Alþýðublaðið - 28.04.1977, Blaðsíða 6

6 VETTVAMGUR
Fimmtudagur 28. apríl 1977
KBír
Ma6ur, sem reykireinn pakka
á dag af algengustu sigarettu-
tegundum á markaönum, sýgur
ofan í sig um það bil 200 grömm
af tjöru á einu ári. Er þá miðaö
við tegundir þar semtjöru-
magnið ihverri sigarettu er tæp
30 milligrömm.
Brezkir og bandariskir vis-
indamenn hafa gert mjög
nákvæmar rannsóknir á efna-
samsetningu tóbaksreyks og
komizt að raun um að hann er
blanda af mörg hundruð mis-
munandi efnasamböndum, bæði
lofttegundum, vökvum og
örsmáum föstum efni&ögnum.
Sum þeirra eru ertandi, önnur
fara inn i blóð þess, sem andar
reyknum að sér.
Helzt þessara skaðlegu efna
eru tjara, nikótin og kolsýrling-
ur, en einnig má nefna meðal
eitraðra lofttegunda i tóbaks-
þeirra meina, sem myndazt
hafa. Þá er einnig ljóst að ýmis
tjöruefnanna hafa ertandi áhrif
á þá slimhúð, sem þau komast i
snertingu við og þótt ekki sé
sannað að þau vaidi krabba-
meini er vitað að þau geta vald-
ið bólgum i munni, koki, barka
og lungum og leitt til alvarlegra
sjúkdóma.
Tóbaksreykurinn
lamar bifhárin
Tjöruefnin, sem reykinga-
maðurinn sýgur ofan i sig, leika
um slimhúðina I öndunarvegin-
um og lungunum. Ef hann reyk-
ir sigarettur með reyksiu
(filter) er tjörumagnið i sum-
um tilvikum minna en þegar um
er að ræða siulausar sigarettur.
Annars eru allmörg dæmi þess,
að tjörumagnið sé svipað eða
jafnvel meira i sigarettum með
siu en sigarettum án reyksiu
þótt um sömu sigarettutegund
sé að ræða. Er skýringin sú aö
sterkara tóbak er notað i
sigaretturnar með siunni en
hinar til þess að bragðið sé svip-
að úr báðum.
Ef menn reykja ofan I sig,
sem kallað er, setjast um 80%
tjöruefnanna i slimhúðina i önd-
unarveginum og lungunum i
formi örsmárra dropa.
Rannsóknir hafa sýnt, að með
svonefndum bifhárum i barka
og lungum leitast likaminn við
að losa sig við tjöruna eins og
önnur óhreinindi sem þangað
berast.
Aftur á móti verða bifhárin
fyrir lamandi áhrifum af völd-
um tóbaksreyksins jafnframt
þvi sem reykurinn eykur þörf-
ina fyrir starf þeirra. Athuganir
Reykingamaður sýgur
ofan í sig 150—200
grömm af tjöru á ári
— ef hann reykir einn pakka af sígarettum á dag
reyknum ammoniak, blásýru,
brennisteinsvetni og arsenik.
Samstarfsnefnd um reykinga-
varnirþykir ástæða til að koma
á framfæri nánari upplýsingum
um tjöruefnin i sigarettunum og
skaðsemi þeirra.
Mörg tjöruefnanna
beinir krabbameins-
valdar
Tóbakstjaran, sem myndast,
þegar tóbak er reykt, er i mis-
munandi miklu magni eftir þvi
um hvaða sigarettutegundir er
að ræða.
Samkvæmt könnunum, sem
gerðar hafa verið undanfariö
hefur komið i ljós, að mörg efn-
anna i tóbakstjörunni eru
krabbameinsmyndandi. Sextán
þessara efnasambanda hafa
reynzt beinir krabbameinsvald-
ar, en önnur eru krabbameins-
hvatar, það er að þau örva vöxt
visindamanna hafa sýnt, að
hreyfingar bifháranna i barka
og lungum stöðvast i um það bil
hálfa klukkustund eftir að reykt
hefur verið ein sigaretta.
Tjörumagn breytilegt
eftir tegundum
A undanförnum árum hafa
tóbaksframleiðendur reynt að
minnka tjörumagnið i sigarett-
unum litið eitt eftir að óyggjandi
sannanir hafa komið fram um
krabbameinsmyndun af völdum
tjöru. Tiltölulega litil breyting
hefur þó orðið á tjörumagninu,
þar sem framleiðendur hafa
verið smeykir við að gera mikl-
ar breytingar á efnasamsetn-
ingunni sökum þess að þær hafa
i för með sér bragðbreytingar,
sem kaupendur kynnu ef til vill
ekki að meta.
Samkvæmt mælingum, sem
gerðar voru hjá efna-
rannsóknarstofu sænsku
tóbakssölunnar árið 1964 var
meðaltal tjörumagns i sigarett-
um án reyksiu 33,5milligrömm i
bverri sigarettu. Samkvæmt
nýjustu mælingum sömu
rannsóknarstofu á sigarettum á
sænskum markaði reyndist
meðaltal tjöru i sömu sigarett-
um 28,2 milligrömm.
Lækkun á tjörumagninu I
reyksiu-sigarettum var á sama
timabili frá 25,6 milligrömmum
niður i 22,1 milligramm.
Meðaltal tjörumagnsins i öll-
um þeim sigarettutegundum,
sem verið hafa á sænskum
markaði hefur frá 1964 lækkað
úr 29,5 milligrömmum i hverri
sigarettu i 25,1 milligramm.
Aukin dánartíðni
meðal reykingamanna
Eiturefnin i sigarettureykn-
um eru i meginatriðum þau
Framhald á bls. 10
Skyldu margir unglingar vilja venja sig á aö nota snuð i stað
sigarettu þegar sogþörfin segir til sin?
ER FÓLK AÐ FULLNÆGJA SOGÞÖRFINNI MEÐ REYKINGUM?
Kemur sígarettan
í staðinn fyrir snuð?
Sogþörfin reynist
vera ein af ástæðunum
til þess að fólk venst á
reykingar samkvæmt
könnunum sem gerðar
hafa verið i nágranna-
löndum okkar.
Svo virðist sem sog-
eðlið sem ungbörnum
er i blóð borið til þess
að þau geti sogið til sin
móðurmjólkina sé enn
rikt i fólki sem komið
er á unglingsár eða
jafnvel eldra.
Sérfræðingar benda
á, að likaminn þurfi
siður en svo á nikótini,
tjöru eða kolsýrlingi að
halda, né heldur öðrum
eiturefnum, sem séu i
sigarettureyk.
Þvert á móti bregðist
hann mjög illa við, þeg-
ar fyrsta sigarettan sé
reykt og valdi þessi
hættulegu efni svima
og ógleði eða jafnvel
uppköstum.
Engu að siður hafi fjölmargir
unglingar vanið sig á reykingar
á siðustu árum og ánetjast
sigarettunni. Um tima virtist
ástæðan sú, að unga fólkið teldi
það „fint” að reykja og vildi
með þvi láta lita út fyrir, að það
væri eldra og reyndara en það i
rauninni var. Þessi sjónarmið
hafa breytzt smám saman eftir
þvi sem itarlegri upplýsingar
hafa komi fram um heilsuspill-
andi áhrif reykinga.
1 ljósi þess að fólk sé að ein-
hverju leyti að fullnægja sog-
þörfinni með reykingum, væri
mun skynsamlegra fyrir þá sem
eiga i slikum erfiðleikum að fá
sér heldur snuð að nýju. Það er
lika alveg hættulaust fyrir heils-
una.
En þá vaknar sú spurning,
hvort unga fólkið teldi það sér-
lega „töff” að sýna sig með snuð
i stað sigarettu þegar sogþörfin
segði til sin.