Vísir - 14.11.1969, Blaðsíða 6

V1SIR . Föstudagur 14. nóvember 1969.
cyWenningarmál
© Notaðir bílar til sölu
Höfum kaupendur að Volkswagen og
Land-Rover bifreiðum gegn staðgreiðslu.
Til sölu í dag:
Volkswagen 1200 ’56 ’59 ’65 ’68
Volkswagen 1300 ‘66 ‘67 ‘68 ’69
Volkswagen Fastback ’66 ’67
Volkswagen sendiferðabifr. ’66 ’67 ’68
Volkswagen station ’67
Land-Rover bensín ’62 ’64 ’65 ’66 ’67 ’68
Land-Rover dísil ’62 ’65 ’67
Willys ’66 ’67
Fíat 600 fólksbifr. ’66
Fíat 124 ’68.
Fíat 600 T sendiferðabifr. ’66 ’67
Toyota Crown De Luxe ’67
Toyota Corona ’67
Volvo station ’55
Chevy-van ’66
Chevy Corver ’64 sjálfskiptur m. blæju.
Taunus 17 M station ’66
Volga 65
Ford Bronco ’66
Singer Vogue ’63
Rússajeppi Gaz. ’66
Benz 220 ’59
Við bjóðum seljendum endurgjaldslaust afnot
af rúmgóðum og giæsilegum sýningarsal okkar.
LEIGAN
Vinnuvelar til leigu
Litlar Steypuhrœrivélar
Múrhamrar m. borum og fleygum
Rafkrtúnir Steinborar
Vatnsdœlur ( rafmagn, benzin )
Jarðvegsþjöppur Rafsuðutœki
Víbratorar
Stauraborar
Sllplrokkar
Hltablósarar
HOFDATUNI U - SIMI 23480
Hjörleifur Sigurösson skrifar um myndlist:
Simi 21240 HEKLA hf Laugavegi 170-172

Hið leynda og ljósa
Tjaö er erfitt aö skrifa um
málverk Karls Kvaran. í
fyrra um svipaö leyti reyndi ég
að nálgast þau með oröum en
tókst vlst aldrei að komast inn
að sporbaugi hinna raunveru-
legu leyndardóma. Hvers vegna
í ósköpunum? spyrja ímyndað-
ir lesendur. Einfaldlega sakir
þess, að drjúgur hluti af lengd
atburðarásarinnar er gufaður
upp, horfinn inn í kyrramóðu
eilífðarinnar, oröinn aö fortíð
og sögu þegar við kynnumst
hinni alvöxnu mynd. Vitaskuld
er lýsing mín í höfuöatriöum
sameiginlegt einkenni allra
verka, er skoppa ekki yfir nauð
synleg tilverustig, smá eöa stór,
löng eða stutt... en láta sig
hafa það að meta erfiöleika-
stundirnar og þreytuköstin til
jafns við hiö ljúfa og indæla
hlé. En í flestum tilvikum sitja
hrjúf spor eftir f sverðinum,
grindur, er hvolfdust utan um
hugsanlega lausn, strik eða
hnútar á flökti um vföáttuna
og áttu reyndar eftir aö falla
inn á réttan staö, gera sitt gagn
áöur nóttinni sleppti.
H]á Karli Kvaran eru skilin
miklu greinilegri. Hann er
meistari þeirrar aðferðar að
grisja umbúnaðinn unz fátt
stendur eftir nema hið allra
nauðsynlegasta til að magna
köllin úr djúpinu. Þarf ég að
útlista þetta betur, er mér ekki
nóg að benda á rauðar, bláar,
svartar, gular, hvítar eða ef til
vill fjólubláar litskuggaverur,
er læsast saman í einu verkinu
af öðru sem tvenndir, þrenn-
ingar eða ferfættar skepnur,
sjaldan meira. Lesandanum er
heimilt að taka síöustu orðin
bókstaflega, ef hann gerir sér
um leið það ómak að skynja
meö eigin taugum skáldlegu
blettina í verkinu, því að þeir
eru sannlega innan landamerkja
garðsins, sem Karl er alla tíð aö
rækta. Fyrir nokkrum árum
hefðu mörg okkar talið, að mál-
arinn legði stund á tvísýnar og
marklitlar jafnvægisæfingar úti
á yztu nöf. Nú sjáum við til-
gang hans. Gekk hann ekki út
að hengifluginu einmitt sakir
þess, að hann vildi tryggja sér
órofið samfellt baksviö? Lagði
hann ekki breiðu þræðina fyrst
til að hafa stofninn á hreinu?
Ef einhverjum sýnist formaver-
öld Karls of þröng, litir hans
færri og afmarkaðri en góðu
hófi gegnir — ætti hinn sami
að fylgjast með því gaumgæfi-
lega hvernig aðferð hans er á
sífelldri hreyfingu og dregur til
sín nýjar blöndur, nýjar stærð-
i'r, skáldlegar áfstöður, ókunnar
mönnum og skepnum.
Gott dæmi um þetta síðasta
atriði er Morgunn í borginni,
þar sem höfundurinn leggur
raunir lauss og rígbundins á-
ferðarmáls á verk sitt og gerir
þaö samtímis dálítið forvitni-
legra en mörg hinna, sem státa
af rökréttari tæknilausnum. En
þetta er kannski tyrfið hugleiö-
ingarefni. Hitt er bæði skiljan-
legt og eðlilegt, að gestur á
sýningu Karls taki sum verk-
anna fram yfir önnur — jafn-
vel þQtt hann eigi undra erfitt
með að fetta fingur út í annaö
en smávægilegustu atriði í
þessu gullfallega safni mál-
verka. Mér finnast litasamsetn
ingar málarans hæpnastar í
Apríl og 17. júní (ætti hún ekki
fremur að heita 14. júlí?) og
byggingin veikust hjá Samlynd
um línum og Fjólubláum flötum,
Aftur á móti rís hvort tveggja
háll í óbyggðamyndinni, Stemn
ingu, svo að maður tali nú ekki
um Aftankyrrð, vindstigin sex,
Fjallgöngu og Andvarp hausts-
ins.
NY GRUNNMÁL
lyfyndir Braga Ásgeirssonar
skipta ört um svip, einkum
hefur það verið talsvert áber-
andi síðustu tíma, að málarinn
er á hraöri Ieið út úr básnum,
sem hann kaus sér f upphafi.
Þar ríkti fegurð litanna ofar
öllu, hin glæsta brún, sem hafn-
aði samneyti við homskarpa
og göldrótta aðskotahluti. En
einn góðan veðurdag tóku aö-
skotahlutirnir völdin og linntu
ekki látunum fyrr en jörðin
sviönaöi í kringum þá og gerö-
ist ófrýnileg f augum hreinrækt
uðustu fagurkeranna.
Sýning Braga í Unuhúsi mark
ar tímamót í starfi hans. Ann-
ars vegar leggur hann áherzlu á
að brúa bilið milli höggmyndar
og málverks, oft með prýðileg-
um árangri (og nálgast óöum
fyrrnefndu greinina) — hins
vegar hrærir hann litunum sam-
an í eina iðu, stundum létta og
fjaðurmagnaða en oftar eins og
hengda saman úr galdrajárnum
og galdraskjám. Fyrir bragðiö
sjáum við þéttari heild koma
út úr sandhafinu. Ég held, að
ég muni rétt, að Tímahjólið
sýni okkur þessa hlið betur en
nokkurt annað verka sýningar-
innar. Sólargluggar 11 eru
samt hálfu voldugri ein af
þessum myndum, sem gestur-
inn verður að sækja heim hvað
eftir annað til að læra að meta
hana að verðleikum. Á grænum
grunni er þriðja listaverkið, sem
undirritaöur staönæmdist við og
þótti einna mest til koma sak-
ir birtunnar f skum áferðarinn-
ar. Þetta er glæsilega máluð
mynd, stór í sniöum, þótt grunn
urinn sé ekki umfangsmikill.
Hringekja býr einnig yfir að-
dráttarafli góðrar og þekkilegr
ar lágmyndar. Dúkkupartarnir
spilla henni ekki að neinu ráöi,
af því að þeir falla umsvifa-
laust inn í líffærakerfi hennar,
taka meira að segja við ómeng-
uöum ljósbláa litnum.
Annars finnst mér brúðurnar
og . tilvist þeirra eina atriöið,
sem skyggir nokkuð á heildar-
yfirbragð sýningarinnar og ár-
angur listamannsins ... sem ,er
alveg tvímælalaust hinn bezti og
áhueaverðasti- fram á þennan
dag. Ekki af þvíj að þær valda
nokkrum spjöllum, ef tll vill
fremur af því, að þær stofna
ekki til nógu mikilla vandræöa,
hrista ekki upp í grautnum eins
og galdrajámin gera, draga ekki
ögn af skófunum upp á yfirborð
iö.
Mig langar að benda á viðbót
armál, sem sjálfsagt er að
reikna sýningunni til tekna og
treystir sess hennar f myndlist-
armálum haustsins 1969. Á
nokkrum stööum hefur Bragi
gerzt svo djarfur að rjúfa hefð-
bundið grunnmál listaverksins,
hlutfallsstyrk þess. Honum hef-
ur tekizt þetta vonum framar,
til að mynda í tíglaverkinu á
endaveggnum og reyndar ekki
síður með kvaröann eða mó-
Ieita homið. Mest er þó vert
um fordæmiö, sem hann gefur
okkur öllum með tilraunum sfn
um — tilraunum, sem hvergi
ganga lengra en verkið sjájft
leyfir og verkið heimtar f sömu
andrá og því eru gefin raunhæf
tækifærj til útþenslu og endur-
nýjunar. Ég talaöi í upphafi um
málarann Braga Ásgeirsson.
Brátt fer að verða tímabært að
kalla hann myndhöggvara og
sem slíkur er hann verður
fyllstu athygli okkar.