-
um löglegum tilgangi. Túlkun greinarinn-
ar er að hér sé um að ræða burðarás lýð-
ræðisins. Það eru slik formleg og óform-
leg félög og hópar, sem reglulega reyna á
virkni lýðræðisins, reyna á getu stjórnar-
formsins. Stjórnarform, sem byggt er á
fölskum forsendum stenzt ekki slika raun
til lengdar. Stjórnarform á fölskum for-
sendum er til dæmis stjórn Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknarflokks. Flokkar,
sem sameiginlega hafa það að leiðarljósi
að tryggja og standa vörð um hag inn-
flutningsverzlunar i stað þess að vera
flokkur allra stétta eða flokkursamvinnu,
eins og kennimerki þeirra segir til um.
Slfkir flokkar starfa á fölskum forsend-
um.
Hafi „Jónasarnir” ekki flækzti of miklu
viti, en telji eftir sem áður að 73. gr. hafi
litla þýðingu i lýðræðisþjóðskipulagi,
hljóta þeir, og gera sig seka um andlýð-
ræðisleg fasistisk sjónarmið. Enn er
ástæða til þess að minna á, að ágreiningur
jafnaðarmanna og kommúnista er um
það, hvernig hugsjónum sósialismans
verði komið á. Jafnaðarmenn telja mikil-
vægara að standa vörð um hugsun eins og
þá, sem fram kemur i grein, eins og 73. gr.
Stjómarskrárinnar, en að taka áhættuna
á því að sósialisminn verði ekki það tæki,
sem ætlað er, ef honum verði þröngvað
upp á þjóðina. Dæmin sanna að jafnað-
armenn hafa gert rétt með þvi að taka
slika afstöðu.
Þegar hagur þjóðarinnar versnar riður
á að þær aðgerðir, sem framkvæma á af
þar til kjörnum fulltrúum séu i samræmi
við þær skoðanir, sem rikjandi voru, þeg-
ar þeim (fulltrúunum) var falið valdið.
Þegar upp kemst að Sjálfstæðisflokkurinn
er fulltrúi braskara i stað samvinnu, er
eðlilega erfitt fyrir eldheita stuðnings-
menn þessara flokka að viðurkenna að
flokkar þeirra hafa svikið flesta kjósend-
ur sina. Það er algjör fjarstæða að þjóðin
treysti ekki þingmönnum til þess að
stjórna. Til þess eru þeir kosnir og hafa
umboð til fjögurra ára, en þeir hafa aldrei
fengið slikt umboð til þess að stjórna ekki.
Alþýðuflokkurinn og jafnaðarmenn eru
enn sem áður ákveðnir að standa vörð um
lýðræðið, standa vörð um frelsi allra
manna til orðs og æðis. Sameiginlegt and-
lýðræðisöflum er, að þau telja sig sér-
fræðinga og þvi vita þau ein hvað öllum sé
fyrir beztu. Þótt sérfræðingar nútímans
teljist ekki til andlýðræðisafla er samt full
ástæða til þess að minna á að þeir hafa
ÞRýSTiHÓPp,e , U\JAr£> e-B
kl6 PAJQ?
brugðizt á margan hátt og þess vegna er
ekki minni þörf á að lýðræðið sé virkt,
þannig að hinn almenni borgari sé þátt-
takandi og stjórn þjóðfélagsins mótist þar
af. 1 þessu sambandi má spyrja hverjir
hrindi mannkyninu útí styrjaldir? Hverj-
ir hafa smiðað þannig vopn að á margan
hátt má kála öllu mannkyninu á stuttum
tima? Hverjir hafa mengað náttúruna
með þvi að búa til þarfir hins almenna
borgara, o.fl. o.fl.
Einnig má spyrja spurninga, sem eru i
samræmi við liðandi stund. T.d er það ó-
eðlilegt, þótt þeir sem kusu B- og D-list-
ann siðast, vegna þess að þeim var lofað
að i staðinn yrði verðbólgan minnkuð i
20% verði reiðir, þegar verðbólgan eykst?
Er það óeðlilegt þótt sjómenn risi upp
gegn óréttlátri skiptaprósentu? Sem bet-
ur fer virðist sem forsætisráðherra hafi
virt hugsjónir lýðræðisins, þegar hann
leysti þá deilu, þótt enn verði ekki úr þvi
skorið, hvort lausn hennar byggðist frek-
ar á nauðsyn þess að innflutningsöflum
yrði tryggt f jármagn til eyðslu eða að sjó-
mönnum bæri réttlátari skipti. Það verð-
ur tfminn að sýna.
Inntak alls þessa er, að meðan ekki er
unnið skynsamlega og heiðarlega og
stjórnmálaflokkar telja sig geta snið-
gengið sannleikann þá er það aðalmein
lýðræðisins, þvi aðalmein lýðræðis getur
aldrei verið forsenda frelsis einstakling-
anna til þess að hafa skoðanir og tjá sig
um þær.

^ + m Dagsími til kl. 20: 81866
• frettabraðunnn -1 ;
Heiðrinum vil ég deila
með landsmönnum öllum
,,Ég þakka einlæglega fyrir þann heiður, sem mér er sýndur, og ég vil
taka það fram, að ég lit svo á, að þessum heiðri deili ég með lands-
mönnum öllum”, sagði forseti islands, Kristján Eldjárn, þegar hann
tók við heiðursdoktorsskjali úr hendi rússneska ambassadorsins á ís-
landi, FarafanoVs, við hátiðlega athöfn á Bessastöðum i fyrrakvöld.
Kússneski ambassadorinn flutti einnig heillaóskir til forsetans frá l’od-
gorny, forseta, Brésnev, aðalritara, og Kosygin, forsætisráðherra
Kússa, um leið og hann bælti við sinum persónulegu heillaóskum. For-
seti islands bað ambassadorinn að flytja hinum tignu valdsmönnum
þakklæti sitt og landsmanna fyrir auðsýndan heiður og vináttuvott.
Viðstaddir athöfnina voru allmargir rússneskra sendiráðsmanna, auk
nokkurra islendinga úr utanrikisþjónustu og fyrirmanna menntamála
og blaðamanna.
Hvað á að gera
við gömul hús?
„Iþessari viku eru fyrirhugaðar
miklar ráðstefnur”, sagði Páli
Líndal, borgarlögmaður, við
blaðamenn. „Samband islenzkra
sveitarfélaga efndi til tveggja
daga ráðstefnu, 18.—19. nóvem-
ber, þar sem'lögð verður fram og
kynnt greinargerð _ um búskap
sveitarfélaganna 19*50—1975, eftir
Jón Sigurðsson, forstöðumann
þjóðhagsstofnunar. Þar verður
einnig rætt um tillögur, sem uppi
eru um staðgreiðslukerfi gjalda
og virðisaukaskatt. Siðan verður
snúið að þvi að kynna nýtt form
fjárhagsáætlana og ársreikninga
sveitarfélaganna, auk leiðbein-
inga um uppgjör. Jón Arnason,
formaður fjárveitinganefndar Al-
þingis, mun mæta á ráðstefnunni
siðari daginn og ræða um sam-
starf f járveitinganefndar og
sveitarstjórna. Þá verður fjallaö
um fjárhagsáætlanir sveitarfé-
laga fyrir næsta ár (1976).
Þann 20. verður svo aukafundur
fulltrúaráðs Sambands sveitarfé-
laganna, þar sem fjármálaráð-
herra mun mæta og ræða um
aukna hlutdeild sveitarfélaga
i opinberum rekstri, ag nýverk-
efni, sem þeim kunna að vera fal-
in i samræmi við, að á næsta ári
munu sveitarféiögin fá 8% af
söluskattinum til ráðstöfunar, en
hafa nú að visu 8% af 13 sölu-
skattstigum.
Þann 21. verður svo fundur i
Hafnasambandi sveitarfélaga.
Þetta eru auðvitað búhyggindi á
gamla visu, að nota ferðina til
sem margvislegastra erinda”,
sagði Páll Lindal að lokum.
„En draumurinn er ekki búinn
með þessu”, sagði Elin Pálma-
dóttir, borgarfulltrúi og formaður
umhverfismálanefndar Reykja-
vikur. „Laugardaginn 22. hefst
ráðstefna um húsfriðun, semUm-
hverfismálaráð borgarinnar,
Samband islenzkra sveitarfé-
laga og Arkitektafélag íslands
standa að i samvinnu við Sögufé-
lagið m.a. öll aðildarriki Evrópu-
ráðsins munu hafa notað þetta ár,
til að átta sig á og mynda sér
stefnu um verndun gamalla húsa.
Þessi ráðstefna stendur i tvo daga
og verða fluttir fyrirlestrar og
málinu velt fyrir sér á ýmsa
vegu.Við erum þannig á vegi
stödd, að nú er að koma að þvi að
taka verður ákvarðanir um, hvað
gera skal við, t.d. hús.sem eru 60
ára og eldri. Hér við bætizt að fyr-
ir liggur að gera þurfi 20 ára
skipulagsáætlun fyrir borgina. Og
hvað sem Reykjavik liður eru
einnig gamlar, merkar bygging-
ar úti um land á ýmsum þéttbýl-
isstöðum, m.a., sem einnig þarf
að huga að. Við erum nú að byrja
að þreifa okkur áfram, hvaða
stetnu skai hér taka og erum þar
raunar ekki ein á báti, þvi að aðr-
ar Evrópuþjóðir eru einnig að
vinna að sarna maieíni.
Þessi ráöstefna verður öllum
opin, en æskilegt að væntanlegir
þátttakendur geri okkur viðvart
sem fyrst,” lauk Elin Pálmadótt-
ir, borgarfulltrúi máli sinu.
Einstefmiakstur
í Kópavogi
Lögreglan i Kópavogi vill koma
þvi á framfæri að einstefnu hefur
verið komið á göturnar Vailar-
gerði og Melgerði I Kópavogi. Er
bannaður innakstur i þessar göt-
ur frá Suðurbraut, en leyfilegt að
aka þær i vesturátt.
SKEYTI
Miklar öryggisráðstafanir
Nú um helgina verður haldin
sex-rikja ráðstefna um efnahags-
mál i Paris. Sagt er að
öryggisbúnaður vegna ráö-
stefnunnar muni verða meiri en
þekkzt hefur áður.
Stórsprengjur í Jerúsalem
Stórkostleg sprenging varð i
námunda við Zion torg i Jerúsal-
em I gær. Ekki er vitað um dauðs-
föll af völdum spreningarinnar,
en fjöldi manns slasaðist.
Concorde flugvélar
Mikið hefur verið rætt um risa-
þotuna Concorde, sem Bretar og
Frakkar hafa verið að framleiða
undanfarin ár. Flugfélögin Air
France og British Airways vinna
nú að þvi að fá leyfi til þess að
fljúga þessum þotum milli
Evrópu og Ameriku. Andstaða
virðist vera nokkuð mikil gegn
þotunum, ekki siður i Evrópu en i
Bandarikjunum. Bandarisk
stjórnvöld vinna nú að athugun á
málinu. Auk aukinnar mengunar-
hættu eru það fyrst og fremst
óþægindi af hávaðanum, sem
menn setja mest fyrir sig.
BÆJARF0SS er
nýjasta Eimskipið
Skipið Nordkynfrost, sem Eim-
skipafélagið festi nýverið kaup á i
Noregi, var afhent félaginu á
þriðjudaginn i Hamborg. Viggó
E. Maack, skipaverkfræðingur og
Kristján Guðmundsson, skip-
stjóri, veittu skipinu viðtöku fyrir
hönd Etmskipafélagsins. Hefur
skipinu verið gefið nafnið
„BÆJARFOSS”.
M.s. BÆJARFOSS er tuttug-
asta skipið i flota Eimskipafé-
lagsins. Það er smiðað í Noregi
árið 1972 og er 240 brúttótonn að
stærð, D.W. 530 tonn. Tvær frysti-
lestir eru i skipinu, samtals 35
þúsund teningsfet. Bæjarfoss
siglir væntanlega frá Hamborg
laugardaginn 22. nóvember og
tekur vörur i Antwerpen. Skipið
er væntanlegt til Reykjavikur l.
desémber.
Þing Verkamanna-
sambandsins
7. þing Verkamannasambands
tslands verður haldið i Reykjavik
um næstu helgi.
Þingið verður haldið i Lindar-
bæ, Lindargötu 9 og hefst föstu-
daginn 21. þ.m. kl. 20.30.
Gert er ráð fyrir að þinginu
ljúki á sunnudag. Rétt til þingsetu
eiga 93 fulltrúar frá 42 verkalýðs-
félögum, sem i sambandinu eru.
með samtals um 18 þús. félags-
menn.
Formaður sambandsins er
Eðvarð Sigurðsson.
Samkomulag
við Þjóðverja?
Viðræður við Vestur-Þjóðverja
halda áfram i dag og eru sterkar
likur á að samkomulag náist um
veiðar Þjóðverja innan 200 milna
markanna. Viðræður strönduðu i
gær vegna ágreinings um veiði-
svæði. en reiknað var með að
leyst yrði úr þeim ágreiningi á
fundi, sem hefjast átti i morgun.
Það samkomulag, sem þeir
Einar Agústsson og Gunnar Thor-
oddsen koma með heim verður
lagt fyrir Alþingi og hlýtur ekki
staðfestingu fyrr en fjallað hefur
verið um það á þeim vettvangi.
Orðrómur er uppi um að islenzku
ráðherrarnir hafi boðið Þjóðverj-
um upp á 45 þúsund tonna ársafla,
en utanrikisráöuneytið vildi ekki
staðfesta þá frétt í gær.
Fimmtudagur 20. nóvember 1975.
Alþýðublaðið