Alþýðublaðið - 30.09.1981, Blaðsíða 8

alþýöu
bladiö
Miðvikudagur 30. september
Otgefandi: Alþýöuflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guömundsson
Stjórnmálaritstjóri og ábm.: Jón Baldvin Hannibalsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Guömundur Arni Stefánsson.
Blaðamenn: Einar Gunnar Einarsson, ólafur Bjarni Guönason og Þráinn Hallgrimsson.
Otlitsteiknari og ljósmyndari: Einar Gunnar Einarsson.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir. Auglýsingar: Sigríöur Guömundsdóttir.
Dreifingarstjóri: Siguröur Steinarsson. , .
Ritstjórn og auglýsingar eru aft Siöumúla 11, Reykjavik, simi 81866.
Áskriftarsíminn
er 81866
Nýr biskup var settur i em-
bættiá sunnudaginn var, eins og
kom» hefur fram í fréttum. Á
þessum timamótum ber aö
þakka Sigurbirni Einarssyni
fyrrverandi biskup hans störf
fyrir islensku þjóökirkjuna.
MeöSigurbimiferkennimaður i
fremstu röö, guösmaður sem
fékk alla til aö leggja viö eyru
þegar hann talaöi. Pétri Sigur-
geirssyni biskup fylgja lika
bestu framtiðaróskir á biskups-
stóli.
Það er hins vegar ekki úr
vegi, aö lita örlitið á stöðu is-
lensku kirkjunnar við þessi um-
skipti. Hvert er hlutverk kirkj-
unnar i nútimaþjóöfélagi, hraöa
og tiöra breytinga? Nærkirkjan
félags nútimans. Málflutningur
Jesú er sfgildur en þarf náttúr-
lega að aðlaga hverjum tima. A
það hefur vantaö i málflutningi
kirkjunnar manna þótt þar séu
að sjálfsögðu að finna ánægju-
legar og heiðarlegar undan-
tekningar.
Frekar umdeild en
gleymd
Enginn félagsskapur getur
ætlast til þess að ná fótfestu
meðal almennings, ef hann
veigrar sér við að taka afstöðu
tilþeirra stórumála, sem fólkið
i landinu talar og hugsar um.
Afstöðuleysið getur aldrei
kallað fram áhuga, fórnfýsi og
kraft. Það er afstaðan, ákveðin
stefnumótun, æðruleysið sem
færtil liðs viðsig áhugasamaog
íslenska þjóðkirkjan í kjölfar biskupsskipta:
Meginhluti hinnar, islensku prestastéttar var samankominn, er biskupsskipti uröu sl. sunnudag. En
hver er imynd presta í hugum almennings?
Kirkjan má ekki vera stikkfrí frá
vandamálum nútímans
Hún verður að taka afstöðu
— ekki einangrast
eyrum þjóðarinnar? Hefur hún
eitthvað að segja við núti'ma-
manninn?
Þvi miður er sannleikurinn
sá,að á siðustu áratugum hefur
islenska þjóðkirkjan ekki verið
það þjóðféiagslega afl, sem um-
fang hennar gefur tilefni til.
Kirkjan hefur verið afstööulitil
eða — laus í ýmsum veigamikl-
um þjóðfélagslegum „kri'sum”,
sem upp hafa komið hér álandi.
Hún hefurekki tekið nógu virka
afstöðu með þeim sem minni-
máttar eru i þjóðfélaginu s,s,
öryrkjum, gamla fólkinu og
þeim launalægstu. Að sönnu
hefur kirkjan i samræmi við
kristilega lifsskoðun auðvitað
samúð með þessum þjóðfélags-
hópum og á að styðja réttlætis-
baráttu þessara. hópa, en
virkan samhug raunhæfa aðstoð
og starfsemi hefur vantað.
íslenskir prestar eru ekki á
eitt sáttir hvort kirkjan eigi að
blanda sér i pólitisk málefni
eins og þau hafa stundum verið
kölluð. Akveðnirhópar íklerka-
stétt, vilja að kirkjan standi
fyrir utan þjóðfélagsleg átök.
HUn eigi að sinna innri málum
sinum og boða Guðs orð,eins og
það kemur fyrir i Bibliunni. En
orð JesUs verða að finna stoð i
raunveruleika dagsins i dag.
Boðskapur hans hljómar i
eyrum almennings „sem hljóm-
andi málmur og hvellandi
bjalla” án tilvisunar til þjóð-
virka einstaklinga i þjóðfélag-'
inu.
Kirkjan á frekar að vera um-
deild, en gleymd. Það biður þess
enginn að kirkjan fari út i
flokkspólitiskar vangaveltur, en
hætt er við, að Jesús hefði ekki
náð athygli samti'ðar sinnar, án
þess að bjóða hræsnurunum
byrginn og gagnrýna óhikað
ýmsar þjóðfélagsveilur þeirra
tima.
Kristin trú er i eðli si'nu af-
staða. Agrundvellihennar móta
trúaðir einstaklingar skoðanir
sinar til ýmissa mikilvægra
mála. Það gera t.d. prestar hver
um sig. Sem stofnun veigrar is-
lenska kirkjan sér hins vegar
við að gera slikt.
Auðvitaðeru það aftur á móti
gild rök, að kirkjan eigi að var-
ast það, að verða leiksoppur
harðsviraðra stjórnmálamanna
og lýðskrumara. Hún á að vera
afdrep og hvildarstaður fyrir þá
sem vilja frið frá hinu daglega
amstri. Menn eiga að finna frið i
kristinni trU. — En friður er
ekki sama og lognmolla og
kirkjan sem stofnun á að geta
sinnt báðum þessum hlut-
verkum, þ.e. að vera vin i eyði-
mörkinni þar sem rikir friðsæld
frá hinu daglega amstri og deil-
um, en þó jafnframt virkur bar-
áttuvettvangur meðal manna,
þar sem barist er fyrir ýmsum
grundvallaratriðum kristinnar
trúar friði, réttlæti, jafnrétti.
Þessi hugleiðing er ekki skrif-
uð til að gera litið úr, að ýmsu
leyti merku starfi fslensku
kirkjunnar i gegnum aldirnar.
Það skal metið, sem vel er gert
og að sönnu hefur kirkjan komið
ýmsu til leiðar i þjóðfélaginu.
Hitt skal þó ekki vera neitt
leyndarmál, að á of mörgum
sviðum hefur kirkjan sveipað
sig huiu þagnarinnar, — forðast
beina þátttöku. .
Kristilegan stjórn-
málaflokk??
Þær hugmyndir hafa vaknað
hér á landi að stofnun kristilegs
stjórnmálaflokks sé æskileg.
Vafalaust eru þessar vanga-
veltur um kristilegan stjóm-
málaflokk til orðnar vegna óá-
nægju margra með þagnarmúr
islensku kirkjunnar og vilja
breytingu þar á. Reynsla ann-
arra þjóða af kristilegum
stjórnmálaflokkum er hins
vegarekki til fyrirmyndar. Þeir
flokkp.r em öllu jafna, tákn
ihaldssemi og kyrrstöðu, sem
þýðir aftur viðhald þess órétt-
lætis sem viðgengst i flestum
þjóðfélögum. Það eru þvi
margir sem óttast að sama yrði
uppiá teningnum hér á landi, ef
af stofnun kristilegs stjórnmála-
flokks yrði.
Réttari leið væri, að presta-
stéttþessa lands og kirkjan sem
stofnun losuðu um tunguhaftið
og tækju markvissa og bein-
skeytta afstöðu til þeirra þjóð-
mála, sem efst eru á baugi
hverju sinni — afstöðu grund-
vallaða á styrkum grunni krist-
innar trúar og málflutningi spá-
mannsins Jesú Krists. 1 is-
lensku þjóðkirkjunni eru um
90% þjóðarinnar. Það hlýtur að
vera krafa þessa stóra hóps, að
kirkjan verði ekki lengur stikk-
fri frá þeim vandamálum sem
hrjá Islensku þjóöina og mann-
kynið allt. — GAS
A RATSJÁNNI
Stærö togaraflotans er mikift vandræftamál hjá Stelngrlmi Ilermannssyni sjávarútvegsráftherra. Nii
siftast tókhann fiskiskip af frflista, til aft stöftva togarakaup isbjarnarins.
þessarar ákvörftunar
kvæmdar á fiskverndunar-
stefnu. Sjávarútvegsráftherra
hefur hingaft til getaö stemmt
stigu vift stækkun flotans og þar
meft haldift sig vift raunhæfa
fiskverndunarstefnu, meft beit-
Skyndiákvörðun Steingríms þegar fiskiskipin voru tekin af frílista:
Vildi stöðva togarakaup ísbjamaríns
- sem þurfti ekki opinbera fyrirgreiðslu vegna kaupanna
Sú áætlun frystihússin ís-
bjarnarins I Reykjavík, aft
kaupa togara frá Noregi, mun
hafa verift aftalhvati þess, aft
tekin var sú ákvörftun aft kippa
fiskiskipum útaf friiista og gera
háftan innflutningsleyfum. ts-
björninn mun hafa gert samn-
inga um kaup á togara frá Nor-
egi og ekki þurft fjárhagsfyrir-
greiftslu frá Fiskveiftasjöfti, efta
hinu opinbera eins og venja er
vift togarakaup. Þaraf leiöandi
var ekki unnt aft stöftva kaupin
öftruvisi en þannig, aft taka
ingu sjóftakerfisins. Þaö hefur
hann hins vegar ekki gert og lát
ift reka á reiftanum.
Afleiftingin: stærri floti,
fiskverndunar-

ALLRAMEINABOTASJOÐUR
BQLABÁS
„Nú var að liða að lokum
fundarins og komið aö þvi
augnabliki aðkarlmaður steig
i ræðustól. Það var ólafur
Ragnar Grlmsson.” (Þjóðvilj-
inn í frýsögn af funda;röð Ai-
þýðubandalagskvenna) —
Maöur augnabliksins hjá
kvenfólkinu: Ólafur Ragnar
Grimsson.
Við höfum öll heyrt um sjóð-
ina. Húsbyggingasjóði, stofn-
lánasjóði, lifeyrissjóði, iðnlána-
sjóði og svo framvegis. Við
tölum gjarna um sjóðakerfi. Svo
sem sjóðakerfi landbúnaðarins,
sjóðakerfi sjávarútvegsins,
sjóðakerfi iðnaðarins og þar
fram eftir götunum. Samkvæmt
nokkuð gömlum tölum munu
vera um 30 sjóðir opinberir- og
hálfopinberir, sem fá sjálfkrafa
framlög frá hinu opinbera.
Þessir sjóðir eru til margra
hluta nytsamlegir. Þeir eru allir
hugsaðir til þess að efla þær at-
vinnugreinar, sem þeim er gert
að lána til. Kjörorð þeirra er að
breyta, efla og bæta.
1 algleymi náungakær-
leikans og ættjaröarástarinnar
spreða sjóðstjórnir út peningum
til stórhuga framkvæmda-
manna og fyrirtækja, sem vilja
efla landsins hag, veita hrjáðum
launalýð atvinnu, styrkja hag-
fótinn, leiðrétta viðskiptakjara-
hallann’ og vinna Islandi allt.
Þvimeiri f jármunum sem varið
er úr sjóðunum góðu, þvi öflugri
ætti landsins hagur að vera og
þvirikari ættum við Islendingar
að vera. Með sjóðakerfinu og út-
deilingu fjármagns þeirra á að
herða sprettinn, og ná takmark-
inu, sem allir sjá i hillingum.
Næg atvinna, vel borguð þar
sem allir una glaðir við sitt i sátt
og samlyndi, ekki einasta hver
við annan, heldur við náttúru
landsins lika.
Þannig er sjóðakerfið hugsað.
Sem einskonar aðferð til að
stytta sér leið út i Útópiu. Alla-
vega er okkur óupplýstum og
sauðsvörtum almúgamönnum
sagt að svo sé, og ekki förum við
að efast um það, að leiðtogar
vorir tali af fullri sannfæringu.
Sjóöakerfið er bjarvættur
okkar allra.
En hvað?
Nú mátti lesa það i Alþýðu-
blaðinu i gær, að Steingrimur
Hermannsson sjávarútvegsráð-
herra hafi tekið togara út af
frilista til að koma I veg fyrir að
fyrirtæki eitt i Reykjavik flytti
inn enn eitt togskipið. Það hefur
lengi verið viðurkennt að
togaraflotinn er of stór. En
hversvegna var innflutningur á
togurum heftur einmitt nú?
Hvað var svo sérstakt við
togarann góða?
Jú, fyrirtækið þóttist geta
keypt togarann án þess að fá
nokkra fyrirgreiðslu úr sjóða-
kerfinu! Það kunni Steingrimur
ekki að meta! Hvað á það að
þýða að slá hendinni á móti
bjargræðislánum úr sjóðakerf-
inu? Hvurslags guðfræði er það
eiginlega i nútima velferðar-
þjóðfélagi að taka ekki lán?
Rikisstyrkir eru forréttindi sem
fólk skal notfæra sér, eða það
hefur verra af!
En ef Steingrimur stöðvaði
ekki togara sem fluttir eru inn
fyrir lánsfé, en stöðvar hins-
vegar innflutning á togara sem
flytja á inn án aðstoðar hins
opinbera, hver er þá tilgangur
sjóðakerfisins? Hann skyldi þó
aldrei vera sá, að gefa stjórn-
málamönnunum stjórn yfir at-
vinnuvegunum, frekar en sá að
efla þá? Það er allavega vist að
þrátt fyrir öflugt sjóðakerfi i
öllum atvinnugreinum, ber
ekki ýkja mikið á þvi að Útópia
færist nær!
Þannig hafa Islendingar verið
blekktir með samsæri allra
stjórnmálamanna um árabil.
Ekki fyrr en nú er það gert þjóð-
inni ljóst, hver hinn raunveru-
legi tilgangur sjóðakerfisins er!
Fram að þessu hafa slyngir
stjórnmálamenn og sióttugir
ráðamenn blindað almenning og
leitt hann um völundarhús
blekkinga sinna. Svo kom Stein-
grimur Hermannssón. Hann er
ekki eins og aðrir stjórnmála-
menn. Ónei! Hann er nefnilega
allur þar sem hann er séður.
—Þagall