Alþýðublaðið - 20.12.1977, Page 5

S5&" Þriðjudagur 20. desember 1977
5
N
Bók-
menntir
Hugsjónir í brjósti
voryrkjumannsins
Baldur Pálmason:
Hrafninn flýgur um aftaninn.
Þjóðsaga 1977.
Sú var tiðin að góð-
skáld og jafnvel þjóð-
skáld gáfu ekki út
bækur fyrr en á efri ár-
um. Grimur Thomsen
var til að mynda um
sextugt er ljóðabók
kom fyrst út eftir hann.
öldin er önnur nú. Þó
þer það enn við að
menn safni ljóðum sin-
um þá fyrst á bók þeg-
ar þeir eru komnir yfir
miðjan aldur. Baldur
Pálmason er hátt á
sextugsaldri nú (f.
1919) þegar Þjóðsaga
gefur út ljóðabók hans,
Hrafninn flýgur um
aftaninn.
Bókin er fögur álitum
enda búnaður hennar
gerður af meistara-
höndum Hafsteins
Guðmundssonar.
Kvæðin i bókinni eru sautján
talsins og skipar höfundur þeim
i þrjá kafla sem bera heitin
Náttmál, Lágnætti og Otta.
Dálitill eftirmáli fylgir og gerir
höfundurþar nokkra grein fyrir
ljóöunum. Ekki virðist Baldur
Pálmason haldinn ofmetnaði
varðandi störf sin i túnum
Braga. Hann hefur orðið skáld-
skapur innan tilvitnunarmerkja
þegar hann skrifar um þessi
verk sin. — Hæverska er góðra
gjalda verð og það þvi fremur
sem háreysti og skrum eru auö-
sýnust timanna tákn. Það er
mála sannast að ljóð Baldurs
Pálmasonar eru flest skáld-
skapur sem ekki þarf aö afsaka
og sum meira að segja góður
skáldskapur.
Land, þjóð og saga eru Baldri
hugleiknust yrkisefni og raunar
fagurt mannlif hvar i heimi sem
er. Striðskempum Nató og bööl-
um Tékka og Slóvaka vandar
hann ekki kveðjumar. En kvæö-
in Leit og I suðri og norðri eru
gædd hugljúfum þokka, hlýju og
þeirri samkennd með þvi „lága
og veika” sem löngum hefur
orðið kveikja hins dýrlegasta
skáldskapar.
Hafter eftir ungu skáldi, sem
þykir bera af jafnöldrum sinum
á Bragabekk, að þaö yrki bund-
inljóð þar erfrjálsa formiö sé of
erfitt. Sú hefur lika orðiö raunin
að háttleysan hefur oröið mörg-
um fjötur um fót og órímaður
leirburður siðustu tima gefur
ekkert eftir holtaþokuvæli
staðnaðs rimnakveðskapar.
Hann er þvi miöur oft og tiðum
tilþrifalaus og flatur prósi.
Baldri Pálmasyni lætur betur
að yrkja rimað en órimaö og þá
kannski best er hættimir eru
hvaö dýrastir. Ekki kann ég
góðan skáldskap að greina ef
Næturflug til Kazakstan er ekki
skólabókardæmi um hann. Það
er tvö erindi. Fyrra erindiö er
svona:
Vestan úr nóttunni
nálgast hið silfraða skip
nýrrar dagsbriinar strendur.
Það siglir með vindum.
Viö lftum i leiftursvip
ljósklasa á báðar hendur.
Þar sofa borgir
við draumálfsins gigjugrip
um gresjóttar Asiulendui'.
Dis er einnig fagurt ljóð:
ÞU stendur við dyr minna
drauma
i dögun hins fyrsta árs
þess lifs sem ljóði mun gefast
Mér hljóðnar öll sorg er ei
sefast
og sjatnar hver dropi társ
Af dirfsku mig tekur að
dreyma
að þú munir gæta og geyma
mins geigmyrka hjartasárs
0 gakk inn um dyr minna
drauma
Þá nefni ég kvæðin á Kirkjuhóli
og Vornæðinga en þar er þessi
rammislenska visa:
Huldum, vættum, himnasmiö
hermangsvésið ægir.
Óskaplega erum viö
orðnir litilþægir.
Fleira míætti telja góðra
kvæða en hihs ber ekki aö dylj-
ast að fvrir kemur aö skáldinu
eru mislagðar hendur. Ég nefni
þar til að mynda kvæðið Tákn-
mál.
En þá tekst Baldri Pálmasyni
yfirleitt best upp er hann yrkir
erfiljóð. Hann er ekki einn um
það islenskra höfunda að slá
skærastan tón þegar mælt er
eftir gengna samtiðarmenn.
Þar höfum viö dæmin frá fyrri
tiðar mönnum, m.a. ekki
ómerkara skáldi en Bjarna
Thorarensen. Að minu viti er
kvæðið Hve hljóðlátt allt ekki
einungis besta ljóö bókarinnar
heldur og í flokki m innistæöustu
erfUjóöa Islenskra. Ef gefið yröi
Framhald á bls. 10
Pólýfónkórinn gefur
út nýja hljómplötu
Gloria eftir A. Vivaldi og
Magnificat eftir J.S. Bach
Okkur hefur borizt ný
hljómptata, sem Pólýfón-
kórinn gefur út og er hér
um aö ræöa konsertupp-
töku í Háskólabíói frá því á
páskum þessa árs og hefur
Rikisútvarpið gert upptök-
una. Tvö verk eru á plöt-
unni, Gloria, eftir A. Viv-
aldi og Magnificat, eftir
J.S. Bach.
Flytjendur beggja verkanna
eru kórinn og Kammersveit, und-
irstjórn Ingólfs Guðbrandssonar,
ásamt einstöngvurum. Einsöngv-
arar I fyrra verkinu eru Ann-
Marie Connors, sópran, Elisabet
Erlingsdóttir, sópran og Sigriður
E. Magnúsdóttir altó. 1 siðara
verkinu syngja þessar sömu
söngkonur, en að auki Keith Lew-
is, tenór og Hjálmar Kjartansson,
bassi.
Pólyfónkórinn var stofnaður
árið 1957 af Ingólfi Guðbrands-
syni, sem verið hefur stjórnandi
kórsins frá upphafi. Kórinn er nú
orðinn þekktur viða um Evrópu af
söngferðum sinum, m.a. til Eng-
lands, Skotlands og Wales, Dan-
merkur og Sviþjóðar, Belgiu og
Austurrikis, og siðast liðið sumar
fór kórinn til Italiu og söng þar i
nokkrum helztu borgum Norður-
Italiu við mjög góðar undirtektir.
Meðal annars var sungið i
Markúsarkirkjunni i Feneyjum.
Hér heima hefur kórinn haldið
reglulega tónleika einu sinni eða
tvisvar á ári og auk þess sungið
fyrir hljóðvarp og sjónvarp.
„Byggðir
Snæf ellsness’9
— í tilefni 1100 ára afmælis
íslandsbyggdar
Nýlega er komin út bókin
„Byggöir Snæfellsness",
fjölbreytt aö efni. Bókin,
sem er um 500 bls. skiptist í
þrjá meginþætti. Tveir
þeir fyrri eru um félags-
samtök í Snæfellsness-og
Hnappadalssýslu, svo og
byggðalýsingar og félags-
mál einstakra hreppa. Þá
er einnig ágrip af sögu
kauptúnanna.
Þriðji og lengsti kafli bókarinn-
ar er jarða- og ábúendatal. Eru
þar upp taldir, auk núverandi bú-
enda og barna þeirra, þeir sem
búið hafa á Snæfellsnesi frá sið-
ustu aldamótum bæði á núver-
andi byggðum býlum, svo og
eyðibýlum, sem eru mörg á Snæ-
fellsnesi.
1 bókinni, sem er prentuð i
prentsm. Odda á myndapappir
(filmusett) eru á fimmta hundrað
myndir, þar á meðal myndir af
núverandi sveitabýlum og ábú-
endum þar. Ennfremur lands-
lagsmyndir og nokkrar gamlar
myndir úr félags- og atvinnusögu
Snæfellinga.
Til útgáfu þessarar bókar var
stofnað i tilefni 11 alda Islands-
byggðar 1974. Jafnframt er hún
afmælisrit Búnaðarsambands
Snæfellinga, sem varð 60 ára
þjóðhátiðarárið.
Bókarskreytingu gerði Steinþór
Sigurðsson, listmálari.
Búnaðarsambandið gefur bók-
ina út. Höfundar eru Snæfellingar
heima i héraöi og brottfluttir.
t ritnefnd voru Leifur Kr. Jó-
hannesson, framkvæmdastjóri,
Stykkishólmi, Kristján Guð-
bjartsson, skattendurskoðandi
Akranesi og Þórður Kárason,
varðstjóri Reykjavik.
Bókin fæst i Reykjavik hjá Máli
og Menningu, Laugavegi 18 og i
Bókaverslun Sigfusar Eymunds-
sonar, Austurstræti 18.
t Keflavik hjá Kristinu Guð-
brandsdóttur, Smáratúni 29,
Kaupfélaginu. Borgarnesi og
Kaupfélagi Hvammsf jarðar,
Búðardal.
Auk þess fæst hún hjá ritnefnd.
bragðmikið og ljúffengt
heíldsölubirgðir
$ Reykhús Sambandsins
S.14241