Alþýðublaðið - 01.05.1981, Qupperneq 15

Alþýðublaðið Föstudagur 1. maí 1981
15
Sambandið hefur stundað mikil viðskipti við Sovétmenn. Hér er Er-
lendur Einarsson að undirrita viðskiptasamninga við fulltrúa þeirra.
Alþyðusamband Vestfjarða
óskar sambandsmeðlimum sinum og landslýð
öllum til hamingju með
1. MAÍ
liggja. Síöan annast stjórn félags-
ins yfirstjórn á málefnum þess á
milli aöalfunda, og hún ræöur
kaupfélagsstjóra til aö sjá um
stjórn og framkvæmd á hinum
daglega rekstri. Kaupfélags-
stjórinn starfar þannig á ábyrgö
stjórnarinnar og skilar skýrslum
til hennar. A aöalfundi er þaö
siöan stjórnarformaöur sem skil-
ar skýrslu um störf stjórnarinn-
ar, þótt þaö komi hins vegar
oftast I hlut kaupfélagsstjóra aö
flytja skýringar viö framlagöa
reikninga og gefa skýrslu um
rekstrarlega afkomu.
Stjórnskipulagi Sambands isl.
samvinnufélaga hefur þegar
veriö lýst, en það er I reynd
spegilmynd af þvl sem er hjá
kaupfélögunum. A aðalfundum
sinum kjósa þau fulltrúa sina til
setu á aöalfundi Sambandsins, en
þar eru á sama hátt og á aðal-
fundum kaupfélaganna fluttar
skýrslur, lagðir fram reikningar,
kosin stjórn og endurskoðendur
og teknar stefnumótandi ákvarð-
anir i þeim málum sem fyrir
liggja. 1 Sambandinu er það
einnig aðalfundur, sem fer með
æðsta valdið, og stjórn
Sambandsins skilar skýrslu sinni
til hans. Forstjóri og
framkvæmdastjórar- Sambands-
ins starfa hins vegar á ábyrgð
Sambandsstjórnar, eru ráðnir af
henniog skila skýrslum til hennar
um störf sin.
Það er kunnara en frá þurfi aö
segja, aö á næstliönum áratugum
hefursú þróun verið greinileg, að
áhugi fólks á almennum félags-
störfum hefur farið mjög dvin-
andi. Undan þessu kvarta nánast
allir þeir, sem valizt hafa til
forystuí félagasamtökum, hverju
nafnisem þau nefnast. Þóttboðað
sé til fundar I mörg hundruð eða
þúsund manna félagi, þá má oft
kallast gott ef 20—30 manns
mæta. Fundir, þar sem fram fara
kappræður, eða haldin eru
fróðleikserindi, draga fólk heldur
ekki til sin I sama mæli og var
fyrirfáum áratugum. Og þetta er
ekkert sérislenzkt fyrirbæri,
heldur gætir þessa um öll
Vesturlönd.
A ýmislegt hefur verið bent til
skýringar á þessu áhugaleysi
almennings um félagsstörf. Til
dæmis er þjóðfélagsbyggingin
stöðugt að veröa flóknari, sem
hefur I för með sér að mörg störf
verða vandasamari og gera
auknar kröfur til þeirra sem
gegna þeim. Þá gerir velferðar-
þjóðfélag nútimans á margan
háttmeirikröfur tilfólks um auk-
ið vinnuálag og lengdan vinnu-
tima en áður tiökaðist. Þetta hef-
ur i för með sér að fristundir
verða færri og stopulli en áður.
Lika hafa mörg ný tómstunda-
áhugamál komiö til sögunnar, að
ógleymdri sivaxandi fjölmiðlun i
formi blaða, timarita, útvarps og
sjónvarps. Einangrun fyrri tima
er með öllu úr sögunni. Þá má
heldur ekki gleyma þvi að feröa-
lög fólks hafa aukizt mjög og eru
reyndar orðin barnaleikur I
framkvæmd hjá þvi sem fyrr var.
Það atriði hefur eitt út af fyrir sig
vafalaust fækkaö mjög fristund-
unum hjá mörgum.
Kaupfélögin hafa orðið fyrir
baröinu á þessu, ekki siður en t.d.
launþegafélögin, hagsmunasam-
tök og hvers konar félög um sam-
eiginleg áhugamál. Kemur það
fram i þvi, að fundasókn á deilda-
fundum kaupfélaganna hefur
farið minnkandi. Þetta er þó
mjög mismunandi frá einu
kaupfélagi til annars, I sumum er
fundasókn með ágætum og áhugi
félagsmanna greinilega mikill, en
annars staðar er ástandið lakara.
Það er dálitið álitamál, hvaða
augum eigi að lita á það, þegar
stór hluti félagsmanna lætur sig
vanta á félagsfundi. Það virðist
geta verið fullkomlega réttlætan-
legt að lita svo á, að félagsmaður,
sem er önnum kafinn og hefur
haft spurnir af þvi að rekstur og
afkoma félagsins séu i góðu lagi
láti með fjarveru sinni á félags-
fundi einfaldlega i ljós þá skoðun
sina, að hann sé ánægður með
rekstur félagsins og óski þess eins
að honum sé haldið áfram i
óbreyttu formi. Það má lita svo á,
að I félagsmálum, sem og öllum
umsvifum á opinberum vett-
vangi, gildi sú regla, að fólk sé
seinna til að hrósa þvi sem þvi
finnst vel gert heldur en að kvarta
undan þvi sem er i ólagi. Þannig
væri dvinandi fundasókn i félagi
einfaldlega merki þess, að félags-
menn væru ánægðir og létu það i
ljós með þegjandi fjarveru. 1
kaupfélögunum er þess lika að
gæta að þar hafa flokkadrættir og
umdeild hitamál verið ákaflega
fátið. Ef svo færi i einhverju fé-
laginu að slik mál kæmu upp, eða
ef svo óliklega færi til dæmis að
kaupfélagsstjórn eða kaupfélags-
stjóri sköpúðu sér einstaklega
miklar óvinsældir meðal félags-
manna, þá er erfitt að trúa öðru
en að dæmið myndi snúast við. Þá
verður að treysta þvi að félags-
menn myndu fjölmenna á fundi til
þess að gera breytingar.
Það er þetta, sem verður að
hafaf huga, þegar rætt er um lýð-
ræðið i samvinnufélögunum.
Ka upfélagsstjóri eða
framkvæmdastjóri getur vissu-
lega virzt valda- og áhrifamikill
við fyrstu sýn, sérstaklega ef hon-
um hefur verið falin forstaða
fyrir fyrirtæki eða deild með
umfangsmikinn rekstur. En það
er gifurlegur munur á aðstöðu
hans og þeirra manna, sem eiga
fyrirtæki af svipaðri stært) og
þurfa engum að standa reiknings-
skil utan sjálfum sér. Hann starf-
ar á ábyrgð stjórnar, sem hefur
eftirlit með öllum gjörðum hans
og sem hann þarf að gefa skýrslu
með reglulegu millibili. Einu
sinni á ári þarf lika hver
kaupfélagsstjóri að mæta á aðal-
fundi kaupfélags sins, og hið
sama á við um framkvæmda-
stjóra deilda Sambandsins og
samstarfsfyrirtækjanna, sem
verða að mæta á aðalfundi þess.
A þessum fundum þurfa þessir
menn að vera viðbúnir þvi að
standa reikningsskil gerða sinna,
og hafi einhver þeirra gert al-
varleg mistök eða misnotað þá
aðstöðu, sem honum var trúað
fyrir, þá getur hinn sami ekki
vænzt þess að fá að kemba hær-
urnar i starfinu.
Þetta kerfi felur það vissulega i
sér, að einstaklingum eru lögð
mikil ábyrgð og jafnframt tals-
verö völdá herðar. En á hinn bóg-
inn er þess að gæta, aö hér er um
að ræða sama lýöræðisskipulagið
og allt stjórnarfar Vesturlanda
byggist á. Þetta er fulltrúalýð-
ræði sömu tegundar og það sem
við notum til aö stjórna landinu
með Alþingi okkar og rikisstjórn.
Það má e.t.v. segja, aö þetta kerfi
mismuni völdum á milli einstakl-
inga, en Vesturlandabúum hefur
þó ekki enn tekizt að finna annaö
betra. Meðan svo er, eigum við
þess naumast kost að finna annaö
stjórnarfyrirkomulag, sem betur
Framhald á bls. 18
Sendum starfsfólki okkar og öðru vinn-
íandi fólki bestu kveðjur i tilefni
1. MAÍ
B. M. VALLÁ h.f.
Hátúni 4A.
Verkamannafélagið HLIF, Hafnarfirði
Mætið öll i kröfugönguna og á útifundinum
1. MAÍ
Sendum íslenzkum verkalýð hamingjuóskir í tilefni
1. MAÍ
Rafiðnaðarsamband íslands
Trésmiðafélag Reykjavíkur
hvetur félagsmenn sfna til þátttöku í kröfugöngu
og útifundi á Lækjartorgi 1. MAI
Stjórnin