Alþýðublaðið - 27.10.1976, Page 10

MtÁVER-UTAVER-UTAVER-UTAVER-UTAVER-LITAVERLITAVER
FRÉTTIR 11
10 FRÉTTIR
Miövikudagur 27. október 1976 bla^fð1
5Sar Miðvikudagur 27. október 1976
Þörungavinnslan h.f.:
125.7 milljón
króna tap á
rekstrinum það
sem af er árinu
Reikningslegt tap á
rekstri þörunga-
vinnslunnar h.f. að
Reykhólum, nam 125.7
milljónum króna fyrstu
átta mánuði þessa árs.
Þetta kemur fram i
skýrslu stjórnar
Þörungavinnslunnar
sem dreift var á fundi
með blaðamönnum á
mánudag.
I skýrslu stjórnarinnar segir
„Ljóst er að rekstur fyrirtækis-
ins hefur brugðist hrapalega og
við fyrstu sýn viröist ekki ljóst,
hvernig rekstrargrundvöllur
geti verið fyrir starfsemi er far-
ið hefur þannig úrskeiðis.
Að athuguðu máli telur stjórn
félagsins þó rétt að gera frekari
tilraun til rekstrar og gera þær
ráðstafanir i fjárhagslegum,
stjórnunarlegum og tæknilegum
efnum sem hugsanlega geta
leitt til árangurs.”
Það kemur fram i þessari
skýrslu að ekki sé unnt að halda
rekstri fyrirtækisins áfram
nema að til komi stórlega aukið
hlutafé er rétt geti eigin fjár-
stöðu og séð fyrirtækinu far-
borða á fyrirsjáanlegu erfið-
leika og uppbyggingartimabili.
Þess má geta að hlutafé
Þörungavinnslunnar h.f. er 120
m.kr., sem skiptast þannig, að
rikið á 90 m.kr., skozka fyrir-
tækið Alginate Industries á 17
m.kr., nærliggjandi sveitarfélög
6 m.kr., en 7 milljónir af hluta-
féinu er i einstaklingseign. Það
kom fram á fundinum að skozki
eignaraðilinn hefur boöist til að
tvöfalda sitt hlutafé auk þess
sem fyrirtækið hefur boðist til
að greiða meira fyrir afurðirn-
ar, en fyrirtækið kaupir svo tii
alla framleiðslu Þörungavinnsl-
unnar, og greiðir nú þegar
hærra verð en almennt heims-
markaðsverð.
Orsakir erfiðleikanna
1 skýrslu stjórnarinnar eru
raktar orsakir rekstrarerfið-
leika þeirra sem hrjáð hafa
fyrirtækið.
Kemur þar fram, að miklar
truflanir urðu á rekstrinum er
vatnsmagnið i þeim tveimur
borholum sem sjá verksmiðj-
unnifyrirheitu vatni, minnkaði,
leiddi það til þess, að þurrkaf-
köst verksmiðjunnar drógust
saman.
Þá komu fram nokkrir gallar
á tækjum verksmiðjunnar sem
ullu rekstrartruflunum, sér-
staklega framanaf. Einnig urðu
tafir á þvi siðast liðið vor, að fuli
starfræksla gæti hafist, þar eð
dráttur varð á afgreiðslu fjár-
festingarlána.
Bilanir á sláttuprömmum
hafa valdið því að 5.2% sláttu-
daga hafa farið forgörðum en
7.7% af völdum erfiðleika við
mjölútskipun og vegna skorts á
netum þegar verksmiðja hafði
ekki undan öflun. Þannig nýtt-
ust ekki nema tæp 60% hugsan-
legra sláttudaga, en stefnt hafði
verið að 83.5% nýtingu.
1 skýrslunni segir: „Enda þótt
ýmis tæknileg, fjárhagsleg og
skipulagsleg vandamál hafi
valdið erfiðleikum fram að
þessu, er 1 jóst að þau muni leys-
ast innan skamms tima.”
Tillögur stjórnar
I tillögum stjórnar Þörunga-
vinnslunnar um aðgerðir kemur
fram, að hún telur að þráttfyrir
hina miklu rekstrarerfiðleika
sem fyrirtækiö hefur komist i,
séu sterkar likur á þvi að það
geti rétt sig við.
Er i tillögunum bent á, að i
haust hafi verið gerðar tilraunir
með handöflun á þangi i tengsl-
um viö notkun þangskurðar-
pramma. Með samvinnu þang-
skurðarpramma og hand-
öflunarmanna er timafrekast og
erfiðasta þætti handöflunarinn-
ar létt af öflunarmönnunum og
sýna bráðabirgðaniðurstöður að
með þessu fyrirkomulagi megi
auka nýtanlegan tima við hand-
skurð verulega.
Gefa byrjunartölur til kynna,
að með þessum hætti geti hver
sláttumaður skorið 3-4 tonn á
dag að meðaltali.
Segir i skýrslunni að 30-40
handskurðarmenn muni langt
til nægja til að sjá verksmiðj-
unnifyrirhráefni,og yrði iheild
stefnt að öflun sem samsvaraði
4000 tonnum af þurru mjöli sem
ættu að nægja til að beinn
reksturskostnaður verksmiðj-
unnar á árs grundvelli næðist
inn.
Langtlmaáætlun
I langtimaáætlun sem stjórn
Þörungavinnslunnar hefur gert,
er miðað að þvi að á næsta ári
verði unnt að framleiða 2300
tonn af þurru mjöli, en 4000 á
öðru ári og stigaaukning þar til
náð yrði 6000 tonna framleiðslu
1983.
Langtimaáætlunin sýnir
rekstrarhalla um 113 milljónir
króna á næsta ári, 35 m.k. árið
1978, 5 m .kr. árið 1979 en upp frá
þvi vaxandi rekstrarhagnað.
Miðað er við að afborganir lána
fari fram á árunum 1980-1987 og
að hallarekstur fyrstu ára verði
fjármagnaður með hlutafjár-
aukningu allt að 300 m.kr. fram
til ársins 1980, þar af 260 m.kr.
vegna þessa árs og næsta.
I niðurlagi skýrslu stjórnar
Þörungavinnslunnar segir að
ljóst sé að horfast verði i augu
við verulega aukningu fjár-
magns i fyrirtækið ef það á að
komast á laggirnar, en þrátt
fyrir nokkra óvissu um hvernig
ganga muni að koma rekstri i
viðeigandi form telji stjórnin
sterkar likur á að það takist.
Þá er það álit stjórnarinnar,
aö framtiðarverðmætasköpun
fyrirtækisins sé svo mikil i út-
flutningsverðmætum og at-
vinnutekjum á efnahagslega
vanþróuðu svæði, að góð rök séu
fyrir ákvörðun um framhald og
þeirri ráðstöfun fjármuna sem
af slikri ákvörðun leiðir.
—GEK
VALSMENN
ÁFRAM
í AÐRA
UMFERÐ
Riðu ekki feitum
hesti frá þessum
leikjum þar sem
áhorfendur vantaði
Valsmenn áttu ekki í
miklum erfiðleikum
með „Rauðu drengina”
frá Luxemburg i
Evrópukeppni
bikarhafa i handknatt-
leik, en þessi lið léku
báða Evrópuleikina i
Laugardalshöllinni um
helgina. Skoruðu
Valsmenn samtals 54
mörk gegn 23 mörkum
rauðu drengjanna.
Enginn glansleikur.
Þrátt fyrir þennan mikla sigur
er varla hægt að hrósa
Valsmönnum fyrir góðan leik.
Fyrri leikurinn fór fram á
laugardaginn. Lauk honum með
14 marka mun, 25-11. Flest mörk
Valsmanna voru skoruð af linu,
eftir laglegar leikfléttur, og ekki
var mikið um langskot. Virtust
Valsmenn vilja gefa áhorfendum
kost á að sjá laglegan handknatt-
leik og voru mörg marka
Valsmanna gullfalleg. En þeir
gerðu sig þó oft seka um slæmar
vitleysur. En það er erfitt að ná
sinu bezta gegn slökum and-
stæðingi.
Þvi vissulega voru rauðu
drengirnir slakir. Sennilega eru
þeir eitt slakasta handknattleiks-
liðsem ég hef séð.Þeir börðust þó
af mikilli elju og krafti.
Markvarzlan var þó þeirra bezti
punktur.
Hætt er við þvi, að Valsmenn
mæti meiri mótstöðu i annarri
umferð. Ef þeir ætla að eiga
möguleika á að komast enn
lengra, verða þeir að sýna betri
leik en þeir gerðu um helgina.
Seinni leikurinn endaði 29-12 og
var hann mjög keimlikur fyrri
leiknum. Ahorfendur voru sára-
fáir.
—ATA
JLITAVER-LITAVER-LITAVER-LITAVER-LITAVER-LITAVER-LITAVER-LITAVEá
PUNDIÐ FELLUR
TEPPIN LÆKKA
VERÐ
PER.
FERM.
Litavers verðlisti yfir
GÓLFTEPPI
komið á gólfið
Einnig seijum við
teppin þvert af rúllu
og þá lækkar verðið
enn meir
Nú er tækifærið
fyrir alla þá sem
eru í gólf -
teppahugleiðingum
KOMIÐ — SJÁIÐ — SANNFÆRIZT
Lítið við
Bouquet ..3,364
Regency og Bohemia .. 3,250
Orion Sherwood .. 2,680
Jupiter .. 2,150
Aquorius Ria .. 3,250
Harvard Ria .. 2,500
Florence .. 3,364 =
Zeppelin .. 3,660
Sf. Lawrence .. 2,680
Madison .. 2,680
'Elizabethan Senator.. .. 2,950

því það
hefur ávallt borgað sig
M3Avin-H3Avin-u3AVin'H3AVin-n3AVin-y3Avin-a3Avin-a3Avih
Nýr flugvöllur á Sauðárkróki
Siðastliðinn laugardag
var formlega tekinn í
notkun nýr flugvöllur á
Sauðárkróki. Flug-
brautin er 2014 metra
löng, og er hún þvi
lengsta sinnar tegundar
á islandi, utan Kefla-
vikurflugvallar.
Arið 1973 var samþykkt fjár-
veiting fyrir flugvöíl á Sauð-
árkróki, og hófust framkvæmdir
við flugbrautargerðina þá um
sumarið. Var upphaflega gert ráð
fyrir, að brautin yrði aðeins 1400
metra löng, en sú lengd dugar
sæmilega fyrir innanlandsflug
Fokker Friendship vélanna. Siðar
samþykkti flugráð, að brautin
yrði byggð i fulla lengd, eða 2000
metra.
Nú hefur, eins og áður sagði,
verið lokið við undírbyggingu
brautarinnar i fulla lengd, og kostnaður við flugbrautina og
hafin upp setning ljósabúnaöar. önnur athafnasvæði um 95
Er gert ráð fyrir að heildar- milljónir króna, fjarskipta- og
kostnaður við flugvöllinn með aðflugskerfi 23 milljónir króna,
ljósabúnaði og blindaðflugskerfi, ljósaútbúnað 9 milljónir króna og
verði I árslok 1976 um 125 annar kostnaður um 1 milljón
milljónir króna. Þar af er króna.
Halldór E. Sigurðsson
samgönguráðherra var við-
staddur opnun Sauðár-
króksflugvallar og kvaðst hann
fagna mjög, þeim áfanga sem nú
hefði náðst. Þróun sú, sem átt
hefði sér stað i vöruflutningum
hér á landi, sýndi að slíkur flug-
völlur yrði til ómetanlegs gagns
fyrir Skagafjörð og nágranna-
héruðin. Afhenti ráðherra siðan
flugumferðarstjórn og flugráði
völlin til varöveislu. jss
Verkamannafélagið Fram á Sauðárkróki:
ALVARLEGUR HNEKKIR FYRIR
ATVINNULÍF A SAUÐÁRKRÓKI
til þessarar beiðni Verkamanna- væntanlega gert á næsta fundi
félagsins Fram, en það verður ráðsins. —GEK
SJONVARPSEINVIGI
D0LE 0G M0NDALE
Vegna upplýsinga um hugsan-
legan samdrátt i starfsemi og
framleiðslu Sútunarverksmiðj-
unnar Loðskinns hf. á Sauðár-
króki gerði stjórn og trúnaðar-
mannaráð Verkamannafélagsins
Fram á Sauðárkróki ályktun, þar
sem þvi er lýst yfir, að vegna þess
með hverjum hætti umrædd sút-
unarverksmiðja hefur verið rekin
að undanförnu, yrði það alvarleg-
ur hnekkir fyrir atvinnulif á
Sauðárkróki ef verksmiðjan
neyðist til að fækka starfsliði sinu
og draga úr framleiðslu.
Telur fundur stjórnar og
trúnaöarmannaráðs, að mikla
nauðsyn beri til, að auka starf-
semina og gera hana fjölbreytt-
ari.
Þá væntir fundurinn þess, að
framvegis verði þannig á málum
haldið, að verksmiðjan fái nægi-
legt hráefni til vinnslu og geti
með þvi móti skotið styrkari stoð-
um undir atvinnulif á Sauðár-
króki og veitt þvi meiri kjölfestu.
Var þessi ályktun send Fram-
leiðsiuráði lartdbúnaðarins með
ósk um stuðning ráðsins.
I viðtali við Svein Tryggvason,
framkvæmdastjóra Framleiðslu-
ráðs landbúnaðarins, kom fram
að ráðið hefur ekki tekið afstöðu
Sjónvarpseinvigi varaforseta-
efna i forsetakosningunum i
Bandarikjunum, þeirra Robert
Dole, republikana og.Walter
Mondale frambjóðenda demo-
krata, verður sýnt i ameriska
bókasafninu að Neshaga 16 i
kvöld, miðvikudagskvöld, klukk-
an 20.30.
Sýningin er öllun opin og ekki
sizt er blaðamönnum, sem
fylgjast með forsetakosningunum
vestra bent á þessa sýningu.
1 siðustu viku sýndi bókasafnið
eitt af einvigum Ford og Carters
við góða aðsókn.
—SG.
Hvort hefur betur
Vísir eða Dagblaðið?
Rúmlega ár er nú liðið siðan
hafin var útgáfa annars
siðdegisblaðs i Reykjavik. Mis-
jafnar skoðanir voru á lofti við
útkomu blaðsins, og þvi spáð
að annað hvort blaðið, Visir eða
Dagblaðið, gæfist fljótlega upp i
baráttunni og hætti að koma út.
Bæði blöðin seljast vel enn i dag.
En hvernig gengur baráttan?
Alþýðublaðið hafði samband við
ritstjóra Dagblaðsins og
framkvæmdastjóra Visis, og
siðar er ætlunin að fá upplýs-
ingar hjá öðrum dagblöðum um
hvernig útgáfan gangi.
Dagblaðið.
Að sögn ritstjóra Dagblaðsins
er blaðið gefið út i frá 23—28
þús. eintökum daglega. Meðal-
tal er um 24.200 eintök. Mest er
prentað á mánudögum.
Um 5.000 blöð eru send út á
landsbyggðina, og eru það bæði
áskrifendur og lausasaia.
Askrifendur að Dagblaðinu
eru um 9.000.
Fyrstu dagana eftir útkomu
blaðsins var það prentað dag-
lega i 27—28 þús. eintökum.
U.þ.b. mánuði siðar var upplag
komið niður i 21.000 eintök, en
siðar hefur talan farið hækkandi
og eru nýjustu tölur frá 23—28
þús. eintök.
Tekjur Dagblaðsins eru um 20
milljónir á mánuði, en um aug-
lýsingatekjur gat Jónas
Kristjánsson ekki sagt, þar sem
þær væru mjög breytilegar.
Af þessum tölum er ljóst að
daglega ætti að seljast i lausa-
sölu um 14—19 þús. eintök af
Dagblaðinu.
Visir
„Af þeim tölum sem ég hef úr
prentsmiðju Morgunblaösins,
þar sem bæði Morgunblaðið og
Dagblaðið eru prentuð, en þær
eru: Morgunblaðið 35.000 eintök
og Dagblaðið rúmlega 20.000
eintök, sé ég að Visir er annað
stærsta blað landsins”, sagði
Daviö Guðmundsson
framkvæmdastjóri Visis. Annað
vildi Davið ekki láta hafa eftir
sér.
Samkvæmt heimildum úr
Media Scandinavia 1976 árgangi
en þar er að finna upplýsingar
um fjölmiðla á Norðurlöndum,
er Visir gefinn út i 27.000 eintök-
um daglega. Þar er ekki að
finna upplagstölu Dagblaðsins.
— AB.
MARGIR L0GÐU LEIÐ
SINA í FYRIRTÆKIN
Á AKUREYRI í SÍÐUSTU
VIKU
Mörg iðnfyrirtæki á Akureyri sýndu
framleiðslu sina i miðbæ Akureyrar á
meðan á iðnkynningarvikunni stóð.
Meðal annars kynntu fyrirtækin Sana
og Kaffibrennsla Akureyrar hluta
framleiðslu sinnar á þann hátt, að 3
siðustu daga voru ókeypis veitingar á
kaffi og Valash i Hafnarstræti fyrir
hvern sem hafa vildi. Öhætt er að
segja að vegfarendum hafi þótt
nýlunda að þvi að skola göturykinu
niður með þessum kjaradrykkjum,
enda var löng biðröö við drykkjarám-
ur og kaffikönnur i miðbænum allan
timann sem veitt var.
Santoskaffið rann út.
Þröstur Sigurðsson framkvæmda-
stjóri Kaffibrennslunnar sagði i sam-
tali, að ekki væri vitað hversu mikið
magn af kaffi hefði verið drukkið i
miðbænum þessa daga, en það hefði
verið mikið. Var alltaf óslitin biðröð
við veitingastaðinn, en veitingum var
hætt um kl. 17 á sunnudag, vegna
slæms veðurs.
Mikil framleiðsluaukning.
Þröstur Sigurðsson sagði að sölu-
aukning framleiðslu Kaffibrennslunn-
ar væri mikil i ár, miðað við fyrri ár.
Sérstaklega sagði hann eftirtektarvert
hve salan hefði aukizt við þá breyt-
ingu, að framleiða Braga- og Santos-
kaffi i loftþéttum umbúðum. Hófst sú
framleiðsla i byrjun mai á þessu ári.
Framleiðsluverðmæti Kaffibrennsl-
unnar á siðasta ári, var nálægt 244
milljónum króna, en að likindum
verður það 80—90% meira i ár. Taka
ber þó með i reikninginn, að kaffi hef-
ur hækkaö mikið að krónutölu á sama
timabili.
Fjöldi manna skoðaði Sana
Magnús Þórisson framkvæmda-
stjóri ölgerðarinnar Sana á Akureyri,
sagði i viðtali, að margt manna hefði
heimsótt verksmiðjuna þá tvo daga
sem hún stóð opin gestum, i iðnkynn-
ingarvikunni. Gestirnir fengu auðvitað
að dreypa á framleiðslu verksmiðj-
unnar i leiðinni og voru þar drukknir
yfir 80 kassar af öli og gosdrykkjum.
Að auki veitti verksmiðjan gestum
miðbæjarins af framleiðslu sinni,
og hurfu þar á annað þúsund litrar af
öli eins og dögg fyrir sólu.
Búizt er við að framleiðsluverðmæti
Sana verði um 138 milljónir króna á
þessu ári, en það þýðir um 2%
framléiðsluaukningu frá fyrra ári.
Verksmiðjan framleiddi þá 258 þús.
litra af gosdrykkjum, 635 þús. litra af
öli og 357 þús. litra af ávaxtasafa. Um
helmingur þessa magns er seldur á
Reykjavikursvæðinu.
—ARll
Islendingar í Kaupmannahöfn
FJÖLBREYTT STARF I
JÓNSHÚSI
I vetur verður sem undanfarið, rekin
starfsemi i Húsi Jóns Sigurðssonar i
Kaupmannahöfn, fyrir námsmenn og
aðra tslendinga búsetta i Kaupmanna-
höfn. Hús Jóns Sigurðssonar er opið
alla virka daga frá kl. 6—10 og laugar-
daga og sunnudaga frá kl. 4—10. Hægl
er að fá að lita i öll islenzku dagblöðin
horfa á litasjónvarp, eða rabba sam-
an. Fjölbreytt félagsstarf verður rekið
i vetur á vegum félaganna tslendinga-
félag — Námsmannafélag.
Söngur er vinsæll hjá Islendingun-
um, og eru söngæfingar i St. Páls-
kirkju, þar sem allir söngglaðir eru
velkomnir. Fyrirhugað er einnig aí
stofna söngflokk i Jónshúsi. Fótbolta-
a^fingareru iökaðar af miklu kappi, og
farið til Sviþjóðar i keppnisferðir. Sér-
stök kvennakvöld eru haldin, þar sem
kvenfólkið kemur saman með handa-
vinnu, syngur ogskemmtir sér. Einnig
er opið hús fyrir eldri tslendinga, þar
sem boðið er upp á ódýrt kaffi, sýndar
myndir að heiman, sungið og skemmt
sér á annan hátt. Þá eru íslendinga-
slóðir i Kaupmannahöfn heimsóttar,
og fer Svavar Sigmundsson lektor
fyrir hópnum.
Ekki má gleyma Hangikjötsveizl-
unni. Þar er boðið upp á gómsælt
lambakjöt, ættuðu aí norðlenzkum
mosaþembum, kartöflujafning, a ía
Þykkvabær, og öl. Fjöldasöngur og
tækifæri vcrður gefið á að stiga polka
og ræl.
Sósialislar i Kaupmannahöfn fá einn-
íg sinn skerf. Gengizt er fyrir kynning-
um á stefnum vinstri hópa á íslandi.
Kynnt verða Eik (Eining kommúnista
og verkalýðsstéttarinnar), KFl
(Kommúnistafélag Islands) Fylkingin
og Alþýðubandalagið.
I Jónshúsi er bókasafn sem öllum
lslendingum er heimill aðgangur að.
En ekki er lif námsmanna á Kaup-
mannahöfn einn dans á rósum.Lána-
mál þeirra hafa verið i ólestri eins og
annarra. 1 tilkynningu sem P'INK fékk
frá Menntamálaráðuneytinu segir, að
úthlutun haustlána hefjist væntanlega
um miðjan nóvember. og ráðuneytið
vænti þessfastlega að nú komist regla
á starfsemi lánasjóðsins og lán verði
eftirleiðis afgreidd á auglýsum tima.
Eru námsmenn næsta óhressir yfir
þessari afgreiðslu mála, og segja
orðalag tilkynningarinnar ekki gefa
tilefni til neinnar bjartsýni. —AB
Nagladekkin engin skylda
15. október gekk i gildi timi snjóhjól-
barðanna. Margir vilja halda að eftir
þann tima sé skylda að aka með
neglda hjólbarða, en svo er ekki.
Nægilegt er að vera með hjólbarða
með grófu mynstri, sem hægt er svo að
bregöa undir keðjum, þegar viðnám
þeirra er ekki nægilegt. Umdeilt er
einnig hvort negldir hjólbarðar veiti i
reynd aukið öryggi i- umferðinni. I
auðu færi er hemlunarvegalengd
lengri og öryggið þar af leiðandi
minna. Staðreynd er að þessi búnaður
veitir ökumönnum falska öryggis-
kennd, þannig að margir auka
hraðann og aka hraðar en færið leyfir
og hemlunarvegalengdin reynist of
löng, þegar draga þarf úr hraða eða
nema staðar. Athygli skal einnig vakin
á þvi að negldir hjólbarðar eru ekki
eini löglegi búnaðurinn til vetrar-
aksturs og engin skylda er þvi að nota
þennan búnað. Notkun negldra hjól-
barða kostar borgarbúa allt að 200
milljónir króna arlega i viðhald á mal-
bikuðum götum. þannig að stytting á
þeim tima sem negldir hjólbarðar eu i
notkun sparar umtalsverðar fjárhæðir
i minnkandi sliti á malbikinu, segir i
frétt frá gatnamálastjóranum i
Reykjavik.
—AB