Alþýðublaðið - 22.12.1976, Blaðsíða 9

8ÍFRÉTTIR
Miðvikudagur 22. desember 1976 biai
Iþýö
laöiel
u-
íó
Miðvikudagur 22. desember 1976
ffRÉTTIR 9
Kínverskar
"^bast-
1 mott
I Þrjár
stæröir.
Verö frá
>kr. 1.350
■
:
SÉRVERZLUN MEÐ GÓLFTEPPI
Hvað segja lögfróðir menn um mál Guðbjarts Pálssonar?
- segja þau Erla Jónsdóttir og Jón
Eysteinsson
„Réttarstaða sakborninga á íslandi er veik”
Kristján Pétursson verður að leggja spilin á borðið
I - segir Guðmundur Ingvi Sigurðsson, hrl
AlþýöublaöiB náöi i gær tali af
Guömundi Ingva Sigurössyni,
hæstaréttarlögmanni, og spuröi
hann álits á þeirri ákvöröun Jóns
Eysteinssonar, bæjarfógeta I
Keflavik, aö vikja Hauki
Guömundssyni úr starfi um
stundar sakir.
Guömundur Ingvi sagöist telja
aö bæjarfógeti heföi alls ekki tek-
iö þessa ákvöröun nema aö vand-
lega athuguöu rnáli. „Ég tel aö
bæjarfógetinn I Keflavfk heföi
ekki látiö Hauk hætta nema gild
ástæöa hafi veriö til þess,” sagöi
Guömundur Ingvi.
Varöandi ógildingu Hæstarétt-
ar á gæ.zluvaröhaldsúrskuröi yfir
Guöbjarti Pálssyni og umsögn og
aögeröum Kristjáns Péturssonar
varöandi þaö mál, haföi
Guömundur Ingvi Sigurösson
þetta aö segja:
„Mér finnst rannsóknardómar-
ar og rannsóknarmenn hér á
landi alltof gæzluvaröhaldsglaö-
ir. Löggjafinn gerir einmitt ráö
fyrir þvl aö gæzluvaröhaldi sé
beitt af Itrustu varúö.”
Guömundur Ingvi benti á aö i
Bandarlkjunum væri einmitt sá
háttur á haföur aö menn fengju
að ganga lausir, gegn tryggingu,
meöan veriö væri aö kanna hvort
ákærur gegn þeim ættu viö rök aö
styöjast.
„Þaö er eins og sumir rann-
sóknarmenn sjái glæpamann I
hverjum manni og veröi aldrei
ánægöir fyrr en búiö er aö setja
einhverja I gæzluvaröhald.”
Þá sagöi Guömundur Ingvi:
„Fyrsta skylda Kristjáns
Péturssonar er aö tala minna og
dylgja minna. Fólk tekur mark á
honum af þvl hann er duglegur.
En þá veröur lika aö gera þá
kröfu til hans aö hann noti vinnu-
brögð sem eru á hærra plani en
hjá þeim mönnum, sem hann er
aö rannsaka.”
Aö lokum sagöi Guömundur
Ingvi Sigurösson: „Eins og málin
standa nú verður Kristján
Pétursson aö leggja spilin á borö-
iö.”
—BJ
Erla Jónsdóttir, fulltrúi hjá
Sakadómi Reykjavikur, sagöi I
viötali, sem Alþýðublaðiö átti viö
hana I gær, aö þvl færi vlös f jarri,
sem fram heföi komiö i dagblöö-
um á þriöjudag, aö afar sjaldgæft
eöa nánast einsdæmi væri, aö
Hæstiréttur ógilti gæzluvarö-
haldsúrskurö.
„Þetta er ekkert einsdæmi”,
sagöi Erla Jónsdóttir. Hún sagöi
aö ýmislegt af þvl sem Kristján
Pétursson heföi sagt um mál
Guöbjarts Pálssonar lægi alls
ekki fyrir. Þessi gögn þyrftu aö
koma fram og heföu reyndar átt
aö vera komin fram, en einhverra
hluta vegna heföi Kristján
Pétursson séö ástæöu til aö halda
þeim eftir.
Erla sagbi aö málið væri allt I
rannsókn og mundi Kristján
Pétursson fá aöstööu til aö leggja
fram þau gögn, sem hann heföi til
viðbótar þvl sem komið væri.
Þá haföi Alþýöublaðið samband
við Jón Eysteinsson, bæjarfógeta
I Keflavlk og vildi hann ekkert um
málið segja. Um úrskurö Hæsta-
réttar til ógildingar á gæzluvarð-
haldi Guöbjarts, sagöi bæjar-
fógeti þó, aö sllkt væri alls ekkert
.einsdæmi og myndi hann eftir
nokkuö mörgum hliöstæöum
dæmum.
Þá var bæjarfógeti spuröur um
þá ákvöröun að vlkja Hauki
Guðmundssyni úr starfi. „Ég vil
ekkert um þetta mál tjá mig á
þessu stigi”, sagöi Jón Eysteins-
son.
Þegar bæjarfógeti var spuröur
um þaö hvort eitthvaö nýtt væri I
uppsiglingu I þvi máli visaöi hann
spurningunni algerlega á bug og
frábaöst frekari spurninga.
—BJ
segir Ragnar Aðalsteinsson hæstaréttarlögmaður
Ragnar Aðalsteinsson, hrl,
sagöist litið vita um þetta mál
annað en þaö sem fram kæmi i
blöðum og af fenginni reynslu
vissi hann, að ekki væri alltaf rétt
með farið á þeim vettvangi.
Um afgreiöslu Hæstaréttar á
hinum kærða úrskuröi væri
tæpast hægtað fjalla þar eð menn
hefðu ekki hugmynd um hvernig
hinn kærði úrskurður hefði verið,
enda blöðin ekki séð ástæöu til að
birta hann ennþá. Þannig skortir
allar forsendur til að hægt væri aö
imynda sér skoðun á afgreiðslu
Hæstaréttar I þessu máli.
Þá var Ragnar inntur álits á
viðbrögðum Kristjáns Péturs-
sonar, er rannsókn málsins var
færð til embættisins i Reykjavik.
Sagði hann viðbrögð Kristjáns
óvenjuleg þar sem lögreglu- og
sakadómsrannsóknir fari ekki
fram á siðum dagblaðanna.
Einnig sagði Ragnar þaö
undarlegt að maður sem vegna
gamalla mála sem eru til rann-
sóknar viö sakadóm Reykja
vikur, skuli skyndilega
vera handtekinn i Keflavík.
Sagðist Ragnar i grundvallar-
atriðum vera þeirra skoöunar, að
áður en handtaka og frelsis-
svipting fari fram þurfi að
uppfylla mjög ströng skilyrði.
Komist dómstólar upp með að
halda mönnum í gæzluvarðhaldi á
veikum grundvelli skapi það
hættulegt fordæmi sem ekki verði
viö unað af réttaröryggis-
ástæöum. „Réttarfarið hér á'
landi ber allt of mikinn keim af
rannsóknarréttarfari, þar sem
réttarstaða sakbornings er veik”,
sagði Ragnar.
Um viðbrögð yfirsakadómara
er fógetinn I Keflavlk visaöi
málinu til hans, sagði Ragnar, að
alltaf gætti vissrar tilhneygingar
hjá yfirhlöðnum dómsstólum,
ekki aðeins hér I Reykjavik
heldur alls staðar, aö koma
málum annaö ef grundvöllur væri
fyrir þvi. —GEK
Grensásvegi 1 3,
símar 83577 — 83430.
Harma opinberar deilur einstakra dómara og
ríkissaksóknara - segir Jón E. Ragnarsson, hæstréttarlögmaður
Blaðiö leitaði til Jóns E.
Ragnarssonar og haföi hann þetta
um málið að segja:,,Þaðerörðugt
aö gera sér grein fyrir gangi
þessa máls og þeim sakargögnum
sem fyrir liggja af blaðaskrifum
eingöngu, til dæmis sakargiftum
á hendur hinum grunaöa og
gæzluvarðhalds úrskuröinum
sjálfum.
En þessi gögn hef ég ekki séö og
frásagnir blaða eru stundum
sundurlausar, þannig aö rökstutt
álit verður ekki byggt á þeim ein-
göngu.
Opinber umræöa um mál á
sliku frumstigi rannsóknar er
mjög varasöm og oft ósanngjörn.
í framhaldi af mjög auknum
skrifum dagblaða um sakamál og
dómsmál af ýmsu tagi, ber að
harma það aö ágreiningur milli
einstakra dómara og rlkissak-
sóknara komi fram I blöðum meö
þeim hætti sem oröiö hefur, þótt
alíir þessir aöilar viröist aö mér
sýnist hafa lögfræðilega rök-
studda og sanngjarnar forsendur
fyrir afstööu sinni.
Slíkur ágreiningur er oftast
fræðilegur, en getur veriö til þess
fallinn aö koma innn hjá almenn-
ingi ranghugmyndum um dóms-
stóla og réttarfar á Islandi.
1 máli sem þessu, takast á
tvenns konar hagsmunir, annars
vegar réttur borgarans og trygg-
ing fyrir þvl aö sakaöir menn
hljóti ekki ranga eöa ósanngjarna
dóma, þetta getum viö kallaö
réttlætissjónarmiö, en hins vegar
eru svo hagsmunir rlkisins sem
eiga aö tryggja þaö aö eftir lögun-
um sé farið, aö lögbrjótar hljóti
eðlilega dóma og viöurlög og aö
almenningur, eöa þeir sem fyrir
afbrotunum verða hafi trausta
vernd. Þetta getum við kallaö
réttaröryggissjónarmiö.
í sllku efni er oft vandrataö
meöalhófið en mat á þvl er oft á
tlöum hiö vanþakkaöa hlutverk
laganna manna.
Þessi ofangreindu sjónarmið
öll, koma glöggt fram i þessu til-
tekna máli sem hér er um spurt
og eingöngu reynslan og fram-
þróun þess máls og niðurstaða,
munu skera úr þvl hvaö sé rétt og
hvað rangt, eöa hvaö hafi orkað
tvlmælis.
Aö þessu athuguöu vil ég ekki á
þessu stigi málsins leggja dóm á
einstaka þætti þess, en vara mjög
viö fordómum á þessu stigi I garö
rannsóknarmannanna eöa þeirra
dómara sem um máliö hafa f jall-
aö,” sagöi Jón E. Ragnarsson aö
lokum.
—GEK
Þorsteinn Júlíusson, hrl.:
Kannað hvort ummæli Kristjáns Péturs
sonar hafi við rök að styðjast
Þorsteinn Júliusson, hæsta-
réttarlögmaður, tók það fram I
upphafi máls slns og undirstrik-
aði, aö þegar talaö væri um þetta
mál sem önnur, yröu menn aö
gæta þess, aö einskoröa sig viö
þær staöreyndir sem fram heföu
komiö og varast aö fella dóm án
þess aö fyrir lægju sannanir um
sekt eöa sakleysi viökomandi aö-
ila.
Sagöi Þorsteinn aö i sjálfu sér
sæi hann ekkert athugavert viö
þaö aö flytja máliö til Reykjavik-
ur.
Fyrir þeirri aðgerö heföú veriö
færö rök, sem virtust aö hans
mati réttlætanleg. Hitt væri ann-
að mál, aö viö handtökur eins og
þá sem átti sér staö I Keflavík
hlytu alltaf aö vakna spurningar.
Eins og til dæmis, var aöförin
gegn Guöbjarti og handtaka hans
lögleg? „Við veröum aö gæta aö
þvl, að I réttarriki eiga allir rétt á
aö bera hönd fyrir höfuð sér. Ekki
má skilja orð mín svo, aö ég sé aö
fella dóm um sekt eða sakleysi
Guðbjarts þaö get ég ekki frekar
en aðrir eins og málin standa.”
Um úrskurö Hæstaréttar haföi
Þorsteinn þetta aö segja, „Ég tel
að úrskurður Hæstaréttar hafiver
iö eina afgreiðslan sem til greina
kom, meö tilliti til þess, hve mikl-
ir annmarkar voru á hinum
kærða gæzluvaröhaldsúrskuröi.
Svo viröist sem mikiö hafi vantað
á að gögn þau sem lágu til grund-
vallar gæzluvaröhaldsúrskurö-
inum hafi fullnægt þeim grund-
vallaratriðum sem til þurfti. Þvl
miður stendur þjóöfélagiö höllum
fæti gagnvart afbrota mönnum,
þvi aö sjálfsögöu getur þaö ekki
beitt sömu aöferöum og þeir.”
Þá sagöist Þorsteinn ekki átta
sig á þætti Kristjáns Péturssonar
I þessu máli. Guöbjartur heföi
verið tekinn utan lögsagnar
Kristjáns, sem starfsmanns toll-
gæzlunnar á Keflavikurflugvelli.
Þó svo aö Guöbjartur heföi verið
tekinn fyrir tollalagabrot, hlyti
Kristján að hafa unnið aö þessu
máli I frltlma sinum.
Þá bæri aö llta á ásakanir þær
sem Kristján hefði komiö fram
með bæöi I útvarpi og sjónvarpi
mjög alvarlegum augum, þar
sem Kristján væri opinber starfs-
maður tollgæzlunnar. Kristján
heföi gefið ýmislegt I skyn, án
þess, að leggja fram staöfesting-
ar, eða gögn. Ætti núverandi
rannsóknaraöili málsins hiklaust
aö gangast fyrir þvl að hann gerði
hreint fyrir slnum dyrum, svo
hægt væri að sannreyna hvort
ásakanir hans eigi viö rök aö
styðjast.
Taldi Þorsteinn eölilegast aö
Kristján léti þeim I té allar þær
upplýsingar sem hann kynni að
hafa I fórum sínum. Ef Kristjáni
fyndist sem legiö væri á þeim
gögnum, eöa upplýsingum gæti
hann á eigin ábyrgö birt I opin-
berum fjölmiðli þau þeirra, sem
renna stoöum undir fullyröingar
hans. —GEK
Askriftarsími
Alþýðublaðsins
er 14900
Auðvitað allar barnabækurnar en líka mikið úrval allskonar þroskaleikfanga, t.d. eru
nýkomnir hinir margeftirspurðu „Raðpinnar" í fallegum gjafakössum og mjög mikið úrval
af nýjum púsluspilum fyrir börn og fullorðna.
Ennfremur bókstafir og tölustafir með segulstáli.
Það eiga allir leið í
Barnabókabúð Máls og menningar L_au£iI242
------------------------x
Mikil biaðaskrif, sem óþarft er að rekja, hafa
fylgt i kjölfar gæzluvarðhaldsúrskurðar sem
kveðinn var upp yfir Guðbjarti Pálssyni, við em-
bætti fógetans i Keflavík fyrr i þessum mánuði.
Alþýðublaðið leitaði i gær álits nokkurra lög-
fróðra manna á þessu máli og þeim blaðaskrifum,
sem af þvi hafa sprottið.
„EKKERT
EINSDÆMI”