Alþýðublaðið - 07.01.1978, Blaðsíða 5

Sendum gegn póstkröfu
Guömundur Þorsteinsson
gullsmiður
yBankastræti 12, Reykjavik. ^
Menning þeirra í hættu
Landbúnaöaráætlunin stefnir aö þvl að gera indfánana fjárhagslega sjálfstæða.
TRULOF-
HRINGAR
Fljót afgrciðsla
dráttar. Að visu er stefna stjóm-
arinnar nú sveigjanlegri en fyrr,
og þvi hafa indiánar meiri mögu-
leika á, að ná sinu fram nú en áð-
ur.
Segja þeir þennan sveigjan
leika stjórnarinnar vera vegna
alþjóðlegs þrýstings til að fá hana
til að framfylgja lögum um
mannréttindi.
En það eru önnur vandamál
sem steðja að indiánum nú. Eru
þau tilkomin vegna oliuleitar,
bygginga orkuvera og kaupa og
sölu á landi. Efnahagslegur
þrýstingur er meö öðrum orðum
meiri en hann var áður.
Chase Sardi hefur einnig
áhyggjur af þvi að indiánar glati
menningu sinni. Kaþólska kirkj-
anhefur æ ofan i æ sentút áminn-
ingar um að virða menningu
indiánanna, en þær verða oft
öðruvisi i framkvæmd en i upp-
lestri hjá sendiboðum kirkjunnar.
Mannfræðingurinn hefur ekki
mikið álit á trúboðunum frá Norð-
ur-Ameriku, og segir þá leggja
meiri áherzlu á að bjarga sálum
indiánanna, en að leysa þau fél-
agslegu og fjárhagslegu vanda-
mál, sem þeir eigi við að etja.
— Hið eina góða sem hægt er að
segja um þá, er að þeir leggja sig
fram um að læra málið, en það er
mjög mikilvægt með tilliti til
bibliulestrar. Þeir hafa aftur á
móti sáralitinn áhuga fyrir menn-
ingu indiánanna. Vestræn menn-
ing er lika langmerkilegust að
þeirra mati.
— Égermeðlimuri svokallaðri
tæknilegri deild innan API
(Samtaka indiána i Paraguay)
segirChaseSardi ennfremur. Við
höfum ákveðinn ráðgefandi hóp,
sem ákveður hvað skuli gert
hverju sinni. Undir stjórn þessa
hóps eða ráðs vinnum við.
Mannfræðingurinn Migu-
el Chase Sardi vill ekki
tala um fortiðina, það
er framtið indiánanna i
Paraguay sem á hug
hans allan. Framtíðin
var honum og félögum
hans einnig efst i huga
þegar þeir voru hand-
teknir og þeim
misþyrmt af lögreglunni
fyrir tveim árum.
Marandu-áætlunin, sem
þeir unnu að, var af
mörgum álitin sú ein-
asta sinnar tegundar,
sem virkilega væri
indiánunum i hag.
í byrjun þessa ára-
tugs, litu margar skýrsl-
ur um stöðu indiánanna í
Paraguay dagsins ljós.
Það var skrifað um
kerfisbundin fjöldamorð
á Ache-indiánum,
þrælahald og „friðunar-
svæði” sem i reynd voru
útrýmingarstöðvar.
Manndrápin voru i
algleymingi og gert var
ráð fyrir að 1972 hefði
þrem ættbálkum verið
útrýmt með öllu.
Breyttir timar.
Þótt aðstæður indiána i
Paraguay hafi breyst nokkuð,
eiga þeir enn harla erfitt upp-
Það kemur ósjaldan fyrir, að
ferðafólk lætur i ljós undrun yfir
þvi, að indíánarnir ráði sér sjálf-
ir. En það sem okkur vantar eru
samtök, sem gætu kynnt það sem
hér fer fram. Við höfum uppi
áform um, að koma okkur upp
lagalegri aðstoð. Okkur vantar
sex löglærða menn til að verja
rétt okkar þegar t.d. er um að
ræða landsölu eða atvinnu.
Það eru enn til indiánar, sem
vinna einungis fyrir fæði á bú-
görðum hér. Einnig sitja milli 50
og 80 indiánar hér i fangelsum og
vita ekki einu sinni sjálfir hvers
vegna”.
Áhugi um sameiningu
Það hefur mikið verið talað um
að sameina indiánana á einu
landssvæði. En Chase Sardi stað-
hæfir að slikt bryti ekki aðeins i
bága við túlkun Sameinuðu þjóð-
anna á mannréttindum, heldur
myndi það einnig draga indián-
ana niður á lægstu stig mannfél-
agsins.
— Kynþáttafordómar gegn
indiánunum eru talsvert áberandi
nú á timum, segir hann. Það er
mikið atriði, að indiánarnir geti
átt hlut að menningu landsins, án
þess að tapa sinni eigin menningu
fyrir það. Þótt Japanarnir hér i
Paraguay varðveiti sina eigin
menningu, eru þeir mjög virtir.
Þeir eiga einnig stóran hlut að
menningu landsins.
Svo virðist sem þeir einustu,
sem vilji vinna að menntun
indiána séu kristinboðarnir. En
þeir halda oft, að þeir séu boðber-
ar æðstu menningarstefnu heims,
og vilja að indiánarnir aðhyllist
hana einnig.
Þess vegna skammast margir
indiánar sin fyrir eigin siði og
Það þarf töluvert hugrekki til að ganga um slétturnar með hakann
cinan að vopni.
venjur, og jafnvel má finna ungl-
inga, sem leitast við að leyna
uppruna sinum. Þvi er mjög mik-
ið atriði, að kenna þeim eigin
tungumál og sögu, en það kostar
auðvitað peninga eins og allt ann-
að.
Varðandi landbúnaðaráætlun-
ina er það að segja, að hún stefnir
að þvi að gera indiánana efna-
hagslega óháða öðrum. Margir
þeirra deyja af sjúkdómum sem
hviti kynstofninn þolir vel. Sem
dæmi má nefna, að i mörgum
hinna stærri verksmiðja hafa
flestir indiánanna sem þar vinna
berkla. Þyrftu þeir aliir sem einn
að komast i meðferð hjá læknum
og fá meðul, til aö ráða niðurlög-
um sjúkdómsins. Slikt er ekki
fyrir hendi eins og er, hvað sem
verður ef virkum samtökum til
verndar indiánunum verður kom-
iö á fót fyrr en siðar.
Laugardagur 7. janúar 1978
Erlendis

Frá
Sudur-Amerfku
Paraguay:
Vegid ad
sjálfsvirdingu
indíánanna