Alþýðublaðið - 07.04.1978, Page 3

SSSr Föstudagur 7. apríl 1978
3
~ **' *ifi ‘M ■ —■
k Á-.
Frá aöalfundi Iönaöarbankans aö Hótel Sögu
Frá aóalfundi Idnadarbankans
Heildarinnlán 4.842
millj. um sl. áramót
Eru karlar jafnokar
kvenna í skák?
Mikiö hefur verið rætt og
ritað um baráttu þá sem
ýmist er köiluð jafnréttis-
barátta eða kennd við
konur og nefnd kven-
réttindabarátta eða bara
kvenna baratta. Ekki
dettur mönnum i hug að
kenna hana við karlmenn
og kalla hana karla-
baráttu. Hingað til hafa
karlmönnum ekki þótt
forréttindi kvenna, þ.e.
heimilisstörf og barnaupp-
eldi, neitt eftirsóknarverð.
Alla vega hefur þeim ekki
þótt ástæða til að leggja út í
stríð til að svipta þær þeim.
Nú gerðust þau undur og stór-
merki að Högni Torfason skák-
maður sótti um leyfi til að fá að
tefla i kvennaflokki Skákþings
tslands en keppni þeirra hefst nú
um helgina. Stjórn skáksam-
bandsins synjaði þessari beiðni
Högna. Það var atkvæði Einars
Einarssonar forseta Skáksam-
bandsins sem réði úrslitum i
málinu. Hann kvaðst þó ekki
endilega vera hlynntur kynja-
skiptingunni á þessu sviði, en
vildi taka mið af aðstæðum á
alþjóðavettvangi. Þar er keppt i
flokkum karla og kvenna.
ólympiuskákmót verður haldið i
Argentinu i haust og ætla tslend-
ingar þá að senda keppendur til
mótsins bæði i karla- og kvenna-
flokki. Fannst honum ómögulegt
að fara að hætta á, að sendur yrði
karlmaður utan til keppni i
kvennaf lokknum . Meðan
Alþjóðaskáksambandið heldur
sig við kynjaskiptinguna, gera
tslendingar það einnig.
Högni sagði hins vegar i viðtali
við blaðamann, að tslendingar
hefðu komið fram með ýmsar
nýjungar á skáksviðinu og væri
ekkert þvi til fyrirstöðu að
einmitt þeir gerðust brautryöj-
endur i sambandi við jafnrétti
kynjanna i skákheiminum. Konur
hafa teflt við karlmenn og þykir
engum i frásögur færandi en i
fyrsta sinn sem karlmaður sækir
formlega um það hér á landi að
tefla i kvennaflokki, þá er honum
neitað. Fannst Högna þetta
megnasta óréttlæti og taldi kröfur
kvenna um jafnrétti vera kröfur
um sérréttindi þeim til handa.
EI
Plast í mjölinu?
— sem Vestmannaeyingar
Aöalfundur Iönaöarbanka ls-
lands h.f. var haldinri s.l. laugar-
dag, 1. april, á Hótel Sögu.
Heildarinnlán i bankanum námu
um s.l. áramót 4.842 millj. kr. og
höföu aukist á árinu 1977 um 1.318
miilj. kr. eða 37.4%. Heildarútlán
bankans voru i árslok 1977 alls
3.816 millj. kr. og höföu aukist á
árinu um 986 millj. kr. eöa 34.8%.
A aöalfundinum var ákveöiö aö
auka hlutafé bankans i 500 millj.
kr.
Fundarstjóri á aðalfundinum
var Davið Scheving Thorsteins-
son, formaður Félags islenzkra
iðnrekenda, og fundarritari var
Gisli Benediktsson, útibússtjóri.
Fundin sátu um 200 hluthafar.
Formaður bankaráðsins,
Gunnar J. Friðriksson, flutti
skýrzlu bankaráðs um starfsemi
bankans á s.l. ári. í upphafi ræðu
sinnar fjallaði hann um þróun
efnahagsmála árið 1977 og kjara-
samningana, sem þá voru geröir.
Enn ræddi hann um verðbólg-
una og skaðvænleg áhrif hennar,
um þróun peningamála á siðast
liðnu ári og um þróun iðnaðar, um
stöðu bankans gagnvart Seðla-
bankanum og um hin nýju IB lán
og IB veðlán. Enn fjallaði hann
um tillögu bankaráðs um aukn-
ingu hlutafjár, og skýrði frá að i
byrjun þessa árs hefði verið
ákveðið að taka upp nýtt raf-
reiknikerfi, sem nefnt væri IBM-
3600.
Að ræðu Gunnars J. Friðriks-
sonar lokinni skýrði Pétur
Sæmundsen bankastjóri reikn-
inga bankans.
I bankaráð voru kjörnir Gunnar
J. Friðriksson, Sigurður Kristins-
son og Haukur Eggertsson.
Varamenn voru kjörnir Krist-'
inn Guðjónsson, Þórður Gröndal
og Sveinn S. Valfells.
Iðnaðarráðherra skipaði þá
Magnús Helgason og Pál Sigurðs-
son sem aðalmenn i bankaráðið
og Guðmund Guðmundsson og
Runólf Pétursson sem varamenn.
Hans G. Andersen, formaður
sendinefndar tslands á 7. fundi
hafréttarráðstefnunnar sem nú
stendur yfir i Genf, kvað sér
hljóðs i gærkvöldi i upphafi alls-
herjarfundar ráðstefnunnar. Tók
hann m.a. fram sem hér segir:
„I dag er þrjátiu ára afmæli
hinna islensku laga um visinda-
lega verndun fiskimiða land-
grunnsins sem sett voru hinn 5.
april 1948. Ég tel viöeigandi að
minnast þessa atburðar i annál-
um hafréttarráðstefnunnar.
Lögin frá 1948 voru mjög merk
lagasetning og raunar boðberi
nýrra tima á sinu sviði.
I fyrsta lagi greindu þau milli
landhelgi sem slikrar og lögsögu
yfir lifrænum auðæfum sjávar
einnig utan landhelgi.
I öðru lagi var landhelgin sem
slik ekki færð út en lögsaga yfir
lifrænum auðævum utan land-
helgi var færð út á hafinu ofan
landgrunnsins.
I þriðja lagi var lögð áherzla á
visindalega verndun lifrænna
auðæfa sjávar bæði með lands-
lögum og alþjóðlegum ráðstöfun-
um.
í fjórða lagi geröu lögin ráð
fyrir að þau yrðu framkvæmd i
samræmi við þróun þjóðarréttar.
Með hliðsjón af þvi lagöi fulltrúi
Islands i laganefnd allsherjar-
nefndarSameinuðu þjóðanna árið
1949 til að hinni nýstofnuöu þjóð-
réttarnefnd Sameinuðu þjóðanna
yrði falið að rannsaka reglur haf-
fluttu út
/,Ekki mál til að gera
neitt veður út af", sagði
Þorsteinn Sigurðsson
framkvæmdastjóri Fiski-
m'|ölsverksmiðju Vest-
mannaeyja um nýja út-
skipunaraðferð þeirra
Fiskimjölsverksmiöju-
manna. En svo óheppilega
vildi til að plast úr plast-
sekkjum þeim sem notaðir
eru við útskipunina lenti
með mjölinu niður i lest.
I vetur var tekin upp sú ný-
breytni við útskipun mjöls hjá
réttarins i heild. Sú rannsókn
leiddi siðan til hafréttarráðstefn-
anna 1958, 1960 og þeirrar sem nú
situr.
Það var á grundvelli land-
grunnslaganna frá 1948 sem fisk-
veiðimörk tslands voru færð út
fyrsti fjórar milur, siðan tólf mil-
ur, fimmtiu milur og loks i tvö
hundruð milur. Vissulega voru
lögin frá 1948 undanfari efna-
hagslögsöguhugtaksins, sem nú
hefur hlotið alþjóðlega viður-
kenningu”.
Utanrikisráðuneytið,
Reykjavik, 6. april 1978.
Ragnar
Björnsson
ræöir um
sovézkt
tónlistarlff
Næst komandi laugardag kl.
15.00, mun Ragnar Björnsson,
dómorganisti og hljómsveitar-
stjóri, halda erindi i MIR-salnum
um kynni sin af sovézku tónlistar-
lifi og um tónlistarlif i viðari
skiiningi austur þar. A eftir mun
Ragnar fús að svara áheyrend-
um, sem kunna að vilja bera fram
fyrirspurnir, og loks verður sýnd
kvikmynd, sem tengist efni fyrir-
lestursins. Er að vænta að margir
vilji færa sér i nyt þetta tækifæri
til að hlýöa á lýsingu Ragnars.
Fiskimjölsverksmiðjunni 3ð i
stað þess að skipa út mjölinu i
bréfpokum þá er þvi skipað út
eins og lausu mjöli. Mjölið er sett
i tvöfalda plastsekki og siðan er
skorið á þá og mjölið látið renna
laust niður i lestina. 1 fyrsta sinn
sem þessi aðferð var notuð vildi
það brenna við að plastdruslur úr
innri plastsekknum færu með
mjölinu i lestina, að sögn Konráðs
Einarssonar trúnaðarmanns
Verkalýðsfélags Vestmannaeyia.
Astæða þess að þessi nýja að-
ferð var tekin upp var sú aö Fiski-
mjölsverksmiðjunni hafi tekist að
selja 1000 tonn af mjöli til Þýzka-
lands, en Þjóðverja viljar vilja
ekki sekkjað mjöl. Verksmiðjan
hefði þvi orðið að losa mjölið úr
sekkjunum á eigin kostnað, er-
iendis. Þennan kostnað ætlaði hún
að losna við með nýju útskipunar-
aðgerðinni.
Blaðið náði tali af Jóni
Kjartanssyni formanni Verka-
lýðsfélagsins i Vestmannaeyjum
og var hann ekki sérlega hrifinn
af þessari nýju tilhögun. Hún væri
vinnufrekari og dýrari en gamla
aðferðin. Ef verksmiðjan ætlar
að flytja út laust mjöl verður að
koma upp tönkum eða silóum til
að geyma það i. Þaðan yrði þvi
svo blásið niður i lestar flutninga-
skipanna. Erlendis eru notaðar
vélar við uppskipun á lausu mjöli,
sem sjúga mjölið upp úr vörulest-
unum.
Framkvæmdastjóri Verk-
smiðjunnar, Þorsteinn Sigurðs-
son, vissi ekki til að plast hefði
farið i mjölið. Hann kvað enga
reynzlu vera komna á þessa að-
ferð, þetta væri bara æfing út i
loftiðeins og þegar krakkar fara i
bæjarleik, og ekki mál til að gera
neitt veður út af.
E1
Álframleidsla og álverd:
Markaðsverð lægra
en skráð verð
Stutt viötal viö Ragnar Hall-
dórsson, framkvæmdastjóra
framkvæmdastjóra ísal
„Þaö hefur komiö i
Ijós, Ragnar, að svo virö-
ist sem álverð sé nokkru
lægra á Evrópumarkaði
en Bandaríkjamarkaði.
Hvað veldur þvi, og hafið
þið hjá Isal ekki náð að
komast inn á Bandaríkja-
markað?"
„Hér er bezt aö upplýsa, aö
markaðsverð er nokkru lægra
en hið skráða verð, sem stafar
af þvi, að álframleiðendur
breyta ekki veröskráningu, þó
litilsháttar lækkun verði á
framleiðslunni. Þetta getur
numið og nemur nú um 2
sentum á einingunni (1 lbs)
jafnvel örlitlu meira. Vissulega
höfum við lítillega reynt að
komast inn á Bandarikja-
markað, en þetta er ekki
auðvelt. Þar er um að ræða
nokkra innflutningstolla og
flutningskostnaður er hærri en
til Evrópulanda, svo verð-
munurinn jafnast af þeim
orsökum”.
,,Er hér um að ræða einhvers
konar verndartolla i Banda-
rikjunum?”
„Eflaust má lita svo á, að um
leifar af sliku sé að ræða. Efna-
hagsbandalagslöndin eru hins-
vegar að lækka tollmúra i
áföngum og á þeim grundvelli
færist verðlagið nær þvi, sem
gildir vestra.”
„Nú hafið þið selt nokkuð af
áli til Kina og fregnir hafa borizt
um framhald á þvi. Fæst sama
verð þar og i Evrópulöndum?”
„Þegar allt kemur til alls er
það reyndin. Að visu er
markaðsverð til Kina aðeins
lægra, en þar á móti kemur, að
við seljum þeim álið á Fob-verði
og þeir sækja það hingað til
okkar. Það gerir mikinn glóru-
mun.”
„En svo að öðru sé vikið.
Telur þú réttmætt, aö gera ráð
fyrir hækkandi álverði, svo sem
til dæmis Time reiknar með i
fréttum, sem birtust þar dags.
3. april?
„Auðvitað lifum við i voninni
um það, og eins og stendur
virðist markaðurinn nokkuð
öruggur. En mér skilst að þeir
þar miði viö væntanlegt verðlag
um 1980. Þó sveiflur á álmark-
aðnum séu talsvert minni nú en
sveiflur á verði ýmissa annarra
málma, er erfitt aö slá nokkru
alveg föstu um þetta. Hitt vitum
við, að eftir þvi sem orkuskortur
nálgast glima menn við að auka
notkun léttmálma i iðnaðinum,
svo sem t.d. í bifreiðafram-
leiðslunni. Þar er stefnt að þvi
að spara orku með léttari
vögnum.”
„En hvað svo um frekari úr-
vinnslu álsins?”
„Vitanlega hafa framleiö-
endur fullan hug þar á, og veru-
leg skref hafa verið stigin i átt
til þess, þó aðeins sé komið
skammt á leið eins og stendur.”
„Nú virðist, samkvæmt um-
ræddri grein i Time, hafa stöðv-
azt i bili bygging nýrra álvera.
Hvað viltu segja um það?”
„Taliö er, að álverð þurfi að
hækka verulega, eða allt i 60
sent fyrir enskt pund, til þess að
skynsamlegt sé að auka við
framleiöslugetuna. Hvort, eða
hvenær það kann aö gerast er
ekki i sjónmáli nú”, sagði
Ragnar Halldórsson forstjóri
tsals að lokum.
Hans G. Andersen á
H af rétta rráðstef n u:
Minnst 30 ára afmælis
vísindalegrar verndar
fiskimiöa landgrunns