Alþýðublaðið - 19.03.1977, Blaðsíða 12

„Höfum vakandi auga
med öllum misfellum’r
L
• segir framkvæmda
stjóri Kísiliðjunnar
Stór hætta yfirvofandi,
segir landlæknir
— Staðreyndin er nú
sú, að þegar Johns--
Manville kom inn i Kisil-
iðjuna sem eignaraðili
höfðu þeir menn frá
þeim, sem hér störfuðu,
ekkert við neitt að
athuga, okkur skildist
jafnvel að þeir væru
ekki öðru vanir. Þeir
lögðu mikla áherzlu á
þrifnað og notkun grimu
við störf, en að öðru leyti
gerðu þeir engar athug-
asemdir, sagði Vésteinn
Guðmundsson fram-
kvæmdastjóri Kisiliðj-
unnar, þegar Alþýðu-
hlaðið hafði samband
við hann i gær.
t formála ólafs Ólafssonar
landlæknis fyrir skýrslu Heil-
brigBiseftirlitsins um Kisiliðjuna
viö Mývatn, lætur landlæknir i
ljós undrun yfir þvi, a6 erlendir
meðeigendur verksmiðjunnar
skyldu ekkimiðla íslendingum af
þeirri þekkingu á hættum við slik-
an rekstur, sem þeir hljdta að
hafa aflað sér af langri reynslu.
Alþýðublaðið taldi sig aftur á
móti vita, að starfsmenn Johns-
Manville hefðu aðvarað stjórn-
endur verksmiðjunnar um þessar
bæturog gefið i áð um ráðstafanir
gegn þeim. Þvi hafði blaðiðigær
samband viö Véstein Guömunds-
son og Ólaf Ólafsson um þetta
mál.
Framkvæmdum úrbæt-
ur.
— A þessum árum, hélt
Vésteinnáfram, held ég að heil-
brigðiseftirlit i Bandarikjunum
hafi i raun ekki verið búið aö
koma auga á þessar hættur, þvi
að fjórir fyrstu Bandarikjamenn-
irnir sem hér störfuðu höföu, eins
og ég sagði áðan, ekkert við neitt
að athuga. Þegar sá fimmti kom
aftur á móti, þá vakti hann
athygli á þvi sem skapaði hættu
og lagði til úrbætur i þvi efni.
Ég hef grun um að um þetta
leyti hafi augu manna i
Bandarikjunum verið að opnast
fyrir þessum málum og þvi hafi
þessi maður verið svo áhugasam-
ur um varnir gegn óhollustu i
verksmiðiunni.
Ég legg. á þaf áherzlu.sagöi
Vésteinn að lokum, að viö fram-
kvæmdum ýmsar lagfæringar á
þessum árum, þótt það væri ef til
vill ekki gert á fullkomnasta hátt.
Og það var gert án þess aö heil-
brigðiseftirlitiðkæmi þar nálægt.
Og við höfum vakandi auga með
öllum misfellum og munum
reyna að hafa eins góða samvinnu
við Heilbrigðiseftirlitiö og kostur
er, þótt ekki hafi hlutur fyrirtæk-
isins verið geröur stór i skýrslu
þess. En við höfum gert okkar
athugasemdir þar við og ssnti
eftirlitinu, auk þess sem við höf-
um setið með þeim fundi.
Meginástæðan
er vanþekking
— Já, ég hef heyrt þetta llka,
sagði Ólafur Ólafsson landlæknir,
þegar blaðamaður spurði hann,
hvort hann vissi til þess að ráð-
amenn Kisiliöjunnar hefðu verið
aðvaraðir um hættu af rekstrin-
um og bent á leiöir til úrbóta. —
En ég heyrði það hins vegar ekki
fyrrenbúiðvarað gefa skýrsluna
um Kisiliðjuna út.
Fjarskipti um
gervihnött
Samningur
'iM undirritaður
■mtm
I
Sa mgönguráðherra boðaði til
blaöamannafundar I ráðuneytinu
i gær i tilefni þess aö undirritaður
var samningur um byggingu og
til Svíþjóðar?
Þjóöleikhúsinu hefur borizt
boö um aö sýna Gullna hliöiö i
Sviþjóö næsta haust. Boö þetta
barst frá borgarleikhtisinu i
Málmey I tilefni af Islenzkri
viku sem þar verður haldin .. I
samtali viö Svein Einarsson
Þjóöleikhússtjóra, kom fram,
að ekki hefur veriö tekin
ákvöröun um það ennþá af hálfu
Þjóöleikhússins hvort unnt
verðuraö þekkjast boö Svianna,
en þaö mun væntanlcga skýrast
b*-áölega.
Sat.ðí Sveinn, að eftir aö boöiö
frá Málmey barst, hafi aðrir
leikhússtjórar bæði i Noregi og
Sviþjóð sýnt áhuga á að fé
Gullna hliðið til sýninga og á
Þjóðleikhúsið nú þegar nokkur
boð þar að lútandi. Það yrði eins
og gefur aö skilja mikíð íyrir-
tæki og kostnaöarsamt að fara i
slika leikferð með Gullna hliðið
efafyrði, enda leikarar margir.
Það kom ennfremur fram i
viðtalinu við Þjóðleikhússtjóra
að enn einu sinni eru framundan
ferðalög hjá hinum marg siglda
Inúkhópi og er ferðinni aö þessu
sinni heitið til Bergen, en þar
mun hópurinn sýna nú i vor.
—GEK
Kröf lusvæðið með virkustu
eldfjallasvæðum landsins
— Hvað sem
hver segir
Vegna mikilla fréttaskrifa um
andris og skjálftavirkni á
tröflusvæðinu, hafa þær raddir
leyrzt æ oftar, að fráleitt sé að
era með „fjaðrafok”, þó land
.kjálfi „litilsháttar” þar
yöra. Hér sé siöur en svo um
insdæmi að ræða og skýringin á
illum látunum sé einfaldiega sú,
iö mælingar á Kröflusvæöinu séu
nun nákvæmari en almennt ger-
ist um aðra landshluta eöa ein-
stök svæði.
Vegna þessa oröróms, hafði Al-
þýöublaðið samband við Pál
Einarsson, hjá Raunvisinda-
stofnun Háskóla tslands og spurð-
ist fyrir um hvaö jarðskjálfta-
málingar væru stundaöar viða á
landinu.
Sagði Páll, að 31 skjálftamælir
væru dreifðir viðs vegar um
landið og þvi væri unnt að fylgjast
all náið með helztu hreyfingum
jarðskorpunnar á hinum virku
svæðum. Hvað Kröflu viðviki
sagði Páll, að upphaflega heföi
ekki verið á áætlun að staösetja
mæla i Mývatnssveit, en vegna
mikillar virkni þar nyrðra, sum-
arið 1975, sem komið hefði fram á
skjálftamælum annars staðar,
hefði veriö settur upp einn mælir i
Reynihlið um það leyti og siðar
bætt viö tveimur til viðbótar.
Sagði Páll að með samanburöi á
þeim skjálftamælingum sem
fram færu hérlendis færi ekki
milli mála aö Kröflusvæðið væri
með virkustu svæðunum um
þessar mundir. —GEK
LAUGARDAGUR
19. MARZ 1977
alþýðu
blaðiö
Landlæknir sagði að heil-
brigöiseftirlitið vildi hafa sam-
starf við Kisiliðjuna um endur-
bætur i sambandi við vinnsluna
þar. Það kæmi til af þvi, að ráða-
menn verksmiðjunnar hefðu sýnt
vilja til úrbóta, þótt óneitanlega
heföi það stundum tekið timann
sinn.
— Hins vegar er þvi ekki að
leyna, að sumt af vandanum má
rekja til starfsmannanna sjálfra.
Þeir hafa til dæmis viljað taka af
sér grimur, þótt fyrirmæli væru
um aö nota þær. Þeir sögöu þær
vera óþægilegar.
— Meginástæðan til þess að
ástandið er jafn alvarlegt og raun
ber vitni i Kisiliðjunni er sú, að
við þekkjum ekki svona iðnaö. Ég
tel að við mættum vel við una ef
okkur tekst að lagfæra það sem
aflaga fer i islenzkum stóriðnaði
á 10 árum frá upphafi reksturs.
En ég tálga ekkert af þvi, aö ef
ekkert verður að gert, þá er stór-
hætta yfirvofandi i Kisiliöjunni og
visa ég þar til rannsókna Eyjólfs
Sæmundssonar og Hrafns V.
Friðrikssonar sem koma fram i
skýrslunni, sagöi landlæknir að
lokum.
—hm
rekstur jarðstöðvar er annist
fjarskiptasamband um gerfihnött
milli lslands og annarra landa.
t ræðu samgönguráðherra við
undirskrift samningsins milli
rikisst jórnarinnar og Mikla
norræna ritsimafélagsins lagöi
ráöherra áherziu á nokkur veiga-
mikil atriöi:
1. Rikisstjórnin og félagið reisa
og reka i samvinnu jarðstöö á
Islandi, sem erað meirihluta eign
tslands og er stefnt að þvi aö slikt
samband komist á i ársbyrjun
1979, jafnframt verða núverandi
sæstrengir til Evrópu og Ameriku
nýttir i þágu f jarskipta viö tsland
til ársloka 1985.
2Eignarhlt*íi tslands veröur 10
milljónir danskar krónur, sem er
áætlað að nemi 37.5% aí' heildar-
kostnaði. Tekjum er skipt þannig,
að félagiö mun hafa eðlilega nýt-
ingu sæstrengjanna til 1985, og
getur afskrifað á eölilegum tima
framlag sitttilstöðvarinnar. Hins
vegar er tekjuhluti félagsins
bundinn viö ákveðiö mark, og það
sem ofan við þaö mark er, rennur
til Islands óskipt.
3. Eignaraðild félagsins er miö-
uð við afskriftartimastöðvarinnar
eöa 13 ár, eöa til ársloka 1991 og
verður stööin þá aö fullu eign
tslands án nokkurrar greiðslu til
félagsins. Eftir árslok 1985 hefur
ríkisstjórnin hins vegar inn-
lausnarrétt á hluta félagsins á
jarðstööinni.
4. Sjónvarps- og dagskrárrásir
verða að öllu leyti á vegum
Islands. Sjónvarpinu gefst nú
kostur á aö fá fréttamyndir frá
útlöndum samdægurs.
5. Til ársloka 1985 eru gjald-
skrár samningsmál beggja
eignaraðila, en eftir það er
ákvörðunin i slikum málum al-
farið i höndum tslendinga.
6. Við opnun jaröstöðvarinnar
ergert ráð fyrir að teknar veröi i
notkun 24 talrásir til Evrópu, en
áætlað er að heildar rásafjöldinn
verði kominn upp í 148 árið 1986.
I ræðu samgönguráðherra kom
einnig fram aö þegar jarðstööin
yrði tekin i notkun yrði jafnframt
Framhald á 4. siðu
Lesið: t Vestmannaeyja-
blaðinu Brautinni: „Ætli
ráðamenn bæjarins hafi
leitt hugann að þvi, er til
umræðu hafa verið að
undanförnu beiðnir um ál-
verksmiðjur vitt og breitt
um Suðurlandsundirlendið,
að öll mengunin og eitrið
myndi blása út til okkar, ef
af slikri framkvæmd yrði.
Ef verksmiðja kæmi við
Dyrhólaey bæri austan-
blærinn hingað óþverrann,
og ef hún yrði heldur reist i
Þykkvabænum eða við
Þorlákshöfn, myndi
norðan- og norð-vestan átt-
in sjá um aö „ilmurinn”
bærist hingað. Hefur þetta
verið rætt:”.
*
Séð: 1 Sjávarfréttum:
,,—Við erum satt að segja
orðnir ákaflega leiðir á
þeirri aflakóngakeppni,
sem fjölmiðlarnir eru nú að
setja á svið, sagði skip-
stjóri eins aflahæsta loðnu-
bátsins, sem hafði sam-
band við Sjávarfréttir.
Blöðin eru uppfull af frétt-
um af þeim, sem bezt
gengur, og gera mikið úr
hlut áhafna þessara skipa.
Þau lita hins vegar alveg
framhjá þvi, að það gengur
ekki jafnvel hjá öllum, og
hlutur á sumum skipunum
er ekkert til að hrópa húrra
fyrir. Það er auðvitað ákaf-
lega ánægjulegt þegar vel
gengur, en þreytandi að
vera stillt upp við vegg og
vera álitinn maður að
minni, ef maður dregst
aftur úr i kapphlaupinu.”
*
Tekið eftir:Að borgar-
stjórn Reykjavikur, það er
meirihlutinn, Framsókn og
Sjálfstæðisflokkur, hafa
samþykkt að meina Veiði-
og fiskiræktarráði að taka
við rekstri eldihúss Raf-
magnsveitu Reykjavikur
við Elliðiaár, sem Stang-
veitifélag Reykjavikur
hefur á leigu. Þetta væri
ekki i frásögur færandi,
nema af þvi að i sam-
þykktum borgarstjórnar
fyrir veiði- og fiskiræktar-
ráð, er beinlinis svo fyrir
mælt, að ráðið taki að sér
rekstur eldihússins. Húsið
er notað i þágu félaga i
Stangveiðifélaginu en ekki
Reykvikinga upp til hópa.
Þetta hefur verið mikið
hitamál og verður vafalitið
ofarlega á baugi næstu
daga.