Alþýðublaðið - 27.10.1976, Síða 3

j|}ff§f.I*‘lMiðvikudaaur 27. október 1976 |3
37. fiokksþing Alþýðu-
flokksins hófst í Hótel
Loftleiðum s.l. föstudag og
lauk aðfaranótt mánu-
dags. Mikið annríki var á
þessu þingi; afgreidd ný
stefnuskrá, laga-
breytingar um opið próf-
kjör og ályktanir í ýmsum
þjóðmálum. Þá urðu
miklar umræður um
fjármál Alþýðuf lokksins,
en fyrir þinginu lágu
reikningar flokksins.
Þetta er fjölmennasta
þing, sem Alþýðu-
flokkurinn hefur háð um
áratuga skeið. Um 150
fulltrúar sátu það, auk
fjölmargra gesta. — Á
þinginu var lýst kjöri 9
heiðursf élaga, eins og áður
hefur verið sagt frá í
blaðinu.
A næstu síðum verður
birt ræða formanns
flokksins, Benedikts
Gröndal, sem vakti verð-
skuldaða athygli. Einnig
ræða Björns Jónssonar,
forseta ASÍ, ritara
fiokksins og allir reikn-
ingar. Á næstu dögum
birtir blaðið ályktanir og
fréttir frá þinginu.
Allar myndir frá þinginu tók GTK
Alþýðuflokkurinn starfar
fyrir opnum tjöldum
Kæru flokksvinir.
Það er órói i náttúru landsins og ólga i
þjóðfélaginu um þessar mundir.
Þar sem við reisum milljarðamann-
virki til að beizla orku, lyftist jörð eða
lækkar, hverir brjótast fram og óttazt er
sprengigos.
Þegar mest riður á, að þjóðin standi
saman sem einn maður og brjótist út úr
myrkviðum efnahagserfiðleika, kemur i
ljós rotnun i þjóðlifinu, fjársvik og auðg-
unarafbrot, spilling og glæpaöld.
Nú er þörf á einni þjóðarsál, en i henn-
ar stað eru sundrung og bræðravlg.
Nú er þörf á sterkri stjórn, en við búum við veika
rikisstjórn, þar sem tortryggni ræður á heimilinu.
Nú er þörfá öflugu Alþingi, en i þess staö er þingið van-
virt og veikt.
Þaö er flokkshefð, aö formaður flytji við þetta tækifæri
yfirlitsræðu um stjórnmál siðustu tveggja ára.Enda þótt
nú sé um óvenju margt að ræða á þvi sviði, ætla ég að
bregöa frá þeirri venju, að fjalla eingöngu um innri mál
Alþýöuflokksins, blaðaútgáfu, eignir og fjármál, skipu-
lagsstarf og þau verkefni, sem biða okkar, svo og um lýð-
ræðið i flokknum.
Aðrir framsögumenn munu ræða hin ytri stjórnmál, og
þið munuð ræða þau og gera um þau ályktanir næstu tvo
daga. Efnahags- og siðferðisvandamál þjóðarinnar gefa
okkur til kynna, hve mikil verkefni biða Alþýöuflokksins
og jafnaðarstefnunnar i Islenzku þjóölifi. Til aö leysa þann
vanda verður flokkurinn að styrkja innviði sina, auka til
muna starf sitt og gerast heilsteypt baráttusveit, sem get-
ur sótt fram i gagnkvæmu trausti, i óbifandi trú á flokkinn
og stefnuna.
Það hafa oröið kynslóöaskipti i Alþýðuflokknum, og sem
betur fer er áberandi, að meira kemur nú fram af efnilegu
ungu fólki i röðum okkar en hinna flokkanna. Yngra fólkiö
vill fá að vita meir um fjárreiður flokksins og sögu þeirra,
um rekstur Alþýðublaðsins og annað, er máli skiptir.
Þá hefur gustur hinnar nýju og frjálsu blaöamennsku
leikið um stjórnmálaflokkana og dregið fram i dagsljósið
Armannsfeil og Klúbbinn og sitthvað fleira, sem tengja
má við flokkana. Andstæöingar Alþýðuflokksins hafa
skoðað flokksstarf okkar I smásjá og rekiö rækilegar per-
sónunjósnir um forustumenn flokksins, án þess að finna
neitt sem nálgast það aö vera saknæmt. Engu að siður
Ræða
Benedikts
Gröndal á
flokksþinginu
gefur þetta okkur tilefni til þess að gera rækilega hreint
fvrir okkar dyrum, og þaö skulum við gera á þessu þingi.
Veigamesta ástæöan til þess, að ég mun fjalla um innri
mál Alþýðuflokksins, er stórfelld breyting, sem oröiö hef-
ur á viðhorfiþjóða til fjármála stjórnmálaflokka um allan
hinn frjálsa heim. Augu manna hafa loksins opnazt fyrir
þeirri staðreynd, aö fjármagn hefur haft stórfelld áhrif á
stjórnmálaflokka og menn, og þau áhrif eru óeðlileg —
andstæð grundvallaratriöum lýöræðisins. Þaö er ætlunin,
að fólkiö — en ekki peningarnir — ráöi f lýðræöisrikjum.
Þessi þróun hefur leitt til þess, að rikisvaldið greiðir nú
sjálft verulegan hluta af útgjöldum við kosningabaráttu,
til þess að flokkarnir séu ekki háðir peningavaldi. Banda-
rikin ganga i þessu efni á undan, enda var veigamikill
hluti Watergatemálsins um fjátstyrki til flokka. 1 Vestur-
Þýzkaiandi greiðir rikið 3,5 mörk á hvern kjósanda til
kosningabaráttunnar. A Noröurlöndum er alls staðar lög-
gjöf um rikisaöstoö til stjórnmálaflokka. Um siöustu helgi
tilkynnti sænski Ihaldsflokkurinn, aö hann mundi ekki
framar taka viö fé frá stórfyrirtækjum — og eru það ekki
litil tiöindi.
Hvarvetna eru gerðar þær kröfur til stjórnmálaflokka,
að þeir sýni bækur slnar, birti reikninga og starfi á
lýðræðisiegan hátt fyrir opnum tjöldum. Þetta er heil-
brigð þróun.
Hér á landi rikir mikil tortryggni I garö flokkanna og er
sú trú útbreidd, að þeir séu upp til hópa fjárhagslega
spilltir, en valdamenn og valdaklikur ráöi þar öllu — en
ekki flokksfólkiö sjálft. Stjórnmálaflokkar á Islandi eru
ekki bókhaldsskyldir, hvað þá aö þeim beri aö birta reikn-
inga sina. Þeir eru einnig skattfrjálsir.
Alþýðuflokkurinn hlýtur aö fylgja hinni nýju stefnu um
aö flokkar starfi fyrir opnum tjöldum, hljóti opinbera aö-
stoð, en beri margvislega ábyrgö, sérstaklega gagnvart
flokksfólkinu sjálfu, og birti reikninga sina. Meðan for-
ustumenn hinna flokkanna tala og rifast um þessi mál,
hefur þingflokkur Alþýöuflokksins samið langt og Itarlegt
frumvarp til laga um stjórnmálaflokka, sem er alger nýj-
ung hér á landi. Hinir flokkarnir hrukku við á þingi, er
þeir sáu þetta frumvarp, og flýttu sér að skipa nefnd i
málið. Þar er þaö nú, og virðist þeim ekkert liggja á. En
við jafnaðarmenn skulum sýna viljann i verki.
Ég tel liklegt, að islenzkir stjórnmálaflokkar veröi áöur
en langt liður gerðir bókhaldsskyldir. Ég tel einnig liklegt,