Alþýðublaðið - 01.12.1976, Blaðsíða 11

£;%%%**’ Miðvikudagur 1. desember 1976
ÚTLÖND 11
GERT VAR ÚT UM ÖRLÖG AUSTUR-
TIMOR í SÖLUM ÁSTRALSKA ÞINGSINS
i júlí síðastiiðnum var
austurhluti eyjunnar
Timor formlega gerður
að 27. héraðinu í eyrikinu
Indónesíu. Þetta gerðist
eftir rúmlega eins árs
blóðuga borgarastyrjöld
sem hófst að lokinni
meira en 400 ára nýlendu-
stjórn Portúgala.
Ekki tókst indónesiska
stjórnarhernum þó að út-
rýma sjálfstæðishreyf-
ingunni Fretilin. Skæru-
liðar f y Ikingar innar
halda til í fjalllendi
austur Timor. En þeir eru
ekki margir, líklega á bil-
inu 300-1000. Sérfræð-
ingar um málefni
Indónesíu telja ólíklegt að
frelsishreyfingin muni á
næstunni sætta sig við
yfirráð stjórnarherranna
f Djakarta.
Síðasta orustan
„Orusta” sú sem endanlega
geröi Ut um örlög austur Timor
var ekki háð á vigvöllum eyjar-
innar, heldur bendir allt til þess
aö hún hafi verið háö i sölum
ástralska þingsins.
t byrjun október siöastliöinn
fór hinn hægri sinnaði forsætis-
ráðherra Astraliu, Malcolm
Fraser, i opinbera heimsókn til
Indónesiu. I ávarpi sem hann
flutti fuiltrúum indónesiska
þjóðþingsins sagöi hann að
Astraliumenn myndu ekki
skipta sér af átökunum á austur
Timor. bað er mikilvægara,
sagði Fraser, aö beina sjónum
til samskipta Indónesiu og
Ástraliu i framtiðinni.
bá hét ástralski forsætisráð-
herran þvi að Astraliumenn
myndu ekki standa gegn
Indónesum ef málefni Timor
kæmu til umræðu á alþjóðavett
vangi, svo sem hjá Sameinuðu
þjóðunum. bá sagði Fraser
einnig að útvarpsútsendingar
FRETILIN frá Norður-Astraliu
yrðu þegar i stað stöðvaðar.
A meðan heimsókn Frasers til
Indónesíu stóð veitti Astraliu-
stjórn indónesiska rauðakross-
inum 250.000 dollara (ástralska)
aðstoö til þess að fjármagna
hjálparstarfið á austur Timor.
Eftir að Fraser hélt heim úr
heimsókn sinni, sögðu talsmenn
indónesisku stjórnarinnar að
Astralia hefði viðurkennt
innlimun Austur Timor i Indón-
esiska rikið.
t Astraliu rikir sterk samúö
með Fretilin samtökunum, ekki
;sist vegna þess að i innrás
Indónesa i Austur Timor voru 5
ástralskir blaðamenn drepnir.
I umræðum sem urðu I
ástralska þinginu neitaði Fras-
er þvi staðfastlega að um væri
að ræða neina hlutleysisviður-
kenningu stjórnarinnar á inn-
limun Austur-Timor i Indónesiu.
Verkamannaflokkurinn, sem er
i stjórnarandstöu, neitaði að
taka þessi orð forsætisráðherr-
ans gild og bar fram vantraust-
tillögu (sem var felld með 83 at-
kvæöum gegn 32).
Að sögn Whitlams formanns
Verkamannaflokksins voru
þetta endalok striðsins á Austur-
Timor. Astralska rikisstjórnin
hefði svikið Ibúa Austur-Timor
og með þvi að kalla FRETILIN
hreyfinguna kommúnistiska
hafði Fraser I raun veriö að
mæla innrás Indónesa á Austur-
Timor bót.
Samviskubit Whitlams
bau stóru orð sem Whitlam
notar nú eiga ef til vill rót sina
að rekja til þess að hann hefur
ekki sem bezta samvisku. A
meöan borgarastyrjöldin á
Austur-Timor stóð, I fyrra, steig
stjórn Whitlams (sem varð að
fara frá i nóvember i fyrra)
aldrei neitt það skref, sem skaö-
að gæti stjórn Indónesiu. Whit-
lam treysti sér aldrei til þess að
viðurkenna FRETELIN opin-
berlega.
í stað þess réðist Whitlam á
Protúgali fyrir að hafa skilið
landiö eftir stjórnlaust og gefið
það örlögunum á vald. En
Portúgalir höfðu um annað að
hugsa haustið 1975 en þessa litlu
nýlendu hinumegin á hnett-
inum. Mikill órói rikti heima
fyrir og Portúgalir töldu sig
ekki hafa efni á fleiri nýlendu-
styrjöldum. bvi var það þegar
Indónesr réöust inn I Austur-
Timbr að Portúgalir kusu að
fylgja sömu stefnu og Astraliu-
menn siðar, að viðurkenna yfir-
ráö Indónesa yfir Austur-Timor
i reynd, en neita þvi að svo væri
heima fyrir.
Portúgalir viðurkenna
innrásina i reynd.
A fundi sem haldinn var i
Bankok um mánaöamótin
júli/ágúst viðurkenndu Portú-
galir yfirráð Indónesa yfir
Austur-Timor i reynd. Á fundi
þessum var 23 portúgölskum
hermönnum sem höfðu verið I
haldi i Indónesiu frá þvi innrás-
in var gerð, veitt frelsi. A þess-
um fundi lofuðu Portúgalir að
láta af árásum á Indónesiu á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna.
bað er sem sagt margt sem
bendir tii þess að Indónesar
þurfi ekki að óttast frekari af-
skifti utanlands frá, vegna inn-
rásar sinnar á Austur-Timor.
Eitt af þvi sem styður þessa
skoöun er það sem skeði, eða ef
til vill heldur það sem ekki
skeði á fundi æðstu manna hlut-
lausu rfkjanna, sem haldinn var
i Shri Lanka i haust. Fundi þess-
um lauk nefnilega án þess að
nokkur gagnrýni kæmi fram á
atferli Indónesa á Timor.
Hægri sinnaðir Indó-
nesiskir herforingjar
ekki ánægðir.
Nú skyldi maöur ætla að Indó-
nesar væru ánægðir með fram-
vindu mála á alþjóðavettvangi,
þar eð ekkert riki hefur uppi til-
burði til virkra mótmæla gegn
innrásinni á Austur-Timor En
ekki er sú ánægja almenn.
Margir af háttsettustu herfor-
ingjunum i varnarmálaráöu-
neyti Indónesiu geta ekki leynt
sárum vonbrigðum sinum með
þaö hvernig aö innrásinni var
staðiö.
beir vildu ráðast af hörku
gegn „hinum kommúnisku upp-
ivöðslu seggjum” i indónesískri
innrás, sem gerð væri með til-
heyrandi brotum og bramli, þar
sem hinir fræknustu fengju
heiðursmerki og annaö tilheyr-
andi. Shuharto forseti var ann-
arar skoöunar. Hann vildi
reyna að bregða „lagalegum”
blæ yfir innrásina. Hann var
einkum á móti öllu þvi sem yrði
til þess að hann yrði flokkaöur
sem sams konar ævintýramað-
ur i utanrikismálum og forveri
hans Sukarno.
Áður en innrásin var gerð
hafði Suharto látið utanrikis-
ráðherra sinn Adam Malik
koma þvi áleiðis til annara
rikisstjórna að þær mættu ekki
verða hissa þótt indónesiska
stjórnin leyfði sjálfboðaliðum,
sem hræddir væru um að
austur-Timor yrði kommúnista-
hreiður, hjálpa bræðrum sinum
austur þar i baráttunni við
skæruliðasamtökin FRETILIN.
bvi var það að margir litu á
afskipti indónesa af málefnum
Austur-Timor (sem i raun var
ekki annað en hernaðarleg inn-
rás) sem aðgerðir sjálfboöaliða,
sem berðust við hlið lýðræðis-
afla á Austur-Timor.
Austur-Timor, lokað
svæði.
Af indónesiskum blööum má
marka að Austur-Timor er nú
lokað svæði. Ekki einu sinni
indónesiskir rikisborgarar fá að
koma þangað án sérstakra skil-
rikja. „Austur-Timor veröur að
njóta friðar meðan unnið er að
uppbyggingarstarfi á svæðinu”
segja blaðagreinar i Jakarta.
Kaflanum um sjálfstæöisbar-
áttu ibúa austur-Timor er nú
lokið um sinn, og saga eyjar-
innar veröur á næstunni sem
lokuö bók.
I viðtali við blaðamenn sagöi
háttsettur embættismaður i
utanrikisráðuneytinu aö ekki
kæmi til greina að halda þjóðar-
atkvæðagreiðslu á Austur-Tim-
or, til þess að komast aö þvi
hver raunverulegur vilji ibúana
er. „íbúarnir eru svo vanþrosk-
aðir eftir 400 ára nýlendustjórn
Portúgala á eyjunni að sann-
gjarnar kosningar eru óhugs-
andi. Auk þess myndu slikar
kosningar einungis koma af stað
óróa meðal ibúanna”. bessi orð
embættismannsins má skilja á
þann veg að ef til vill séu ibúar
Austur-Timor ekki sérstaklega
hliðhollir indónesiskum yfir-
völdum.
Eitt er þó vist, og þaö er aö
hinir 600.000 ibúar austur
Timor, eða þeir sem lifðu af
borgarastyrjöldina eiga vart
von á verri meðferð af hálfu
indónesisku stjórnarinnar, en
þeir hlutu á nýlendutimum
Portúgala. —ES
Willy Brandt kjörinn forseti
Alþjóðasambands jafnaðarmanna
Willy Brandt fyrrverandi
kanslari Vestur-býzkalands, var
nú fyrir skömmu kjörin forseti
Alþjóðasambands jafnaðar-
manna á fundi sambandsins sem
haldinn var i Genf nú fyrir
skömmu. Alþjóðasamband
jafnaðarmanna eru samtök
sósialista og jafnaðarmanna-
flokka frá yfir 50 löndum viðs
vegar um heim.
1 ræðu sem Brandt flutti þing-
heimi gat hann þess, að efla yrði
lýðræðislegan sósialisma i
heiminum. Ánþess að nefna beint
ástandiö i Frakklandi og á Italiu
sagði hann að meðlimafélög Al-
þjóðasambandsins yrðu að
igrunda vel afstöðu sina til hinna
óháðu kommúnistaflokka. Brandt
sagði að jafnaðarmenn yrðu að
hætta að slást við drauga. Heims-
kommúnisminn væri alls ekki
eins sterkur og áður fyrr, og vert
væri að veita þvi athygli að æ
fleiri kommúnistaflokkar væru
nú reiðubúnir að sætta sig við
leikreglur lýðræðisins.
Á ráðstefnunni I Genf voru tvö
aöalmálin afstaðan til komm-
únistaflokkana og deténte stefn-
unnar. bá var einnig rædd krafa
rikja þriðja heimsins um nýja
skipan efnahagsmála i heiminum
og einnig voru mannréttindamál
á dagskrá.
A ráðstefnunni var fyrsti full-
trúi Afriku i sambandiö boðinn
velkominn. bað var forseti
Senegal Leopold Senghor.
Margt þekktra manna sat ráð-
stefnuna bæöi núverandi og fyrr-
verandi stjórnarherrar ýmissa
rikja. Meðal þeirra má nefna
Joop de Uyl, forsætisráðherra
Hollands Mario Soares, forsætis-
ráðherra Portúgals, Ytzhak Rab-
in, forsætisráðherra tsraels,
Harold Wilson fyrrv. forsætisráö-
herra Breta og Olof Palme, fyrrv.
forsætisráðherra Svia.
KOSTABOÐ
á kjarapöllum
KJÖT & FISKUR
Breiðholti
Simi 712(111 — 7 1201

ÍENDUM
IARHRINGA
unrs Irusson
l.iuflaurgi 30
ssmm 10 200
Dúnn
Síðumúla 23
/imi 04200
...—
Heimiliseldavélar,
6 litir - 5 gerðir
Yfir 40 ára reynsla
Rafha við Óðmsíotg
Simat 25322 og 10322
Birgir Thorberg
málarameistari
simi 11463
Önnumst alla
málningarvinnu
— úti og inni —
gerum wpp gomul húsgégn