Alþýðublaðið - 22.11.1975, Qupperneq 6

Húsbyggjendur
- verkkaupar
Tilkynning frá Ákvæðisvinnuskrifstofu Félags
löggiltra rafverktaka í Reykjavík og Félags
íslenzkra rafvirkja
Að gefnu tilefni skal húsbyggjendum og
verkkaupum bent á, að ákvæðisvinnu-
reikningar frá rafverktökum teljast þvi
aðeins fullgildir að þeir séu endurskoðaðir
og stimplaðir af Ákvæðisvinnunefnd
F.L.R.R. og F.í.R.
Greiði verkkaupi óstimplaða ákvæðis-
vinnureikninga, missir hann rétt til end-
urmats og leiðréttingar skrifstofunnar á
magntölum verksins, svo að rétt til gæða-
mats á vinnu, en verkkaupi á rétt á þess-
ari þjónustu endurgjaldslaust, ef ákvæðis-
reikningur er stimplaður þegar hann er
sýndur eða greiddur.
Nánari upplýsingar veittar á skrifstofu
nefndarinnar að Hátúni 4A, simi 14850.
Reykjavik, 19. nóvember 1975.
f.h. Ákvæðisvinnunefndar F.L.R.R. og
F.Í.R.
Andrés Andrésson
formaður.
Félag
járniðnaðarmanna
FELAGSFUNDUR
verður haldinn miðvikudaginn 26. nóvem-
ber 1975 kl. 8.30 i Lindarbæ, niðri.
Dagskrá:
1. Félagsmál
2. Kosning fulltrúa i Iðnráð
3. Kjaramál
4. önnur mál.
Mætið vel og stundvislega
Stjórn Félags járniðnaðarmanna.
TRÉSMIÐJA
BJÖRNS ÓLAFSSONAR
REYKJAVÍKURVEGI 68 - SÍMI 51975
HAFNARFIRÐI
HÚSBYGGJENDUR!
Munið hinar vinsælu TI-
TU og Slottlistaþétting-
ar á öllum okkar hurð-
um og gluggum.
*
Ekki er ráð nema i
tíma sé tekið.
Pantið timanlega.
Aukin hagræðing
skapar lægra verð.
Leitið tilboða.
BÉ)
Atvinnumálanefnd hefur látíð
sig atvinnuleysið títiu varða
Á borgarstjórnarfundi á
fimmtudaginn s.l. lagði Björgvin
fram eftirfarandi fyrirspurn um
atvinnumál Heykjavikur:
1. Hve marga fundi hefur
atvinnumálanefnd haldið frá
þvi að hún var kosin á ný?
2. Hefur nefndin athugað
atvinnuástandið i Reykjavik nú
og gert sér grein fyrir atvinnu-
horfum i borginni i vegur?
3. Hefur atvinnumálanefnd
fjallað um ráðstafanir til þess
að koma i veg fyrir atvinnu-
leysi á næstunni?
Helgarviðtalið 3
sem til féll þegar kirkjan fauk.
Þetta var nú engin höll og hefði
vist vel getað staðið inni i stofum
nútimans. En það gegndi sinu
hlutverki og stendur reyndar enn.
Svo þröngt var inni, að rúmin
voru dregin saman á daginn , til
að fá ofuri. gólfrými, og siðan
voru þau dregin sundur á kvöldin,
þegar gengið var til náða. Þegar
börnunum fjölgaði varð það mitt
hlutskipti að fara til ömmu minn-
ar, þegar ég var 8 ára og siðari
manns hennar, sem var
verzlunarmaður við Edinborgar-
verzlun. Það var eins og að koma
i foreldrahús og þar ólst ég upp
siðan f góðu yfirlæti.
Ég fór svo að róa á árabát um
fermingu, með gamalii sjó-
kempu. Það var nokkuð um, að
eldri sjómenn, sem áttu fleytu
tækju unglinga með sér á sjóinn
eða i skiprúm. Ég var tvær
vertiðir með þessum manni og
fékk á þeirri fyrri 300 fiska til
hlutar. Það þótti ágætt og hann
réri sjaldan lengra en fyrir
Vatnsnesið þar sem nú er höfnin.
Seinni vertiðina fékk ég bara 150
fiska hlut. Frá 16 ára aldri
stundaði ég sjósókn á vélbátum
að vor- og sumarlagi en vann i
landi á vetrum til 25 ára aldurs.”
,,Og hvað þá?”
,,Þá fór ég i kennaraskólann,
árið 1930 og var þar þrjá vetur og
útskrifaðist þaðan 1933.”
„Voru einhverjir kennaranna
þar sérstaklega eftirminnilegir?”
„Mér fannst mikið til um þá
alla, þetta var úrvalslið, þó hver
væri með sinu móti. Freysteinn
Gunnarsson var þá nýtekinn við
skólastjórn. Kennararnir voru sr.
Sigurður Einarsson, Hallgrimur
Jónasson, Árni Guðnason að
ógleymdum Steingrimi Arasyni,
og Sigurkarli Stefánss. Þá var
Isak Jónsson einnig kennari sið-
asta árið. Hann var feikna dug-
legur kennari og mér hefur alltaf
fallið vel lestrarkennsla hans,
notaði hana lengstum i og með.”
„Nú svo hefur þá kennsla tekið
við?”
„Það var nú alls ekki svo ein-
falt. Bekkurinn minn var löngum
kallaður „rauði bekkurinn”. Það
gekk hreint ekki öllum vel að fá
kennarastöður, hvernig sem á þvi
stóð, t.d. ekki mér. Ég tók að mér
unglingakennslu i Garðinum
fyrst.”
„Varstu svona pólitiskur?”
„Önei, ekki fannst mér það. Til
dæmis kaus ég ekki fyrsta skipti
sem ég hafði kosningarrétt, 1934.
Tveir voru i boði Ölafur Thors og
svo Guðbrandur Jónsson fyrir
Alþýðuflokkinn. Ég hafði vist
smekk fyrir hvorugan. En svo
gekk ég i Verkalýðsfélagið það ár
og við buðum fram til hrepps-
nefndarkosninga en náðum ekki
sæti þá. Annars höfðu kosningar
fram að þeim tima verið i heyr-
anda hljóði og kosið i hreppsnefnd
eftir uppástungum og með handa-
uppréttingum. Við buðum þá
fram lista, sem fór um eins og áð-
ur sagði.”
„En hver var svo atvinnan?”
„Ég kenndi bæði við unglinga-
skóla og iðnskóla hér i Keflavik til
1937. Þá var komið á pöntunar-
félagi, sem siðar varð deild i
Kron. Ég var deildarstjóri þar i
sex ár og tók þá við nýstofnuðu
sjúkrasamlagi, sem ég veitti
forstöðu til 1946.”
„Og lá þá pólitikin á hillunni á
þessum árum?”
„Ó, nei, ekki alveg. Við Alþýðu-
1 svari Magnúsar L.
Sveinssonar formanns atvinnu-
málanefndar kom fram að
nefndin hefur haldið þrjá fundi -
frá þeim tima er hún var skipuð
þann 21. febrúar s.l. Nefndin
hefur engar athuganir gert á
atvinnuástandinu i Reykjavik, né
gert sér grein fyrir atvinnu-
horfum i borginni i vetur. Þá kom
og fram i svari Magnúsar að
ekkert hefði verið fjallað um
neinar ráðstafanir til að koma i
veg fyrir atvinnuleysi á næstunni.
Hins vegar hefði nefndin gert
litillega könnun s.l. vor á atvinnu-
horfum skólafólks.
Björgvin tók siðan til máls og
iþakkaði s'vör Magnúsar svo langt
sem þau næðu. Kvaðst hann ekki
geta látið hjá liða að gagnrýna
störf nefndarinnr fyrir miður góð
störf það sem af er hennar
kjörtimabili. Lét Björgvin i ljós
þá skoðun sina að eins og ástandið
i atvinnumálum borgarinnar væri
nú háttað, þyrfti slik nefnd að
vera vel á verði og koma með
tillögur sem bætt gætu úr
atvinnuskorti i Reykjavik, þvi
það væri of seint að gripa i
taumana þegar atvinnuleysi væri
skollið á. Tók Björgvin sem dæmi
að hjá BOR væri mjög ótryggt
atvinnuastand. Atvinnan þar færi
fyrst og fremst eftir hraefnaöflun
og ef eitt skip BOR t.d. bilaði og
flokksmenn vorum löngum i
félagi við Framsóknarmenn um
lista til hreppsnefndar. Við áttum
efstasætiðen þeir fengu annað og
þriðja o.s.frv. Þetta gekk svo til
ársins 1946, að við vildum fá
annaðhvert sæti á listanum, en
þeir vildu ekki ganga að þvi og
listarnir urðu tveir. Við fengum
þá þrjá fulltrúa en Framsóknar-
menn einú. Það var nú samt
meirihluti og við unnum saman
eftir kosningarnar. Þá varð ég
oddviti og sá siðasti i röðinni af
þeim, þvi Keflavik fékk bæjar-
réttindi 1949.”
„Voru ekki talsverð vandamál
við að glima i þinni oddvitatið?”
„Jú, ekki er þvi að neita. Við
fengum að reyna okkur i mörgu.
Til dæmis voru vatns- og holræsa-
mál I ólestri og að þvi varð að
snúast. Fyrstu árin fóru i að
koma þessu i lag, og það sást ekki
mikið ofanjarðar af þeim
verkum.”
„Nú, þið hafið sem sagt grafið
pund ykkar I jörðu?”
„Það má segja það. En það var
nú öðru máli að gegna en um hið
fræga pund úr dæmisögunni. Það
nefnilega ávaxtaðist vel þar i
auknu hreinlæti og hollustu fyrir
bæjarbúa. Við hófum einnig
byggingu sjúkrahúss, sem tók 8
ár að koma upp, og svo stóðum
við i togarakaupum og rekstri
ásamt auðvitað fjölmörgu öðru,
sem æfinlega til fellst i bæjar-
rekstri’ .
„Þú varðst fyrsti bæjarstjórinn
hér i Keflavik?”
,,Já til 1954”.
„Já, heyrðu, var það ekki
einmitt ykkar togari, sá nafn-
kenndi, sem Æskulýðsfylkingin
ætlaði að taka á leigu, eftir að
hann hafði legið um hrið i
Reykjavlk, og sigla með þann lýð
til Búkarest?”
,,Ja, það getur verið, en þá
hefur hann verið kominn úr okkar
höndum, en hvað annars um
það?”
„Sú saga gekk, að þeir hefðu
leitað til Ólafs Thors um leyfi til
siglingarinnar og hann hafi gefið
leyfið fúslega með þeim orðum,
að skipið hefði upphaflega verið
byggt fyrir söfnun þorskhausa,
m.a. og sér fyndist það þjóna
ágætlega upphaflegum tilgangi
með slikri ferð!”
„Já, við urðum að missa tog-
arann, enda var geröur mikill
munur þeirra og bátanna á þeim
timum með alla fyrirgreiðslu.”
„Hvað tók svo við hjá þér
1954?”
„Þá gerðist ég kennari hér við
barnaskólann og hélt þvi starfi til
þessa árs. Nú ég var áfram i
bæjarstjo'rn og i bæjarráði.
Verkalyðsfélagið var lika minn
gæti þar af leiðandi ekki landað
afla myndi atvinnan minnka til
muna.
Magnús tók siðan aftur til máls
og sagði að það hefði ekki þýðingu
að halda marga fundi. Atvinnu-
ástandið væri ekki þannig að
nefndin hafi þurft að semja sér-
stakar tillögur eða ályktanir um
atvinnuástandið, né halda fleiri
fundi en gert hefði verið.
Flokkspólitísk
ráðning borg-
arbókavarðar
Borgarstjórn samþykkti i gær
að ráða Elfu Björk Gunnarsdótt-
ur i starf borgarbókavarðar, en
Eirikur Hreinn Finnbogason
sagði þvi starfi lausu fyrr á þessu
ári.
Umsækjendur um starfið voru
fimm, þar af fjórir bókasafns-
fræðingar. Elfa hlaut 11 atkvæði,
eða öll atkvæði sjálfstæðismanna,
en Else Mie Einarsdóttir hlaut
tvö atkvæði, Hilmar Jónsson eitt
og ennfremur Björn Teitsson.
Hrafn Harðarson bókasafnsfræð-
ingur hlaut ekkert atkvæði. Aug-
ljóst er að þarna hefur flokkspóli-
tik algerlega ráðið ferðinni.
starfsvettvangur sem formanns
til 1970. Mér hafa ætið verið hug-
leikin félagsmálaverkefni og það
hnýtast oftast nógir hnútar á
halann á manni á langri ævi.
Stjórnmálin eru þar með talin,
og ég var varaþingmaður um hrið
eftir 1959 og sat nokkuð á' þingi.
Svo var auðvitað kennarastarfið
sem ég lagði niður á þessu ári,
mér féll það alltaf vel.”
„Saknarðu skólans og starfsins
þar?”
„Já, ekki get ég neitað þvi, en
mér geðfellur ekki það, sem nú er
að ske, alveg með öllu. Ég held,
t.d. að sérkennsluhættir i höndum
sérkennara i greinum gefi ekki
betri raun en eldri hættir, að
minnsta kosti ekki fyrir kenn-
arann, en ég tel velta mikið á að
kennari geti gengið ánægður að
starfi. Mér sýnist örla
talsvert á yfirborðsmennsku, og
ég tel skóla vera orðinn alltof
stóran með 1000 nemendur og þar
yfir. Það hálfa væri nóg. Um
hegðun nemenda sem nú er mikið
átalin af mörgum, vildi ég segja
það, að alltaf má búast við ára-
skiptum um ljúfari eða erfiðari
árganga og kannske þolum við
verr meðlætið en mótlætið áður.
Annars er þetta glæsilegt fólk,
sem nú er að vaxa úr grasi.”
„V-iltu segja eitthvað að lokum,
Ragnar?”
„Ég tel að þó nú séu erfiðir
timar i sjónmáli, sé bezt að átta
sig á þvi, að áður hefur á ýmsu
oltið. Áður hafa verið þrengingar,
en ég held, að neyð sé ekki eins
sár nú og oft var hér fyrrmeir.
Þar hefur þokast fram á við til
betri vegar. Það vill oft verða
svo, að meira er horft á krónu-
töluna en kaupmátt launanna. En
svo hefur þó ekki ætið verið. Þar
til vil ég nefna samningana 1952
þegar þannig var samið að
útborgað kaup varð lægra i
krónutölu að samningum loknum.
En þá var samið um niður-
greiðslu á nokkrum vöruteg-
undum og vöruílutningum
erlendis frá. Þetta hafði þau
áhrif, að visitalan lækkaði og þar
með kaupið.
1 samningum 1955 hækkaði
kaupið ekki mikið, en þá fengum
við atvinnuleysistryggingarnar
og að mig minnir fjölskyldu-
bæturnar og þegar samið var um
lifeyrissjóði verkalýðsfélaganna
hækkaði kaupið aðeins um 3
1/2%.
Mér skilst, að nú sé sú hugsun
einmitt mjög mótandi i undir-
búningi kjárasamnninga verka-
lýðsfélaganna, að meir verði
metið allt, sem eykur kaupmátt
launanna en stundum áður. Væri
óskandi að sú hugsun yrði ráðandi
I næstu samningum.”
Alþýðublaðið
Laugardagur 22. nóvember 1975.