Alþýðublaðið - 11.03.1977, Blaðsíða 2

2 STJÖRNMÁL
Föstudagur 11. marz 1977 blaSið1'
útgefa\i(Ur Alþýðuflokkurlnn. 1 1 * f
Rekslur: Reykjaprent hf. Ritstjóri og ábyrgöarmaður: Arni Gunnarsson. Fréttastjóri: Bjarni SigtryggSson.
Aðsetur ritstjórnar er i Síðumúla 11, simi 81866. Auglýsingadeild, Alþýðuhúsinu Hverfisgötu 10 — simi 14906.
Askriftarsimi 14900. Prentun: Blaðaprent h.f. Askriftarverð: 1100 krónur á mánuði og 60 krónur i lausasölu.
Margt er líkt með skyldum
Síðastliðinn föstudag
lagði ríkisstjórn jafn-
aðarmanna í Noregi f ram
i Stórþinginu svokallaðan
„skattapakka", en það
eru tillögur í skattamál-
um, sem jafnaðarmenn
hyggjast framkvæma, ef
þeir fara með völd eftir
kosningarnar í septem-
ber.
Samkvæmt frásögn
Arbeiderbladet eru
meginatriði tillagnanna,
sem Per Kleppe fjár-
málaráðherra ber veg og
vanda af, sem hér segir:
1) Dregið verður úr stig-
hækkun tekjuskattsins,
þannig að hann lækki
verulega á lágum og
miðlungstekjum, en
haldist óbreyttur á há-
tekjum. Segir, að
tekjuskatturinn sé far-
inn að lenda með alltof
miklum þunga á al-
mennum launatekjum,
og verði úr því að bæta.
2) Aukin áherzla verður
lögð á óbeina skatta til
þess að tryggja tekjur
ríkisins, en þeirri
meginstefnu hafa
norskir jafnaðarmenn
fylgt um langt árabil.
3) Nánari greining verð-
ur á persónulegum
tekjum þeirra, sem
hafa eigin atvinnu-
rekstur, og útgjöldum
fyrirtækjanna. (
Noregi er algengt, að
menn í slikri aðstöðu
minnki verulega skatt-
skyldar tekjur sínar
með því að færa eigin
kostnað á fyrirtækin.
Viðurkennt er, að mjög
erfitt sé að hafa stjórn
á þessu, en 1975 var
skipuð sérstök nefnd í
Noregi til að f jalla um
þau mál, og hefur hún
ékki lokið störfum.
Lagt er til, að skatt-
yfirvöldum verði heim-
ilt að áætla tekjur, þeg-
ar neyzla manns er í
augljósu ósamræmi við
framtaldar tekjur.
4) Dregið verður úr frá-
dráttarliðum á skatta-
framtölum. í Noregi
fer langmest fyrir frá-
drætti vaxta, og er talið
rétt að hann verði tak-
markaður.
5. Tekinn verður upp
framfærslufrádráttur
fyrir barnmargar fjöl-
skyldur.
6. Gerðar verða viðtækar
ráðstafanir til þess að
draga úr skattsvikum.
Norska stjórnin telur,
að næst of háum tekju-
skatti á almenn laun
stafi óánægja norskra
skattgreiðenda mest af
því, að hópar manna og
einstaklingar greiði
augljóslega ekki skatta
sem samsvara lífskjör-
um þeirra.
Þar sem norskir
jafnaðarmenn líta á
skattakerfið sem mikil-
vægt tæki til lífskjara-
jöfnunar í landinu, telja
þeir með í þessum tillög-
um hugmyndir um jöfnun
á tekjum, áður en skattar
eru lagðir á, svo og
jöfnunaraðgerðir á sviði
húsnæðismála,
tryggingarmála, skóla-
mála ofl.
Tillögurnar, sem taldar
voru hér að ofan, eru ná-
lega hinar sömu og þær
hugmyndir um endurbæt-
ur í skattamálum, sem
Alþýðuf lokkurinn hefur
fluttá Alþingi undanfarin
ár. Ýms þessara atriða
eru einnig í einhverri
mynd í því skattalaga-
frumvarpi, sem Alþingi
fjallar um.
Það er sérstaklega
athyglisvert, að norska
stjórnin bendir á, að
tekjuskattur hafi í seinni
tíð lagzt með alltof
miklum þunga á almenn-
ar launatekjur, og sé
þetta meginástæða fyrir
óánægju landsmanna
með skattakerfið. Er því
lagttil að lækka verulega
tekjuskattinn af almenn-
um launatekjum, en
halda honum á hátekjum.
Þetta hefur einnig verið
kjarninn í skattatillögum
Alþýðuf lokksins.
Enda þótt skattar séu
háir í Noregi og hærri en
á íslandi, telur norska
stjórnin ekki, að það valdi
eins mikiili óánægju og
sú staðreynd, að hópar og
einstaklingar greiða sýni-
lega mun lægri skatta en
lifskjör þeirra gefa til-
efni til. Einmitt þetta á
einnig við hérá landi. Það
er einmitt samanburður-
inn við aðra, sem sleppa
að miklu leyti við skatt-
byrðina, er veldur rétt-
látri reiði fólks hér á
landi. Ef þetta misrétti
væri upprætt, mundi
ríkissjóður geta aukið til
muna tekjur sinar og
lækkað byrði heildar-
innar. Þetta sjónarmið
verður umfram allt að
ríkja við endurskoðun
skattalaganna, en ástæða
er til að ætla, að I þessum
efnum sé ástand mun
verra á Islandi en Noregi
— og þykir þeim samt
alvarlegt.
Þá er athyglisvert, að
skattar þeirra, sem reka
eigin atvinnurekstur eða
hafa ráð á atvinnurekstri
hafa verið vandamál í
Noregi vegna misnotkun-
ar á þeirri aðstöðu, og
sérstök nefnd hefur f jall-
að um það mál. Viður-
kennt er, að þetta sé
vandmeðfarinn þáttur
skattlagningar, en samt
telur norska stjórnin ekki
hjá því komizt, að áætla
megi tekjur manna, þeg-
ar framtaldar tekjur
þeirra eru í grófu ósam-
ræmi við lífskjör þeirra.
Meginhugmyndin er ein-
mitt sú, að menn greiði
skatta í samræmi við per-
sónuleg lífskjör eins og
launþegar gera, hvað
sem líður bókhaldsaf-
komu fyrirtækja, sem
þeir ráða yfir.
Það er fróðlegt að
kynnast hinum norsku til-
lögum — og sannariega er
margt.líkt með skyldum.
BGr
Fleiri tilfelli atvinnu-
sjúkdóma
— Framhald af forsíðu
grun um aölæknar hafi alls ekki
veriö nægilega vakandi I þessu
máli, sagöi örn Erlendsson
aöaltrúnaðarmaður i Straums-
vik.
Lélegt öryggiseftirlit
— Ég get sagt þaö hreint út
hér, aöég tel aö öryggis- og heil-
brigðiseftirlitiö hafi verið hrein-
asti dragbitur á þvi sem þurft
hefur aö bæta i Straumsvik,
sagöi einn trúnaöarmaöurinn á
fundinum i gær, og tóku aörir
fundarmenn undir þetta álit. —
Fólk hefur treyst á aö þessar
stofnanir bæti úr þeim vankönt-
um sem fram koma og kvartaö
hefur veriö yfir, en staöreyndin
er sú, aö þær gera ekkert.
Erlendis er þaö svo, aö ef eft-
irlitsmaður slikra stofnana
kemur aö tæki sem er I ólagi, þá
innsiglar hann þaö og þar meö
er það tekið úr notkun. Hér á
landi kemur eftirlitsmaöur meö
höppum og glöppum og ef hann
sér tæki sem er i lamasessi og
gæti valdiö slysi, þá skrifar
hann bara nótu, ósköp pent, og
gefur frest i þrjá mánuöi til
aölagfæra tækiö. Það er svo not-
aö óviögert i þessa þrjá mánuöi
og undir hælinn lagt hvort eftir-
litsmaöurinn kemur eftir þrjá
mánuöi til aö fygljast meö
framkvæmdum á fyrirmælum
sínum.
Kröfur um aðbúnað
Verkalýösfélögin hafa mjög
látiö til sin i aöbúnaöarmálum i
Straumsvik og er ástæöan sú, aö
lagfæringar i þeim efnum hafa
ekki fengizt nema undir þeim
þrýstingi sem lausir samningar
skapa. Sem dæmi má nefna
kröfu um afdrep I kerskálum, og
viöar þar seem menn geta leitaö
Ibetra loft en er á vinnustaö,
stutta stund I einu. Kröfur hafa
veriö settar fram um betri loft-
ræstingu á flestum vinnustööum
þar syðra, en þær hafa þó ekki
allar náö fram aö ganga.
Þar sem ljóst er, aö hreinsi-
tækjum veröur ekki komiö upp
nema á mjög löngum tima, hafa
veriö settar fram fjórar megin-
kröfur sem nauösynlegt er aö
framkvæma I kerskálum og
annars staöar. Þessar kröfur
eru:
1. Kerskáli: Hætt veröi aö
setja gamalt efni úr kerskála-
kjallara á kerin.þar sem þaö
veldur miklu ólofti þegar þaö er
brotið niöur i kerfin.
Kerskálakjallari veröi þrifinn
reglulega þvi ryk á gólfi hans
blæs upp meö lofthreinsuninni
sem fram á aö fara i kerskálun-
um.
Kerskálagólf veröi hreinsuö á
hverri vakt.
2. Kersmiöja: Gengiö veröi
frá lofthjálmum viö massa-
hrærivélar til aö beina frá heitri
tjörugufu.
Loftræstibúnaöi sem rætt var
um fyrir 2 árum aö koma fyrir
viö kerþjöppun, veröi komiö I
nothæft ástand.
3. Skautasmiöja: Mulnings-
vél sem mikiö ryk stafar frá og
er viöskautsmiöjudyr, svo og
hrærivél fyrir kragasalla sem
sett var inn i skautsmiðju, veröi
fjarlægðar og byggt yfir sér-
staklega, samanber samþykkt
hollustunefndar frá 7. april sl.
4. Böö og búningsklefar veröi
þrifin eftir hverja vakt.
Varöandi fyrsta liöinn gat
trúnaöarmaöur i kerskála þess,
aö i kjallara kerskálanna væri
enn ryk frá fyrsta ári fyrir-
tækisins og raunar væri ástand-
iö I þessum skálum slikt, aö
kallast mætti trassaskapur af
starfsmönnunum aö hafa ekki
hreinlega gengiö út. —hm
EiN-
DALKURINN
Samtökin og
ætlunarverk þeirra
Magnús Torfi ólafsson, for-
maöur Samtaka frjálslyndra og
vinstri manna hefur ákveöiö, aö
Samtökin skuli starfa áfram og
hasla sér völl á ný á landsgrund-
velli. Auövitaö er hópur flokks-
manna honum sammála I þessari
ákvöröun, sem hlýtur aö byggja á
þeirri von og trú aö flokkurinn nái
aö festa rætur á ný eftir talsverö-
ar sviptingar.
Tveir af þekktustu Samtaka-
mönnunum i hópi yngri manna
hafa yfirgefið flokkinn og horfiö
til Alþýöubandalagsins. Þetta eru
þeir Ólafur Ragnar Grimsson og
Baldur Óskarsson, sem nokkuð
hafa þvælzt á milli floska aö
undanförnu. Brottför þeirra ræð-
ur engum úrslitum um framtiö
Samtakanna. Innganga þeirra i
Alþýöubandalagiö getur hins veg-
ar haft alvarleg áhrif á þann
flokk, enda mennirnir staldraö
stutt viö i þeim flokkum sem þeir
hafa heimsótt.
Það hlýtur hins vegar að vera
alvarlegra mál fyrir Samtökin,
þegar traustir forystumenn
þeirra taka ekki lengur þátt i
flokksstarfinu. Þaö verður þvi
forvitnilegt aö fylgjast meö þvi
hvernig Samtökin hyggjast ná
fylgi almennings og hvaöan þeir
ætla að ná þessu fylgi.
I leiöara I Nýjum Þjóömálum i
gær segir Magnús Torfi Ólafsson
meöal annars, aö ástæöurnar
fyrir þvi aö flokksstjórnarmenn
Samtakanna hafi veriö á einu
máli um aö reisa merkiö á ný,
hafi veriö sú, sem fram komi i
stjórnmálaályktun fundarins.
Þar sé sýnt fram á aöeina'fara
leiöin til aö stugga viö stöönuöu
flokkakerfi, semleitthafi þjóöina
i þann vanda sem viö blasi, sé aö
efla Samtökintiláhrifa.
En þvi miöur er sú hætta fyrir
hendi, aö Samtökin, sem i upphafi
var ætlaö þaö hlutverk að sam-
eina i einum flokki alla jafnaöar-
og samvinnumenn, eigi eftir aö
sundra þeim meira en nokkurt
annaö stjórnmálaafl, sem komiö
hefur við sögu á tslandi á siöari
árum.
Magnús Torfi segir i leiöara
sinum, aö samstjórn tveggja
stærstu flokka landsins hafi sum-
part meö óhappaverkum og sum-
part með athafnaleysi, komið
málum þjóöarinnar i óviöunandi
horf. Lágtekjufólk sé féflett i
þágu forréttindahópa, sem kom-
izt hafi upp á lag meö aö láta
verðbólguna mala sér gull.
Skuldasöfnun erlendis ýtti undir
tilhneigingu til aö greiöa fyrir
fjárfestingu erlendra aöila i stór-
iöju meö forgangsrétti til hagnýt-
ingar orkulinda landsins, án þess
að skeytt sé um framtiöarhags-
muni landsmanna sjálfra. Krögg-
ur, sem stafi aö verulegu leyti af
rangri stjórnarstefnu noti svo
sumir liösmenn stjórnarflokk-
anna til aö reka áróöur fyrir þvi
aö leigusala á landinu undir her-
stöövar sé gerö aö verulegum
tekjustofni.
Skjótt skipast veöur i lofti. Þess
er hollt aö minnast, aö ekki er
langt siöan aö Magnús Torfi
Ólafsson vildi öllu fórna til aö
halda áfram stjórnarsamstarfi
meö öörum núverandi stjórnar-
flokka, Framsóknarflokknum. Þá
baröist hann eins og ljón til aö
halda áfram stjórnarsamstarfi
meö flokki, sem hann finnur nú
allt til foráttu.
Hann heldur' þvi jafnframt
mjög á lofti aö „gömlu verkalýðs-
flokkarnir séu þannig á sig komn-
ir aö engar likur séaá aöframmi-
staöa þeirra valdi neinum
straumhvörfum. Liklega ber aö
skilja þaö svo, aö Samtökin séu
nú verkalýösflokkur. Ekki er þó
ljósthvermunurerá þeim flokki
og „gömlu” verkalýösflokkunum
, sem réttlætir þessa kenningu.
Og ekki veröur „gömlu” verka-
lýösflokkunum gert auöveldara
aö beita afli sinu til hagsbóta fyrir
verkalýöshreyfinguna i landinu á
sama tima og Samtökin kljúfa
vinstri öflin i fleiri einingar en nú
er.