Alþýðublaðið - 11.01.1978, Blaðsíða 6

6
Edson Arantes do Nascimento er nafniö á knatt-
spyrnumanni/ — og honum ekki af iakari taginu.
Þetta er fullt nafn á mesta knattspyrnumanni allra
tima. Brazilíumanninum PELE.
Fyrir nokkrum mánuðum lék hann sinn síðasta
knattspyrnuleik og dró sig þar með í hlé með auðæfi
sem tryggja honum að hann getur framvegis lifað því
lifi sem hann óskar sér.
Nú er komin út bók um Pele og ber hún nafnið Pele.
Hinu rétta nafni hans hefur almenningur löngu
gleymt.
Knattspyrnu- og íþróttasérfræðingur danska blaðs-
ins Aktuelt segir, að þessi ævisaga brazilísku knatt-
spyrnuhetjunnar sé, í stuttu máli sagt, meðal beztu
íþróttabóka sem ritaðar hafa verið.
Pele hefur sagt ameríkananum Robert L. Fish sögu
sína. Og samstarf þeirra hefur verið frábært, segir
Aktúelt.
Til þess að gefa íslenzkum lesendum kost á að
kynna sér þetta meistaraverk að hluta til, birtum við
glefsur úr bókinni hér á eftir:
Miðvikúdagur 11. janúar 1978
PELE — Ævl mfn í knattspyrnu;
Pele — mestur allra
knattspyrnumanna!
Gautaborg,
Svíþjóð. Júní 1958.
Enn á ég erfitt meö svefn.
Æsingurinn frá leiknum viö
Sovétrikin er i mér ennþá. Ég
stari upp i loftiö og velti fyrir mér
öriögum minum.
Ég haföi veriö vægast sagt
heppinn aö komast meö til
Sviþjóöar. Haföi meiðst i siöasta
leiknum áöur en viö fórum i
ferðina og hreint ekki reiknað aö
komast meö.
Ég man hann eins og hann heföi
verið i gær, daginn sem ég var
valinn i braziliska landsliöshóp-
inn. Sliku gleymir varla nokkur
knattspyrnumaöur. Ég haföi áöur
leikiö i brazilisku úrvaldsliöi, I
„Copa Roca”, árlegri keppni
milli Argentinu og Braziliu.
Braziliska liöiö haföi veriö valiö
af þjálfaranum, hinum mikla
Silvio Periollo. Vib töpubum fyrri
leiknum 2:1 en unnum þann siöari
2:0, og ég skoraði mark i hvorum
leik. Þab var mikill heiöur aö
vera valinn, en þó ekktþaö sama
og aö vera valinn i hópinn sem
átti aö keppa um heimsmeistara-
titilinn.
Ég hafði leikið reglulega með
Santos i nálega ár á þessum tima,
og leikiö vei. Del Vecchio, sem
var fastur miöframherji, skipti
um pláss við mig og þótt ég léki
ekki hvern einasta leik, var ég
markhæsti maðurinn, var efstur
á listanum yfir markhæstu menn
i Sao Paulo með 32 mörk þetta ár.
Þó var ég ekki viss um aö verða
valinn i HM-liðið. Ég var, þegar
aiit kom tii alls, aðeins 16 ára aö
aldri og i Braziliu var krökkt af
afburbamönnum sem voru þrosk-
aðari, reyndari og myndu ekki
bugast undan þeirri sálrænu
pressu sem það var, aö leika meö
landsliöinu.
Höfðum fengið útvarps-
tæki.
En hvað sem þvi liður, var ég i
Baurú þennan dag, i heimsókn
hjá fjölskyldunni. Ég sat og hlust-
aöi á iþróttafréttirnar i tltvarp
Bandarates (viö höfðum haft efni
á aö kaupa okkur úrvarpstæki
sem náði Sao og Paulo og Rio de
Janeiro), þegar ég heyröi þulinn
segja eitthvaö um valið á
braziliska landsliöinu. Ég reis
snarlega á fætur, gekk aö útvarp-
inu og laut alveg niöur aö þvi. Ég
vildi ekki missa af einu einasta
orði. Þegar þulurinn byrjaði aö
rjála viö pappirinn áður en hann
las upp af listanum, var eins og
hrollur færi um mig. Ég vissi aö
ég myndi ekki gráta, sparka i
húsgögnin né hlaupa meö höfuöiö
i vegginn, þótt ég yröi ekki valinn,
en ég var ekki viss. Ég vissi hve
ungur ég var, aö ég hafði aðeins
stundað atvinnumennsku i knatt-
spyrnu i eitt ár, i stað tiu eins og
flestir aöalleikmennirnir. En ég
haföi þó ieyfi til aö vona, ekki
satt?
Þulurinn byrjaöi, djúpri, til-
geröarlegri og hátiðlegri röddu,
sem allir suður-ameriskir út-
varpsþulir hafa tileinkað sér. Ef
leikmaöur hefur ekki ,,r” i nafni
sinu, sem þeir geta velt uppi i sér
i fimm mlnútur, finnst þeim þeir
hafa veriö sviknir: „Castilho —
Gilmarr — Djaima Santos —
Nilton Santos — Mazzola —
Pele...”
Ég hlustaöi ekki einu sinni á
það sem eftir var. Sat I stólnum,
skjálfandi um allan likamann.
Haföi ég i raun og veru heyrt rétt
eöa var þaö hugmyndaflug mitt
sem hafði komið mér til að heyra
það sem ég vildi heyra? En listinn
var endurtekinn og á honum var
mitt nafn. A sama andartaki kom
móöir min inn i herbergið. Hún
leit á andlit mitt og hrukkaöi enn-
ib áhyggjufuil:
„Hvaö er aö þér, Dico? Hefur
eitthvaö gerzt?
Ég gat varla sagt neitt.
Tennurnar glömruöu i munninum
á mér. „Mamma! Ég hef veriö
valinn I iandsliöið! Ég hefði eins
getaö talaö grisku, hún virtist
ekkertskilja. Ég endurtók: „Skil-
uröu ekki, mamma? Ég hef verið
valinn i braziliska landsliðið!”
Ég efast um aö hún hafi yfirhöfuö
hlustað á mig. „Leyfðu mér aö
finna ennið á þér,” sagöi Dona
Celeste áhyggjufuli. „Þú litur
ekki vel út.”
Ákvörðunartakan
Einn sorglegasti þátturinn I
sambandi viö valiö á landsliöinu
er sá, aö alltaf eru valdir i lands-
liöshópinn fleiri leikmenn en þeir
sem endanlega veröa notaöir.
Nokkrir eru strikaðir af listanum
ábur en til endanlegs landsliös-
vals kemur.
Hver einasti þeirra sem valdir
voru, var stjarna, leikmaður i
hæsta gæöaflokki. En ábyrgðin á
endanlegri ákvörðun um hverjar
af þessum stjörnum gætu bezt
tpilað saman sem eitt liö, hvildi á
þjálfaranum okkar, Vincente Fe-
jla. Nú var timi niöurskuröarins
jpp runninn. Viö vorum allir of
augaslappir til að hugsa. Bar-
ittumenn úr fyrri meistaraliöum,
baráttumenn frá fyrri heims-
meistarakeppnum, bitu i varir
sér, svitnuðu, — svo þaö ætti að
vera auövelt að gera sér i hugar-
lund hvernig okkur nýliöunum
leib. Vib stóðum og bibum, meb
hnén pressuö saman eins þétt og
við gátum svo ekki sæist hve þau
skulfu.
Dr. Paulo Machado de Car-
valho, formaður braziliska liðs-
ins, haföi kallað okkur saman i
stórum sal. Við hlið hans stóö Fe-
oia, sem viö höfðum unniö svo
mikið meö og fyrir. Dr. Paulo
byrjaöi á að halda ræöu, en ég
heyrði ekki eitt einasta orð, og ef-
ast um að nokkur hinna hafi gert
þaö heldur. Við biðum aöeins
eins.
Svo tók Feola við. Hann hrósaöi
áreiöanlega öllum fyrir þá miklu
vinnu sem þeir hefðu lagt á sig og
þakkaði okkur fyrir samstarfs-
viljann, en ég er þó ekki viss um
þaö, þvi ég hlustaöi ekki á hann.
Ég hlýddi aöeins á minn eigin
ótta, sem þyrlaðist um höfðuðið á
mér og magann, eins og rugluö
mús, — jafnframt þvi sem ég
reyndi aö finna mér einhverja
góða skýringu til aö gefa þeim
heima, ef ég yröi ekki valinn.
En nú gat dr. Paulo ekki komizt
hjá þvi að svara spurningunni, og
hann las listann yfir þá sem ekki
höföu verið valdir. Nafn mitt var
ekki nefnt og andartak datt mér i
hug aö sennilega heföi hann lesið
listann yfir þá sem höföu verið
valdir. Þegair þaö svo rann upp
fyrir mér, aö ég var einn hinna
útvöldu, létti mér ólýsanlega.
En svo varð ég gripinn enn
sterkari tilfinningu, þegar ég virti
fyrir mér þá, sem höföu verið á
listanum. Flestir þeirra grétu án
þess aö geta haldiö aftur af sér.
Þeir stóbu með kreppta hnefana
til aö skjálfa ekki eða slá ekki ein-
hvern. Luisinho, þessi stórkost-
legi mibframherji frá Corinthians
i Sao Paulo, stóö þarna, kritar-
hvitur i andliti og augun starandi
i vantrú. Gino, einn frábærasti
miöframherji sem Brazilia hefur
nokkurn tima fóstraö, stóö þarna
lika, tárin streymdu niður kinn-
arnar og hann var sem lamaður
af þvi áfalli sem það var honum
aö hann skyldi ekki valinn.
Dr. Paulo og þjálfarinn Feola
litu einnig út eins og þeir ætluðu
aö bresta i grát. Svo snerust þeir
á hæli og yfirgáfu salinn.
Hetjur
Stokkhólmi, Svíþjóð —
29. júní 1958.
Þegar viö komum til úrslita-
leiksins gegn Sviþjóð vorum við
hetjur, eins og við var að búast
eftir 5:2 sigur yfir hinu sterka liði
frá Frakklandi. En það var margt
sem geröi þaö að verkum að vib
vorum nokkuö ragir viö heima-
vallarmöguleika Svianna, auk
þess sem viö vorum ekki vissir
um hvar við höfðum dómarana.
Okkur haföi hent áður, aö lenda á
dómurum sem geðjaöist illa aö
'Braziliumörinum.
En þaö var þó einnig eitt atriöi
sem var okkur I hag: Viö höföum
á okkur gæðastimpil, sem sam-
spilandi lið i sérflokki meö frá-
bærum einstaklingum. Auk þess
höfðum við þann kraft sem
byggöist á metnaöinum til að
koma meö heimsbikarinn heim til
Braziliu, — metnaði sem viö vor-
um sannfærðir um að væri meiri
en hjá öðrum þjóðum.
Solna-völlurinn var enn setnari
heldur en þegar leikurinn milli
Braziliu og Frakklands fór fram.
Þegar þjóðsöngur Braziliu var
leikinn fann ég fara um mig enn
sterkari tilfinningabylgjur en
þegar ég heyröi hann daginn sem
viö kepptum viö Sovétrikin. Ég
skalf, þar sem ég stóö og hlustaði.
Framhald á bls. 10
Pele fagnaö eftlr aö hafa tryggt Brazlllu heimiuieiitaratitilinn f
Mexlkó áriö 1970.