Alþýðublaðið - 11.01.1978, Qupperneq 7

7
2232j,’Miðvikudagur 11. janúar 1978
\
Barátta gegn f jársvikum í
Svíþjóð
Alls kyns efnahagsaf-
brot eru mjög í sviðsljósi
á islandi þessa dagana og
þykir fáum undarlegt/
þar sem upp hef ur komist
um mörg dæmi um menn
sem gerst hafa sekir um
að fara út fyrir þann
auðgunarramma sem
lögin setja. í Svíþjóð er
sama sagan uppi á ten-
ingnum/ en þar eru
f jársvikinbaraöliu stærri
í sniðum.
i LO-tidningen,
máigagni alþýðusam-
bandsins sænska, rák-
umst við á greinar um
nýjar ráðstafanir
sænskra yfirvalda til að
reyna að stemma stigu
við stórkostlegum fjár-
svikum.
Hingað til hefur
skattrannsóknin einkum
beinst að „smáþjófum",
þ.e. þeim sem stela undan
par milljónum sænskum
á ári, en „hákarlarnir"
hafa sloppið að mestu,
þrátt fyrir að yfirvöld
fullyrði að þeir hafi und-
an allt að 20 milljarða
sænskra króna árlega. En
nú er sem sagt ætlunin að
fara að sauma að hákörl-
unum.
„Hákarlarnir” í fjársvikum sleppa í Svlþjód:
Hugmyndir um ad breyta lögunum
+ AUsherjarendurskoðun allra
lagabálka sem varða efnahags-
afbrot.
+ Fjölgun og endurskipulagn-
ing hjá lögreglumönnum, þann-
ig að mun fleiri geti helgað sig
baráttunni við efnahagsafbrot .
+ Stofnun sérstakra lögreglu-
deilda I öllum lénum Sviþjóðar
sem hafa eiga það að aðalverk-
efni að fletta ofan af efnahags-
afbrotum.
+ Endurskipulagning fræðslu-
kerfis lögreglunnar.
Þetta eru fjögur meginatriði i
200 blaðsiðna skýrslu sem
starfshópur rikislögreglunnar i
Sviþjóð hefur lagt fram um
jskipulögö afbrot. t starfshópn-
'um unnu saman fulltrúar rikis-
lögreglunnar, rikissaksóknar-
ans, skattheimtu rikisins, rikis-
bankans, einstakar einingar
lögreglunnar og sérfræðingar á
sviði afbrotafræði.
Skýrsla starfshópsins hefur
að geyma harða gagnrýni á
núverandi ástand i fjármálum,
þar sem yfirvöld (iögregla og
skattrannsóknarmenn o.fl.) eru
á höttum eftir ..hefðbundnum”
skattsvikurunum sem kosta
þjóðfélagið tiltöluiega litlar
fjárhæðir, á sama tima og i
mesta lagi hundrað manns
vinna að rannsóknum á svikum
þeirra sem hafa á samviskunni
stærstu og umfangsmestu efna-
hagsafbrotin. Afbrotin sem upp
komast hafa kostaö sænskt
þjóðfélag upphæð sem veltur á
fáeinum milljónum sænskra
króna en rikislögreglan fullyrð-
ir að „hákarlarnir” i fjársvik-
um kosti samfélagið 10 eða jafn-
vel 20 milljarða sænskra króna
árlega!
Þrátt fyrir að starfshópurinn
(sem settur var á stofn af ríkis-
lögreglunni i september 1976)
hafi ekki gefið sér tíma til að
fara nákvæmlega ofan i saum-
ana á sænskri löggjöf, þá er
samt ljóst af skýrslu hans að i
gildandi lögum eru ótrúlega
miklar gloppur, sem gera svik
möguleg. Leggur starfshópur-
inn til að rikislögreglan skuli
kanna lögin rækilega, þ.e. þann
hluta laganna er varðar efna-
hagsafbrot.
Þjóðfélagsvandamál
Starfshópurinn fullyrðir að
skipulögð efnahagsafbrot séu
mun umfangsmeira vandamál i
Sviþjóð heldur „venjuleg
Mikil
— lítil áhætta
Fyrir nokkrum árum fram-
kvæmdu sænsk skattayfirvöld
rannsókn á framtali ólikra
félagshópa sem allir fengust við
sérstök störf á eigin vegum, t.d.
lækna, arkitekta, verkfræöinga i
o.fl.
Höfðu yfirvöld slegið þvi föstu
að þessir hópar bæru óeölilega
lága skatta. Kom i ljós að viða
var pottur brotinn og að ekki
allir voru með hreina samvizku
hvað framtal varðaði. Hækkuðu
álögur á lækna t.d. um heilar
102 milljónir sænskra króna
vegna þessa.
afbrot”, svo sem innbrot og
margs kyns stuldir.
Hópurinn álitur að forsendan
fyrir þvi að koma i veg fyrir
grófustu fjármálaafbrotin sé
En þetta er aðeins litil hluti
skattsvikanna. Samkvæmt upp-
lýsingum yfirvalda, er álitið að
samanlögð skattsvik nemi upp-
hæð sem sé nálægt 20 milljörö-
um sænskra kr.!
Fjársvik i Sviþjóð eru auðvit-
að engin nýlunda. Skattsvika-
saga Sviþjóðar geymir minn-
ingar um marga þekkta svikara
og þekkt svikamál, auk ótal
smærri mála.
Skipulögð fjársvik sem fara
fram i Sviþjóð eru mörg og stór,
en rannsóknarmáttur hins opin-
bera er afar litill og i sumum til-
feilum enginn.
Sér til aðstoðar við svindlið
hafa skattsvikarar oft banka,
endurskipulagning lögreglunn-
ar, þar á meðal bætt starfs-
aðstaða. Sé ekki raunhæft að
reikna með. þvi að heimilað
verði að fjölga lögreglumönnum
mjög mikið.
endurskoðunarskrifstofur og
iögfræðinga. Staðhæft er að 10-
20 lögfræðingar og 30 endur-
skoðunarskrifstofur helgi sig
stöðugt „ráðgjöf” á sviði fram-
tals, þ.e. ráðgjöf við fals.
Þá telja sænsk yfirvöld aö fólk
sem lifir á atvinnugreinum eins
og ólöglegum spilum, hórdómi
o.s.frv. steli a.m.k. 2 milljörð-
um sænskum undan árlega.
Skattsvik sem varða viðskipti
með vinnuafl, fasteignir, ýmsar
vörur og fleira, nema allt að 10
milljöröum s.kr. Samanlögð
skattsvikasumma er þvi allt að
20 milljarðar, eins og fyrr segir
og áhættan fyrir svikarana er
tiltölulega litil. I
gróðavon
I
n